به گزارش مشرق، هستند سلبریتیهایی که اگر صفحاتشان را در اینستاگرام مرور کنید، حس میکنید که کمی شبیهتر به مردم رفتار میکنند. خوشحال میشوند، تبریک میگویند، راه میروند، فیلم میبینند، غذا میخورند و البته کتاب هم میخوانند. اما غالبا این طورند که حتی همه این کارها را هم به سبک مردم معمولی انجام نمیدهند.انگار همه چیز مقداری لاکچریتر و پرطعنهتر به مسائل سیاسی و گزندهتر نسبت به جهان اطراف باشد. حالا اگر بین همینها که اصراری دارند چپ و راست از خودشان عکس بگذارند و با پوششهای متفاوت از مردم عادی، با حرفها و کارهای عجیب و غریب یا اظهار نظرهای شاذ سیاسی و فرهنگی، چیزی را درباره خودشان به دنبالکنندگانشان اثبات کنند، باشند کسانی که گهگداری از آّبشخور فکری خودشان هم اطلاعاتی بدهند و کتاب معرفی کنند، باز هم جای شکرش باقی است.
کتابخوانها
کلاً که البته باید با ذرهبین بیفتید به جان صفحات چهرههای پرفالوئر عرصه بازیگری و فوتبال در اینستاگرام، تا بلکه چندتایی پست درباره کتاب هم پیدا کنید. واقعاً فراوانی پستهای کتابی در بینشان آنقدر بالا نیست، اما شاید شانستان برای یافتن این دسته از سلبریتیها، در طبقه متوسط آنها بیشتر باشد. طبقهای که در تلویزیون، گهگداری با سریالهای پراستقبال همکاری میکنند، در سینما به شدت گزیدهکار هستند و در تئاتر هم گاهی سروکلهشان پیدا میشود.
مهراوه شریفینیا یکی از آنهاست. او تاکنون در چندین پست و استوری، کتابهای مورد علاقهاش را که بیشتر رمانهای خارجی و کتابهایی چون انسان خردمند و بیشعوری هستند به دنبالکنندگانش معرفی کرده است. اگر آپلود کردن آلبوم عکسهای شخصی بگذارد، متین ستوده هم گهگداری داستان و رمان معرفی میکند و آخرین پستش در این حوزه مربوط به معرفی سه رمان از امید رضایی بود. الناز حبیبی هم پست نه، اما در استوریهایی که هایلایتشان کرده چند کتاب مثل جای خالی سلوچ را بهطور ثابت به مخاطبانش معرفی کرده است. رامبد جوان هم که به تازگی رسیدن به ۱۰میلیون فالوئر را جشن گرفت، گاهی سمت کتاب میرود و ظاهراً بیشتر تمایل دارد کتابهای عامهپسند مشهور را به مخاطبانش معرفی کند.
کتابزدهها
از حق نگذریم انصافاً تعداد انگشتشماری از سلبریتیها هم هستند که اگر اسم و رسمشان را ندانی و وارد صفحهشان بشوی، متوجه نمیشوی که صفحه یک سلبریتی است یا پیج معرفی کتاب و ترویج کتابخوانی! معلوم است که زندگیشان بدجوری با کتاب گره خورده و شاید اصلاً لذت و رسالت خودشان را هم در معرفی کتاب بدانند. نکته اینکه این دسته غالباً کتابهای متفاوتتری هم میخوانند و میشناسانند.
مثلاً اگر جریان اصلی سلبریتیها غالباً کتابهای عامهپسند یا نهایتاً رمانهای کلاسیک بخوانند، این دسته احتمالاً دیوان اشعار کهن فارسی و عرفای ایرانی، رمانهای معاصر بومی بخوانند و اهتمامی جدی هم به مطالعه و معرفی کتابهای تخصصی مربوط به رشته خودشان داشته باشند.
بهترین نمونه از این دست، پیام دهکردی است. او که خصوصاً پس از بازی در نقش جاسوس انگلیسی در سریال «گاندو» در ذهن مردم ثبت و ضبط شد، در صفحه اینستاگرامش توجه جدی به کتاب داشته و تقریباً از هر دو پست یکی به نوعی ارتباط با کتاب دارد. پر واضح است که او را باید جزو کرمکتابهای جامعه بازیگران و سلبریتیها دانست و خوشحال و امیدوار بود که هنوز شخصیتهایی هستند که علیرغم اقتضائات شهرت دوست دارند محبوبیتشان را خرج ترویج کتاب و کتابخوانی کنند.
اصلاکتابنذارها
همانطور که انتظار دارید طبعاً این دسته جریان اصلی را در اینستاگرام بازیگرها و فوتبالیستها و چهرههای مشهور میسازند. اکثر قریب به اتفاق آنها، سرشان به کار خودشان گرم است؛ فیلمها و نمایشهای خود و دوستانشان را معرفی میکنند، از خودشان عکس میگذارند و یک جمله یا شعر یا عبرت و توصیه کنارش مینویسند و نهایتاً گاهی برای واقعهای دل میسوزانند یا کمک مالی جمع میکنند یا به سیاست و سیاسیون، طعنه و کنایه حواله میکنند. بعضیهاشان خیلی همیشه خوشحالاند و بعضی دیگر خیلی همیشه ناراحت. شاید هم نمیخواهند خیلی فرهیخته
به نظر برسند و فکر میکنند پست گذاشتن درباره کتاب، ژست دانای کل گرفتن است. به هر حال کتاب در میان علایقشان جایی ندارد.
طبیعتاً نام بردن از چهرههای این جریان، شبیه این است که بخواهی برای بیرون کشیدن یک دانشآموز که در المپیاد برنده شده، اسم کل بچههای مدرسه را یکییکی بخوانی تا از صف خارج شوند! ما قصد چنین کاری نداریم اما مثلاً در میان آنها که چهرههای جنجالیتر و پرسروصداتری هستند، نوید محمدزاده، یک «اصلاکتابنذار»ِ حرفهای است. خیلی دیده نشده که دغدغههای سیاسی و اجتماعی به پرویز پرستویی هم فرصت نفس تازه کردن و معرفی کتاب و به اشتراک گذاشتن لذت از دنیای آنها را بدهد.
کتابخزکنها
این وسط یک دسته هم داریم که همه چیز را با نگاه کالایی تبدیل به بهانهای برای مصرف میکنند. اینها معمولاً لباس قشنگهایشان را میپوشند، کلی آرایش میکنند بعد در مکانی که احتمالاً مربوط به حامی مالی یا نویسنده آن کتاب است، یک گوشه میایستند و شروع میکنند به ضبط کردن یک ویدئو؛ بعد با کلمات و عبارات پر از اغراق، کتاب مورد نظر را طوری معرفی میکنند که خود نویسنده هم دچار شگفتی میشود. اینها در واقع اصل مسألهشان اصلاً کتاب نیست بلکه مثل اینفلوئنسرها، سفارش گرفتهاند کالایی را تبلیغ کنند و بابتش
پول بگیرند.
بهاره رهنما، متخصص این کار است. او که مدیریت یک مرکز خدماتی- درمانی- فرهنگی- اقتصادی- پوستوزیبایی- مشاوره و خلاصه هر تخصصی که فکرش را بکنید برعهده دارد، لابهلای مشغولیتهایش گاهی سری هم به کتابهایی از جنس «چگونه ظرف ۱۰دقیقه میلیاردر شویم؟» و «۱۰۰راه برای موفقیت» و امثالهم میزند و آنها را تبلیغ میکند.
*صبح نو