سرویس جهان مشرق - ویروس کرونای جدید با مبتلا کردن بیش از ۱۱۴,۰۰۰ نفر و قربانی کردن بیش از ۴۰۰۰ نفر [۱] همچنان در دنیا می‌تازد. با وجود آن‌که شمار مبتلایان جدید به بیماری کووید-۱۹ در چین رو به کاهش گذاشته است، موارد جدید آلودگی به ویروس کرونای جدید در کشورهای دیگر (از جمله، متأسفانه در ایران) همچنان رو به افزایش است و به طور خاص در آمریکا [۲] و اروپا با نرخ نگران‌کننده‌ای روند تصاعدی دارد [۳] . به عنوان نمونه، در حالی که روز جمعه، ۱۶ اسفند ۹۸، آمار قربانیان کرونا در آمریکا تنها دو نفر اعلام شده بود [۴] ، این رقم روز شنبه ۱۷ نفر اعلام شد [۵] و اکنون که این گزارش نوشته می‌شود دست‌کم ۶۲۴ نفر در آمریکا به این ویروس مبتلا شده و ۲۲ نفر در اثر ابتلا به بیماری کووید-۱۹ جان خود را از دست داده‌اند [۶] . البته این آمار رسمی چنان‌که در گزارش پیش رو خواهیم دید، تقریباً یقیناً بسیار محافظه‌کارانه است و آمار واقعی بسیار بسیار بالاتر است.

انتقال یک زن مبتلا به ویروس کرونای جدید به مرکز پزشکی دانشگاه نبراسکا در آمریکا با استفاده از یک محفظه ایزوله (+)

اما قطعاً همه چیز آمار نیست. آمریکا با توجه به روی کار بودن دولتی عجیب و غریب به ریاست دونالد ترامپ، و دعواهای حزبی کم‌سابقه که یکی از نمودهای آن لغو تمهیدات خدمات درمانی دولت اوباما بوده است، در مقابله با کرونا شرایط منحصربه‌فردی دارد. علاوه بر آماده نبودن دولت ترامپ که در گزارش قبلی مشرق مفصلاً بررسی شد (گزارش مشرق را از این‌جا بخوانید)، مشکلات دیگری هم در این کشور برای مبارزه با کرونا وجود دارد که برخی از آن‌ها فرهنگی و مقطعی و برخی از آن‌ها زیرساختی و ریشه‌ای هستند. در گزارش پیش رو ابتدا به برخی از مشکلاتی اشاره می‌شود که آمریکایی‌ها در حال حاضر برای مبارزه با کرونا با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند؛ سپس گریز مختصری هم به اوضاع در برخی کشورهای اروپایی زده خواهد شد.

در همین‌باره بخوانید:

›› تقلای رئیس‌جمهور وسواسی آمریکا مقابل یک ویروس

›› چند هزار آمریکایی هر سال بر اثر آنفلوانزا کشته می‌شوند؟

عبور از هفت خوان برای تأمین اقلام پزشکی-بهداشتی

برخی از معضلات مرتبط با شیوع ویروس کرونای جدید[۷] در آمریکا به دست خود مردم این کشور به وجود آمده‌اند. به عنوان نمونه، آمریکایی‌ها (مانند مردم در تقریباً سراسر جهان) به یک‌باره به فکر خرید مواد ضدعفونی‌کننده، دستمال توالت، ماسک‌های صورت و سایر اقلام پزشکی و بهداشتی‌ای افتاده‌اند که تصور می‌کنند برای مقابله با کرونا به آن‌ها نیاز دارند. آمریکایی‌ها این اقلام را به مقادیر فراوان می‌خرند و آن‌ها را در خانه ذخیره می‌کنند [۸] ؛ البته در مواردی که دستشان به این اقلام برسد. به‌رغم وعده‌ها مبنی بر تضمین عرضه این‌گونه اقلام بهداشتی، قفسه‌های بسیاری از فروشگاه‌های بزرگ در آمریکا اکنون خالی شده‌اند و در عوض مملو از مشتریانی هستند که هر قدر توانسته‌اند اقلام بهداشتی را در چرخ‌های خرید خود جا کرده‌اند [۹] .

