پس از آنکه «اشرف غنی» رئیس جمهور افغانستان به دعوت رسمی «نواز شریف» نخست وزیر پاکستان در کنفرانس «قلب آسیا» در اسلام آباد شرکت کرد روابط دو کشور که رو به تیرگی گذاشته بود از نو احیا شد و «سرتاج عزیز» مشاور نخست وزیر پاکستان با رایزنی های خود توانست مذاکرات مقدماتی برای انجام مذاکرات صلح با افغانستان را پایه ریزی کند. در این میان چین نیز به عنوان یکی از دوستان و همسایگان پاکستان و بدلیل اجرای پروژه کریدور اقتصادی پکن- اسلام آباد وارد مذاکرات شد تا بلکه بتواند در پیشبرد این مذاکرات نقشی سازنده داشته باشد.
تلاش ها برای صلح در افغانستان هنگامی با شکست مواجه شد که طالبان افغانستان بویژه گروه طالبان به رهبری «ملا اختر منصور» برای شرکت در مذاکرات صلح افغانستان شروطی را به میان آورد که برآورده شدن آنها در این برهه زمانی کنونی و با توجه به شرایط امنیتی افغانستان غیر ممکن می نمود.
از جمله شروطی که طالبان در بیانیه دفتر خود در قطر اعلام نمود می توان به خارج شدن نام این گروه از لیست سیاه سازمان ملل، خارج شدن نیروهای ناتو از افغانستان و نیز آزاد شدن زندانیان طالبان از زندانهای افغانستان و پاکستان اشاره کرد.
این در حالی است که برآورده شدن این شرایط برای دولت افغانستان ناممکن است چون دولت افغانستان تا سال ۲۰۱۷ با آمریکا توافقنامه امنیتی امضا کرده و نیروهای آمریکایی به هیچ وجه از افغانستان خارج نخواهند شد. در روزهای اخیر مسئولان امنیتی آمریکا نیز اعلام کرده اند ۱۰۰۰ نفر از نیروهای امنیتی ارتش آمریکا جهت آموزش به نظامیان آمریکا وارد افغانستان خواهند شد و بحران امنیتی در افغانستان رو به وخامت گذاشته است.
مزید بر آن اینکه در روزهای گذشته در حمله تروریستی در کابل ۶۴ نفر کشته و ۳۴۷ نفر نیز زخمی شدند و این اقدام تروریستی که طالبان مسئولیت انجام آنرا به عهده گرفته است خشم و انزجار مردم و سران دولت افغانستان را برانگیخته است. تا جایی که «اشرف غنی» رئیس جمهور افغانستان به نیروهای ارتش افغانستان دستور داده است که به جدیت به مبارزه با گروه طالبان بپردازند و عرصه را بر آنها تنگ کنند. از سویی دیگر مقامات امنیتی افغانستان اعلام کرده اند: نتیجه تحقیقات اولیه نشان می دهد که گروه تروریستی «شبکه حقانی» در انجام این اقدام تروریستی نقش دارند. در این میان دولت افغانستان بر این باور است که تروریستهای شبکه حقانی مورد حمایت «آی اس آی» سازمان اطلاعات پاکستان هستند و پاکستان برای مبارزه با تروریست های این گروه اقدامی انجام نداده است.
حملات تروریستی کابل چنان خشم اشرف غنی را برانگیخت که وی در سخنرانی خود در شورای ملی افغانستان اعلام کرده است، اگر پاکستان در برابر گروههای تروریستی مسئولانه عمل نکند موضوع را از طریق سازمان ملل پیگیری خواهد کرد.
پس از بیانات اشرف غنی مقامات آمریکایی نیز در حمایت از سخنان وی از پاکستان خواستند با تروریستها بطور جدی مبارزه کند و در مبارزه با این گروههای تروریستی تبعیضی قائل نشود.
به نظر می رسد ارتش پاکستان با نفوذی که در بین رهبران طالبان افغانستان و پاکستان دارد به فکر رسیدن به اهداف خاصی در افغانستان است و یکی از این اهداف عدم حضور هند در افغانستان است. چون پاکستان حضور هند در افغانستان را برای حفظ امنیت در مرزهای خود خطرناک می بیند. روابط اسلام آباد و کابل هر چند خوب به نظر نمی رسید با حملات خمپاره ای نظامیان پاکستان رو به وخامت گذاشت تا جایی که سران دولت افغانستان و مقامات امنیتی این کشور به اسلام آباد هشدار دادند در صورتی که پاکستان از حملات خمپاره ای دست نکشد مجبور به مقابله به مثل خواهند شد و این خود مزید بر علت شد تا روابط افغانستان و پاکستان به سوی تیرگی پیش رود.
