به گزارش مشرق، مراسم رونمایی از کتاب «جامعه ما» نوشته آیت‌الله سید منذر حکیم که به‌تازگی توسط انتشارات سروش چاپ شده، امروز دوشنبه ۲۷ مرداد در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار می‌شود.
این مراسم از ساعت ۱۴ الی ۱۶ با حضور مولف اثر ، دکتر سید مهدی اعتمادی فرد، سید مجید امامی، حجت الاسلام والمسلمین حسین علی سعدی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر حمید پارسانیا، دکتر محمدهادی همایون، دکتر مهدی حسین زاده، دکتر رافائل مائوریلو، مجمدرضا روحانی، سید رائد العبیدی و حجت الاسلام سید امید موذنی معاون پژوهشی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر برگزار خواهد شد.
همچنین با توجه به محدودیت های ناشی از شیوع ویروس کرونا، علاقه مندان به این آئین می توانند از طریق آدرس https://vc.isu.ac.ir/ch/isu-conf به صورت آنلاین و مجازی شاهد برگزاری این مراسم باشند.
به بهانه انتشار این کتاب با سید مهدی اعتمادی فرد، رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در خصوص اهمیت و لزوم نگارش این کتاب به گفت و گو نشسته ایم که در ادامه از نظر می گذرانید.
*در خصوص لزوم و اهمیت نگارش کتاب «جامعه ما» توضیح بفرمایید.
این کتاب در ادامه سلسله مباحثی باید لحاظ شود که الگوی مد نظر مرحوم شهید صدر در ارتباط با نظریه اسلام در حوزه‌های مختلف اقتصادی و فلسفی را مورد تحلیل قرار می‌دهد. این کتاب به نوعی حلقه مفقوده‌ای است که مجال تالیف آن برای خود ایشان فراهم نشد و پس از آن، از خلال نظرات و درس‌گفتارها و مباحث ایشان تقریر شد. آنچه اهمیت و ضرورت انتشار این کتاب را افزایش می‌دهد، الگوی منظومه‌واری بود که در نظریه‌پردازی مد نظر مرحوم شهید صدر بود. با توجه به جامعیت ادیان توحیدی خصوصاً اسلام، آنچه برای ایشان اهمیت داشت، لحاظ‌کردن کلان نظریه‌ای بود که بتواند جنبه‌ها و ابعاد متکثر را در بر بگیرد.
هرقدر که این الگو بخواهد وجوه متنوع‌تری بیابد، امکانات تئوریک آن افزایش پیدا می‌کند. اما به همین نسبت نیز بر دشواری و ضرورت تامین اعتبار آن نیز افزوده می‌شود. این کتاب در ادامه تلاش‌هایی است که ایشان برای تقریر نظریات اسلام، در ادامه الگویی که ایشان در حوزه اقتصاد و فلسفه تقریر کردند، داشتند. بنابراین، اگر کسی درصدد فهم و شناخت الگوی نظری ایشان باشد، لازم است تا به این بعد مغفول نیز بپردازد.
علاوه بر این که بعد اجتماعی در کنار ابعاد دیگر بر تنوع الگوی نظری شهید صدر می‌افزاید، باید توجه داشت که عام‌ترین وجه که دشوارترین بخش نظریه‌پردازی ایشان را هم در برمی‌گیرد، به وجه اجتماعی مربوط می‌شود. از این رو، انتشار این کتاب گام ضروری و مهمی است تا بتوان کلان‌نظریه‌ای که مد نظر شهید صدر بود آشکار شود. جنس کتاب گرچه تالیفی نیست، اما تلاش‌شده تا بتوان منطق مد نظر ایشان را در تقریر لحاظ کرد. اینکه خود مولف کتاب را از ابتدا تا انتها با زبان و ادبیات خاص خود بنگارد یا مورد بازنگری قرار دهد، چیزی است که به دلیل شهادت ایشان، میسر نشد. اما تقریر نیز از الگوی ایشان در سایر آثارشان تبعیت می‌کند. از این حیث، کتاب به اصول کلی پی‌ریزی‌شده توسط سایر تالیفات شهید صدر پایبند بوده است.
* جامعه اکنون ما چقدر با اندیشه‌های اجتماعی شهید صدر فاصله دارد و برای رسیدن به مطلوبی که شهید صدر در نظر داشتند چه باید کرد؟
یکی از مهم‌ترین ارکان کلان‌نظریه مد نظر شهید صدر، عدالت اجتماعی است که پیوندی بنیادین از منظر ایشان با توحید دارد. خداوند با توجه به مطلق‌بودن صفاتش باید در جامعه انسانی نیز تجلی متناظری داشته باشد. مهم‌ترین نیازی که امروز وجود دارد، تبیین روشنی است که باید از عدالت از منظر اجتماعی داشت. از این نظر کلان‌نظریه شهید صدر واجد ضرورتی است که می‌تواند به بهبود فضای کنونی و پاسخ‌گویی به اصلی‌ترین نیاز جامعه منتج شود. علاوه بر این، تلاش ایشان برای توجه به مسائل واقعی که در جامعه در حال وقوع است، زمینه برای تطابق‌یافتن میان
ساحت ایده و ساحت عمل را فراهم می‌کند. تلاش ایشان معطوف به هرچه نزدیک‌ترکردن این دو حوزه بود. به نظر می‌رسد، از این جهت می‌تواند الگوی نظری شهید صدر ایده‌های جذابی برای فهم دقیق‌تر وضعیت خصوصا معطوف به کاهش نابرابری‌ها و مسائل اجتماعی دارا باشد.
* چه طور می‌توان اندیشه‌های شهید را در جامعه پیاده‌سازی کرد؟
پیاده‌سازی اندیشه‌ها وابسته به امکانات درون ایده‌هایی است که توسط مولف آن ایده تقریر شده است. از جمله مزایای الگوی نظری شهید صدر، ظرفیت کلان‌نگری معطوف به واقعیات و مسائل در حال وقوع در جامعه است. به همین دلیل، برای پیاده‌سازی هر ایده‌ای نمی‌توان ایده را بدون ملاحظات واقعی و همچنین بدون منطق درونی که ایده‌ها را در زمینه واقعی نیز ممکن می‌کند در نظر گرفت.
در کلان‌نظریه شهید صدر، ساحت الاهیاتی با زمین گره می‌خورد و واقعیات روزمره‌ای که پیش روی تمامی مردم قرار دارد، پاسخی از ساحت آسمان پیدا می‌کند. این امر، می‌تواند هم در حوزه نظریه‌پردزای ایده‌بخش باشد و هم در ساحت مداخلات برای سیاست‌گذاری‌هایی که در حال انجام در کشور است، دقت و تبیین مناسبی را ایجاد کند. به نظر می‌رسد، تداوم تلاش شهید صدر برای مد نظر قراردادن راه‌حل‌هایی الاهیاتی پیش پای مسائل واقعی و ملموس اجتماع، هم در ساحت ایده و هم در ساحت مداخلات عملی ثمربخش خواهد بود.
