سرویس سیاست مشرق - این روزها مقارن با سومین سالگرد اجرای برجام است. ۲۶ دی ماه ۹۴ اجرای تعهدات برجامی ۱+۵ آغاز شد و ۲۷ دی ۹۴، روزنامه‌های اصلاح طلب، با فتح الفتوح نمایی از برجام، یک هیاهوی بزرگ رسانه‌ای به پا کردند. در این روز، تیترهایی همچون «فروپاشی تحریم»، «صبح بدون تحریم»، «تحریم‌ها به تاریخ پیوست»، «تحریم‌ها هم رفت»، «اینک بدون تحریم»، «پیروزی تدبیر بر تحریم»، «خلاص شدیم، سلام بر ایران بی‌تحریم»، «سپیده‌دمید»، «تحریم تمام شد» و…در صفحه اول روزنامه‌های اصلاح طلب کار شد.
آقای روحانی- ۱۰ دی ۹۷- در جمع وزیر، معاونان و مدیران وزارت نیرو گفته بود:
«برجام یکی از خیرات دولت یازدهم است که حسنه آن مداوم بوده و برای همیشه باقی می‌ماند و مانند کار خیری است که پایان ندارد»! اگر برجام یکی از خیرات دولت یازدهم است، پس حتماً شایستگی برگزاری جشن سالگرد دارد. جشنی که در آن دستاوردهای برجام با ذکر مصادیق برای مردم تشریح شود. ولی این روزها هیچ مقام ارشد دولتی به سه سالگی برجام اشاره نمی‌کند! هیچ خبری از سالگرد برجام در رسانه‌های اصلاح طلب نیست! سؤال اینجاست که چرا دولت و رسانه‌های اصلاح طلب برای برجام جشن تولد سه سالگی نمی‌گیرند؟! پاسخ این سؤال را می‌توان در لابه لای تحلیل‌های رسانه‌های اصلاح طلب در هفته‌ها و ماههای اخیر یافت.
روزنامه سازندگی - متعلق به حزب کارگزاران- و از حامیان پرو پاقرص برجام- ۳ دی ۹۷- در مطلبی تحلیلی نوشته بود:
«امروز فقط یک کشور به صورت عملی پایبند به توافق بوده است؛ ایران. آشکار است که اکنون دیگر توافقی وجود ندارد که اروپایی‌ها بخواهند از آن حمایت کنند. بلکه آنان از محدودیت‌های هسته‌ای ایران حمایت می‌کنند... بنابراین تصویری که امروز از توافق هسته‌ای و تحریم‌ها داریم آن است که ایران موبه مو تعهدات هسته‌ای خود را اجرا می‌کند، اما تحریم‌هایی را تحمل می‌کند که به مراتب سخت‌تر از دوره قبل از توافق است و طرف‌های دیگر کاملاً از تعهدات خویش خارج شده‌اند… امروز دولت نیازمند آن است که باور کند برجام به پایان رسیده... اکنون جواب مشخص است. خروج از برجام و بازگذاشتن راه مذاکره با کسانی که قدرت عمل به تعهداتشان را دارند، این گزینه بهتری از ماندن در توافق یکجانبه، تحریم‌های سخت‌تر از پیشابرجام، دلخوش کردن به اقدامات نمادین اروپا و مشاهده رکودی است که این بار می‌تواند اقتصاد کشور را از گروه کشورهای با درآمد متوسط به فقیر مبدل سازد».
روزنامه شرق نیز که تیتر تاریخی «امضای کری تضمین است» را در دی ماه ۹۴ منتشر کرده بود- ۲۷ آبان ۹۷- در مطلبی نوشته بود:
«تاکنون سه کشور اروپایی امضاکننده برجام، آلمان، بریتانیا و فرانسه نشان داده‌اند که تمایلی به میزبانی کانال مالی ندارند…اتریش و لوکزامبورگ و بلژیک نیز پذیرش نداده‌اند…اینکه چرا سه کشور اصلی جامعه اروپایی از رفتن زیر بار مسئولیت میزبانی شانه خالی کرده‌اند، محل سؤال است… اسکان گذرگاه ویژه چون فی نفسه امری تکنیکی نیست…و مربوط به اراده سیاسی است، نباید به درازا بکشد…می‌توان احتمال داد اروپا درصدد است تا با نگاهی فرابرجامی همه مسائلی که با ایران دارد، مانند مباحث و موضوعات حقوق بشر، موشکی و حضور در منطقه به ویژه سوریه را روی میز بگذارد و راجع به آنها با تهران وارد مذاکره شود و متناسب با نتایج حاصل، الگوی رفتاری نهایی خود را تنظیم کند».
