سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و مطالب رسانه‌های کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. ۷:۳۰ هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
«عصیان نوبخت علیه یک مخاطب احتمالی»؛ چرا به دشمن گرا می‌دهید؟
آیا نوبخت دل روحانی را شکست...؟!
محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و رئیس سازمان برنامه و بودجه که از چهره‌های اصلاح‌طلب کابینه به‌شمار می‌رود، روز سه‌شنبه گذشته طی سخنانی گفته است:
«من از کسانی که با دولت مخالفت‌هایی دارند تقاضا می‌کنم در حال حاضر وحدت را در کشور به نمایش بگذارند و مدام نگویند که منابع مالی ما برای اداره کشور کم است. کسانی که بیرون از مرزها نشسته‌اند اگر ببینند که ما وضعیت اقتصادی خوبی نداریم و منابع مالی در اختیارمان کافی نیست در اقداماتشان جری‌تر می‌شوند...چرا عده‌ای در داخل کشور می‌خواهند گرا بدهند که منابع مالی کم داریم؟ ما منابع مالی داریم و با همان هم می‌توانیم به توسعه کشور بپردازیم.»[۱]
*مشخص نیست نوبخت هنگام ایراد این سخنان متوجه بوده است که چه کسی را مخاطب قرار می‌دهد یا خیر؟!
زیرا این شخص رئیس‌جمهور روحانی بود که در مهرماه سال ۹۲ طی اظهاراتی در دانشگاه تهران گفته بود: «دولت در شرایطی کار خود را آغاز کرده است که با یک خزانه خالی و با انبوهی از بدهکاری مواجه بوده است.»[۲]
پس از این گفته رئیس‌جمهور و واکنش احمدی‌نژاد نیز «محمد نهاوندیان»، رئیس دفتر وقت رئیس‌جمهور در دفاع از سخنان روحانی طی اظهاراتی تأکید کرد: «خوشبختانه همه اینها مواردی است که عدد و رقم آن کاملاً روشن است. دستگاه‌های مسئول هم اطلاع‌رسانی‌های لازم را کرده و خواهند کرد.»[۳]
البته این پایان کار نبود و آقای روحانی مجدداً در هنگام نطق خود در مجلس برای دفاع از کابینه پیشنهادی دومش نیز ادعای سابق را با رنگ و لعاب بیشتری تکرار کرد.
او به نمایندگان مجلس دهم گفت: یک وقتی می‌گفتم خزانه خالی را تحویل گرفتیم بعد دیدیم صندوق‌های ما هم علاوه بر خزانه خالی بود![۴]
اکنون این آقای نوبخت و این اظهاراتی که منتقدان منصف دولت طی ۵ سال گذشته کراراً علیه آنها برخاستند و به دولت هشدار دادند اما به جهنم حواله شدند...
شاید مهم‌ترین بخش اظهارات نوبخت این باشد که سیاه‌نمایی از اوضاع اقتصادی کشور فی‌الواقع گرا دادن به دشمنان مردم است.
و البته اینکه آقای نوبخت در ادامه انتقادات خود می‌داند مقصّران اصلی پرونده سیاه‌نمایی از اوضاع اقتصادی کشور چه کسانی هستند، در کدام اردوگاه سیاسی می‌شود سراغ آنها را گرفت و رفتارهای آنها در تهدیدی با عنوان «فتنه اقتصادی» قرار است چه نقشی داشته باشد؛ مسئله دیگریست...
***
عضو فراکسیون امید: برجام در صورت خروج آمریکا هم به نفع ماست!
علیرضا رحیمی، نماینده اصلاح‌طلب مجلس و عضو فراکسیون امید، در بخشی از یک مصاحبه با خبرگزاری ایلنا گفته است:
«خروج آمریکا از برجام، پروسه‌ای زمان‌بر است ولی جمهوری اسلامی برجام را حتی در صورت خروج آمریکا به نفع جامعه بین‌الملل و ملت ایران می‌داند و این مسئله‌ای غیر قابل پیش‌بینی نیست.»[۵]
*قبل از رحیمی و چند هفته پیش از اظهارات اخیر ترامپ، علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی هم طی اظهاراتی در مصاحبه با نشریه آلمانی اشپیگل همین معنی را گفته و عنوان کرده بود: حتی اگر آمریکا هم از توافق هسته‌ای عقب نشینی کند اما اروپایی‌ها در آن بمانند، بازهم تهران به آن پایبند خواهد بود![۶]
اظهاراتی که البته به مرور و با اعلام موضع مقامات دیگری از دولت و نظام، کمرنگ شد و به نظر می‌رسد دیگر صالحی هم اصراری بر طرح این موضع عجیب ندارد.
