رویس جهان مشرق - روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی به قلم الکساندر برنز و جاناتان مارتین نوشت: در شرایطی که رئیسجمهور آماده کنار رفتن از قدرت میشود و حزب سیاسیاش دچار نابسامانی است، رهبران حزب جمهوریخواه از جمله سناتور میچ مککانل در تلاشند تا مانع تسلط او بر حزب جمهوریخواه در انتخابات آتی شوند و نیروهای همسو با ترامپ نیز به دنبال مجازات قانونگذاران و فرمانداران جمهوریخواه هستند که راه خود را از او جدا کردهاند.
این کشمکش درونی تلخ مؤید شکافهای عمیقی است که ترامپ در درون حزب جمهوریخواه به وجود آورده است و تقریباً نمایانگر آن است که کارزار انتخاباتی بعدی آزمون مهمی خواهد بود که جهتگیری حزب را مشخص میسازد. دورنمای یک سری درگیریها طی ماههای آتی نمایان شده است.
لیز چنی نماینده جمهوریخواه مجلس نمایندگان طی هفته جاری به استیضاح رئیسجمهور ترامپ رأی مثبت داد و از آن زمان درخواستها مبنی بر برداشتن وی از جایگاه رهبری حزب بالا گرفته است. عکس: آنا مانیمیکر برای نیویورک تایمز
اقدامات تحریک آمیز ترامپ و شکاف در حزب جمهوریخواه
در پی اقدام ترامپ در تحریک جماعتی که هفته پیش به ساختمان کنگره حمله کردند، اختلاف و شکاف در چند ایالت چرخشی مهم پیشاپیش بالا گرفته است. این ایالتها از جمله عبارتند از ایالت آریزونا که در آنجا فعالان همسو با ترامپ در تلاشند تا فرماندار جمهوریخواه ایالت که به زعم آنها به اندازه کافی به رئیسجمهور وفادار نیست را استیضاح کنند، و ایالت جورجیا که در آنجا یک جناح راست افراطی به دنبال شکست دادن فرماندار کنونی در انتخابات مقدماتی است.
در واشنگتن، جمهوریخواهان به ویژه نگران گروهی از نمایندگان راست افراطی مجلس نمایندگان هستند که ممکن است در ایالتهای چرخشی نامزد انتخابات مجلس سنا شوند و وجهه حزب را در برخی از مناطق کشور که به لحاظ سیاسی بیشترین اهمیت را دارا هستند، خدشهدار سازند. یاران مککانل در نظر دارند در راستای ممانعت از پیروزی این نامزدها در انتخابات مقدماتی در این ایالتهای کلیدی، کارزار گستردهای به راه بیندازند.
اما طرفداران سیاسی ترامپ نیز به نظر کاملاً مصمم هستند و متحدان وی در ایالات مشغول فراهم کردن زمینه هستند تا به سراغ آن دسته مسئولان جمهوریخواه بروند که به استیضاح ترامپ رأی مثبت دادند ــ یا کسانی که صرفاً پیروزی جوزف بایدن در انتخابات ریاست جمهوری را تائید کردند.
جمهوریخواهان در هر دو سوی منازعه علناً اذعان میکنند که در مسیر زورآزمایی قرار دارند.
آدام کینزینگر نماینده ایالت ایلینوی و یکی از ۱۰ نماینده مجلس نمایندگان که به استیضاح ترامپ رأی مثبت داد، در این باره میگوید: «بله، در مسیر زورآزمایی قرار داریم.»
در پاسخ به این سؤال که او و دیگر جمهوریخواهان مخالف ترامپ چگونه میتوانند از نفوذ رئیسجمهور در انتخابات مقدماتی بکاهند، کینزینگر رک و راست پاسخ داد: «ما شکستش میدهیم.»
میچ مککانل رهبر جمهوریخواهان در مجلس سنا ظاهراً مصمم است نفوذ ترامپ را در انتخابات آتی بیاثر سازد. عکس: آنا مانیمیکر برای نیویورک تایمز
ترامپ به دنبال انتقام از مخالفان خود
نفوذ ترامپ بیش از همه شاید در دو ایالت کمجمعیت غربی، یعنی داکوتای جنوبی و وایومینگ، به بوته آزمون گذاشته شود. رئیسجمهور در این ایالتها دو نفر از رهبران حزب جمهوریخواه را هدف قرار گرفته است: جان تون نماینده جمهوریخواه مجلس سنا و لیز چنی نماینده جمهوریخواه مجلس نمایندگان.
جان تون در این باره اظهار داشت: «احتمال میدهم که شاهد بسیاری از اینگونه فعالیتها طی دو سال آینده در رابطه با برخی از اعضای حزب از جمله خودم باشیم.» وی افزود که او و دیگران مجبور خواهند بود «از آنچه در اختیار دارند نهایت بهره را ببرند.»
