تجام

یک نشریه آمریکایی می‌نویسد خصومت‌ها میان آذربایجان و ارمنستان بار دیگر از سر گرفته شده است و آمریکا بیش از آنچه تصور می‌کنید ‌این وسط مقصر است.

سرویس جهان مشرق - نشریه محافظه‌کار امریکن کانزروتیو در یادداشتی به قلم الدار ممدوف مشاور سیاسی ائتلاف مترقی سوسیالیست‌ها و دموکرات‌ها در پارلمان اروپا نوشت: روز ۲۷ سپتامبر، تقریباً به طور قطع در پی تهاجم ارتش آذربایجان، خصومت‌ها میان دو دشمن دیرین در منطقه قفقاز جنوبی، یعنی آذربایجان و ارمنستان، بار دیگر از سر گرفته شدند. طرفین بر سر منطقه کوهستانی ناگورنو ـ قره‌باغ با یکدیگر اختلاف دارند ــ این منطقه طبق قوانین بین‌المللی بخشی از آذربایجان است، اما از اوایل دهه ۱۹۹۰ به همراه برخی دیگر از سرزمین‌های مجاور آذربایجان به صورت بالفعل تحت کنترل ارمنستان قرار دارد. طی روزهای پایانی شوروی، طرفین درگیر یک جنگ خونین شدند. جنگ در پی برقراری یک آتش‌بس ناپایدار با میانجی‌گری مسکو متوقف شد، اما اختلافات از آن زمان تاکنون شدت گرفته‌اند. زبانه‌های آتش جنگ دیر یا زود دوباره شعله‌ور می‌شد.


مخاطبان گرامی، محتوا و ادعاهای مطرح‌شده در این گزارش، صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی منتشر شده است و ادعاها و القائات احتمالی این مطالب هرگز مورد تأیید مشرق نیست.


آمریکا حل‌وفصل منازعه ناگورنو ـ قره‌باغ را سخت و دشوار ساخت

در این یادداشت آمده است: نزاع انگیزه‌های محلی دارد و علت اصلی تداوم آن بی‌شک خواص سیاسی محلی است. با این حال، آمریکا در اوج قدرت خود در دوران جنگ سرد و در مقطعی که احساس می‌کرد قادر است در هر نقطه از دنیا درگیر منازعه شود، دست به انتخاب‌هایی زد که حل‌وفصل منازعه ناگورنو ـ قره‌باغ را بیش از پیش سخت و دشوار ساختند.

پس از آنکه کشورهای منطقه قفقاز جنوبی در پی فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ به استقلال رسیدند، ادغام فوری این کشورها در نظم جهانی لیبرال تحت رهبری آمریکا، انتقال منابع انرژی سرشار آنها به بازارهای جهانی، ترویج ترکیه به‌عنوان الگویی منطقه‌ای از یک کشور سکولار و طرفدار غرب، و لحاظ نکردن روسیه پساشوروی، و به ویژه ایران، در پروژه‌های یکپارچه‌سازی منطقه‌ای در اولویت سیاست‌های آمریکا قرار گرفتند. در قالب این گزینه‌ها، واقعیات تاریخی و فرهنگی منطقه نادیده گرفته شدند و تأثیر احتمالی این واقعیات بر منازعه ناگورنو ـ قره‌باغ لحاظ نشدند.

تصمیم آمریکا برای به حاشیه راندن ایران

این نشریه آمریکایی در ادامه نوشت: نمونه بارز آن تصمیم مبنی بر به حاشیه راندن ایران علیرغم پیوندهای دیرین این کشور با ارمنستان و آذربایجان بود. این امر در قالب یکی از مشخصه‌های سیاست خارجی آمریکا بازتاب پیدا کرد: تمرکز لجوجانه بر دور نگه ‌داشتن و منزوی‌سازی ایران در قالب همه سناریوی‌های احتمالی. با اینکه مهار ایران در منطقه شام قابل توجیه است، از آن جهت که در آنجا قادر است اسرائیل را تهدید کند، اما قفقاز جنوبی یک چشم‌انداز راهبردی کاملاٌ متفاوت را دربرمی‌گیرد.

