گروه بین‌الملل مشرق- ساعات اولیه روز یک‌شنبه (22 آذر)، تعدادی از رسانه‌های محلی در نیجریه، از یورش ارتش این کشور به حسینیه بقیه‌الله متعلق به شیعیان نیجریه و جنبش اسلامی و سپس حمله به منزل شیخ «ابراهیم زکزاکی» رهبر آن‌ها خبر دادند. در این حملات نظامیان ارتش، صدها نفر از شیعیان نیجریه به شهادت رسیدند.
همسر و پس شیخ زکزاکی که پیش‌تر اخباری درباره شهادت آن‌ها منتشر شد، زنده هستند، اما توسط ارتش ربوده و به نقطه‌ای نامعلوم برده شده‌اند. هم‌چنین تصاویر جدیدی از وضعیت جراحت‌های شیخ زکزاکی و شکنجه وی به دست نیروهای ارتش منتشر شده است.
مشرق پیش‌تر در همین خصوص با «محمدمهدی گربا» از اعضای جنبش اسلامی و «حسن بالا» از نزدیکان شیخ زکزاکی نیز مصاحبه کرده است.
نیروهای ارتش نیجریه نهایتاً شیخ زکزاکی را مجروح و دست‌گیر کردند و او را به نقطه‌ای نامعلوم بردند. برخی شاهدان و همین‌طور دختر شیخ زکزاکی که در مشهد است، از زنده بودن رهبر شیعیان نیجریه خبر داده‌اند، اما هیچ‌کس اطلاع قطعی از وضعیت وی ندارد.
این اقدام دولت به بهانه تلاش شیعیان و به طور خاص، شیخ زکزاکی برای ترور فرمانده ارتش نیجریه صورت گرفت. این در حالی است که جنبش اسلامی به شدت این ادعای ارتش را رد کرده است.
شیعیان نیجریه پرجمعیت‌ترین گروه شیعی در قاره آفریقا هستند. نیجریه با جمعیتی نزدیک به 150 میلیون نفر از کشورهای پرجمعیت آفریقا محسوب می‌شود. نیمی از جمعیت این کشور مسیحی و نیمی سنی (اکثراً سنی مالکی) هستند. اما از سال 1980 میلادی و بیش‌تر از سال 1995 میلادی روند رو به رشد گرویدن مسلمانان سنی به مذهب شیعی در این کشور مشاهده شده. به گونه‌ای که تعداد شیعیان (که قبلاً یک یا دو میلیون نفر تصور می‌شد) در حال حاضر تا 10 میلیون نفر برآورد شده است.
رهبر شیعیان نیجریه، شیخ ابراهیم زکزاکی است که در مراسم عید فطر 2014، سه نفر از فرزندانش توسط دولت به شهادت رسیدند. وی با این وجود، در قبال این اقدام، طرف‌دارانش را دعوت به آرامش نمود. شیعیان نیجریه بیش از هر جای دیگر متأثر از ایران هستند و به صورت بارز تصاویر رهبران و مراجع تقلید شیعه ایرانی را در حسینیه‌ها و مساجد و مجالس خود نصب می‌کنند. ابراهیم زکزاکی نیز که به ایران علاقه بسیاری دارد و بارها به ایران سفر کرده (آخرین بار در ابتدای سال 1393 شمسی به قم و تهران) متأثر از افکار شیعیان ایرانی است.
زکزاکی که رهبر «جنبش اسلامی نیجریه» است، در رشته اقتصاد تحصیل کرده و در دهه‌های 80 و 90 میلادی، چندین بار به زندان افتاده است. گفته می‌شود در نتیجه فعالیت‌های زکزاکی، از دهه 1980 تا کنون، بین 8 تا 12 میلیون نیجریه‌ای، شیعه شده‌اند و این مسأله باعث حملات شدید برخی گروه‌های اسلامی افراطی به او شده است. وی هم‌چنین عضو مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت(ع) است.
