به گزارش مشرق، این روزها یکی از حوزه هایی که به دلیل شیوع کرونا مادام التعطیلات شده، تئاتر کشور است که به دلیل قرار گرفتن در مشاغل حساس به خاطر رفت و آمد مخاطب و هنرمند تعطیل و هنرمندان خانه نشین شده اند. عده ای از این هنرمندان هنوز از تکاپو نیافتاده و مشغول به رایزنی و فعالیت هایی البته نه در حوزه اجرا هستند، بلکه تلاششان را برای آماده سازی کارهایی به منظور اجرا پس از بازگشایی می کند.
به همین مناسبت سری زدیم به حوزه هنری تا از وضعیت هنرمندان در این شرایط سخت و بحرانی خبری بگیریم و در این میان گفت وگویی با مهتاب عسکری هنرمند جوان انجام دادیم. او پیش تر کارگردانی نمایش «من هنوز اینجام کلاغ‌های لعنتی» را برای ارج نهادن به شخصیت یک دختر انقلابی از جنس دختران کشورمان را در دهۀ شصت به صحنه برد. دختری که یک قهرمان است، دختری که علی‌رغم رنج سال‌ها دوری از خانواده و وطن، اما همچنان یک جوشش ذاتی ایرانی دارد. در حال حاضر هم این هنرمند تصمیم دارد نمایشی درباره جانبازان جنگ تحمیلی به صحنه ببرد و اثر دیگری درباره شهید سردار قاسم سلیمانی هم در دست نگارش دارد.
وی معتقد است باید به سمت قصه‌ای برود که کمتر کسی رفته و خود این کمی شجاعت می خواهد. در جنگ هر اتفاقی ممکن است، انسان آنقدر پیچیده و غیر قابل پیش‌بینی است که می‌تواند دست به هر عملی بزند. نویسنده خیلی دور از واقعیت نیست کما اینکه نمونه‌هایی از این قبیل اتفاقات دیده شده است. من هم در اثارم قصه می‌گویم. اما قصد من صرفاً داستان‌گویی نیست من به دنبال تجلیل از شخصیت هایی هستم حال در یک کارم نگار نمایندۀ همۀ زنان و دخترانی است که تصمیم گرفتند مبارزه کنند و بهای آن را هم بپردازند. نمونه آن زمانی است که از اسارت برگشته‌اند. چه کسی به آنها توجه کرده. تاریخ ما، مخصوصاً ادبیات و نمایش وظیفه خود را در برابر این شخصیت‌ها باید انجام دهند. تئاتر هنوز به این زن‌ها نپرداخته است. در کار جدیدم هم به یک شخصیت دیگر دفاع مقدس از جانبازان و ایثارگران می پردازم.
*خانم عسکری شما سال هاست که در عرصه تئاتر فعال هستید و الان هم اطلاع داریم که یک گروه تئاتر دارید لطفا درباره خودتان بیشتر برایمان بگویید؟
مهتاب عسکری هستم دانش آموخته کارگردانی سینما و البته تئاتر را هم به صورت تجربی یاد گرفتم، حدود ۱۸ سال است که مشغول به تئاتر هستم. گروهی به نام هایان به معنی طوفان تشکیل دادم که با تعدادی از جوان ها و با افراد با تجربه مشغول به کار تئاتر هستیم.
*در این شرایط کرونایی و تعطیلی سالن های تئاتر به چه کاری مشغول هستید ؟
شغل ما هم همین است چون ما با تئاتر زنده ایم و نمی توانیم آن را کنار بگزاریم به هر حال توقف تئاتر لطمه جبران ناپذیری به این شغل و هم به ما و هم به روند و پیشرفت تئاتر وارد خواهد کرد اما در این شرایط کاری دیگر نمی توان انجام داد.
*پس شما با چه انگیزه ای هنوز مشغول هستید؟ به هرحال سالن ها که تعطیل است و تماشاگری هم نیست؟
در حقیقت عشق و علاقه ماهم تئاتر است، قطعا ما برای تماشاگر کار می کنیم ، اما قصدمان صرفاً درامد زایی و مسائل اقتصادی هم نیست، هر چند همه ما گرفتار مشکلات مالی و اقتصادی هم هستیم و اغلب هنرمندان تئاتر با این حرفه گذران زندگی می کنند اما چاره ای فعلا وجود ندارد وناچاریم با این وضعیت کنار بیاییم.
*این روزها مشغول چه کاری هستید آیا کار جدیدی در دست دارید؟
در حال تمرین و آماده سازی نمایشی به نام «اطلسی های پرپر شده» هستیم که یک نمایش دفاع مقدسی است و به اتفاقات امروز جامعه می پردازد. نمایش «اطلسی های پرپر شده» ضمن پرداخت یکی از شخصیت های دفاع مقدس و مشکلات و گرفتاری های امروز جانبازان و ایثارگران از زاویه نگاه انها گریزی هم به مشکلات جامعه می زند و آسیب ها و نقطات چالشی که معمولا مردم با آنها دست و پنجه نرم می کنند و یا از آنها رنج می برند، را مطرح می کند، در این نمایش حتی به کرونا هم پرداخته می شود.