برخلاف آنچه که می‌توان از یک جمهوری شیعه انتظار داشت، ایران با هم‌کیشان آذربایجانی خود در قالب منازعه ناگورنو ـ قره‌باغ همسو نشد و در عوض به دنبال میانجی‌گری میان آذربایجان و ارمنستان بود. با این وجود، از ایران جهت پیوستن به گروه مینسک که از طرف سازمان امنیت و همکاری اروپا مسئول حل‌وفصل منازعه شده بود، دعوت به عمل نیامد. کنار گذاشتن ایران امری گیج‌کننده بود. با اینکه بسیاری از آمریکایی‌ها در خصوص درک و حل‌وفصل منازعه دارای حسن‌نیت بودند، اما خط‌مشی سیاست‌ها از واشنگتن صادر می‌شد، جایی که خصومت نسبت به ایران عمیقاً مشاهده می‌شد.

رویکرد متضاد ترکیه با ایران در قبال مناقشه آذربایجان و ارمنستان

برعکس، آمریکا مشتاقانه ترکیه را به مداخله در قفقاز جنوبی تشویق می‌کرد و در آن مقطع ترکیه را به مثابه یک پادزهر مفید ضد «بنیادگرایی اسلامیِ» ظاهراً نشئت‌گرفته از ایران می‌دانست. با این وجود، ترکیه برخلاف ایران از همان ابتدا جانب برادران آذربایجانی خود را گرفته است. بجز یک تلاش کوتاه در سال ۲۰۰۹، ترکیه هیچگاه سعی نکرد روابط دیپلماتیک با ارمنستان برقرار کند و در همبستگی با باکو مرزهای خود را بر روی ارمنستان بسته نگه داشت. با افزایش خودکامگی و ملی‌گرایی رجب طیب اردوغان رهبر ترکیه در داخل، وی نسبت به توسعه‌طلبی در خارج علاقمند شد. او از اتحاد خود با آذربایجان بهره گرفت تا قدرت ترکیه را در قفقاز جنوبی به نمایش بگذارد. آذربایجان نیز از این مسئله خوشحال بود، زیرا ترکیه از جدیدترین تهاجم نظامی این کشور حمایت نمود.

حمایت بی‌قیدوشرط آنکارا از باکو علیه ارمنستان

در بخش دیگری از این یادداشت آمده است: متأسفانه، همگرایی ترکیه و آذربایجان تأثیر دیرپایی بر جامعه آذربایجان دارد و آشتی منطقه‌ای را دشوارتر می‌سازد. در اوایل دهه ۲۰۱۰، مقامات باکو رویه‌ای را کلید زدند که در قالب آن نه فقط مبارزان فعال در منطقه ناگورنو ـ قره‌باغ، بلکه کل قوم ارمنی به مثابه دشمنِ «ملت ترک» معرفی می‌شدند. آنکارا در راستای منصرف ساختن متحد خود از توسل به اینگونه لفاظی‌های تحریک‌آمیز هیچ اقدامی صورت نداد و در عوض از باکو حمایت بی‌قیدوشرط به عمل آورد و این کار را تشویق نمود. گزارشات معتبر مبنی بر انتقال مبارزان افراط‌گرای سنی از سوریه توسط ترکیه در حمایت از آذربایجان ممکن است موجب تشدید شکاف‌ها در درون جامعه آذربایجان شود، جامعه‌ای که اکثریت آن شیعه هستند. نکته طنزآمیز اینکه، با اینکه آمریکا به دنبال مهار تهدید اسلام‌گرایی از طرف ایران بود، اما از طریق حمایت بی‌حدوحصر از ترکیه شاید به گشایش درها بر روی نوع درنده‌تر و خصمانه‌تری از اسلام‌گرایی کمک کرده باشد.