مقامات پاکستان که نقش سازنده و مثبت این کشور را در مذاکرات افغانستان به جهانیان اعلام داشته و دارند در اظهارت جدید خود گفته اند که اسلام آباد برای برقراری صلح و ثبات در افغانستان تلاش می کند. گروه طالبان زمانی که عرصه را بر خود تنگ دید هیئتی را به پاکستان اعزام کرد. این هیئت از آمادگی خود برای حضور در مذاکرات صلح افغانستان خبر داد و این نقطه مثبتی برای تحول در مذاکرات صلح به شمار می رود.
دولت افغانستان زمانی که دید طالبان تا حدودی به زانو درآمده است و حاضر به مذاکره شده است با تاکتیک خاصی اعلام کرد که حاضر به ادامه مذاکرات با گروه طالبان نیست. می توان گفت که دولت اشرف غنی و ارتش افغانستان با کشتن فرماندهان ارشد طالبان در ولایات مختلف این کشور عرصه را بیش از پیش بر طالبان تنگ کرده است و چون می بیند تا حدودی توان نظامی طالبان را تضعیف کرده است خود را چندان مایل به مذاکره نشان نمی دهد اما باید گفت که ادامه جنگ و خونریزی راه حل مسئله افغانستان نیست و باید این موضوع از راه سیاسی و دیپلماتیک بین دو کشور افغانستان و پاکستان حل شود.
«سر تاج عزیز» مشاور نخست وزیر پاکستان در اظهارات اخیر خود گفته است که ادامه جنگ با طالبان تنها راه حل مسئله نیست و باید از طریق دیپلماتیک مسئله حل و فصل شود. «طارق فاطمی» دستیار ویژه نخست وزیر پاکستان در امور خارجه نیز در دیدار با هیئت کنگره آمریکا اعلام داشته است کشورش در برقراری صلح در افغانستان صادق است و تلاشهای خود را برای انجام مذاکرات صلح را دامه خواهیم داد.
پاکستان باید پا به عرصه گذاشته و عملاً اقداماتی مناسب برای حل مسئله افغانستان انجام دهد و با سران دولت افغانستان تماس برقرار کند. از سویی پاکستان از ۳۰ سال گذشته تا حال میزبان مهاجران افغانستانی بوده و از آنان حمایت بعمل آورده است.
در کنفرانس امنیتی مسکو که با شرکت وزرای دفاع کشورهای مختلف از جمله ایران، افغانستان پاکستان، روسیه و چین برگزارشد «حامد کرزای» رئیس جمهور پیشین افغانستان از پیوستن روسیه به مذاکرات صلح افغانستان حمایت کرد. از سوی دیگر آمریکا نیز به پیوستن روسیه به مذاکرات صلح افغانستان چراغ سبز نشان داده است. این موضوع نیز حائز اهمیت است که بدون مشارکت جمهوری اسلامی ایران، هند و روسیه مذاکرات صلح افغانستان چندان پیشرفتی نخواهد داشت و به شکست منجر خواهد شد، چون ایران از همسایگان افغانستان و از مهمترین کشورهای تاثیر گذار در برقراری صلح در خاورمیانه و غرب آسیا است. این همان موضوعی است که در سخنان «حامد کرزای» نیز مطرح شد و وی از پیوستن ایران، هند و روسیه به مذاکرات صلح افغانستان و تشکیل گروهی موسوم به ۱+۶ با محوریت افغانستان حمایت کرد.
به نظر می رسد باید سران دو کشور افغانستان و پاکستان خویشتنداری زیادی از خود نشان دهند، چون گروه تروریستی داعش نیز در منطقه و افغانستان در حال رشد است. داعش بعد از شکست در عراق و سوریه بدنبال جایگاهی جدید برای خود در منطقه است و افغانستان از لحاظ سوق الجیشی منطقه ای مناسب برای ادامه حیات این گروه تکفیری است تا بتواند به اهداف شوم خود در منطقه دست یابد.