علاوه بر مسئله کمبود اقلام پزشکی و بهداشتی، معضل دیگری هم در فروشگاه‌های آمریکا وجود دارد: سرقت. شماری از مردم آمریکا اقدام به سرقت اقلام مورد نیاز خود از فروشگاه‌ها و حتی بیمارستان‌ها کرده‌اند [۱۰] ، تا جایی که تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد برخی از فروشگاه‌های بزرگ در آمریکا وادار شده‌اند تا شوینده‌های بهداشتی خود را با استفاده از قفل‌های رمزدار محافظت کنند. آن‌چه در این‌جا جالب توجه است، این‌که هجوم مردم آمریکا برای خرید گسترده اقلام پزشکی و بهداشتی در حالی است که تقریباً هیچ‌یک از این اقلام برای حفاظت در مقابل کرونا الزامی نیست. به عنوان نمونه، اگرچه مردم از ترس کمبود ژل ضدعفونی‌کننده دست اقدام به خرید گسترده این محصول می‌کنند، اما متخصصان می‌گویند شست‌وشوی دست با آب و صابون بسیار مؤثرتر از استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده دست است [۱۱] .

یکی از تصاویری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و گفته می‌شود نصب قفل‌های رمزدار روی شوینده‌های بهداشتی در فروشگاهی در سان‌فرانسیسکوی آمریکا پس از هجوم مردم به این فروشگاه در پی شیوع ویروس کرونای جدید را نشان می‌دهد (+)

خوان هفتم: قیمت‌های نجومی

البته ترس مردم آمریکا از کمبود اقلام مورد نیاز برای محافظت مقابل کرونا بی‌دلیل هم نیست. چنان‌که گفته شد، کمبود اقلام مورد نیاز برای مقابله با ویروس کرونای جدید معضلی بسیار جدی در آمریکاست. در حالی که برخی از خبرگزاری‌های آمریکایی ساختن محلول ضدعفونی‌کننده در خانه با استفاده از الکل‌های صنعتی یا حتی «ودکا» را آموزش می‌دهند [۱۲] (و در طرف مقابل، برخی از کودکان زیر ۱۲ سال آمریکایی از سال‌ها قبل با ژل‌های ضدعفونی‌کننده با طعم توت‌فرنگی «پارتی» می‌گیرند [۱۳] )، برخی از مشکلات در زنجیره عرضه و تقاضا در آمریکا [۱۴] واقعاً به دست خود مردم قابل‌حل نیستند. به عنوان نمونه، شاید مسئله‌ای مانند کمبود کیت‌های تشخیص ابتلا به کرونا در آمریکا [۱۵] آن هم در بحبوحه سیر صعودی موارد قطعی ابتلا به این ویروس، در نگاه اول مسئله‌ای مرتبط با دولت آمریکا به نظر بیاید، اما افزایش سرسام‌آور قیمت برخی اقلام مورد نیاز آمریکایی‌ها برای مقابله با کرونا قطعاً مستقیماً با سلامت خود مردم این کشور گره خورده است، اما گره آن به دست مردم بازشدنی نیست.

اقلامی مانند ماسک و ضدعفونی‌کننده‌های دست در فروشگاه‌های بزرگ آمریکا با شیوع ویروس کرونا تقریباً نایاب شده‌اند (+) 

