سرویس جهان مشرق - عربستان سعودی به عنوان کشوری شناخته میشود که در صدر فهرست خریداران سلاح و تجهیزات نظامی در دنیا قرار دارد. ارتش این کشور بودجه سالانه ۶۷.۶ میلیارد دلاری را صرف هزینه‌های نظامی خود میکند و علاوه بر آن هر سال ده‌ها میلیارد دلار سلاح از کشورهایی نظیر امریکا، انگلیس، چین و فرانسه خریداری میکند. این کشور یکی از بزرگترین و از جهاتی پیشرفته‌ترین ناوگان‌های هوایی منطقه را با خرید جنگنده‌هایی نظیر F۱۵-SA و یوروفایتر تایفون در اختیار دارد اما با این وجود در چند دهه اخیر گزینه دیگری را نیز برای تقویت توان تهاجمی خود در نظر داشته است : موشک‌های بالستیک تهاجمی

جنگ کویت و موشک‌های SCUD عراقی

یکی از عواملی که نقش موثری در تمایل عربستان به توسعه توان موشکی بالستیک خود داشت وقایعی بود که در نخستین روزهای عملیات ائتلاف بین‌المللی به رهبری امریکا برای آزادسازی کویت از اشغال ارتش عراق رخ داد. پس از موج سنگین حملات هوایی در هفته نخست عملیات که موجب نا امیدی صدام حسین از مقابله با تهاجم ائتلاف شد، سران حزب بعث تصمیم به ایجاد انشقاق در صف کشورهای ائتلاف گرفتند. در آن زمان تعداد زیادی از کشورهای عربی نظیر عربستان، مصر، سوریه، عمان و ... در بدنه ائتلاف سازمان ملل برای آزادسازی کویت حضور داشتند. طبیعتا اکثر این کشورها به جز مصر موجودیت رژیم صهیونیستی را به رسمیت نشناخته بودند. سران بعث تصمیم میگیرند تا با حملات موشک‌های بالستیک به اسراییل و عربستان، مقدمات واکنش نظامی اسراییل و ورود به عملیات توسط این رژیم را فراهم کنند تا در ادامه کشورهای عربی عضو ائتلاف در اعتراض به این موضوع حضور خود را لغو کنند. عراقی ها شروع به شلیک موشک‌های الحسین (نمونه عراقی موشک SCUD ) به سمت اسراییل و عربستان کردند. ۴۶ موشک به سمت خاک سعودی و ۴۲ موشک به سوی سرزمین‌های اشغالی شلیک شدند. به دستور امریکا، اسراییل از دادن پاسخ مستقیم منع شد و در عوض سیستم‌های پدافندی پاتریوت به عربستان و اسراییل منتقل شدند. پاتریوت که در آن هنگام به تازگی نسل اول آن ساخته شده بود تا حدودی موفق به دفع حملات موشک‌های عراقی شد اما در مواردی اصابت این موشک‌ها موجب آسیب و تلفات شدید شد. حوادثی که نقش زیادی در علاقه سران سعودی به توسعه برنامه موشکی ین کشور داشت.

پایگاه نیروهای امریکایی در ظهران عربستان

از مجموع ۴۶ موشک الحسین عراقی در بهترین و خوشبینانه ترین آماری که پس از جنگ منتشر شد حدود ۵۰ درصد توسط سامانه پاتریوت رهگیری و منهدم شدند. تعدادی از موشک‌ها در مناطق بیابانی و خالی از سکنه فرود آمدند و ۱۰ فروند نیز به مناطق نظامی یا شهری اصابت کردند. در میان این اصابت‌ها حمله به پایگاه نظامی ظهران و محل استقرار نیروهای ارتش امریکا موفق‌ترین عملکرد موشک الحسین بود. روز ۲۵ فوریه سال ۱۹۹۱ و در واپسین هفته‌های نبرد یک فروند موشک الحسین ارتش عراق با اصابت به پایگاه ظهران موجب کشته شدن ۲۸ نظامی امریکایی و زخمی شدن ۱۱۰ نفر شد. بعدها اعلام شد که سامانه پاتریوت مستقر در نزدیکی این پایگاه به علت ترس از حملات موشکی عراق بیش از ۱۰۰ ساعت بدون استراحت در حال فعالیت بوده است که این امر موجب اخلال در عملکرد سامانه و ناتوانی رادار در تشخیص موشک عراقی میشود.

همچنین ۷ فروند موشک عراقی با اصابت به شهر ریاض موجی از وحشت را در میان رهبران و مردم این کشور ایجاد میکند تا پس از پایان جنگ از توسعه این سلاح به عنوان ابزاری برای ایجاد ترس در دل دشمنان آینده این کشور ذکر شود.

