به گزارش مشرق، با توجه به اینکه عربستان فعالیت‌های خود را به دو بخش مختلف تقسیم کرده، بخش اول بهبود دوباره روابط با لبنان به شکل کلی و بخش دوم بهبود مجدد روابط با سعد حریری نخست وزیر لبنان، روزنامه لبنانی الاخبار نوشت حدود 2 ماه مانده به انتخابات پارلمانی لبنان، عربستان سعودی بار دیگر تصمیم گرفت سعد حریری نخست وزیر این کشور را به حضور بپذیرد.

حریری اما در بازگشت از ریاض به صورت مستقیم از فرودگاه به منزل فواد سنیوره نخست‌وزیر سابق و رئیس فراکسیون المستقبل رفت تا به این ترتیب تردیدها درباره روند انتخاباتی جریان المستقبل و مواضع ریاض در قبال انتخابات و ائتلافهای انتخاباتی آن افزایش پیدا کند.

بیشتر بخوانید:

دعوت عربستان از حریری برای سفر به ریاض

محورهای سفر مجدد حریری به عربستان

میسم رزق در مقاله خود در این رابطه می‌نویسد که سعودی‌ها هرگز لبنان را به حال خود رها نکرده‌اند، اما شکل حضور آنها در مراحل مختلف با یکدیگر متفاوت بوده است. طی سال گذشته و به ویژه بعد از بازداشت سعد حریری نخست‌وزیر لبنان در ریاض و اجبار وی به استعفا از ریاض، عربستان سعودی استراتژی خود را از حالت دفاعی به مرحله هجومی تغییر داد، البته افق راهبردی مفیدی در این رابطه اتخاذ نشده بود، به همین علت این طرح بلافاصله و تنها طی چند روز شکست خورد. این شکست البته در نتیجه عرض اندام لبنانی‌ها نبود، بلکه به علت تصمیم بین‌المللی برای جلوگیری از آسیب دیدن ثبات لبنان بود که بنابر ملاحظات مختلف در ابعاد داخلی و منطقه‌ای و بین‌المللی مدنظر آنها قرار دارد.

هفته گذشته بار دیگر سعد حریری به عربستان دعوت شد. این بار ریاض تصمیم گرفت با روشی متفاوت با وی تعامل داشته باشد. این کشور به دنبال بهبود موازنه‌های قدرت به نفع خود بدون دشمنی با واقعیت‌های موجود در عرصه لبنان برآمده است.

عربستان این بار با حمایت آمریکا و امارات متحده عربی تلاش کرده این پیام را به داخل و خارج برساند که لبنان رها نشده است. این بدان معنا است که روند انتخابات لبنان هرگز ساده نخواهد بود و برخی طرف‌های لبنانی و منطقه‌ای به آن چشم دوخته‌اند. اولین پیام سعودی ها را هیئت این کشور در سفر به بیروت به سرپرستی نزار العلولا مخابره کرد. این سفر هفته گذشته انجام شده و در جریان آن هیئت مذکور با تعدادی از جریان‌های سیاسی لبنان بویژه سمیر جعجع دیدار کرد.

هیئت وزارتی ریاض نیز طی روزهای آینده به لبنان وارد خواهد شد تا روند مذاکرات هفته گذشته را تکمیل کرده و با شخصیت‌های جدید لبنانی دیدار کنند و رویکردهای ریاض در مورد نحوه تعامل با حزب‌الله و متحدان آن در مرحله آینده انتخابات را برای آنها تشریح کنند. این سفر همچنین برای دعوت رسمی از بشاره الراعی اسقف مارونی‌های لبنان جهت سفر به عربستان سعودی است.

سعد حریری اطرافیان خود را در جریان موضوعاتی که از هیئت سعودی شنیده بود، قرار نداد. وی مذاکراتی را با نادر الحریری و نهاد المشنوق و غطاس الخوری انجام داد، اما جزئیات سفر رسمی خود به عربستان را برای آنها بازگو نکرد.

اطرافیان حریری می‌گویند این نشست لااقل در ابعاد ظاهری خود مثبت بود. این رویکرد از تصاویری برداشت شده که حریری از دیدار خود با محمد بن سلمان و برادرش خالد که سفیر عربستان در آمریکا است، منتشر کرده است. اگر ولیعهد عربستان تصمیم می‌گرفت دو روز اول سفر حریری به ریاض با وی دیدار نداشته باشد، وی مجبور بود زمان سفر را تمدید کند، اما بنابر اعلام یک منبع وزارتی حریری در این سفر سه مرتبه با بن سلمان دیدار کرد. همچنین در مراسم بدرقه حریری نیز فیصل بن بندر بن عبدالعزیز امیر ریاض و فوزی کباره سفیر لبنان در عربستان و نماینده برگزاری مراسم پادشاهی عربستان حضور داشتند که منابع لبنانی این موضوع را نیز سیگنالی مثبت ارزیابی کرده‌اند.