گروه تروریستی بوکوحرام حدود دو هفته پیش حمله تروریستی به دسته عزاداران امام حسین علیه‌السلام در روستایی در حومه شهر «کانو» واقع در شمال نیجریه را که به شهادت 20 تا 30 شیعه منجر شد، بر عهده گرفت.
بوکوحرام یک گروه تکفیری تروریستی است که مقر اصلی آن نیجریه است. این گروه از سال 2009 میلادی ده‌ها شهر نیجریه را به تصرف خود در آورده و هزاران نفر را نیز به شهادت رسانده است. بوکوحرام به همراه گروه تروریستی داعش مسئول بیش از نیمی از مرگ‌ومیر در حملات تروریستی در سراسر جهان طی سال 2014 میلادی بوده‌اند.
خبرنگار بین‌الملل مشرق در خصوص آخرین اخبار حمله ارتش نیجریه به شیعیان و سرنوشت شیخ زکزاکی و جنبش اسلامی با «موسی ابراهیم» سخنگوی جنبش اسلامی گفتگو کرده است که متن این مصاحبه به شرح زیر است.
سؤال:: لطفاً درباره آخرین اخبار از وضعیت شیعیان جنبش اسلامی در نیجریه توضیح بدهید.
آخرین اخبار حاکی از آن است که دولت نیجریه پیکر شهدای ما را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را به طور دسته‌جمعی دفن نموده است، اما متأسفانه ما هنوز نمی‌دانیم این بدن‌ها را کجا دفن کرده‌اند. هم‌چنین «سهیله» دختر شیخ ابراهیم زکزاکی را ربوده‌اند و از زاریا به کدونا برده‌اند. اطلاعی هم از سرنوشت او به ما نمی‌دهند. همان‌طور که از سرنوشت شیخ زکزاکی و همسر او خبری نداریم، اگرچه که به ما می‌گویند آن‌ها هنوز زنده هستند.
ارتش نیجریه دیروز دوباره به خانه شیخ زکزاکی حمله کرد و آن را به طور کامل تخریب نمود. همین کار را با حسینیه بقیه‌الله هم انجام دادند. ارتش، دیروز دست‌کم 172 برادر مسلمان ما را هم دست‌گیر کرد که اکثریت آن‌ها دانش‌جویان جوان بودند. تعداد شهدا هم تا کنون باید از 1000 نفر بیش‌تر شده باشد و یا دست‌کم 1000 نفر باشد.
سؤال:: رسانه‌های غربی و آمریکایی تا چه اندازه به اخبار نیجریه علاقه نشان داده و این اخبار را پوشش داده‌اند؟ آیا کسی به نمایندگی از آن‌ها با شما تماس گرفته یا به نیجریه آمده تا خبر بگیرد؟
اگر این حادثه را با حوادث پاریس مقایسه کنید، یا اگر تصور کنید که این حادثه در آمریکا یا یک کشور غربی دیگر رخ داده بود، آن‌وقت متوجه می‌شوید که رسانه‌های غربی، قتل‌عام مردم مسلمان نیجریه به دست حکومت این کشور را کاملاً نادیده گرفته‌اند، هرچند گزارش‌های مختصری این‌جا و آن‌جا منتشر می‌کنند، تا به پوشش ندادن اخبار نیجریه متهم نشوند.
از طرفی، بیش از 1000 نفر طی چند روز در نیجریه به دست ارتش کشته شده‌اند، اما هنوز واکنشی از مقامات غربی ندیده‌ایم که بخواهند این قتل‌عام را محکوم کنند، چه برسد به اینکه بخواهند به دولت فشار بیاورند تا کشتار مردم را متوقف کند. کارهای زیادی از دست کشورهای مدعی حقوق بشر برمی‌آید، اما می‌بینیم که هیچ کاری نمی‌کنند.