او شاید در مقایسه با لیز چنی با خطر سیاسی کمتری مواجه باشد. چنی در جریان رأیگیری برای استیضاح ترامپ گفته بود: «هیچگاه یک رئیسجمهور تا این حد خیانت نکرده است.» حزب جمهوریخواه ایالت وایومینگ گفته که تماسها و پیامهای بیشماری از طرف رأیدهندگانی که از تصمیم لیز چنی عصبانیاند دریافت کرده است.
ترامپ طی روزهای پس از رأیگیری در گفتگو با مشاوران خود لیز چنی را تحقیر کرده و از واکنشهای منفی نسبت به او در ایالت محل زادگاهش ابراز خوشنودی کرده است.
مقامات جمهوریخواه در خلوت نگران آن هستند که برخی از نمایندگان برجسته مجلس نمایندگان که به نتیجه انتخابات اعتراض و تئوریهای توطئه را تبلیغ کردهاند، سودای دستیابی به مناصب بالاتر را در سر داشته باشند. از جمله این چهرهها میتوان به مارجری تیلور گرین نماینده ایالت جورجیا، لورن بوئبرت نماینده ایالت کلرادو، و اندی بیگز نماینده ایالت آریزونا اشاره کرد. همه این سه ایالت دارای کرسیهای خالی مجلس سنا و فرمانداری در انتخابات سال ۲۰۲۲ هستند.
یک نکته جالب توجه دیگر اینکه، تعدادی از چهرههای اصلی محافظهکار در مجلس نمایندگان علناً از این سخن میگویند که ترامپ در پی انتخابات به وجهه خود آسیب زده و این مسئله با نقش وی در دامن زدن به ناآرامیها به اوج خود رسیده است.
پاتریک مکهنری نماینده ایالت کارولینای شمالی در این باره گفته است: «یک روز پس از انتخابات، مسئله رهبری بیشک در دستان یک نفر بود، اما با گذشت هر هفته، او متأسفانه با اقداماتش شانس خود را کاهش داده است.» مکهنری پیشبینی کرد که اقشار مختلف رأیدهندگان پس از هضم کامل ماجرای شورش در کنگره نظر مشابهی خواهند داشت.
آدام کینزینگر نماینده جمهوریخواه از ایالت ایلینوی گفته که انتظار دارد به خاطر رأی مثبت به استیضاح ترامپ با چالشهایی مواجه شود. عکس: آنا مانیمیکر برای نیویورک تایمز
عامل مزاحم در انتخابات سال ۲۰۲۲
با این وجود، ترامپ وعده داده که قانونگذارانی که با وی مخالفت کردهاند را به لحاظ سیاسی مجازات خواهد کرد ــ تعداد آنها به دنبال رأیگیری استیضاح افزایش پیدا کرده است. رئیسجمهور در میان تودههای مردمی طرفدار حزب عمدتاً محبوبیت دارد و به احتمال بسیار زیاد قادر خواهد بود پول کافی جمعآوری کند و نقش یک عامل مزاحم را در انتخابات سال ۲۰۲۲ ایفا کند.
اسکات رید استراتژیست سیاسی ارشد سابق اتاق بازرگانی که یک لابی تجاری قدرتمند به شمار میرود، گفته که جمهوریخواهان باید برای یک نبرد درونی شدید آماده شوند. رید که در کنار مککانل به غلبه بر عوامگراهای دست راستی در انتخابات پیشین کمک کرد، گفته که تشکیلات حزب باید از شکافهای موجود در درون جناح ترامپ جهت به قدرت رسانیدن نامزدهای مورد علاقه خود بهرهبرداری کند.
سال ۲۰۲۲؛ سال رویارویی با جماعت طرفدار ترامپ
این گزارش در ادامه مینویسد: اسکات رید در این خصوص گفت: «ما در سال ۲۰۲۲ با جماعت طرفدار ترامپ روبرو خواهیم شد و باید تلاشی جهت غلبه بر آنها صورت پذیرد. امید میرود که آنها در انتخابات از چند نامزد حمایت کنند و بدین طریق تأثیر آنها کمرنگ شود.»
انتظار میرود یک آزمون زودهنگام برای حزب طی روزهای آتی اتفاق افتد، آنهم در شرایطی که چهرههای وفادار به ترامپ در تلاشند تا لیز چنی را از نقش رهبریاش در مجلس نمایندگان کنار بزنند. اگر چنین تلاشی موفقیتآمیز باشد، این امر نزد رأیدهندگان و اعانهدهندگان ثابت خواهد کرد که شاخه ستیزهجوی حزب کنترل اوضاع را در دست دارد ــ این یک نشانه بالقوه نگرانکننده برای جمهوریخواهان سنتیتر در میان جامعه تجاری خواهد بود.