به آسانی نمی‌توان گفت که اگر آمریکا ۳۰ سال پیش دست به انتخاب‌های متفاوتی می‌زد، تاریخچه قفقاز جنوبی طی این مدت ممکن بود به چه نحو رقم بخورد. در این خصوص تنها می‌توان به حدس و گمان متوسل شد. حتی در صورت مداخله بیشتر ایران و نقش کمرنگ‌تر ترکیه، این امکان وجود داشت که وضعیت باز هم به بن‌بست بخورد و نزاع‌های خونین گهگاه اتفاق افتند. با این حال، نکته قطعی و مسلم این است که اولویت‌های واشنگتن در منطقه موجب برقراری صلح و ثبات بیشتر در منطقه نشدند.

خروج کامل آمریکا از منطقه تنها راه‌حل مناقشه

الدار ممدوف در پایان یادداشت خود تصریح کرد: تنها اقدام اصلاحی عاقلانه آمریکا خروج کامل از منطقه است. این همان کاری است که دولت ترامپ ظاهراً دارد انجام می‌دهد. از میان همه بازیگران اصلی، آمریکا آخرین کشوری بود که نسبت به وقوع درگیری ابراز نگرانی کرد، هرچند آمریکا در کنار فرانسه و روسیه همچنان یکی از میانجی‌گران رسمی سازمان امنیت و همکاری اروپا در خصوص موضوع ناگورنو ـ قره‌باغ است. با این حال، واشنگتن باید در خصوص اولویت‌های خود بازنگری کند و به وضوح از ترکیه فاصله بگیرد. ترکیه رسالتی را دنبال می‌کند که ربطی به منافع آمریکا ندارد. آمریکا همچنان قادر است نقش مفیدی در قفقاز جنوبی ایفا کند. به همین خاطر، این کشور باید وسواس‌های فکری ضدایرانی خود را کنار بگذارد و یک تلاش فراگیر و چندجانبه را در راستای توقف نزاع مسلحانه در منطقه قبل از آنکه منازعه از کنترل خارج شود، ترتیب دهد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 40
  • در انتظار بررسی: 1
  • غیر قابل انتشار: 74
  • IR ۱۸:۴۷ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
    بعد از روسیه دست به دامان آمریکا شدید برابر ترکیه؟ خخخخ
    • حسین IR ۲۱:۲۹ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
      78 71
      ترکیه جگر در افتادن با ایران رو نداره. عین الاسد جلو چشاشه. و به قدرت حقیقی ایران خیلی بیشتر از شما ها واقف هست.
    • رصا IR ۲۱:۳۱ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
      63 30
      شوخی میکنی دوست عزیز. امریکا و اسراعیل و ال صعود خاعن در برابر ایران درمانده شده . ترکیه؟؟؟!!! عجب
    • IR ۲۱:۴۴ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
      47 27
      الآن اینکه روزنامه آمریکایی درمورد سیاست آمریکا یک اظهارنظری کرده چه ربطی به دست به دامن آمریکا شدن داره ؟ واقعا چقدر بدبختن اوناییکه بدون جیره مواجب پاچه خواری یک کشور دیگه رو میکنن ، آخه ترکیه چی بار شما کرده که انقدر دور برج ترکیه می چرخین؟
    • روزبه IR ۲۲:۰۰ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
      10 2
      بحران سازی ها در منطقه ریشه در تاریخ و گذشته داره، نخبگان سیاسی به دلیل تعلقات هویتی،مذهبی،زبانی و فرهنگی امکان اشتراک منافع و تحقق آرامش و صلح رو بشدت تضعیف کردن، واگرایی های سیاسی،تجزیه طلبی، استقلال خواهی و توسعه توسعه طلبی هم عمدتا محصول مداخلات فراسرزمینی و دست نیافتن به همان مطالبات هویتی،مذهبی،زبانی و فرهنگی است، چه در پاکستان،چه در افغانستان،چه در کشمیر،چه در عراق،چه در عربستان،چه در ... غربیها در دوران استعمار با ترسیم خطوط مرزی و جغرافیایی منطبق بر واقعیات هویتی از هند تا شمال آفریقا به دور تسلسل زایش بحرانها تا عصر حاضر و آتی استمرار بخشیدن، امروز مداخلات و حضور نامیمون غرب حاصل این ترسیم خبیثانه مرزهای سیاسی در گذشته است، راهکار بیرون راندن غربی ها از منطقه هست