با وجود اینکه هیچ بیانیه رسمی در خصوص نتایج مذاکرات حریری با سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان و ولیعهد منتشر نشده، اما ظاهر استقبال و بدرقه حریری نشان می‌دهد که او همچنان در راس متحدان ریاض در لبنان قرار دارد. بر اساس اطلاعاتی که روزنامه الاخبار لبنان از یک منبع همراه در این دیدار دریافت کرده، ریاض خواستار صف بندی سیاسی و تقابل با حزب الله با اهرم زور نشده است. بلکه رویکرد خود در نحوه تقابل را به رویکرد نرم تغییر داده است.

تصادفی نیست که زمان تحرکات عربستان برای دلجویی از حریری قبل از اعلام نهایی ماهیت ائتلاف‌های جریان المستقبل برای ورود به انتخابات پارلمانی صورت گرفته است. مسئولان المستقبل اعلام می‌کنند که عربستان از حریری خواسته است که با جریان آزاد ملی به ویژه در حوزه‌های انتخاباتی اول بیروت و زحله و صیدا-جزین متحد نشود.

در حالی که منابع رهبری جریان المستقبل تلاش دارند دیدار سعد حریری با فواد سنیوره بلافاصله پس از ترک عربستان را برنامه‌ریزی شده توصیف کنند، اما برخی منابع دیگر اعلام می‌کنند که این دیدار و کاندیداتوری مجدد نخست‌وزیر اسبق لبنان برای انتخابات در حوزه صیدا-جزین از نتایج سفر سعد حریری به عربستان است و وی این تصمیم را در نتیجه گفتگو با مقامات سعودی اتخاذ کرده و این تصمیم نوعی تلاش و جبران نحوه رفتار گذشته حریری با سنیوره بوده است.

به این ترتیب انتظار می‌رود سنیوره امروز در کنفرانسی مطبوعاتی از شرکت در انتخابات کناره گیری کند، اما همچنان بعد از انتخابات به عنوان رئیس فراکسیون المستقبل باقی خواهد ماند.

روزنامه الدیار لبنان نیز در همین رابطه نوشت که سعودی‌ها فعالیت‌های خود را به دو بخش مختلف تقسیم کرده‌اند. بخش اول بهبود دوباره روابط با لبنان به شکل کلی و دوم بهبود مجدد روابط با سعد حریری.

بر اساس این گزارش رهبران عربستانی چندین شرط اساسی را برای بهبود روابط با حریری تعیین و تاکید کردند، حریری باید برای بازگشت به آغوش عربستان این شروط‌ را اجرا کند.
به نوشته روزنامه الدیار شروط عربستان سعودی شامل موارد زیر است:

1.  عدم ائتلاف یا همکاری با حزب‌الله لبنان در انتخابات پارلمانی. حریری پیش از دعوتش به ریاض این شرط را اجرا کرده بود و همین امر دلیل مهمی برای دعوت از او برای سفر به ریاض بود.
2.  کاهش افق همکاری‌ها یا ائتلاف انتخاباتی با جریان ملی آزاد وابسته از عناصر ائتلاف هشت مارس و محدود کردن آن به دو یا سه حوزه انتخاباتی. روشن است که دو طرف پیشتر به صورت اولیه با ائتلاف در کل لبنان موافقت کرده بودند.
3. بهبود روابط با گروه‌های 14 مارس و اتحاد این گروه‌ها.اطلاعات در این زمینه حاکی از آن است که عربستان توجه ویژه‌ای به بهبود روابط میان حریری و سمیر جعجع، رئیس حزب نیروهای لبنانی دارد، اما همزمان نمی‌خواهد که گروه 14 مارس تحت رهبری جعجع باشد و ترجیح می‌دهد که این گروه همچنان تحت رهبری حریری باقی بماند.
4. عربستان با اشاره به اینکه نخست وزیر به دلیل مسؤولیت و جایگاه سیاسی که برخوردار است، نمی‌تواند موضعگیری‌های افراطی مانند جعجع یا سامی الجمیل در پیش بگیرد، از حریری می‌خواهد مانند سایر طرف‌ها یا هم‌پیمانان عربستان در لبنان با قدرت و با موضع‌گیری‌های شدیدی با حزب الله مقابله کند.
5. مقابله با اقدامات محور مقاومت در لبنان و آنچه تلاش برای برهم زدن ثبات در این کشور و نفوذ ایران در لبنان خوانده می‌شود.
6. حفظ روابط مثبت با میشل عون البته با تفکیک قائل شدن بین این رابطه با روابط با جریان ملی آزاد به نحوی که این ارتباط در چارچوب‌های تعیین شده بوده و از موضع‌گیری‌های سیاسی و استراتژی‌های مد نظر سعودی ها فراتر نرود.
7.  تعامل با معیارهای انتخاباتی بر اساس اصل عدم کنترل حزب الله بر اکثریت پارلمانی در مجلس آتی.
    

سعد حریری نخست وزیر لبنان سه شنبه هفته قبل به ریاض رفت و با پادشاه و ولیعهد عربستان سعودی دیدار و گفتگو کرد.