بنا بر گفته افراد نزدیک به کوین مککارتی رهبر اقلیت مجلس نمایندگان، او طی روزهای اخیر نزد اعانهدهندگان سیاسی اذعان کرده که رئیسجمهور و برخی از اعضای جناح وی به روابط حزب با کسبوکارهای بزرگ آسیب جدی زدهاند.
اگر لیز چنی از منصبش عزل شود، این امر میتواند به چالشهای اولیه علیه دیگر جمهوریخواهانی که از استیضاح یا توبیخ رئیسجمهور حمایت کردهاند، دامن بزند. از جمله این افراد میتوان به قانونگذاران میانهروتر نظیر پیتر مایر و فرِد آپتون از ایالت میشیگان و جان کاتکو از ایالت نیویورک اشاره کرد. در صورت نامزدی حامیان تندرو ترامپ در این ایالات، جمهوریخواهان ممکن است ایالتهای مذکور را از دست بدهند. اما مککارتی گفته که مخالف درخواستها جهت عزل لیز چنی از منصب رهبری است، امری که نشان میدهد ترامپ نباید انتظار تحمیل امور حزبی را داشته باشد.
ویلیام اوبرندورف از اعانهدهندگان بانفوذ جمهوریخواه که در انتخابات سال ۲۰۲۰ مبلغ ۵/۲ میلیون دلار به کمیته اقدام سیاسی مککانل موسوم به صندوق رهبری سنا کمک کرد، گفته که اعانهدهندگان باید هنگام تهیه طرحهای اعانهای خویش، آرای استیضاح را به دقت زیر نظر بگیرند. اوبرندروف از دیرباز منتقد ترامپ بوده و گفته که حزب جمهوریخواه اشتباه کرده سال گذشته ترامپ را در جریان اولین استیضاح کنار نزده است.
او در این باره اظهار داشت: «آنها اکنون فرصت دارند این اشتباه فاحش را جبران کنند و ترتیبی دهند که دونالد ترامپ دیگر هیچگاه نتواند برای یک منصب انتخابی نامزد شود. اعانهدهندگان جمهوریخواه باید توجه کنند که مسئولان انتخابی ما چگونه در این خصوص رأی میدهند.»
هنوز مشخص نیست رهبران حزب تا چه حد از این راهبرد در خصوص ترامپ استقبال خواهد کرد و علائم قویاً حکایت از آن دارند که پایگاه حامیان جمهوریخواه نسبت به هرگونه تلاش آشکار جهت رها کردن رئیسجمهور سابق در زبالهدان سیاسی واکنش خشمگینانهای نشان خواهد داد. آنچه اوضاع را به نحو آزاردهندهای برای رهبران سنا بغرنج ساخته است، این است که سناتور ریک اسکات نماینده ایالت فلوریدا و رئیس کمیته انتخاباتی آنها از استیضاح انتقاد کرده و با تائید نتایج انتخابات ایالت پنسیلوانیا مخالفت نموده است ــ امری که میتواند به توانایی وی در خصوص دریافت اعانه از اعانهدهندگان بزرگ لطمه بزند.
ترامپ آرایش احزاب سیاسی را تغییر داده است
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: تعدادی از احزاب ایالتی از قبل تحت کنترل همقطاران ترامپ قرار دارند و برخی از آنها گفتهاند که سنتگرایان جمهوریخواه باید با ائتلاف جدید آنها کنار بیایند. کن باک نماینده کنگره و رئیس حزب جمهوریخواه در ایالت کلرادو در این باره گفت: «آنچه رئیسجمهور ترامپ انجام داده این است که آرایش احزاب سیاسی را تغییر داده است، صرفنظر از اینکه تشکیلات حزب جمهوریخواه چنین چیزی را به رسمیت بشناسد یا نه ــ من معتقدم که ما آن را به رسمیت خواهیم شناخت.» او گفت که حزب باید حواسش به طبقه کارگر حامی ترامپ باشد و از «تمرکز بیش از حد بر روی رأیدهندگان حومهنشین» اجتناب ورزد.
کلی وارد رئیس حزب جمهوریخواه در ایالت آریزونا در جریان اعتراضات در شهر فینیکس طی ماه جاری سخنرانی کرد. او جزو افراد وفادار به ترامپ است که احزاب ایالتی را در سطح کشور در کنترل خود دارند. عکس: آدریانا زبراوسکاس برای نیویورک تایمز
از برخی جهات، حزب جمهوریخواه شاید همچنان با همان فشارهای ناسازگاری مواجه باشد که طی چهار سال گذشته بر سر راهش مانع ایجاد کردهاند: از یک سو، شخصیت قدرتمند ترامپ در میان راستگرایان؛ از سوی دیگر، عدم محبوبیت عمیق وی در میان اکثریت رأیدهندگان آمریکایی. رهبران حزب اگرچه از سلوک و رفتار ترامپ هراس دارند، اما اگر حامیان سرسخت وی در جریان انتخابات سراسری در خانه بمانند یا به نشانه اعتراض رأی سفید به صندوقها بیندازند، حزب جمهوریخواه قادر به پیروزی در انتخابات نخواهد بود.