پس از انتشار اخبار شیوع ویروس کرونای جدید در آمریکا و خالی شدن فروشگاه‌ها از اقلام مرتبط با پیشگیری و درمان این ویروس، قیمت این اقلام در فروشگاه‌هایی مانند آمازون افزایش چشم‌گیری داشت. به عنوان مثال، بسته‌های بزرگ ژل ضدعفونی‌کننده برند «پیورل» که تا چند روز قبل فقط ۲۱/۹۹ دلار قیمت داشتند، اکنون ۳۵۰ دلار (تقریباً ۱۶۰۰ درصد بیش‌تر) قیمت خورده بودند [۱۶] . البته آمازون می‌گوید شناسایی و مقابله با موارد گران‌فروشی را در فروشگاه آنلاین خود آغاز کرده است، اما برخی کارشناسان معتقدند از آن‌جایی که این فروشگاه اینترنتی صرفاً بستری برای تسهیل ارتباط میان فروشگاه‌های مختلف و مشتریان، و گاهی حتی تسهیل دادوستد میان دو شخص حقیقی است، احتمالاً توانایی کنترل کامل این شرایط را نخواهد داشت [۱۷] .

قیمت اقلامی مانند ژل ضدعفونی‌کننده دست و دستمال مرطوب در فروشگاه‌های آمریکا به ویژه فروشگاه‌های اینترنتی افزایش نجومی داشته است (عکس تزئینی) (+)

ارتباط مرخصی با حقوق و شیوع کرونا در آمریکا

اگرچه کمبود یا قیمت نجومی اقلام لازم برای مقابله مردم آمریکا با ویروس کرونای جدید به خودی خود مشکلات مهمی هستند، اما واقعیت این است که این معضلات در میان بسیاری از کشورهای دنیا که درگیر شیوع این ویروس هستند مشترک است. آن‌چه آمریکایی‌ها را به شکل منحصربه‌فردی در مقابل کرونا آسیب‌پذیر می‌کند، عوامل بسیار ریشه‌ای‌تری هستند. یکی از این مشکلات ریشه‌ای، عدم توانایی دولت ترامپ در مدیریت بحران شیوع کرونا در آمریکاست که اگرچه حتی در بیانیه‌های عمومی و نحوه اطلاع‌رسانی به مردم هم به وضوح نمود پیدا می‌کند [۱۸] ، اما تنها به این موارد محدود نمی‌شود. در حالی که میلیون‌ها نفر در ایالت‌های مختلف آمریکا قرنطینه شده‌اند [۱۹] و بسیاری از شهرها و ایالت‌های این کشور وضع اضطراری اعلام کرده‌اند [۲۰] ، ایالات متحده نه تنها هنوز به فرمول مهار شیوع کرونا دست پیدا نکرده، بلکه به نظر می‌آید حتی سرنخی هم در این‌باره به دست نیاورده است. ترامپ به نوبه خود هنوز تلاش می‌کند مسئله را کوچک جلوه دهد [۲۱] .

دونالد ترامپ که اتفاقاً به وسواس در بهداشت فردی شهرت دارد، یکی از بزرگ‌ترین آزمون‌های خود در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری سال جاری در آمریکا را پشت سر می‌گذارد (+)

یکی از عوامل تأثیرگذار در شکست آمریکا مقابل کرونا، قوانین سخت‌گیرانه این کشور درباره اعطای مرخصی با حقوق به کارمندان است. «مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها» از نهادهای اصلی بهداشت و درمان وابسته به دولت آمریکا یکی از ساده‌ترین و در عین حال مؤثرترین راه‌ها برای کنترل شیوع ویروس کرونای جدید در این کشور را تشویق کارمندان به ماندن در خانه دانسته است [۲۲] . این در حالی است که کارمندان بی‌شماری در سرتاسر آمریکا به نظر می‌رسد خطر ابتلا به کرونا را به جان می‌خرند، اما حاضر نیستند مرخصی بگیرند. مسئله، علاقه افراطی آمریکایی‌ها به کار نیست، بلکه این است که میلیون‌ها کارمند آمریکایی توان مالی آن را ندارند که مرخصی بدون حقوق بگیرند [۲۳] .