خرید موشک‌های بالستیک

در اواخر دهه ۸۰ میلادی عربستان تعداد نامشخصی موشک بالستیک (تخمین در حدود ۳۶ تا ۶۰ فروند) از مدل DF۳ را از کشور چین خریداری میکند. این موشک سوخت مایع در دهه ۷۰ میلادی در چین ساخته شده بود که بردی حدود ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلومتر داشت. به هنگام حملات موشکی عراق به خاک عربستان این کشور از دارایی موشکی خود برای پاسخ به حملات عراق استفاده نکرد که دلیل عمده آن دقت کم و خطای زیاد این موشک در حدود ۲ کیلومتر بود، زیرا موشک در اصل برای حملات هسته‌ای در ارتش چین توسعه یافته بود که طبیعتا نیاز چندانی به دقت در اصابت نداشت.

ارتش سعودی تا مدت طولانی حضور این موشک در زرادخانه خود را تایید نمیکرد تا اینکه در رژه سال ۲۰۱۴ میلادی برای نخستین بار تعدادی از این موشک‌ها به نمایش گذاشته شد. بسیاری از کارشناسان معتقد بودند خرید این موشک‌های کم دقت که توجیهی برای استفاده متعارف نداشت به منظور احتمال دستیابی این کشور به کلاهک‌های هسته ای در آینده و حتی احتمال خرید سلاح‌های اتمی از کشور پاکستان بوده است. اما این تنها خرید موشکی عربستان نبود.

در سال ۲۰۱۴ مجله Newsweek در گزارشی فاش کرد که مقامات عربستان پس از ملاقات با سرویس‌های امنیتی امریکا و تحت نظارت ماموران ویژه CIA اقدام به خرید موشک‌های DF۲۱ کرده‌اند. ظاهرا ماموران CIA در کشتی محموله موشکی فوق حضور داشته تا از عدم نصب کلاهک‌های هسته‌ای در موشک های مربوطه اطمینان حاصل کنند. موشک DF۲۱ با بردی حدود ۱۷۰۰ کیلومتر دارای دایره خطایی حدود ۳۰ متر و سرعت بیش از ۱۰ ماخ است.

علاوه بر این عربستان با حمایت مالی از یک پروژه موشکی در اوکراین اقدام به خرید موشک بالستیک تاکتیکی کوتاه برد این کشور کرده است.

چندین سال قبل اخباری مبنی بر توسعه یک موشک بالستیک کوتاه برد، چیزی شبیه به موشک اسکندر روسیه، توسط اوکراین در فضای مجازی منتشر شده بود. با توجه به اوضاع نا مساعد مالی این کشور از همان زمان حرف‌هایی درباره یک اسپانسر خارجی در این طرح مطرح شده و بعد از مدتی عربستان سعودی به عنوان حامی مالی این طرح شناخته شد. این موشک تک مرحله‌ای سوخت جامد، می‌تواند تا برد نهایی ۵۰۰ کیلومتر نیز پرواز کند و هدف خود را با سرعت بالا مورد اصابت قرار دهد.   این موشک که صاعقه ۲ نام دارد احتمالاً در نیمه دوم سال ۲۰۱۹ میلادی اولین شلیک آزمایشی خود را انجام داده و تحویل آن به سعودی‌ها از سال ۲۰۲۲ میلادی آغاز می‌شود.

توسعه برنامه موشکی عربستان در کنار اعمال محدودیت بر موشک‌های ایرانی

در سالهای اخیر بارها طی جلسات شورای امنیت یا سخنان مقامات غربی از تلاش آنها به وارد کردن برنامه دفاعی موشک‌های بالستیک کشورمان به میز مذاکره و اعمال محدودیت یا برچیدن آن مطلع بوده‌ایم. مسئله‌ای که بارها از سوی مقامات رسمی کشورمان رد شده و به عنوان خط قرمزی در روابط میان دو طرف عنوان شده است. در حالی که کشورمان سالهاست تحت تحریم‌های تسلیحاتی سنگین و بیرحمانه قرار داشته و بر خلاف عربستان یا سایر قدرت‌های منطقه‌ای توان خرید تسلیحات تهاجمی نظیر جنگنده، موشک یا ناو را ندارد اعمال فشار از سوی دشمنان برای تضعیف یکی از مهم ترین اصول امنیت ملی کشورمان یعنی برنامه موشک‌های بالستیک به خوبی طراحی و هدف رقبا و دشمنان منطقه‌ای و بین المللی در این خصوص را برملا می کند. آن هم در شرایطی که کشوری نظیر عربستان با سالانه ده‌ها میلیارد دلار خرید نظامی از کشورهای مختلف دنیا و جمع‌آوری ناوگان هوایی و تهاجمی گسترده همچنان به دنبال توسعه توان موشکی بالستیک خود آنهم بدون کوچکترین مزاحمت یا مخالفت از سوی امریکا و سایر قدرت‌های جهانی است.