به گزارش مشرق؛ چندی پیش به همت انجمن اندیشهورز ایران (و با حمایت خانه اندیشهورزان ایران) جمعی از کارشناسان مسائل افغانستان گردهم آمدند و سؤالاتی طراحی شد، سپس این سؤالات بهصورت مستقیم با ذبیحالله مجاهد (سخنگوی رسمی امارت اسلامی افغانستان) در میان گذاشته شد. اولین پرسش این بود که جنبش طالبان نسبت به سالهای حکومتش چه تغییری کرده است؟ پاسخ مجاهد این بود که جنبش طالبان هماکنون تجارب جهادی سنگینی را پشت سر گذاشته است و رهبران آن نیز به سنین پختگی رسیدهاند لذا اقدامات این گروه سنجیدهتر خواهد بود ازجمله اینکه ما در سالهای حکومت امارت اسلامی افغانستان موفق نشده بودیم حسن نیت خود را به جمهوری اسلامی ایران نشان دهیم و رابطهای مثل برادر با دوستان خود در جمهوری اسلامی ایران داشته باشیم اما هماکنون خود را برادر ملت و دولت ایران میدانیم و امیدواریم که رابطه برادری روزبهروز تحکیم شود.
پرسش دوم در خصوص الحاقیه محرمانه قرارداد آتشبس میان طالبان و آمریکا بود که مجاهد پاسخ داد آتشبس ما ۴ بند واضح و غیر سری داشت که عبارت بودند از:
یک- تعهد آمریکا به ترک افغانستان تا ماه مه ۲۰۲۱ (اردیبهشت ۱۴۰۰)
دو- تعهد طالبان به در اختیار نگذاشتن خاک افغانستان در فعالیت تروریستی علیه آمریکا (اشاره به عدم فعالیت القاعده در افغانستان)
سه- طالبان بپذیرد که مذاکرات بین الافغانی را آغاز کند. (طالبان که دولت را غیر مشروع میدانست تا آن زمان از گفتگو با دولت سرباز میزد و تنها با امریکا بهعنوان اشغالگر و تنها در رابطه با پایان اشغالگری وارد مذاکره میشد. البته طالبان هنوز هم دولت را غیر مشروع میداند اما حاضر به مذاکره با آن شده است.)
چهار- در مذاکرات صلح بین الافغانی بحث آتشبس میان طالبان و ارتش مطرح و پیگیری شود.
الحاقیه سری این آتشبس، دستورالعمل اجرایی در جهت چگونگی تحقق این آتشبس بود و در آن توضیحاتی در رابطه با حداقل فاصله مجاز میان نیروهای طالبان و آمریکاییها و چیزهایی ازایندست بوده است. (مطالعات نگارنده هم حاکی از این است که این الحاقیه چیزی فراتر از این دستورالعمل اجرایی نبوده است، البته بایستی تحقیقات بیشتری نسبت به مسئله انجام داد.)
مجاهد در ادامه سخنانش در این رابطه گفت ما خواهان هیچ قرارداد سری و پنهانی با آمریکاییها نبوده و نیستیم و اگر حاضر به پذیرش زیادهخواهیهای آمریکا نسبت به مردم افغانستان و منطقه بودیم، بیست سال با ایشان نمیجنگیدیم.
مجاهد گفت هماکنون هم آمریکا اصرار دارد که تعدادی از نیروی نظامی خود یا دیگر اعضای ناتو را در افغانستان حفظ کند اما امارت اسلامی صراحتاً گفته است که تا آخرین فرد عضو ناتو را اشغالگر تلقی کرده و به جهاد خود علیه اشغالگران ادامه خواهیم داد و آمریکا اجازه هیچگونه حضور نظامی و استخباراتی (اطلاعاتی-امنیتی) در افغانستان را ندارد. آمریکا تنها حق داشتن یک سفارت معمولی مثل سایر کشورها را در افغانستان دارد و نیز میتواند در شرایط برابر و بدون زورگویی و بدون تفاوت نسبت به سایر کشورهای جهان و منطقه در افغانستان کار تجاری و اقتصادی انجام دهد و در بازسازی سرزمین ویران ما سهم گیرد.