*ظاهرا مراحل پایانی را طی می کنید؟
بله نمایش آماده اجرا است. در بازبینی حوزه هم نمره قبولی گرفتیم و در جدول اجرای حوزه هستیم قطعا اگر به وضعیت عادی برگردیم با مساعدت مدیران محترم مرکز هنرهای نمایشی حوزه اجرا خواهیم رفت.
*به این ترتیب این اثر باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد ، چرا در جشنواره دفاع مقدس شرکت نکردید؟
ما یکی از گروه های پذیرفته شده در مرحله بازخوانی متن بودیم. تمرینات خیلی خوبی را هم پشت سر گذاشتیم شاید باورش سخت باشد اما من و گروهم حدودا شش ماه روی این اثر کار و تلاش کردیم. بنابراین هم از جهت موضوع و هم از جهت کیفیت کار خوبی شده اما نمی دانم چرا هیأت انتخاب این اثر را کنار گذاشتند، متاسفانه هنوز هم در انتخاب معمولا سلیقه افراد تعیین کننده است و شاخصه هایی مانند کیفیت اثر یا مرتبط بودن اثر با سیاست های جشنواره و نیازهای روز خیلی لحاظ نمیشود.
اطمینان دارم نمایش ما شایستگی و قابلیت حضور در جشنواره دفاع مقدس را داشته اما با کج سلیقگی و کم لطفی بعضی ها مواجه شدیم.
*شش ماه تمرین زمان زیادی است؟ درباره مشکلات بگویید؟
همه گفتند من هم میگوم تئاتر حمایت نمیشود، من یک کارگردان جوان هستم. تا به حال همه آثارم با موضوع دفاع مقدس بوده اما کمترین حمایتی از ما نشده است. این همه نهاد، این همه سازمان های فرهنگی و انجمن پس کو قدری حمایت و پشتیبانی؟
اغلب مدیران تئاتری دستشان برای حمایت از ما خالی است. هر وقت مراجعه کردیم آیه یاس خواندند یا نیست یا نداریم، انشاالله یک وقت دیگر! هنرشان در پاسخگویی به ما همین است، الان شما به گروه ما توجه کنید از جوان ۱۵ ساله با من کار می کنند تا افراد ۵۰ساله. خانم ها هستند، آقایون هستند و حتی دو کودک داریم که خانواده آنها با اشتیاق این بچه ها را سر تمرین می آورند. حتی اگر تمرینات پنج ساعت یا حتی بیشتر باشد.
گروه ما 31 نفر است اما بهرحال من در این وانفسای تئاتر و تعطیلی بدون پول چقدر می توانم این گروه را حفظ کنم و از پس هزینه هایشان بر بیایم این کار دشواری است و من هم مشکلات خاص خودم را دارم
بنا بر این ما حدود ۳۱ نفر هستیم چه جور می شود این گروه را حفظ و برای اینده تربیت کرد! من چه طور انکیزه آنها را بالا ببرم و یا همین اشتیاق فعلی را حفظ کنم، شش ماه کار، رفت و آمد و هزینه های متفرقه حتی اگر یک چایی و بیسکویت بخواهم به گروهم بدهم که حداقل یک پذیرایی ساده هست، کلی هزینه می شود و من باید از جیب خودم خرج کنم درحالیکه یک خانم هستم و مشکلات خاص خودم را دارم.
پس این همه نهاد و سازمان که وظیفه شان تئاتر و حمایت از امسال ماست، کجا هستند؟ چرا هیچ وقت نیستند. تئاتر مهم ترین حلقه از زنجیره هنری و فرهنگی کشور ماست. آیا این درست است که گروهایی تئاتری که فوق العاده دارای انگیزه هستند، اینطور به حال خودشان رها کنند، این فشارها نهایتا باعث سرخوردگی ، ناامیدی و ناکار آمدی امثال ما میشود.
من فکر می کنم بعضی از این سازمان ها و انجمن ها فقط یک تابلو هستند، برای اینکه صرفا باشند و بودجه بگیرند، واقعا من نمی دانم آن انجمنی که بودجه سالانه میگیرند کجا پول ها را هزینه می کنند، چرا که اغلب گروه ها هم مانند ما هستند، با اعتبار جیب خودشان تئاتر کار می کنند.الان که تئاتر تعطیل است، اینها چه جوری برای جشنواره ها هزینه می کنند؟ من به نوبه خودم حاضرم پول جشنواره ها را خرج بیماران کرونایی کنم.