    • IR ۲۲:۳۷ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
      اااهههووو. ترکیییههه. کله ت پر باده. بابای ترکیه هم غلطی نمی تونه بکنه.حالا بچه عثمانی دیگه پیشکش.
    • IR ۲۳:۰۳ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
      7 3
      احسنت
    • IR ۰۱:۲۶ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
      27 41
      ترکیه حریف ایران؟ چه حرف خنده داری ترکیه خودش دست به دامن تروریست ها شده پدر خوانده داعش فقط دخالت در کشور های جنگ زده رو بلده خودش میدونه اگر با ایران در بیفته چیزی بنام ترکیه دیگر وجود نخواهد داشت
    • IR ۰۸:۳۷ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
      18 54
      ترکیه کیلویی چنده!
    • ۲۰:۴۳ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
      4 53
      ترکیه یه رئیس دیوانه داره که متاسفانه ایران رشدش داد و کودتا رو از سرش رد کرد..
  • IR ۱۹:۳۴ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
    60 98
    روسیه باید مدیریت کنه. آذربایجان آتش بس رو نقض کرده دوباره
    • IR ۲۰:۳۰ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
      94 30
      چرا مزخرف میگی این ارمنستان بود آتش بس رو نقض کرد و شهر های آذربایجان هدف قرار داد
    • IR ۲۰:۴۳ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
      57 75
      نه عمو ارمینیها همیشه نامردند و از،پشت خنجر میزنند
    • محمد IR ۲۲:۳۳ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
      15 13
      شما هر دوتون اونجا بودید و دیدید حتما دست ازین تعصب کور بردارین
  • IR ۲۰:۳۵ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
    58 13
    تمام فعالیتهای مثبت یا منفی منطقه ای را ترکیه انجام میدهد ولی ایران تحریم میشود،
  • بهزاد IR ۲۱:۱۰ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
    29 43
    ایران و ترکیه و آذربایجان باید ناتوی منطقه ای تشکیل بدهند.
  • ناصر IR ۲۱:۳۶ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
    38 41
    با نظر نمی رسد ترکیه مرد میدان مقابله و مبارزه با امریکا و اسراعیل و زورگویان عالم باشد
    • IR ۲۱:۵۰ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
      13 27
      اسراعیل نه اسراییل کمی بیشتر مطالعه کنید
    • IR ۰۱:۱۲ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۲
      11 2
      دوست عزیزم آخه گیریم که آمریکا واسراعیل دشمن کشور ماست . چه دلیلی داره که دشمن ترکیه هم باشه . ترکیه کشوریه که با حفظ روابط سیاسی و ... دووستیشو با تمام کشور های دنیا حفظ میکنه واز این طریق به موفقیت های چشمگیری رسیده
  • علی IR ۲۱:۵۵ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
    29 20
    ماها باید سیاستی به کار گیریم که آذربایجان رو که بعد ایران دومین کشور شیعه است به خودمون نزدیک کنیم و همسو با ایران اسلامی باشد و زمینه حضور صهیونیست ها رو قطع کنیم
  • IR ۲۲:۰۵ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
    42 31
    متاسفم برای کسانی که خاک پای ارمنستان شده اند وخودشونو فدایی اونا میدونن اونی که برای ارمنستان جونتو میدی،نقشه ارمنستان بزرگ رو دیدی؟یک پنجم از خاک ایران رو هم میخواستن زیر سلطه بگیرن،بس است این همه کر وکور بودن و مسائل قومی رو پیش کشیدن،شما دنباله رو رضاخان پلید هستید