برنامهریزی برای انتخابات میاندورهای
حزب جمهوریخواه بر روی کاغذ شانس خوبی برای بازپسگیری یک یا هر دو مجلس کنگره در جریان انتخابات بعدی دارد، زیرا حزب دموکرات از اکثریت ناچیزی برخوردار است و حزبی که کاخ سفید را در کنترل خود دارد، معمولاً در انتخابات میاندورهای بازنده میشود.
اما جمهوریخواهان در ایالات موسوم به کمربند آفتاب که آرایشان به سمت بایدن چرخید، وضعیت بسیار آشفتهای دارند و در چند آوردگاه بزرگ شمالی نظیر ویسکانسین و میشیگان این احتمال وجود دارد که انتخابات مقدماتی مجلس سنا یا فرمانداری بسیار پرتلاطم باشد. در سال ۲۰۱۰، یعنی آخرین باری که دموکراتها کاخ سفید و هر دو مجلس نمایندگان و سنا را در کنترل خود داشتند، جمهوریخواهان مجلس نمایندگان را از آن خود کردند، اما نتوانستند در مجلس سنا پیروز شوند، زیرا برخی از نامزدهایشان با جریان اصلی همراه نبودند.
این اختلافات شاید اکنون بیش از همه شاید در دو ایالتی نمود پیدا کنند که به لحاظ تاریخی جمهوریخواه بودهاند و در جریان انتخابات سال جاری به سمت بایدن چرخیدند و سه سناتور دموکرات را انتخاب کردند: جورجیا و آریزونا. تشکیلات محلی حزب جمهوریخواه مشغول جمعوجور کردن خود در پی آن شکستها هستند و ترامپ با طرح ادعاهای آتشین ـ و کاذب ــ رهبران محلی را به خیانت سیاسی متهم کرده است.
هر دوی این ایالتها در سال ۲۰۲۲ انتخابات سنا و فرمانداری را برگزار میکنند و حامیان تندرو ترامپ قادر خواهند بود در آنجا اهدافی را دنبال کنند.
در ایالت آریزونا، مسئولان ایالتی حزب که از تلاشهای ترامپ جهت ابطال پیروزی بایدن در آن ایالت حمایت کردند، دست به تلاشی زدهاند تا داگ داسی فرماندار جمهوریخواه ایالت را به خاطر سیاستهایش در حوزه سلامت عمومی و همچنین دو چهره جمهوریخواه به نامهای سیندی مککین و سناتور سابق جف فلیک که از بایدن حمایت کرده بودند را رسماً بازخواست کنند. داسی شاید قویترین گزینه حزب برای انتخابات مجلس سنا در سال آینده باشد.
فلج شدن حزب جمهوریخواه
نیویورک تایمز در پایان گزارش خود نوشت: جاناتان لاینز رئیس سابق حزب جمهوریخواه در ایالت آریزونا که حامی ترامپ است، گفته که بیم آن دارد که شکلگیری یک جناح جزیرهای موجب فلج شدن حزب جمهوریخواه شود، آنهم در مقطعی که حزب نیازمند بازسازی است.
لاینز در این باره اظهار داشت: «اینکه راه بیفتیم و مردم را بازخواست کنیم صرفاً موجب تخریب حزب میشود. چنین چیزی از تلاش جهت جذب افراد جدید به حزب حکایت ندارند.»
در ایالت جورجیا نیز ترامپ وعده داده که برایان کمپ فرماندار ایالت و متحد سابق خود را به خاطر امتناع از کارشکنی در نتیجه انتخابات در ایالت مذکور به زیر خواهد کشید. طی هفته جاری، جف دانکن معاون فرماندار و از چهرههای جمهوریخواه که از دخالتهای ترامپ انتقاد کرده بود، سه قانونگذار که تلاش کرده بودند ترامپ را در خصوص ابطال نتایج انتخابات ایالت یاری دهند، تنزل درجه داد.
چند چهره جمهوریخواه گفتند که امیدوارند دموکراتها با بهرهگیری از قدرتی که اخیراً به دست آوردهاند، به گونهای عمل کنند که موجب اتحاد حزب جمهوریخواه شود. استیو استایورز نماینده ایالت اوهایو در این باره گفت: «هیچ چیز مثل یک دشمن مشترک موجب اتحاد یک حزب نمیشود.»