به گزارش مشرق، آنچه در ادامه می خوانید، یادداشتی از سوی یک مربی و دانشجوی تربیتی، به نام نفیسه السادات امامی متناسب با این روزها است.
یکی از روش‌های بسیار کاربردی در تربیت مناسبتی استفاده از روش تدریس بدیعه‌پردازی یا نوآفرینی است. در این روش والد و مربی فکور موقعیتی هدفمند را برای کودک و نوجوان ترسیم کرده و مفاهیم تربیتی را در آن می‌گنجاند. تمام فرایند تربیت در برقراری ارتباط هدفمند و قیاس بین مخاطب و ماجرهای موقعیت انتخابی است.
شرایط کنونی موقعیتی مناسب جهت آموزش مدیریت بحران و تربیت مدیرانِ مُدَبّر فراهم کرده است. کافی است از نوجوان بخواهیم خود را به عنوان فردی دارای مسئولیت در شرایط فعلی تصور کرده و افکار، نحوه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری و رفتارشان را بیان کنند، سپس درمورد هریک به نقد و تحلیل بنشینیم.
برای مثال از پسران نوجوان بخواهیم خود را مدیر شبکه آموزش سیما یا مسئول روابط عمومی ثبت احوال تصور کنند. در چنین موقعیتِ بحرانی چگونه به وظایف خود عمل میکنند؟ چه تغییراتی لحاظ خواهند کرد و چگونه برنامه‌ریزی میکنند تا اهداف سازمان و نیاز مردم مرتفع شود؟
نکته‌ی مهمی که لازم است همچون دیگر روش‌های تربیتی به آن توجه کرد، لحاظ کردن تناسبات و ویژگی‌های خاص جنسیت است. به عبارتی در ترسیم موقعیت‌ها لازم است شغل‌ها و مسئولیت‌هایی را برای دختر و پسر انتخاب کرد که بیشترین تناسب را در الگوی مطلوب تربیتی و چشم‌انداز تراز انقلاب داشته باشد.
برای روشن‌تر شدن موضوع بهتر است ابتدا انواع نقش‌های دختران و پسران را مشخص کرده و ذیل هر نقش به تعریف مسئولیت پرداخت. در یکی از بهترین تقسیم‌بندی‌ها؛ نقش‌های بانوان تراز انقلاب به چهار نقشِ دختری، همسری، مادری و اجتماعی تفکیک می‌شود. برای تربیتی جامع بهتر است وزن‌دهی نقش‌ها را رعایت کرده و برای استفاده از روش تربیت مناسبتیِ بدیعه‌پردازی، هم‌زمان برای هر چهار نقش چهار موقعیت را طراحی کرد. در ادامه به نمونه‌هایی از این چهار نقش می‌پردازیم.
نقش دختری
از دانش‌آموزانِ دختر بخواهید خودشان را جای دختر خانواده‌ای تصور کنند که پدرشان در بستر بیماری کرونا است و خانوادگی در قرنطینه به سر می‌برند. از آن‌جا که دختر کانون محبت و منبع آرامش خانواده است؛ آن‌ها برای تامین این مسائل چه می‌کردند؟
نقش مادری
از متربیان بخواهید خود را مادر سه فرزند_ یک دختر ۲/۵ ساله، یک پسر ۱۰ ساله و یک دختر ۷ ساله_ تصور کنند.
کرونا باعث تعطیلی مدارس و قرنطینه خانگی شده است. این مسائل را چگونه مدیریت میکنند؟
الف) دختر دو سه ساله تان درکی از موقعیت ندارد، هر چیزی را به دهان میگیرد، بهانه خاله و عموهایش را دارد و حوصله‌ش حسابی سر رفته است!
ب) دختر ۷ ساله‌تان کلاس اول است، هنوز یک چهارم از الفبا را نیاموخته است، با تعطیلی مدارس بار اصلی آموزش برعهده شماست و بسیار نگرانید
ج) پسر ده ساله‌تان از درس و کلاس مجازی کم کم فراری شده است، پابند خانه نیست و هوای پارک و دوچرخه سواری دارد.
نقش همسری
دختران متوسطه دوم خود را به ترسیم این موقعیت دعوت کنید: مهم‌ترین وظیفه زن در خانه همسرداری و تربیت فرزند است. فرض کنید در ایام کرونا با مسائل زیر روبه رو شده‌اید . چگونه مدیریت خواهید کرد؟
الف) همسرتان بیش از سه هفته است سر کار نرفته و خُلقش بسیار تنگ شده است. از طرفی شما هم به شدت بهانه‌گیر شده‌اید و گاهی کارتان به جر و بحث می‌کشد. برای حل این مساله چه خواهید کرد؟
ب) به خاطر تعطیلی مشاغل ، درآمدی در این ماه نداشته‌اید و هر دو نگران دوران پساکرونا هستید. چگونه همسرتان را یاری خواهید کرد؟
ج) برای مدیریت اقتصاد داخلی منزل چه تدابیری را اتخاذ کرده اید؟ (آذوقه ، مصرف آب و برق، و...)
نقش اجتماعی
فرض کنید این ایام یکی از این مسئولیت‌ها را دارید. در هر موقعیت چگونه رفتار خواهید کرد؟
الف) مدیر هنرستان دخترانه
ب) معلم کلاس هفتم
ج) معاون پرورشی دبستان
د) مربی مرکز تربیتی
ه) روزنامه نگار اجتماعی
و) فرمانده بسیج خواهران مسجد محل
ز) پرستار بخش کودکان
م) مدیر فروش مجازی کتاب
ت) مشاور زنان نماینده مجلس شهرتان
ی) مشاور زنان شهردار شهرتان
به یاد داشته باشیم تحلیل دیدگاه نوجوانان پس از ترسیم هر موقعیت، بحث پیرامون آن، آموزش اصول مدیریت بحران و انتقال تجربه‌ها وظیفه اصلی مربیان است.