  • US ۲۲:۱۵ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
    24 19
    خائنین به جهان اسلام باز بدنبال نون پنیر آمریکا هستند. کسی به این نوکران روس بگوید بعد چهل سال شعار دیکر حنایتان رنگی ندارد.
    • US ۲۳:۲۴ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
      9 3
      مرگ بر استکبار
    • IR ۰۰:۰۴ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
      18 9
      یعنی واقعا بعضی از نظرات خنده داره! مشرق فقط یک تحلیل ترجمه شده از یک اندیشکده آمریکایی گذاشته بعد بعضیا چه خنده دار تفسیرش کردن! بعد هیچ کشوری به اندازه ایران به خاطر اسلام و استقلالش ضربه نخورده و تحت فشار قرار نگرفته اون وقت ایران رو متهم خیانت به اسلام و نوکر این و آن می کنند! اون وقت شما دولت های علی اف و اردوغان رو نشان اسلام ناب محمدی می دانی؟؟؟! خود دولت آذربایجان اسرائیل رو جایگزین ایران کرد ولی باز مقامات ما همچنان حق آذربایجان رو محترم شمردند اون وقت پان ترک های نژادپرست با نقاب مسلمانی به ایران تهمت و افترا می زنند
    • IR ۰۰:۵۹ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
      9 20
      منظور از اسلام یعنی طورکیه ؟ ترکیه ای که بزرگترین شریک اقتصادی اسرائیل در منطقه است ؟ طورکیه ای که مجری طرح های رژیم اسرائیل در منطقه است ! و مورد حمایت و پشتیبانی یهود بین المللی است ؟
  • امیر IR ۲۲:۵۱ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
    22 13
    حرفای همه متینه اما این بدونید جنگ هیچ وقت برنده نداره برندش کسی هست که سلاح میفروشه و این جنگ ها هیچکدوم نتیجهای نداره
    • احمد IR ۰۰:۱۳ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
      24 4
      حرفهای اولترا روشفکرانه ای می زنید، ۲۷ ساله ۲۰ درصد یک کشور اشغال شده ، یک میلیون آواره شدند ، ارمنستان به هیچ راه حلی راضی نیست و بقای وضعیت فعلی به نفعشه و اونوقت روشنفکر صلح طلب ما میگه جنگ نکنید . اگر یک متر از ایران دست کشور دیگه ای بود ، راه حلتون بازم عدم جنگ بود.
  • علی IR ۲۳:۵۶ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۰
    16 15
    بهتره همه مردم ایران آگاه باشند که نه ترکیه نوعثمانی دوست و رفیق ماست و نه امریکا. اینها بازی کثیف امریکاست که درگیری رو به مرزهای ما نزدیک کنه تا زمینه ناامنی رو در داخل کشور فراهم کنه. بنده خودم زخم خورده سیاستهای غلط این نطام در حوزه اقتصادی هستم ولی حفظ نطام . تلاش برای رفع ایرادات آن بهترین انتخابه
  • حسینی IR ۰۰:۱۰ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
    36 3
    یک میلیون آواره آذربایجانی باید به قره باغ برگردد
  • مراد IR ۰۱:۲۰ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
    43 10
    این را باید بدانیم که ترک ها و فارس ها برادران یکدیگرند و همکیش هستند و از کهن ترین زمان راهم زندگی می کنند و به کشور هم خدمات شایسته ارائه دادند و نصف جمعیت ایران ترک است چه بعضی ها قبول کنند یا نکنند ما باید صادقانه از آذربایجان حمایت کنیم تا به حق خودشان برسند تا مانع دخالت ترکیه و حضور افراد دیگر بشویم و بعد قضاوت کنیم آیا این برادران هم کیش خیانت می کنند یا سپاسگزاری
