به گزارش مشرق، شاید خیلی‌ها بگویند کسی که کتابخوان باشد، هر زمانی که بخواهد کتاب می‌خرد و به هیچ تخفیفی احتیاج ندارد. صبر هم نمی‌کند و منتظر نمی‌ماند تا برای خرید کتاب مورد علاقه‌اش حمایتی باشد تا کتاب بخرد، اما خب این اوضاعی که حوزه نشر دارد، مطمئنا طرح‌هایی مثل تابستانه کتاب با تخفیف‌هایی که دارد، می‌تواند به مخاطبان کمک کند تا کتاب‌های مورد علاقه‌شان را بخرند و از طرف دیگر به ناشران کمکی می‌شود برای فروش کتاب‌هایشان.
عاشقان کتاب منتظر طرح تابستانه
اواخر خردادماه امسال مدیرعامل موسسه خانه کتاب، درباره اجرا شدن طرح تابستانه کتاب در تابستان ۹۸ گفت: «اقدامات زیرساختی، جدول زمان‌بندی و زمینه ثبت‌نام ناشران از اول تیر در خانه کتاب انجام می‌شود، اما طی مذاکراتی که با معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتم، قرار شد برای اطمینان از تامین بودجه آن از سوی سازمان برنامه و بودجه، فعلا تأمل کنیم.»
آخرین بار که از طرح‌های حمایتی خانه کتاب گفتیم، به پاییز سال ۹۷ برمی‌گردد که پاییزه کتاب از ۲۴ آبان تا ۴ آذر برگزار شد. همزمانی آخرین طرح پاییزه با روز کتابگردی در سال گذشته باعث شد خیلی‌ها با توجه به تخفیف‌هایی که در کتابفروشی‌ها گذاشته شد، برای خرید کتاب به کتابفروشی‌ها بروند و کتاب‌های مورد علاقه‌شان را بخرند. نزدیکی به تعطیلات نوروز، عاشقان کتاب را منتظر اجرای طرح عیدانه کتاب گذاشت، اما این اتفاق نیفتاد و به گفته نیکنام حسین‌پور، مدیرعامل خانه کتاب، چون با کتابفروشی‌ها تسویه طرح پاییزه انجام نشده بود، طرح عیدانه اجرا نشد. حالا در ماه ابتدایی تابستان قرار است طرح تابستانه کتاب برگزار شود؛ طرحی که از سال ۹۴، شروع شد و دلیل آن هم تغییرات در اعطای یارانه نشر بود و به جای تخصیص یارانه به ناشران، قرار شد آن را به کتابفروشی‌ها اعطا کنند. در این طرح‌ها، علاقه‌مندان می‌توانند با تخفیف از کتابفروشی‌ها کتاب بخرند و کتابفروشی‌ها میزان تخفیف را از وزارت ارشاد دریافت کنند.
۱۲۰ هزار تومان برای خرید کتاب در طرح تابستانه
نیکنام حسین‌پور درباره طرح تابستانه کتاب ۹۸ و اتفاقاتی که باعث اجرایی شدن آن شد، می‌گوید: «سازمان برنامه و بودجه در سه ماهه نخست امسال بودجه‌ای برای یارانه نشر تخصیص نداده و این نگرانی وجود داشت که برای فصل تابستان نیز بودجه تخصیص نیابد و پرداختی به کتابفروشان با مشکل روبه‌رو شود. اما حالا با تخصیص این اعتبار، قرار است طرح تابستانه را شروع کنیم.»
مدیرعامل خانه کتاب، همچنین درباره اینکه چه تخفیفی را برای مخاطبان در نظر گرفته‌اند، گفته است: «پیشنهاد ما با توجه به افزایش قیمت کتاب تخصیص ۱۲۰ هزار تومان برای خرید کتاب به هر نفر با تخفیف ۱۵ درصد برای کتاب‌های ترجمه و ۲۵ درصد برای کتاب‌های تالیفی است.»
