به گزارش مشرق به نقل از یورونیوز، دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا روز چهارشنبه (15 اردیبهشت) اعلام کرد که از لغو حق مالکیت معنوی واکسن‌های کووید-19 حمایت می‌کند.

کاترین تای، نماینده تجاری ایالت متحده آمریکا، در حالی که سازمان تجارت جهانی در مورد احتمال لغو موقت حمایت از مالکیت معنوی واکسن‌های نجات دهنده سخن گفته است، موضع دولت را اعلام کرد: «دولت [بایدن] به شدت به حفاظت از حق مالکیت معنوی اعتقاد دارد اما در خدمت برای پایان دادن به همه‌گیری کرونا، از لغو این موضوع برای واکسن‌های کووید-19 حمایت می‌کند.»

وی افزود: «این یک بحران بهداشت جهانی است و شرایط فوق‌العاده همه‌گیری کووید-19 خواستار اقدامات فوق‌العاده است.»

وی در عین حال هشدار داد که در این موضوع «اجماع» جهانی مورد نیاز است تا حمایت‌های تحت قوانین سازمان تجارت جهانی در این موضوع لغو شود البته مقامات آمریکایی تاکید کردند که این موضوع تاثیر فوری در عرضه جهانی واکسن‌های کووید نخواهد داشت.

تدروس ادهانوم، مدیر کل سازمان جهانی بهداشت تصمیم ایالات متحده آمریکا را «تاریخی» توصیف کرد که «یک لحظه مهم را در مبارزه با کووید-19» رقم می‌زند.

بیانیه تای ساعاتی پس از سخنان نگوزی اکنجو–ایوه‌آلا، رئیس سازمان تجارت جهانی در جلسه غیرعلنی در جمع سفرای کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه منتشر شد، جلسه‌ای که در آن این کشورها درباره موضوع لغو مالکیت معنوی واکسن‌های ضد کرونا اختلاف داشتند اما درباره لزوم دسترسی گسترده به درمان‌های بیماری کووید-19 توافق دارند.

شورای عمومی سازمان تجارت جهانی موضوع لغو حمایت از مالکیت معنوی واکسن‌های کووید-19 را که آفریقای جنوبی و هند برای نخستین بار در ماه اکتبر پیشنهاد دادند، مطرح کرد. این ایده در میان برخی از قانونگذاران مورد حمایت قرار گرفته است.

بیش از 100 کشور از این ایده حمایت کرده‌اند و گروهی شامل 110 عضو کنگره آمریکا که همه از حزب دموکرات هستند ماه گذشته نامه‌ای به جو بایدن نوشتند تا او را به حمایت از این معافیت فراخوانند.

مخالفان چه نظری دارند؟

با این حال مخالفان که اغلب در حوزه صنعت هستند می‌گویند که معافیت در این زمینه تاثیری ندارد. آن‌ها اصرار دارند که فرآیند تولید واکسن کرونا پیچیده است و لغو مالکیت معنوی نمی‌تواند میزان تولید واکسن را افزایش داد. آن‌ها همچنین می‌گویند لغو حمایت از مالکیت معنوی در این موضوع می‌تواند به نوآوری‌ها در آینده آسیب برساند.

استفان اوبل، رئیس و مدیرعامل تحقیقات دارویی و تولیدکنندگان آمریکایی در این زمینه گفت: «تصمیم ایالات متحده باعث ایجاد سردرگمی بین شرکای بخش دولتی و خصوصی خواهد شد و تولید واکسن‌های تقلبی را تقویت می‌کند.»

دکتر میشل مک‌موری هیث، مدیرعامل سازمان تجاری نوآوری بیوتکنولوژی در بیانیه‌ای گفت که این تصمیم انگیزه‌های تولید واکسن و درمان‌ برای بیماری‌های همه گیر آینده را تضعیف می‌کند.

وی افزود: «تحویل یک کتاب دستورالعمل به کشورهای نیازمند بدون ارائه مواد اولیه، ضمانت‌ها و نیروی کار مورد نیاز، کمکی به افرادی که منتظر واکسن هستند نخواهد کرد.»

پس از این اظهارات سهام شرکت‌های آسترازنکا، فایزر و جانسون‌اندجانسون کمتر از یک درصد کاهش یافت اما سهام شرکت مدرنا که واکسن تنها محصول این شرکت است در معاملات بعد از ظهر 6.2 درصد سقوط کرد.

کیت راکول، سخنگوی سازمان تجارت جهانی گفت پیش بینی می‌شود که بخش مالکیت معنوی این سازمان در اواخر این ماه و قبل از جلسه رسمی هشتم و نهم ژوئن، پیشنهاد معافیت را قبول کند. این بدان معناست که هر توافق نهایی در بهترین حالت ممکن است هفته‌ها طول بکشد.

تاکنون بیش از 1.2 میلیارد دُز واکسن در سراسر جهان تزریق شده است اما سهم کشورهای کمتر توسعه یافته کمتر از یک درصد بوده است.