روزنامه اعتماد نیز- ۱۸ آذر ۹۷- در مطلبی نوشته بود:
«متاسفانه در شرایط کنونی در مساله توافق هسته‌ای هیچ راه حل منفعت آوری در مقابل کشورمان وجود ندارد…تا امروز از اتحادیه اروپا جز وعده هیچ حرکت جدی دیده نشده و موضوع طراحی مکانیسم ویژه انتقالات مالی بین ما و اروپا از حد حرف جلوتر نرفته و حتی در صورت وجود SPV هیچ کشور اروپایی زیر بار قبول ایجاد مرکز چنین تبادلاتی با کشورمان نمی‌رود…متاسفانه در تیم کارشناسان مذاکره کننده ما تعداد کافی از متخصصان به ویژه در حوزه‌های مالی، تجاری و بانکی حضور نداشتند که خط به خط و بند و به بند توافق را دقیق و به طور تخصصی بررسی کنند تا امروز دچار چنین شرایط ناشی از بی تعهدی آمریکا و اروپا نشویم».
تازه به حرف منتقدان رسیدند!
«عباس عراقچی» معاون وزیر امور خارجه – ۵ آذر ۹۷- در سومین سمینار همکاری‌های هسته‌ای ایران و اتحادیه اروپا گفته بود: «مزایای برجام نزدیک به صفر شده است».
«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه نیز- ۲۴ آذر ۹۷- در نشست بین المللی دوحه گفته بود: «نتایج برجام روی هواست».
رسانه‌های اصلاح طلب که پیش از این برای بزک برجام سنگ تمام گذاشته بودند، حالا که تشت رسوایی این توافق از بام افتاده است، برای نقد برجام با یکدیگر رقابت می‌کنند! این رسانه‌ها به دولت توصیه می‌کنند که آبی از برجام گرم نمی‌شود و باید از این توافق خارج شد.
دولتمردان نیز صراحتاً دستاورد برجام را روی هوا و نزدیک به صفر اعلام کرده‌اند.
بیشتر بخوانید:
چرا ظریف و دوستانش روند خسارت بار برجام را متوقف نمی‌کنند
وضعیت فعلی برجام اصلاً عجیب نیست. منتقدان و کارشناسان در طول مذاکرات هسته‌ای دولت روحانی و ۱+۵- از سال ۹۲ تا ۹۴- و در هفته‌های منتهی به امضای برجام- تیر ۹۴- و هفته‌های منتهی به اجرای برجام-دی ۹۴- به دفعات نسبت به رویکرد اشتباه دولت تذکر داده و تاکید کرده بودند که با این دست فرمان، هیچ دستاوردی عاید مردم کشورمان نمی‌شود؛ اما برخی دولتمردان و رسانه‌های اصلاح طلب با فحاشی، کارشناسان و صاحبنظران و منتقدان را به بی سوادی متهم کرده و آنان را به جهنم حواله دادند!
اما حالا که در صنعت هسته‌ای بتن ریخته شد و از دلار ۳۰۰۰ تومانی به دلار ۱۰۰۰۰ تومانی رسیدیم و از پراید ۲۰ میلیونی به پراید ۴۰ میلیونی و قیمت مسکن نیز ۱۳۰ درصد افزایش یافت، دولتمردان و رسانه‌های اصلاح طلب تازه به حرف منتقدان رسیدند که چه نشسته‌اید که تحریم‌ها سنگین‌تر شد و ایران یکطرفه در حال اجرای برجام است و وعده‌های اروپا سرِکاری است و باید از برجام خارج شویم!
سرگیجه دیپلماسی اعتدالی!
در دولت اصلاحات، تیم مذاکره کننده هسته‌ای به ریاست روحانی و با حضور ظریف در جایگاه عضو ارشد تیم مذاکره کننده، با تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه، آلمان) به توافق سعدآباد دست یافت. توافقی که به اذعان روحانی هیچ دستاوردی برای ایران نداشت و طرف اروپایی چیزی فراتر از وعده‌های سرِخرمن به طرف ایرانی ارائه نکرد!