ثبت‌نام‌ها به مدت دو هفته ادامه داشت و حالا این طرح در استان‌ها آغاز شده است. با اعلام خانه کتاب، با پایان مهلت ثبت‌نام کتابفروشی‌ها برای عضویت در طرح «تابستانه کتاب۹۸» ۶۶۰ کتابفروشی در این طرح اعلام آمادگی کرده‌اند که تاکنون عضویت ۶۳۴ کتابفروشی تایید شده است. استان تهران با ثبت‌نام ۹۷ کتابفروشی، اصفهان با ۸۰ کتابفروشی و خراسان رضوی با ۶۶ کتابفروشی بیشترین مشارکت را در طرح «تابستانه کتاب۹۸» داشته‌اند. مطمئنا در این طرح قرار نیست شما هر نوع کتابی را که می‌خواهید، بخرید؛ برای خرید کتاب الزاماتی وجود دارد. حسین‌پور درباره نوع کتاب‌هایی که دراین طرح وجود دارد، گفت: «ما از سال گذشته در تابستانه کتاب، پالایش کتاب‌ها را نیز آغاز کردیم، چراکه قرار نیست ما از خرید هر نوع کتابی حمایت کنیم. تا پیش از این برخی کتاب‌های تستی، دانشگاهی و... نیز در طرح خریداری شده بود که ما از این دوره پالایش را قوی‌تر کرده و این‌گونه کتاب‌ها را از دایره حمایتی خود خارج کردیم؛ یعنی کتاب‌های دانشگاهی از این طرح خارج شده‌اند.»
ایرادهایی که طرح‌های حمایتی خانه کتاب دارد
شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که در همان روزهای اولیه تخفیف‌های خانه کتاب برای خرید به کتابفروشی‌ها رفته باشید، اما با این جمله مواجه شده باشید که «فعلا سیستم خراب است و نمی‌توانیم کاری انجام بدهیم.» یا اینکه در روزهای پایانی طرح با این جمله مواجه شده باشید که «سقف اعتبارمان تمام شده است و دیگر نمی‌توانیم تخفیف بدهیم.» سال گذشته خیلی‌ها در همین تهران با این مشکل مواجه شدند و نتوانستند در قالب این طرح خرید کنند. این اتفاق هم برای این می‌افتد که کتابفروشی‌ها سعی می‌کنند اعتبار خودشان را برای مشتری‌های همیشگی‌شان نگه دارند و به کسانی که نمی‌شناسند، در قالب طرح تخفیف نمی‌دهند. این مساله به گفته مسئولان خانه کتاب تخلف است و کتابفروشی‌ها نباید این کار را انجام بدهند و اگر این اتفاق در قالب طرح تابستانه کتاب امسال بیفتد، کتابفروشی‌ای که این تخلف را انجام دهد، اعتبارش صفر خواهد شد. نکته دیگری که کتابفروشان برای طرح‌های حمایتی خانه کتاب اعلام می‌کنند و از آن شاکی هستند، بحث تبلیغات برای این طرح است؛ هم در شروع کار و اجرایی شدن آن که کتابفروشی‌ها بتوانند ثبت‌نام کنند هم در اجرای کار که مشکلات زیادی را برای کتابفروشان ایجاد می‌کند؛ مثلا همین که برای کتاب‌های تالیفی ۲۵درصد و برای کتاب‌های ترجمه ۱۵درصد تخفیف قائل می‌شوند، باعث مشکل می‌شود، مخصوصا در شهرستان‌ها که این مشکل بیشتر است، چون اطلاع‌رسانی درست انجام نمی‌شود و وقتی کتابفروش بعد از خرید تخفیف را برای کتاب محاسبه می‌کند، مشتری فکر می‌کند سرش کلاه رفته است، چون تخفیف کامل را نگرفته است.
نکته دیگر بحث روزهای این طرح است و کتابفروشان با توجه به اعتباری که در طرح دارند، می‌گویند استقبال از تخفیف‌ها زیاد است و همین باعث می‌شود اعتبارمان به پایان برسد و شرمنده مخاطبان شویم. این مشکل باز هم در شهرستان‌ها بیشتر از تهران است، کتابفروشان خواستار کم کردن روزهای طرح حمایتی هستند.
حالا و در آستانه طرح تابستانه کتاب ۹۸ باید دید این مشکلات همیشگی حل خواهد شد یا اینکه باز هم بعد از پایان طرح تازه به یاد حل این مشکلات خواهیم افتاد. قرار است این طرح از ۲۵ تیرماه تا سوم مردادماه در کتابفروشی‌های عضو طرح در استان‌ها و از ۲۷ تیرماه تا سوم مردادماه در شهر تهران اجرا شود.
*فرهیختگان