نقشه موارد گزارش‌شده ابتلا به ویروس کرونای جدید در آمریکا (+)

قطعاً وجود نداشتن یک سیاست یک‌پارچه ملی درباره اعطای مرخصی با حقوق به کارمندان، موجب می‌شود تا این کارمندان حتی با وجود ابتلا به بیماری یا آلودگی به ویروس، باز هم سر کار حاضر شوند و بنابراین به شیوع گسترده ویروس‌هایی مانند آنفلوانزا یا کرونا دامن بزنند [۲۴] . اما مسئله فقط این نیست. اگر در نظر بگیرید که ۷۹ درصد از کارگران در صنایع غذایی آمریکا امکان دریافت مرخصی با حقوق را ندارند و بیش از نیمی از این کارگران نیز در شرایط ابتلا به بیماری حاضر نمی‌شوند مرخصی بدون حقوق بگیرند [۲۵] ، آن‌وقت وصل کردن حلقه‌های شیوع سریع کرونا در آمریکا کار ساده‌تری می‌شود. فقط کافی است تصور کنید اگر درصد اندکی از این کارگران مبتلا به ویروس کرونا (یا ویروس بسیار رایج‌تر آنفلوانزا) باشند و به خاطر عدم توان دریافت مرخصی با حقوق، سر کار حاضر شوند، این ویروس می‌تواند از طریق غذای آلوده به چند نفر دیگر منتقل شود.

۷۹ درصد از کارگران در صنایع غذایی آمریکا به خاطر محرومیت از مرخصی با حقوق ترجیح می‌دهند حتی در دوران ابتلا به بیماری هم سر کار حاضر شوند (+)

چرا آمار واقعی کرونا در آمریکا با آمار رسمی قابل‌مقایسه نیست؟

آماری که به صورت رسمی توسط دولت آمریکا منتشر می‌شود، اوضاع را در این کشور کاملاً گل و بلبل نشان می‌دهد، اما بعید است واقعیت این‌گونه باشد [۲۶] . بسیاری از آمریکایی‌ها به خاطر مواردی که پیش‌تر اشاره شد (مانند عدم تمایل به دریافت مرخصی بدون حقوق) ترجیح می‌دهند ابتلای خود به ویروس کرونا را پنهان کنند. به علاوه، طی روزهای اخیر مواردی از ابتلا به کرونا در آمریکا مشاهده شده‌اند که هنوز علت آن‌ها مشخص نیست [۲۷] . به عبارت دیگر، افرادی در آمریکا به کرونا دچار شده‌اند که نه اخیراً به کشورهای آلوده مانند چین سفر کرده‌اند و نه در مجاورت موارد شناخته‌شده آلوده به کرونا قرار داشته‌اند. این افراد که حتی برخی از آن‌ها جان خود را هم از دست داده‌اند [۲۸] ، فعلاً در دسته «عامل نامشخص» طبقه‌بندی می‌شوند و قطعاً تعداد دقیق آن‌ها قابل‌شمارش نیست. اما بگذارید از مسئله‌ای به این پیچیدگی شروع نکنیم.

ترامپ برای زنده نگه داشتن امیدهای انتخاباتی‌اش هنوز هم تلاش می‌کند شرایط آمریکا در مبارزه با ویروس کرونا را گل و بلبل نشان دهد (جزئیات بیش‌تر) (+)

به لطف نواقص نظام سلامت آمریکا که همیشه یکی از اصلی‌ترین موضوعات دعوا میان دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات در این کشور بوده است، مردم این کشور در جنگ با کرونا نبردهای بسیار ساده‌تری را باخته‌اند. در حالی که در کشورهایی مانند ایران و چین، حتی «درمان» ابتلا به کووید-۱۹ هم چه برای افراد دارای بیمه و چه برای افراد فاقد پوشش بیمه‌ای کاملاً رایگان است، یکی از مباحث داغ در آمریکا [۲۹] هم‌اکنون این است که آیا «آزمایش[۳۰]» غربالگری اولیه آلودگی به ویروس کرونای جدید باید برای مردم این کشور، صرف‌نظر از برخورداری یا محرومیت آن‌ها از پوشش بیمه‌ای، رایگان باشد یا خیر [۳۱] . ارقامی که برای آزمایش ابتلای به کووید-۱۹ در آمریکا ذکر (و بعضاً تکذیب [۳۲] ) می‌شوند، از چندصد دلار تا بیش از ۳۰۰۰ دلار تفاوت دارند، اما آن‌چه که مسلم است این‌که دولت ترامپ هنوز این گام ابتدایی برای مبارزه با کرونا را هم برنداشته است.