رحیمی و سایرین، (که برخی از آنها در ماجرای سلفی حقارت پرونده گشاده‌ای دارند) در حالی «برجام منهای آمریکا» را مفید می‌دانند که در ماه‌ها و سال‌های پسابرجام، آسیب‌رسانی کشورهای اروپایی و حتی کشور چین به برجام و عدم همکاری این طرف‌ها با دولت آقای روحانی، اگر بیشتر از دولت آمریکا نبوده، کمتر هم نبوده است.
چه اینکه مقامات دولت و مقامات مدخل در برجام، طی سال‌های پسابرجام مؤکداً بیان کرده‌اند که قادر به همکاری با بانک‌های بزرگ اروپایی نیستند. حتی یک حساب هم نمی‌توانیم در بانک‌های انگلیس باز کنیم و بانک‌های کشور چین هم با ایران همکاری نمی‌کنند.[۷]
اکنون به تجربه ثابت شده است که برجام با یا بدون آمریکا برای مردم ایران هیچ دستاورد ملموسی ندارد و کسانی که همچنان بر توفیقات بزرگ، آفتاب تابان و نافع بودن برجام برای مردم ایران تأکید دارند؛ حکماً دلایلی غیر از انتفاع اقتصادی و با اهدافی خاص را مد نظر دارند...
***
حجاریان: بالادست نظام مشکل دارد
سعید حجاریان، فعال سیاسی اصلاح‌طلب به تازگی طی مقاله‌ای که سایت جماران آنرا بازنشر داد، با تفکیک معنای «سیاست‌گذاری» و «سیاست‌گزاری» از این گفته است که اندام‌های فوقانی نظام مشکل دارند و لذا نمی‌توان با سرانگشت تدبیر، گره کوری را رفع کرد.
او نوشته است: فی‌الواقع حرکات ظریف (fine movements) مستلزم آن است که در اندام بالایی اختلالی موجود نباشد.
حجاریان همچنین تأکید می‌کند: در دوره سازندگی و البته در دولت فعلی عده‌ای تکنوبوروکرات پیدا شده‌اند که به‌دنبال حکمرانی خوب‌اند در حالی که دقت ندارند در بالادست چه می‌گذرد. واقعیت این است که سیاست‌گذاری نوعی رفوگری است که کارایی سطحی و محدودی دارد. چنانکه می‌دانیم لباسی که پر از رفو شد یا ساختمانی که چند بار بازسازی شد دیگر قابل بهسازی و استفاده نیست و باید طرحی نو درانداخت.
این فرد در ادامه با بیان اینکه ایران با معضلاتی مثل «طراحی نادرست اصول ارگانیک قانون اساسی»، «نامشخص بودن نگاه به جهان»، «ندیدن افق‌های دور»، «نامشخص بودن مؤلفه‌های امنیت ملی» و «معضلاتی در زمینه مشروعیت» مواجه است! می‌نویسد: با همه این مشکلات که در بالادست وجود دارد و در حالی که هنوز بنیان‌های سیاسی تعریف نشده‌اند اکنون عده‌ای در بند نقش ایوان‌اند.
حجاریان یادداشت خود را اینگونه به پایان می‌برد که: «مادامی که سیاست‌ورزی صورت نگیرد و خمیر سیاست‌ورز داده نشود نانی که از تنور در می‌آید در گلوی سیاست‌گذاران گیر خواهد کرد؛ به قول طلبه‌ها «ثبت العرش ثم انقش» یعنی اول سفت‌کاری بعد نازک کاری.»[۸]
*مشخص نیست چرا آقای حجاریان اینهمه از گفتن جان کلامش احتراز کرده و سعی نموده تا اشاره مستقیم به «ولایت فقیه» را در پوشش کلمات ثقیل المعانی استتار کند!
کما اینکه با شناختی که از ایشان داریم، می‌دانیم که آقای حجاریان با مثال‌ها و اسنادی مثل «عقلانی شدن عملکرد ائمه(س) پس از حادثه عاشورا» و یا «توجیه بودن حوریان بهشت و شهادت برای کیش مرگ»! گاهی خیلی راحت صحبت می‌کند اما گویا به هر دلیلی ترجیح می‌دهد که درباره انتقاداتش به ولایت فقیه در لفافه حرف بزند!