سؤال:: اکنون که شیخ زکزاکی دست‌گیر شده، آیا مسئول دیگری در جنبش اسلامی هست که بخواهد موقتاً رهبری گروه را به عهده بگیرد؟
در حال حاضر رهبر دیگری برای جنبش انتخاب نشده است. هنوز زود است که بخواهیم درباره جایگزینی رهبر جنبش اسلامی صحبت کنیم، به خصوص که طبق آخرین اخبار، شیخ زکزاکی هم‌چنان زنده است. ما هم مشکلی در رهبری جنبش نداریم که بخواهیم آن را تغییر بدهیم. جنبش در حال حاضر به کار خود ادامه می دهد
سؤال:: آیا جنبش اسلامی، درون نیجریه یا در فضای بین‌المللی، واکنش حقوقی به آن‌چه اتفاق افتاده، نشان داده است؟
هنوز اقدام رسمی قانونی انجام نداده‌ایم، چون می‌خواهیم ابتدا شرایط به طور کامل مشخص شود. با این حال، با سازمان عفو بین‌الملل، کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل، کمیسیون حقوق بشر اسلامی در لندن، و با رسانه‌های مختلف درون نیجریه و خارج از آن صحبت کرده‌ایم. می‌خواهیم عموم مردم بدانند که دقیقاً چه اتفاقاتی دارد می‌افتد تا تحت تأثیر دروغ‌های بزرگی که مقامات ارتش می‌گویند، قرار نگیرند.
سؤال:: کشورهای اسلامی و مسلمانان دیگر برای کمک به بهبود وضعیت در نیجریه چه اقداماتی می‌توانند انجام بدهند؟
ما از جوامع اسلامی و دولت‌های مسلمان می‌خواهیم به دولت نیجریه فشار بیاورند تا این قتل‌عام بی‌دلیل را پایان بدهد. باید به دولت فشار بیاوریم تا شیخ زکزاکی را که دو گلوله به او شلیک کرده‌اند، آزاد کنند. هم‌چنین دولت باید در بازسازی منزل شیخ زکزاکی و حسینیه به ما کمک کند. علاوه بر این‌ها، از مسلمانان می‌خواهیم ما را در دعاهای خودشان فراموش نکنند. امیدواریم که خداوند مقابل ظالمان به ما کمک کند.
سؤال:: برخی می‌گویند دلیل حمله دولت به جماعت اسلامی، ترس آن از گسترش تشیع در نیجریه است.
ما هم همین‌طور فکر می‌کنیم. دولت از گسترش سریع تشیع و اسلام در نیجریه می‌ترسد. با این حال، دلیل قطعی اقدام دولت و ارتش هنوز برای خود ما هم مشخص نیست و مطمئن نیستیم که هدفشان از حمله به ما چه بوده است. خودشان باید درباره این کارشان توضیح بدهند. ما فقط می‌دانیم که انشاءالله خداوند به آن‌ها اجازه نمی‌دهد به اهداف شومشان برسند. امیدواریم که شمار پیروان پیامبر اکرم و اهل‌بیت علیهم‌السلام در نیجریه هم‌چنان افزایش داشته باشد.
سؤال:: ایجاد گروه تروریستی بوکوحرام در نیجریه هم به نظر می‌رسد روشی برای کنترل جمعیت مسلمانان و شیعیان این کشور باشد.
ما ایجاد بوکوحرام را کار کشورهای غربی می‌دانیم که می‌خواهند ما را درگیر مشکلات داخلی کنند و خودشان از آن‌طرف منابع ما را به غارت ببرند. با این حال، قطعاً این گروه تروریستی اهداف ضداسلامی غربی‌ها را هم تأمین می‌کند.
سؤال:: آیا نکته‌ای هست که بخواهید در انتها بگویید؟
دولت می‌خواهد به مردم نشان دهد جنبش اسلامی بوده که این بحران را به وجود آورده است. واقعیت این است که ما طی 40 سال گذشته، هیچ‌وقت به کسی حمله‌ای نکرده‌ایم و دست به اقدامی خشونت‌آمیز نزده‌ایم. با این حال، دولت به مردم می‌گوید ما اسلحه با خودمان حمل می‌کنیم و قانون را زیر پا می‌گذاریم و ممکن است هر لحظه به مردم حمله کنیم.