*توقع شما از مسئولان برای رفع مشکل تئاتر چیست؟
به عنوان یک عضو خیلی کوچک در تئاتر کشور خواسته ام این است که از مدیران تئاتری لایق و شایسته در راس کارها استفاده شود. مدیر یک سازمان تئاتری اول از همه باید متخصص و کار آزموده تئاتر باشد. تئاتر را بفهمد،با مشکلاتش آشنا باشد و در یک کلمه واقعا یک مدیر باشد تا بتونه تاثیرات شگرف روی تئاتر، هنرمند و پیشرفت اون داشته باشد.
*از کارهای آینده تان بگویید، باز هم سراغ کارهای دفاع مقدسی می روید؟
قطعا. من یک هدفی دارم که به همان سمت حرکت می کنم.نوشتن در حوزه دفاع مقدس را دوست دارم.پرداختن به شخصیت های شهدا ، رزمنده ها و ایثارگران را دوست دارم و همین الان مشغول نوشتن نمایشنامه ای در باره شخصیت سترگ و اسطوره ای سردار سلیمانی هستم.به نظر من حوزه جنگ، دفاع مقدس و مقاومت فرصتی گران بها برای کسی است که می خواهد در تئاتر کار آزموده شود و به موضوعات مهم تر بپردازد. حوادث امروز منطقه ما از افغانستان ، یمن ، فلسطین تا سوریه و لبنان سرشار از موضوعات حماسی و نمایشی است و من وظیفه خود می دانم که به این حوادث بپردازم.
همین الان مشغول نوشتن نمایشنامه ای در باره شخصیت سترگ و اسطوره ای سردار سلیمانی هستم.حوادث امروز منطقه ما از افغانستان ، یمن ، فلسطین تا سوریه و لبنان سرشار از موضوعات حماسی و نمایشی است و من وظیفه خود می دانم که به این حوادث بپردازم.
دفاع مقدس گستره ای وسیع بوده و از عمق و جذابیت‌های خاصی برخوردار است و بنابراین می توان به یک نوع تئاتر مردمی در این ژانر دست پیدا کرد. همچنین من بچۀ قروه هستم، از آنجا میدانم که بخش زیادی از دفاع مقدس در زندگی مردم ما جریان داشته و دارد. تمام تلاشم از گذشته تا به الان این بوده که دین خود را به مردم جامعه‌ام ادا کنم.
*و اما حرف آخر؟
من معتقدم اگر مدیران ما مدیر باشند و فهم درستی از اوضاع داشته باشند، می توانند از تئاتر برای بهبود همین شرایط برنامه ریزی کنند. همانطوری که در شرایط جنگی هم تئاتر در میدان های جنگ هم نقش بازی می کرد، به هرحال دغدغه و نگرانی ما تئاتر است. من آرزویم این است که حتی در این شرایط هم تئاتر برقرار باشد، حتی برای مبارزه با شیوع بیماری کرونا در جهت فرهنگ سازی و آشنا کردن مردم با خطرات و آسیب های این بیماری در قالب نمایش های خیابانی و محیطی.
و در انتها باید بگویم که من یک هنرمند کردستانی هستم که خودم و خانواده ام جنگ و تبعات آن را با گوشت و پوست درک کرده ایم و آنقدر معتقد هستم که با جان و دل کارهای دفاع مقدسی انجام میدهم.یادمان باشد ما در مقابل خون شهدا و ایثارگران و جانبازان و دربرابر این مردم مسئول هستیم و باید جوابگو باشیم . با این حال به عنوان یک کارگردان زن حرفم به جایی نمی رسد و زمانی که یک کار ارزشی را با عشق و علاقه تولید می کنم، آنقدر از نظر حمایتی دغدغه می گیرم که از لحاظ تکنیکی آنطور که باید نمی توانم روی کارم تمرکز کنم.
این روزها به هر اداره که رفتیم کرونا را بهانه کردند حتی جدیدا دیگر اجازه داخل شدن هم نمی دهند، پس این همه بودجه کجا هزینه میشود و متاسفانه بعضی از دوستان هم که با پارتی های ریز و درشت و هزار رابطه و آشنا خیلی راحت با چند جلسه تمرین یک کاری که شاید اصلا به شخصیت های جنگ و رزمنده های و دفاع مقدس هم ربطی نداشته باشد را خیلی راحت در جشنواره پذیرفته می شوند.
پر واضح است که این مسائل و مشکلات به دلیل رعایت نکردن موارد یاد شده و ایضا در نظر گرفتن شایسته سالاری و شان ارزشی حرفه ای افراد و عدم تقسیم مناسب و عادلانه فرصت ها اتفاق می افتد. بگذریم به امید اینکه هر چه زودتر این کرونا و بهانه های این اداره ها هم تمام شود و حال همه هنرمندان خوب بشود و به یاری حق و با تاسی به منویات مقام معظم ولایت درباره فرهنگ و هنر به ویژه هنر ارزنده تئاتر، بسامان شود. انشاالله