توصیه‌های برای محافظت از خود و دیگران در مقابل ویروس کرونا: (از چپ) «دست‌های خود را مکرراً بشویید»؛ «از دست زدن به صورت خود پرهیز کنید»؛ «هنگام سرفه، آستین‌تان را مقابل دهان و بینی خود بگیرید»؛ «به حرف‌های ترامپ گوش نکنید» (+)

داغ بودن بحث درباره غربالگری کووید-۱۹ در محافل بهداشت و درمان آمریکا تا اندازه‌ای جای تعجب دارد، چراکه بخش عمده‌ای از مردم آمریکا اصلاً به این موضوع اهمیتی نمی‌دهند؛ این افراد که شمار آن‌ها دست‌کم به ده‌ها میلیون نفر می‌رسد (جزئیات بیش‌تر) ترجیح می‌دهند پول خود را برای غربالگری کووید-۱۹ «هدر» ندهند، چراکه حتی اگر مطمئن شوند به این بیماری مبتلا شده‌اند، باز هم مطمئناً از پس هزینه‌های درمان کووید-۱۹ برنخواهند آمد. بنابراین ناامیدی بسیاری از آمریکایی‌های مبتلا به کووید-۱۹ از تأمین هزینه‌های درمان، به خودی خود موجب می‌شود تا آمار واقعی آلودگی مردم آمریکا به ویروس کرونای جدید مخفی باقی بماند. نکته آخر هم این‌که با توجه به تلاش دولت ترامپ برای در اختیار گرفتن انحصار انتشار آمار درباره کرونا [۳۳] ، نمی‌توان امیدی به افشای آمار واقعی ابتلا به کووید-۱۹ در آمریکا داشت؛ چرا؟ پاسخ این سؤال را می‌توان با سؤالی داد که واشینگتن‌پست اخیراً در عنوان یکی از گزارش‌هایش پرسید: «ترامپ بیش‌تر نگران کدام است: ارقام ویروس کرونا یا مبتلایان ویروس کرونا؟ [۳۴] »

در همین‌باره بخوانید:

›› نوزادانی که در سطل بیمارستان رها می‌شوند و کودکانی که از سطل آشغال غذا می‌خورند

›› از مجسمه ترامپ که می‌گوید «روی من ادرار کن» تا «گشت مدفوع» در شهرهای آمریکا

›› معلمان آمریکایی که برای ادامه زندگی «خون» و «لباس» خود را می‌فروشند

فناوری «آفتابه»؛ آیا اوضاع در اروپا از آمریکا بهتر است؟

اروپا هم این روزها مانند تقریباً تمام نقاط دیگر دنیا درگیر شیوع ویروس کرونای جدید است. شاید اوضاع در خط مقدم جنگ کشورهای اروپایی علیه کرونا را بتوان ظاهراً بهتر از آمریکا ارزیابی کرد، اما اروپایی‌ها هم در مبارزه با کرونا علاوه بر معضل گران‌فروشی و طمع‌کاری، به ابعاد جدیدی از ماهیت جوامع خود پی نیز برده‌اند. وضعیت در کشورهای مهم اروپایی، از جمله انگلیس، فرانسه، آلمان و ایتالیا بیش‌تر شبیه به فیلم‌های هالیوودی در ژانر زامبی یا آخرالزمان می‌ماند. به عنوان نمونه، گزارش‌ها حاکی از آن است که شماری از مردم انگلیس «به صورت روزمره» اقدام به سرقت ژل‌های ضدعفونی‌کننده دست از بیمارستان‌های این کشور می‌کنند [۳۵] . این گزارش‌های رسمی تأکید دارند که مسئله، سرقت یک یا دو قوطی ضدعفونی‌کننده نیست، بلکه هر روز، بدون استثنا، بطری‌های ژل ضدعفونی‌کننده در کنار تخت‌ها در بخش‌های مختلف بیمارستانی در این کشور غیب می‌شوند. البته ناگفته نماند برخی هم که خوش‌انصاف‌تر هستند، بطری‌های خودشان را از خانه می‌آورند و آن را با ژل‌های بیمارستان پر می‌کنند.