  • علیرضا IR ۰۲:۰۳ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
    8 6
    آمریکا یک استعمارگر است وهرنقطه ای از جهان که باشد جز قتل نسل کشی واختلاف کاری انجام نمی دهد بوسنی فلسطین لیبی یمن نمونه بارزی از این کشور مثلاً ابرقدرت است اما از قدیم چه در زمان پادشاهی وچه الان ایران جزپیوندبا آزادی دوستی بین ملت های آزاده همراهی میکند تاریخ از این نمونه ها بسیار دارد ولی متاسفانه تا استعمار است جز مبارزه کاری دیگر نمی شود کرد
  • احمد IR ۱۰:۱۴ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
    22 5
    چراخیلیها نمیخواهند باور کنند ارمنستان حدود سی سال است سرزمینهای آزربایجان را اشغال و مردمان آنجارا قتل عام و آواره کرده ؟
  • IR ۱۰:۳۳ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
    7 20
    ترک نه آذری ترک ربطی به اذری نداره
  • منطقی تحلیل کنید IR ۱۱:۴۷ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
    17 2
    تعصب و امریکا و ترکیه و روسیه رو بزارید کنا کی چی گفت و چیکار کار کرد تو تاریخ آذربایجان نقشه اذربایجان قره باغ 95 درصد ترک نشین بوده و بصورت پراکنده اونم دقیقی نیست 5 درصد هم ارمنی نشین ذکر میشه فقط در دو منطقه نزدیک ارمنستان نه 5 منطقه دیگر حالا 30 ساله همه دنیا میگه ارمنستان شما غاصب خاک اذربایجان هستید و هیچ جوره هم قبول نمیکنه تخلیه کنه به نظر شما منطقی جواب بدین اذربایجان همه مذاکرات بی نتیجه بوده نره دنبال کشوری که حمایتش کنه و قدرتمند تر بشه و خاکشو برگردونه .
  • Али IR ۱۵:۱۱ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
    6 21
    ان مناطق نود درصد ارمنی نشین هستن ارمنی‌ها باشندگان اصلی آن سرزمین هستند و نمی‌خواهند با بازماندگان هجوم تاتار‌ها زندگی کنند ان‌هم مردمانی که ارمنی ها رو سلاخی و نسل کشی کردند.آرتساخ نامه برگرفته شده از اقوام باستانی ارمنی ها هستند شما اگر لوحی قدیمی تر از این نام در آن منطقه پیدا کردید حرف و حق با شماست
    • ایلار IR ۱۷:۴۶ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۳
      9 2
      با گرفتن هادروت ارتساخ در کتابها وخیال شما خواهد بود وحق به حقدار خواهد رسید به امید پیروزی ارتش اذربایجان
  • آرش IR ۲۰:۳۰ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
    3 2
    جوجه را آخر می شمارند. داره وقتش می رسه دنیا آبستن حوادثی است که خواهد آمد.
  • قنبر IR ۰۱:۵۴ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۲
    1 2
    سلام این راخوب بدان ایران عراق نیست به خدای محمد زهره زهره میشوید
  • IR ۱۲:۱۷ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۳
    2 11
    من نه عاشق ارمنستانم نه آذربایجان.دو کشور مستقل هستن افتادن به جون هم و به جهنم.به ایران ربطی نداره.ولی اگر ترکیه و آذربایجان پیروز بشن کار ایران خیلی سخت میشه.بهتره ارمنستان پیروز جنگ باشه چون برای ایران شاخ نمیشه.اینم در نظر بگیریم اگر اسراییل و تکفیری ها یه طرف جنگ باشن باید ایران طرف دیگه رو بگیره.
  • US ۱۹:۴۳ - ۱۳۹۹/۰۷/۲۴
    1 3
    هدف واولويت اول كدخدا دراين مدت كوتاه باقى مانده تاانتخابات رياست جمهورى امريكا بيرون كردن ترامپ از كاخ سفيد است اقداماتى انجام ميدهند تا ترامب دچار اشتباه شود وكارى انجام دهد تا بتوانند ازوى درجهت اهداف خود گزك بگيرند احتمالا موفق نمى شوند

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس