سرویس جهان مشرق - گلوبال ریسرچ در مقالهای به قلم پروفسور میشل چسودوفسکی بنیانگذار و مدیر اندیشکده مرکز پژوهشهای جهانیشدن و استاد اقتصاد دانشگاه اوتاوای کانادا نوشت: در ماه اوت ۲۰۱۹، درست پنج ماه قبل از هجوم بحران کووید-۱۹، دو مورد از بزرگترین شرکتهای دارویی دنیا تصمیم گرفتند در قالب یک شراکت راهبردی دستبهدست هم بدهند. خبر این شراکت در رسانهها چندان بازتاب نیافت.
مخاطبان گرامی، محتوا و ادعاهای مطرحشده در این گزارش، صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاههای اندیشکدههای غربی منتشر شده است و ادعاها و القائات احتمالی این مطالب هرگز مورد تأیید مشرق نیست.
شراکت شکبرانگیز دو غول دارویی جهان درست پیش از بحران کرونا
در ماه اوت ۲۰۱۹، شرکت گلاکسواسمیتکلاین طی یک بیانیه مطبوعاتی، شکلگیری یک شراکت عمده با شرکت فایزر تحت عنوان «سرمایهگذاری مشترک سلامت مصرفکننده» را تائید کرد:
«شرکت گلاکسواسمیتکلاین امروز اعلام کرد که توافق با شرکت فایزر را نهایی کرده تا بدین طریق طرفین کسبوکارهای خود در حوزه سلامت مصرفکننده را در غالب یک سرمایهگذاری مشترک جهانی با هم متحد سازند.»
علیرغم تأکید بر این نکته که این رابطه به «برندهای معتبر در حوزه سلامت مصرفکننده» محدود میشود، با این وجود، قرارداد مربوطه فراگیر است. این قرارداد شامل مسائل مالی و همچنین پروژههای سرمایهگذاری مشترک چندمیلیارد دلاری احتمالی میشود.
این توافق به معنای ادغام کسبوکارها نیست، اما گزارش شرکت گلاکسواسمیتکلاین به ادغام گزینشی (تلویحاً تبانی بالفعل) در حوزههای بازاریابی و توزیع اشاره دارد:
«سرمایهگذاری مشترک [گلاکسواسمیتکلاین ـ فایزر] بر تکمیل روند یکپارچهسازی [محصولات بهداشتی مصرفی] دو کسبوکار متمرکز است که انتظار میرود مجموع هزینههای نقدی را به ۹/۰ میلیارد پوند و مجموع هزینههای غیرنقدی را به ۳/۰ میلیارد پوند برساند و صرفهجویی ۵/۰ میلیارد پوندی هزینههای سالانه را تا سال ۲۰۲۲ محقق سازد. تا حداکثر ۲۵ درصد هزینههای صرفهجویی شده قرار است مجدداً در راستای حمایت از نوآوری و دیگر فرصتهای رشد سرمایهگذاری شود.»
بازار واکسن
در حال حاضر، پنج شرکت چندملیتی از جمله گلاکسواسمیتکلاین و فایزر ۸۰ درصد بازار جهانی واکسن را تحت کنترل خود دارند. طبق قرارداد منعقده میان گلاکسواسمیتکلاین و فایزر، این دو شرکت قرار است نقش غالب و هماهنگی در خصوص واکسن کووید-۱۹ ایفا کنند.
منبع: فارما بوردروم
رابطه میان گلاکسواسمیتکلاین و فایزر همچنین شبکهای از شرکتهای دارویی شریک، آزمایشگاههای تحقیقاتی، مؤسسات ویروسشناسی، نهادهای نظامی و زیستفناوری، و غیره را در بر میگیرد که بسیاریشان در حال حاضر در ابتکار واکسن کووید دخیل هستند.
تأمین مالی واکسن کووید با اوجگیری بدهی دولتی
روند تولید واکسن کووید یک پروژه چند میلیارد دلاری است که موجب افزایش بدهی دولتی بیش از ۱۵۰ دولت میشود. محرک ورای این ابتکار نه سلامت عمومی بلکه پول است و ایجاد هول و هراس نیز به آن دامن زده است:
«تکمیل سرمایهگذاری مشترک با فایزر به مثابه آغاز مرحله بعدی تلاش ما جهت دگرگونسازی شرکت گلاکسواسمیتکلاین است. این لحظه مهمی برای گروه است و راه را برای دو شرکت بزرگ، یکی در حوزه داروسازی و ساخت واکسن و دیگری در حوزه سلامت مصرفی، هموار میسازد.» (گلاکسواسمیتکلاین، ۱ اوت ۲۰۱۹)،
گلوبال ریسرچ در ادامه نوشت: با اینکه دو شرکت یک بند «تفکیک» را در پی فرآیند تجدید ساختار پیشبینی کردهاند، اما گلاکسواسمیتکلاین و فایزر روند تصمیمگیری خود را مشخصاً در خصوص بازار واکسن یکپارچه ساختهاند. :
«با توجه به قصد ما جهت جدایی در آینده، توافق همچنین به مثابه یک مسیر شفاف است تا گلاکسواسمیتکلاین یک شرکت جهانی جدید در حوزه داروسازی/ساخت واکسن تأسیس کند و یک رویکرد در حوزه تحقیق و توسعه که بر روی علوم مرتبط با سیستم ایمنی، استفاده از علم ژنتیک، و فناوریهای پیشرفته متمرکز است اتخاذ کند ... در نهایت، هدف ما ایجاد دو شرکت جهانی استثنایی در انگلیس است که از ساختارهای سرمایهای مناسب برخوردارند.» (گلاکسواسمیتکلاین)
موضوع ایجاد بالفعل انحصار جهانی شرکتهای بزرگ دارویی در قالب شبکهای جهانی از «شرکا» در میان است. اکثر به اصطلاح ۱۲۵ گزینه («شرکتهای دارویی کوچک») در فعالیتهای پیمانکاری فرعی (برونسپاری)، تولید، و بازاریابی به نیابت از مجموعههای بزرگ دارویی دخیل هستند.
ابتکار کوواکس و شرکتهای دارویی بزرگ
ابتکار کوواکس در ماه آوریل ۲۰۲۰ به منظور تسهیل روند توزیع جهانی واکسن کرونا راهاندازی شد. این ابتکار توسط ائتلاف برای نوآوری جهت آمادگی علیه امراض فراگیر (CEPI)، اتحاد جهانی واکسن و مصونسازی (GAVI)، اتحاد واکسن، و سازمان جهانی بهداشت ساماندهی شده است (همه اینها تا حدودی توسط بنیاد گیتس تأمین مالی میشوند).
بنیاد گیتس به نوبه خود سهامدار عمده شرکتهای دارویی بزرگ تولیدکننده واکسن نظیر گلاکسواسمیتکلاین و فایزر است:
«سانوفی و گلاکسواسمیتکلاین در ماه جولای حدود ۱/۲ میلیارد دلار از عملیات واکسیناسیون فوری آمریکا در حمایت از ساخت و تولید گسترده یک واکسن مبتنی بر پروتئین کمککننده نوترکیب دریافت کردند و ۱۰۰ میلیون دوز از واکسن مذکور را در اختیار دولت فدرال قرار دادند. این شرکتها همچنین دارای قرارداد عرضه واکسن با انگلیس، کانادا، و اتحاد جهانی واکسن و مصونسازی هستند.» (بیو ورد، دسامبر ۲۰۲۰)
ائتلاف سرمایهگذاری مشترک گلاکسواسمیتکلاین ـ فایزر جهت گسترش کنترل بر فروش و تولید واکسن در همه مناطق بزرگ دنیا از جمله چین و آمریکای لاتین از طریق شبکههای از شرکای شرکتی و علمی استفاده میشود. دیگر بازیگران اصلی عبارتند از سانوفی فرانسه که با گلاکسواسمیتکلاین شریک است، مدرنا که با فایزر در ارتباط است، مرک، آسترازنکا، و جانسوناند جانسون.
راهاندازی واکسن کووید در ماه نوامبر ۲۰۲۰
آیا تستهای آزمایشگاهی استاندارد بر روی موشها انجام شد؟ یا آیا فایزر و مدرنا «مستقیماً به سراغ انسان رفتند و از انسانها بهعنوان موش آزمایشگاهی استفاده کردند»؟ آزمایشات انسانی در اواخر ماه جولای و اوایل ماه اوت آغاز شدند. «قبلاً پیش نیامده که آزمایش یک واکسن جدید به یک بازه زمانی سه ماهه محدود شود. این امر معمولاً چند سال طول میکشد.»
چرا ما نیازمند واکسن کووید-۱۹ هستیم آنهم وقتی که سازمان جهانی بهداشت و مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا هر دو به صراحت تائید کردهاند که بیماری کووید-۱۹ «شبیه آنفلوانزای فصلی» است؟ پاسخ ناگفته «پول کلان» است.
بزرگترین عملیات ساخت واکسن در تاریخ جهان
برنامه ساخت واکسن کووید-۱۹ یک برنامه منفعتمحور است. این برنامه توسط دولتهای فاسدی حمایت میشود که در خدمت منافع شرکتهای دارویی بزرگ هستند. دولت آمریکا ۱۰۰ میلیون دوز واکسن در ماه جولای ۲۰۲۰ سفارش داده و اتحادیه اروپا نیز قرار است ۳۰۰ میلیون دوز خریداری کند. پای پولهای بزرگ برای شرکتهای دارویی بزرگ و پاداشهای سخاوتمندانه برای سیاستمداران فاسد آنهم به هزینه مالیاتدهندگان در میان است.
هدف نهایی، پول درآوردن از طریق واکسیناسیون کل جمعیت ۸/۷ میلیارد نفری دنیا علیه بیماری سارس-کووید-۲ است.
واکسن کووید در برخی موارد بیش از یک دوز را شامل میشود. اگر این طرح طبق برنامه پیش برود، بزرگترین ابتکار واکسن در تاریخ جهان و بزرگترین عملیات پولسازی برای شرکتهای بزرگ دارویی رقم خواهد خورد. علاوه بر این، ذیل ابتکار فایزر ـ مدرنا، واکسن ساختهشده به شیوه mRNA ژنوم انسان را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
پلتفرم واکسن هویت دیجیتال ID۲۰۲۰
همچنین، پروژه اتحاد جهانی واکسن و مصونسازی جهت تعبیه «گذرنامه دیجیتال» مطرح است. این پروژه که دستورکار ID۲۰۲۰ نام دارد، به گفته پیتر کوئینگ شامل «یک برنامه هویت الکترونیک است که از واکسیناسیون تعمیمیافته بهعنوان بستری برای هویت دیجیتال بهره میگیرد.»
«این برنامه از عملیاتهای موجود در زمینه ثبت موالید و واکسیناسیون بهره میگیرد تا یک هویت دیجیتال بیومتری سیار و دائمی به نوزادان تخصیص دهد.» شرکای بنیانگذار پروژه ID۲۰۲۰ از جمله مایکروسافت، بنیاد راکفلر، و اتحاد جهانی واکسن و مصونسازی را شامل میشوند.
ذکر زمانبندی مربوطه نیز خالی از لطف نیست: ائتلاف ID۲۰۲۰ نشست خود با عنوان «خیزش برای چالش هویت خوب» را ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۹ در نیویورک برگزار کرد، درست یک ماه قبل از آنکه رزمایش شبیهسازی کووید-۲۰۱۹ با عنوان رویداد ۲۰۱ در دانشگاه جان هاپکینز نیویورک برگزار شود: «آیا همزمانی پروژه ID۲۰۲۰ با آغاز آنچه سازمان بهداشت جهانی همهگیری مینامد، تصادفی است؟ یا اینکه یک همهگیری لازم بود برای اینکه برنامههای مخرب چندگانه ID۲۰۲۰ به اجرا گذاشته شوند؟»
گلوبال ریسرچ در پایان مدعی شد: برنامه ID۲۰۲۰ بخشی از یک پروژه «حاکمیت جهانی» است که در صورت اجرا، آنچه برخی تحلیلگران یک وضعیت پلیسی جهانی نامیدهاند را محقق میسازد و اطلاعات شخصی چند میلیارد نفر انسان در سرتاسر دنیا را از طریق واکسیناسیون جمعآوری میکند.