پرسش بعدی در رابطه با ارائه طرح مکتوب صلح بود که رویترز از قول آقای مجاهد نقل کرده بود. مجاهد ضمن تکذیب خبر رویترز اعلام کرد که ما هنوز طرح مکتوبی ارائه نکردهایم اما بارها رسماً اعلام کرده بودیم و اکنون نیز اعلام میکنیم که ما دو هدف را دنبال میکنیم: یک- اخراج اشغالگران از افغانستان و دو-تشکیل نظام اسلامی در افغانستان (توجه کنید که مجاهد نیز مانند دیگر مواضع رسمی طالبان در مذاکرات چند سال اخیر از واژه نظام اسلامی و گاهی حکومت اسلامی، استفاده کرد نه امارت اسلامی و این بدین معناست که طالبان بیشتر به دنبال محتوای حکومت اسلامی و نه نام آن در افغانستان است. نام آن میتواند دولت اسلامی افغانستان یا حتی جمهوری اسلامی افغانستان یا دیگر موارد مشابه باشد، بهشرط حفظ وجوه شرعی منطبق با فقه سیاسی اهل سنت که بایستی ما نیز در راستای رسیدن افغانها به یک گفتمان واحد در خصوص مشروعیت و چیستی نظام اسلامی آینده نقش فعالتری ایفا کنیم).
مجاهد ادامه داد در حکومت اسلامی واقعی حقوق افغانها از هر قوم و مذهب حفظ خواهد شد و همه باید در این حکومت اسلامی سهیم باشند. بدون شک برادران شیعه ما هم در شورا حضور خواهند داشت و در تصمیمات مشارکت خواهد کرد. اکنون نیز شیعیان در برخی مناطق در جهاد علیه آمریکاییها و دولت مرکزی با ما همسنگر هستند و حتی ولسوال (فرماندار) امارت اسلامی افغانستان در منطقه تلخاب از شیعیان انتخابشده است. بدون شک ما از برادران شیعه در ساختار نظامی آینده هم استفاده خواهیم کرد تا اردوی منظم آینده افغانستان (ارتش رسمی آینده افغانستان) یک اردوی جامع و قدرتمند باشد.
مجاهد در پاسخ به این پرسش که اگر آمریکاییها از شما بخواهند در تحریم علیه ایران نقشی ایفا کنید چه خواهید کرد، گفت: ما هیچگونه همکاری با آمریکا علیه هیچیک از همسایگان افغانستان نخواهیم کرد، ما بیست سال است که با آمریکا جنگیدهایم و در آینده نیز خود را قربانی خواستههای امریکا نخواهیم کرد. ما خواهان مشارکت اقتصادی همسایگانمان علیالخصوص جمهوری اسلامی ایران در بازسازی افغانستان هستیم و خواستههای نامشروع آمریکا را نخواهیم پذیرفت.
مجاهد در خصوص منابع مالی طالبان گفت که اولاً ما منابع قوی مالی نداریم و از لحاظ مالی در حد متوسطی پیش میرویم. رزمندههای ما با کمترین امکانات و با حمایت مالی پدران و برادران خود از خانوادههای ایشان در جبههها حاضر میشوند. اما گمرکات و مالیاتها در مناطق تحت تسلط طالبان و کمک تجار افغانی ساکن در دیگر کشورها ازجمله اصلیترین منابع مالی ما هستند. مجاهد در خصوص کشورهای عربی خلیجفارس و احتمال کمک ایشان گفت همانطور که میدانید این کشورها زیر نفوذ آمریکا هستند و طبعاً امکان کمک مالی به طالبان از سوی دولتهایی که تحت نفوذ امریکا هستند امکانپذیر نیست.
مجاهد در خصوص امکان وحدت در میان افغانها پاسخ داد که ما خواهان این هستیم که همه افغانها باهم به وحدت برسند و برای این امر بایستی در مذاکرات به یک تعریف واحد از نظام اسلامی در افغانستان برسیم اما مسیر رسیدن به این اتحاد و یکپارچگی یک جاده دوطرفه است که دیگران هم باید به سمت آن حرکت کنند. متأسفانه دولت در مذاکرات خود مخلص (صادق) نبوده است و بیشتر به فکر حفظ منافع آمریکا و امریکا دوستان در افغانستان است.
