به گزارش مشرق، بزرگداشت سیاُمین سالگرد فروریختن دیوار «برلین»، نماد فروپاشی تفرقه و آغاز اتحاد در حالی برگزار شد که اختلافات بین المللی به ویژه در میان قدرت‌های دوران جنگ سرد به شکل فزاینده‌ای آشکار شده و اروپا بیش از هر زمان دیگری با اختلافات داخلی از یک سو و اختلاف با آمریکا از سوی دیگر مواجه است.
بیشتر بخوانید:
مراسم یادبود سیاُمین سالگرد فروریختن دیوار برلین در آلمان، از وجود تفرقه و اختلاف در اتحاد غربی که منجر به این دستاورد مهم پایان جنگ سرد نیم سده‌ای شده بود، حکایت دارد.
گذشته از میراث بیگانه پنداری شهروندان آلمان شرقی و اطلاق عنوان شهروند درجه ۲ به آنان در عرصه داخلی آلمان، اروپا با مصائب نوظهوری مواجه است که در عرصه‌های مختلف قابل مشاهده هستند. تنها ۲ روز مانده به این روز تاریخی، «امانوئل مکرون»، رئیس جمهور فرانسه نخستین بمب را با اعلام خبر "مرگ مغزی" ناتو (پیمان آتلانتیک شمالی) و هشدار به اروپا برای "بیداری" منفجر کرد. موضع گیری «آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان، مبنی بر غیر ضروری بودن چنین قضاوت‌هایی و واکنش دبیر کل ناتو و سران کشورهای عضو، اختلافات فزاینده میان متحدین سنتی را آشکار کرد.
شاید بتوان به طور خلاصه اجرا نشدن سنت دیرینه حضور سران قدرت‌های جنگ سرد در مراسم امسال را ناشی از سیاست "اول آمریکا" «دونالد ترامپ»، بحران "برگزیت" انگلیس و تجدید حیات روسیه دانست که فشار مضاعفی را بر روابط بین المللی وارد کرده، اما با تقسیم بحران‌های مبتلابه اروپا به دو دسته داخلی و خارجی، درک شرایط قاره سبز به ویژه در چند سال اخیر تسهیل می‌شود.
۱) داخلی
- خیزش راستگرایی در اروپا: با ظهور جریان‌های افراطی در کشورهای اروپایی به ویژه پس از بروز موج مهاجرت به این قاره، احزاب راستگرا توانستهاند موقعیت خود را در عرصه سیاسی بازتعریف و جایگاه خود را تقویت کنند. ابتلای برخی از کشورهای اروپایی به ویژه در اروپای شرقی به دولت‌های دست راستی حتی موضوع وحدت در این قاره و انسجام بلوک سیاسی و اقتصادی اتحادیه اروپا را با دامن زدن به مباحث ملی گرایی به شدت تهدید کرده است.
- برگزیت: خروج انگلیس از اتحادیه اروپا که به بحرانی سیاسی برای این کشور مبدل شده و تاکنون ۲ دولت را قربانی کرده، به موج استقلال طلبی اسکاتلند، کاتالونیا و ... جانی تازه بخشیده و از سوی دیگر احتمال خروج سایر ۲۷ عضو اتحادیه را محتمل کرده است.
- اختلافات داخلی میان اعضا: در این مورد می‌توان به تلاش‌های پشت پرده فرانسه و انگلیس برای تضعیف موقعیت آلمان در نهادهای بین المللی اشاره داشت.
۲) خارجی
- تلاش اروپا برای رهایی از قید وابستگی به آمریکا: سران کشورهای اروپایی به ویژه فرانسه و آلمان در سال‌های اخیر به شدت بر رها شدن از قید وابستگی به آمریکا تاکید کردهاند. به نظر می‌رسد اظهارات مکرون مبنی بر مرگ مغزی ناتو با وجود موضع گیری‌های نه چندان جدی مخالف سران اروپایی با این عبارت، نشان دهنده تمایل جمعی کشورهای اروپایی برای رها شدن از این پیمان نظامی است.
انتقاد ترامپ از کشورهای اروپایی در زمینه تامین هزینه‌های ناتو و اختلاف نظر آمریکا و اروپا در زمینه‌های دیگر که در موضوع توافق هسته‌ای ایران به اوج رسید، نشان می‌دهد اتحاد سنتی میان اروپا و آمریکا به واپسین نفس‌های خود رسیده است. در کنار این موضوع، خروج انگلیس از اتحادیه اروپا شکل گیری پیمان امنیت دسته جمعی جدیدی را ضروری می‌کند. از این رو ارتش اروپایی را باید دیگر نه به عنوان ایده‌ای دیرپا بر روی کاغذ بلکه گزینه‌ای جایگزین ناتو دانست.
- بی اعتماد شدن اروپا به آمریکا به ویژه در دوران ریاست جمهوری ترامپ به دلیل عدم پایبندی دولت وی به تعهدات و پیمان‌های بین المللی.
آنگلا مرکل نیز با اشاره به افزایش اختلافات شرق و غرب، گرایش‌های ناسیونالیستی و سیاست‌های حمایتی در سراسر جهان را سبب تقویت چشم انداز ملی و تشدید اختلافات دانسته است.
در ۹ نوامبر ۱۹۸۹ مرزبانان آلمان شرقی به دلیل ازدحام جمعیت دروازه‌ها را به سوی آلمان غربی گشوده و برای نخستین بار پس از ساخت این دیوار اجازه رفت آمد آزادانه را دادند.
این رویداد سبب اتحاد آلمان در سال ۱۹۹۰ شد.