ما هیچ‌گاه به کسی حمله‌ای نکرده‌ایم و هرگز دست به اسلحه نشده‌ایم. هیچ دلیلی هم ندارد که در شرایط کنونی بخواهیم دست به این کار بزنیم. تلاش ما این است که همین واقعیت را به مردم نشان بدهیم، اما دولت با انجام عملیات‌های پرچم دروغین و حمله به مواضع خودی، سعی می‌کند جنایت‌های خودش را به گردن شیعیان بیندازد.
سؤال:: برخی منابع از اجازه ارتش به رسانه‌ها برای گفتگو با شیخ زکزاکی خبر داده‌اند. آیا چنین مطلبی صحت دارد؟
این مطلب توسط ارتش اعلام شده است، اما تا این لحظه، هیچ اقدام عملی و اجرایی در این خصوص صورت نگرفته است.
به گزارش خبرنگار بین الملل مشرق آخرین تحولات یورش ارتش نیجریه به شیعیان این کشور به شرح زیر است:
*** در ادامه تظاهرات‌ها در حمایت از رهبر جنبش اسلامی پلیس نیجریه با مداخله در راه‌پیمایی مسالمت‌آمیزی که خواستار آزادی رهبر شیعیان این کشور بود، به روی معترضان آتش گشود و ۴ تن را کشته و ۲۵ نفر دیگر زخمی کرد.
*** گروهی از مسیحیان نیجریه در دیدار با مقامات جنبش اسلامی نیجریه با خانواده قربانیان حادثه اخیر شهر زاریا ابراز همدردی کردند.
*** در جریان حمله شبه نظامیان بوکوحرام به سه روستا در شمال شرق نیجریه 30 تن جان باخته و 20 تن دیگر نیز زخمی شدند.
*** مردم پاکستان با تجمع در مسجد جامع علی بن ابی‌طالب(ع) اسلام آباد، حمله به شیعیان در نیجریه را به شدت محکوم کردند.
*** ارتش نیجریه سه شنبه شب 500 زن و نوجوان را که در پی فاجعه کشتار در خانه رهبر جنبش اسلامی بازداشت کرده بود، به یک مدرسه انتقال داد.
*** دکتر روحانی با ابراز تأسف از حادثه تلخ نیجریه و کشته و مجروح شدن عده زیادی از بی‌گناهان، گفت: وحدت جوامع اسلامی هم‌اکنون مهم‌ترین نیاز جهان اسلام است.
*** گزارشگر فرانس 24 در آبوجا می گوید مقامات نیجریه از بیم اینکه مبادا بعد از بوکوحرام ، کانون دیگری از شورش را علیه خود در شمال کشور به راه اندازند، تاکنون به حمله ارتش به شیعیان این کشور واکنش نشان نداده اند.
*** دبیرکل مجمع جهانی بیداری اسلامی در بیانیه ای به مناسبت اقدامات ضدانسانی ارتش نیجریه علیه مردم مسلمان این کشور، تصریح کرد: دولت نیجریه هرچه زودتر مسببین فاجعه نیجریه را به جزای اعمالشان برساند.
*** مسعود شجره رئیس کمیسیون حقوق بشر اسلامی انگلیس با محکوم کردن کشتار وسیع مسلمانان بی دفاع نیجریه، خواستار رسیدگی فوری مجامع بین المللی به این جنایت 'برنامه ریزی شده' و مشخص شدن وضعیت علامه شیخ ' ابراهیم زکزکی' شد.
*** اعتراض مردم مسلمان در نیجریه به رفتار دولت و ارتش این کشور با اعضای جنبش اسلامی و شیعیان ادامه دارد.
*** صدها هزار نفر در نیجریه مجموعا در تظاهرات‌های چند روز گذشته شرکت کرده‌اند. همه این تظاهرات‌ها مسالمت‌آمیز است و در بسیاری از شهرها از جمله کانو، بائوچی، کاتسینا، گومبه و کادونا برگزار شده است.