مجاهد در پاسخ پرسشی در خصوص فلسطین گفت: مسئله فلسطین یک مسئله اسلامی است و رژیم صهیونیستی یک رژیم غاصب است که باید رانده شود. در مورد یمن نیز گفت که غرب در هر جا به رحمهای مسلمانان افزون میکند و باید یمن به یمنیها واگذارده شود تا از طریق مفاهمه مشکل یمن حل شود.
مجاهد در مورد مسئله مواد مخدر در افغانستان گفت که سیا و ژنرالهای آمریکایی مسئولین اصلی این فساد در افغانستان هستند و در خود افغانستان هم آمریکا و دولت وابسته به آمریکا بهگونهای عمل کردهاند که اکنون با چند میلیون معتاد افغان مواجه هستیم. (درگذشته علیرغم کشت مواد مخدر اما اعتیاد در افغانستان معمول نبود) مجاهد گفت بایستی به فکر کشت جایگزین بود تا معاش و اقتصاد مردم تأمینشده و به سمت کشت خشخاش نروند و مشکل بهصورت ریشهای در کشور حل شود.
مجاهد در انتها گفت نظام اسلامی مدنظر ما نظامی است که در آن عدالت اسلامی بر اساس رهنمودهای فقه اسلامی اقامه خواهد شد. این نظام فراگیر خواهد بود و جلوی تجزیه افغانستان را خواهد گرفت و نیز در تعامل برادرگونه و اسلامی با کشورهای اسلامی بهویژه با همسایگان افغانستان خواهد بود.
خلاصهٔ مهمترین حرفهای ذبیحالله مجاهد در این جلسه را میتوان اینگونه برشمرد:
۱-امارت اسلامی افغانستان خواهان رابطهای حسنه و برادر گونه با ملت و دولت ایران است و ما امیدواریم که رابطه برادری با جمهوری اسلامی ایران روزبهروز تحکیم شود.
۲-امارت اسلامی صراحتاً اعلام کرده است که تا آخرین فرد عضو ناتو را اشغالگر تلقی کرده و به جهاد خود علیه اشغالگران چه آمریکایی و چه ترکیهای ادامه خواهد داد و آمریکا اجازه هیچگونه حضور نظامی و استخباراتی (اطلاعاتی-امنیتی) در افغانستان را ندارد.
۳-در حکومت اسلامی واقعی حقوق افغانها از هر قوم و مذهب حفظ خواهد شد و همه باید در این حکومت اسلامی سهیم باشند. بدون شک برادران شیعه ما هم در شورا حضور خواهند داشت و در تصمیمات مشارکت خواهد کرد.
۴- ما هیچگونه همکاری با آمریکا علیه هیچیک از همسایگان افغانستان نخواهیم کرد.
۵-مسئله فلسطین یک مسئله اسلامی است و رژیم صهیونیستی یک رژیم غاصب است که باید رانده شود.
۶- غرب در یمن به دنبال زخمی کردن بیشتر امت اسلامی است.
۷- سیا و ژنرالهای آمریکایی مسئولین اصلی تجارت مواد مخدر در افغانستان هستند.
۸- نظام اسلامی مدنظر ما نظامی است که در آن عدالت اسلامی بر اساس رهنمودهای فقه اسلامی اقامه خواهد شد. این نظام فراگیر خواهد بود و جلوی تجزیه افغانستان را خواهد گرفت و نیز در تعامل برادر گونه و اسلامی با کشورهای اسلامی بهویژه با همسایگان افغانستان خواهد بود.
در پایان باید گفت که هرچند نباید این سخنان خوب از سخنگوی طالبان را نادیده گرفت و نسبت به آن پاسخ منفی داد اما نمیتوان نسبت به ادامه این روند در آینده نیز اطمینان صددرصدی داشت و بایستی از طریق فعال شدن بیشتر جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات بین الافغانی نسبت به اخذ تضمینهای لازم (در موارد مدنظر و حیاتی) اقدام کرد.