در سال ۹۲، دولت روحانی تاکید کرد که اروپا آقااجازه هست و باید با کدخدا بست! برهمین اساس برجام با محوریت حضور آمریکا شکل گرفت؛ اما بدعهدی‌ها و نقض فاحش برجام در دولت اوبامای مؤدب! و باهوش! و ادامه این روند در دولت ترامپ دیوانه! کار را به جایی رساند که روحانی-آبان ۹۶- گفت کشورها مگر دیوانه شده‌اند که با آمریکا مذاکره کنند.
در ۱۸ اردیبهشت ۹۷، دولت ترامپ از برجام خارج شد. ۴ روز پس از خروج آمریکا از برجام، پایگاه تحلیلی «پولیتیکو» به نقل از «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشت: از «حسن روحانی» رئیس‌جمهور ایران تضمین گرفته که این کشور علی‌رغم تصمیم «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از برجام و وضع مجدد تحریم‌ها علیه ایران، همچنان در توافق می‌ماند. یک هفته پس از خروج آمریکا نیز روزنامه «الجمهوریه» لبنان در گزارشی نوشت: «آمریکا قبل از خروج از برجام، از سه کشور اروپایی برای مقابله با برنامه موشکی و منطقه‌ای ایران ضمانت گرفته است».
دولت روحانی از مذاکره با اروپای آقاجازه در توافق سعدآباد، رسید به مذاکره با آمریکای کدخدا در برجام و سپس با دیوانه و مزاحم خطاب کردن کدخدا در پسابرجام، دوباره به سراغ اروپای آقااجازه رفت!
این سرگیجه دیپلماسی در حالی در دولت تدبیر و امید رخ داد که پیش از آن برخی دولتمردان با تمسخر منتقدان، مدعی بودند که به زبان مذاکره مسلط هستند و تنها خودشان راه تعامل و تنش زدایی و برد-برد با دنیا را می‌دانند.
۱۱۰ میلیارد دلار عایدی برجام!
دولتمردان و رسانه‌های اصلاح طلب در سال ۹۴ علاوه بر تاکید بر رفع مشکل تورم، رکود، بیکاری، ازدواج جوانان، مسکن و آب خوردن مردم با برجام، هشدار می‌دادند که هر یک روز تأخیر در اجرای برجام، ضرر هنگفتی به مردم ایران وارد می‌کند.
برای نمونه «اکبر ترکان» از مشاورین ارشد روحانی-شهریور ۹۴- در مصاحبه با روزنامه شرق گفته بود: «نمایندگان محترم مجلس باید متوجه باشند هر روز تأخیر در اجرای برجام ۱۰۰ میلیون دلار به ایران ضربه وارد می‌کند».
«سیروس ناصری» از اعضای ستاد برجام نیز در همان مقطع گفته بود هر روز تأخیر در اجرای برجام، ۴۰۰ میلیارد تومان خسارت به کشور وارد می‌کند.
اکنون ۳ سال و به عبارتی ۱۰۹۵ روز از اجرای برجام سپری شده است. با احتساب سود ۱۰۰ میلیون دلاری در هر روز، اکنون عایدی برجام چیزی حدود ۱۱۰ میلیارد دلار است. حال سؤال از دولتمردان این است که ۱۱۰ میلیارد دلار عایدی برجام کجاست؟!
عذرخواهی و جبران خسارت محض
متاسفانه تقصیر و قصورهای متعدد دولت در اجرای ۲۹ شرط ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب، شورای عالی امنیت ملی و مجلس شورای اسلامی در امضا و اجرای توافق موجب شد تا نه تنها هیچ دستاوردی از برجام عاید مردم کشورمان نشود، بلکه خسارت محض و هزینه‌های سنگین بر مردم و کشور تحمیل شود.
دولت می‌بایست از دلخوشی به وعده‌های سرِخرمن اروپا و همچنین از تعریف و تمجیدهای بی ثمر از برجام دست برداشته و با شجاعت از مردم کشورمان عذرخواهی کند و در ادامه با اجرای دقیق اقتصاد مقاومتی و بهرمندی از ظرفیت‌های عظیم داخلی و مدیریت صحیح نقدینگی، اوضاع اقتصادی کشور را سر و سامان دهد.