او ۲ سال قبل از این نیز اشاره دیگری به «بالادست نظام» کرده و به هفته‌نامه صدا گفته بود: «در جامعه ما که بی اخلاقی از بالا به شدت تزریق شده، گفتمان اخلاقی جذابیت بیشتری خواهد داشت.»[۹]
صدالبته هم آقای حجاریان، هم مردم و هم ما می‌دانیم که منظور از بالادست نظام چیست و چه معنایی دارد؟! اما امر نامکشوف علت اینهمه عداوت و شبهه پراکنی و مقصّرنمایی از بالادست نظام است...
کسی نمی‌داند چرا واضعان تئوری «فتح سنگر به سنگر نظام»، «انتخابات بهانه است، اصل نظام نشانه است» و «مشکل‌دار بودن بالادست نظام» چه بدی از ولایت فقیه دیده‌اند که دست از این حرکت خزنده برنمی‌دارند و اقلاً طی ۲۰ سال گذشته لحظه‌ای از هدف قرار دادن ستون اصلی خیمه نظام اسلامی دست بر نداشته‌اند؟!
این مسئله‌ای است که آنرا به قضاوت مردم و خواص کشور می‌گذاریم...
نکته تحلیلی که در اینجا توضیح آن ضروری می‌نماید اینست که آقای حجاریان طی ۵ سال گذشته و بصورت علی‌الاثبات، استارت قضایایی مثل «فشار گسترده تحریم‌ها»! «تبعات گسترده فساد اقتصادی»، «لزوم ایجاد فشار اجتماعی» و البته مقولاتی مثل «مشکل‌دار بودن نظام اسلامی» و بحث «تجدید نظر در انقلاب اسلامی» را مطرح و در تمام آنها بر نقش مردم (بخوانید سربازان خیابانی) تأکید کرده است.
آیا این مسئله اتفاقیست؟! پاسخ: مسلماً خیر.
آیا واقعا تحریم‌ها گسترده و کمرشکن و فساد اقتصادی دارای تبعات سنگین است؟!
پاسخ: در مسئله تحریم‌ها باید دانست که تحریم‌ها هیچگاه اثری بیش از ۳۰ درصد بر اقتصاد کلان ایران نداشته‌اند و در مسئله فساد و تبعات آن نیز اولاً فساد در ایران گسترده و سیستمی نیست و ثانیاً فساد هنگامی تبعات غیر قابل بازگشت دارد که نظام حکومتی موافق با آن باشد و با مفسدین برخورد نکند. یعنی در نظامی که مفسدین مجازات و یا بعضا به دار مجازات آویخته می‌شوند و رهبری نظام هم نخست پرچمدار مبارزه با فساد است؛ وقوع فساد صرفا عاملی برای عبرت سایرین خواهد بود.
آیا ایجاد فشار اجتماعی از سوی مردم با اشاره‌ای که آقای حجاریان به سمت تجمعات مربوط به درگذشت یک خواننده، داشت؛ معنایی غیر از حضور در خیابان‌ها را دارد؟! پاسخ: یقیناً خیر.
اینها سؤالات و پاسخ‌هایی است که انطباق آنها با رئوس مواضع سعید حجاریان در ۵ سال گذشته که عمدتاً در لابه‌لای کلمات استتار شده‌اند، حقایق تلخی را آشکار می‌کند.
گفتنیست، حجاریان ۳ سال قبل به روزنامه آرمان امروز گفته بود: «باید مردم را با واژه فساد اقتصادی آشنا کرد و تبعات آن را شرح داد. باید به جامعه گفت که فساد اقتصادی چه تبعاتی در کوتاه و درازمدت برایشان دارد تا خود تبدیل به سدی در برابر مفسدان اقتصادی شوند.»[۱۰]
***
1_ http://fna.ir/a1jhzj
3_http://www.donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3195761
4_http://www.jamaran.ir/fa/tiny/news-721623
5_https://khabarfarsi.com/u/46048497
7_http://kayhan.ir/fa/news/110759
8_http://www.jamaran.ir/fa/tiny/news-768331
9_http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13940913000606
10_ http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13931125001366