*** سازمان ملل متحد از حمله اخير به شيعيان نيجريه ابراز نگراني کرد.
*** نزدیکان شیخ ابراهیم زکزاکی رهبر مسلمانان غرب آفریقا از تلاش و برنامه ریزی مشترک موساد، آل سعود و ارتش نیجریه برای ترور و مرگ تدریجی وی خبر دادند.
*** هاشمی رفسنجانی: ارتش نیجریه برای شیعیان مظلوم "شیر" و در برابر بوکوحرام "شترمرغ" است.
*** سید حسن خمینی: مسلمانان راستین بی صبرانه منتظر خبر سلامت شیخ زکزکی هستند.
*** علی اکبر ولایتی: خون شهیدان اربعین در نیجریه موجب رشد حق طلبی در آفریقا خواهد شد.
*** رئیس مجلس شورای اسلامی در نامه ای به همتای نیجریه ای خود ضمن محکوم کردن حادثه دلخراش حمله به جمعی از مسلمانان و شیعیان این کشور خواستار رسیدگی فوری به این حادثه و جلوگیری از تکرار برادرکشی و اختلاف میان مسلمانان شد.
*** یک عضو جنبش اسلامی نیجریه اعلام کرد ارتش این کشور مجوز گفتگوی خبرنگاران با شیخ زکزاکی رهبر شیعیان نیجریه را صادر کرده است.
*** سخنگوي جنبش اسلامي نيجريه: حمله به مقر شيعيان در زاريا برنامه‌ريزي شده بود.
*** نايب رئيس مجلس اعلاي اسلامي شيعيان لبنان کشتار مسلمانان نيجريه را محکوم کرد.
*** در نامه‌ای که سفارت عربستان در «نیامی» پایتخت نیجر در تاریخ یک ربیع‌الثانی 1433 (5 اسفند 1390) به وزارت خارجه عربستان در ریاض ارسال می‌کند، مدعی می‌شود که سفارت ایران در پایتخت نیجر (نیامی) اقدامات گسترده‌ای برای گسترش تشیع در این دو کشور انجام داده است.
*** آیت الله علوی گرگانی: با هشدار به حکومت و ارتش نیجریه خواستار آزادی هرچه سریع‌تر شیخ زکزاکی شد.
*** حسین نوری همدانی ضمن محکوم کردن کشتار شیعیان نیجریه، بر ضرورت حفظ حقوق شیعیان و مجازات عناصر خودسر نظامی و آزادی و مداوای فوری شیخ زکزاکی و دیگر آسیب دیدگان تأکید کرد.
*** ارتش نیجریه اعلام کرد که همسر شیخ زکزاکی رهبر شیعیان نیجریه کماکان در قید حیات و به همراه شیخ زکزاکی در بازداشت قرار دارد.
*** یک منبع آگاه در گفتگوی با باشگاه خبرنگاران جوان اعلام کرد: علامه شیخ زکزاکی در یک بیمارستان نظامی بستری شده است و با توجه به تدابیر امنیتی شدیدی که در محل سکونت او برقرار شده، دسترسی به اطلاعات جدید درباره ایشان بسیار دشوار است.
*** شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی از برگزاری تظاهرات اعتراض آمیز در محکومیت کشتار بی رحمانه شیعیان نیجریه پس از اقامه نماز جمعه این هفته تهران و هشت استان دیگر خبر داد.
*** آیت‌الله مکارم شیرازی در جلسه درس خارج فقه: جهان اسلام برای ابراز همدردی با مسلمانان نیجریه عزای عمومی اعلام کند، مگر خون اروپاییان از مسلمانان رنگین‌تر است.
*** جمعی از نمایندگان اتحادیه های دانشجویی روز چهارشنبه با تجمع مقابل سفارت نیجریه در تهران و برگزاری نشست خبری، کشتار شیعیان در این کشور را محکوم کردند.
*** آیت الله سبحانی: نشستن و صرفاً محکوم کردن حمله به شیعیان، نتیجه‌ای نخواهد داشت.