از زمان شیوع کرونا و افزایش تقاضا برای ضدعفونی‌کننده‌های دست، ژل‌های کنار تخت‌های بیمارستانی در انگلیس هر روز ناپدید می‌شوند (+)

برخی کشورهای اروپایی به طور کامل از مقابله با کرونا عاجز شده‌اند. ایتالیا وخیم‌ترین شرایط را در این قاره دارد [۳۶] و حتی «آزمایشگاه کرونای اروپا [۳۷] » توصیف شده است. این کشور که اخیراً ناچار شد بخش‌های شمالی خود از جمله میلان را قرنطینه و عملاً اقتصاد خود را فلج کند [۳۸] ، با افزایش سرسام‌آور شمار مبتلایان به کووید-۱۹ و قربانیان در اثر این بیماری‌ها مواجه شده است. ایتالیا که برخی نظام سلامت آن را یکی از بهترین نظام‌های سلامت در تمام دنیا دانسته‌اند، هم‌اکنون پس از چین بیش‌ترین شمار مبتلایان و قربانیان ویروس کرونای جدید را دارد؛ ارقامی که به ترتیب ۹,۱۷۲ و ۴۶۳ نفر هستند. به علاوه، ایتالیا با فاصله زیاد از کشورهای دیگر، با ثبت ارقام ۱,۷۹۷ و ۹۷ در حال حاضر بیش‌ترین شمار مبتلایان جدید و قربانیان جدید ویروس کرونا را دارد. متأسفانه ایران در این‌باره با ثبت ۵۹۵ مورد جدید و ۴۳ قربانی جدید در یک روز، جایگاه دوم را دارد.

مبارزه با ویروس کرونای جدید در سراسر دنیا همچنان ادامه دارد (+)

شمار دیگری از کشورهای اروپایی هم وضع مساعدتری ندارند. دعوا بر سر دستمال توالت در فروشگاه‌های بزرگ این قاره، این روزها دیگر صحنه‌ای تکراری به نظر می‌آید. این در حالی است که «هالی داگرس» تحلیلگر ایرانی-آمریکایی اندیشکده شناخته‌شده «شورای آتلانتیک» در توئیتر خود راه‌حل «بحران دستمال توالت» در غرب را به سادگی ارائه داده است: آفتابه [۳۹] . البته خانم داگرس که کارشناس مسائل ایران است، در توئیت بعدی خود متذکر شده است که «آفتابه» را به مزاح مطرح کرده، چراکه ایرانی‌ها امروزه از «شلنگ» استفاده می‌کنند [۴۰] ؛ «فناوری»ای که همچنان برای مردم اروپا ناشناخته است و پس از پیام توئیتری داگرس، در این شبکه اجتماعی دست‌مایه طنزپردازی کاربران ایرانی شد.

توصیه‌های هالی داگرس، ایران‌شناس اندیشکده آمریکایی «شورای آتلانتیک»: (چپ) «هیچ‌جا نمی‌توانید دستمال توالت پیدا کنید؟ معرفی می‌کنم: راه‌حل ایرانیِ تمام مشکلات مربوط به دست‌شویی: آفتابه (یا این‌که، خب یک شیلنگ آب وصل کنید!)»؛ (راست) «توئیت درباره آفتابه را به شوخی گذاشتم، چون این وسیله خیلی قدیمی است. ایرانی‌ها امروزه از «شلنگ» استفاده می‌کنند» (+)