به گزارش سرویس بورس مشرق، نماگر اصلی بورس تهران که دو ماه نخست تابستان را صعودی پشت سر گذاشته بود، در ماه پایانی گرم‌ترین فصل سال، مجددا عقب‌نشینی کرد. در اوایل سال کارشناسان گشایش‌های اقتصادی، بهبود روند سرمایه‌گذاری و خروج کشور از شرایط کرونایی را عوامل تاثیرگذار بر عملکرد صنایع عنوان می‌کردند اما نه تنها این محرک‌ها محقق نشدند بلکه چالش‌های دیگری صنایع را درگیر خود کرد. از بی‌برقی و تعطیلی فعالیت صنایع تولیدی گرفته تا ادامه سیاست قیمت‌گذاری دستوری و دلار ۴۲۰۰تومانی. در چنین شرایطی حالا همه فعالان بازار در انتظار دریافت گزارش عملکرد فصلی بنگاه‌های بورسی هستند؛ گزارش‌هایی که می‌تواند تصویری روشن از شرایط بنیادی شرکت‌ها به سرمایه‌گذاران ارائه دهد. تا اینجای کار گزارش عملکرد شهریورماه اغلب بنگاه‌های تولیدی از رشد حجم و ارزش فروش ماهانه آنها حکایت داشته و با انتشار گزارش‌های ۶ ماهه تصمیم‌گیری برای حضور در گردونه معاملات سهام و چینش پرتفوی سرمایه‌گذاری و انتخاب صنایع و سهام همگروه تسهیل خواهد شد.
در چنین شرایطی شاید مهم‌ترین عامل اثرگذار بر بازاری که حدود ۶۰درصد از ارزش آن در دست صنایع کامودیتی‌محور است، نوسان قیمت دلار باشد. بررسی‌ها نیز نشان می‌دهند صنایع دلاری، در ۶ماه اول سال عملکرد مناسب‌تری از خود به نمایش گذاشته‌اند. کوچک‌های ریالی نیز هر از گاهی شاهد ورود سرمایه‌های خردی بودند که از ترس احیای برجام و کاهش نرخ دلار، از صنایع دلاری کوچ کرده بودند. در این گزارش سعی شده تا با دریافت نظرات کارشناسان و تحلیلگران بورسی، بتوان زودتر از موعد تصویری کلی از عملکرد میان‌دوره‌ای شرکت‌ها به دست آورد. چالش کمبود برق صنایع در تابستان چه شرایطی را برای این گروه‌ها رقم زده است، کدام صنایع در نیمه نخست سال ۱۴۰۰، از شرایط بنیادی مناسب‌تری برخوردار بودند و کدام‌یک چشم‌انداز روشن‌تری دارند؟
صنایع پیشران شاخص کل
حسن برادران هاشمی، کارشناس بازار سرمایه: برای بررسی عملکرد دقیق‌تر صنایع بورسی باید عملکرد تولید و نیز حاشیه سود این دسته از صنایع مورد بررسی قرار گیرد. شواهد نشان می‌دهد در این زمینه نیز بسیاری از شرکت‌های این صنایع عملکردی مناسب و رو به رشد داشته‌اند اما در مورد صنایع ریال‌محور وضعیت به گونه‌ای دیگر است. افزایش نرخ ارز موجب افزایش هزینه‌های تولید و در نتیجه افزایش بهای تمام‌شده و کاهش حاشیه سود آنها شده است به همین جهت انتظار می‌رود شاهد انتشار گزارش‌های متوسط یا بعضا ضعیف از سوی آنها نسبت به صنایع دلاری باشیم. چالش مهم دیگری که صنایع در تابستان امسال با آن مواجه بودند قطعی پی‌درپی برق و توقف روند تولید بود. این موضوع اثرگذار در صنایع فولادی و سیمانی‌ها بیشتر نمایان شد. با این حال یکی از عوامل تاثیرگذار بر عملکرد شرکت‌ها، تخصیص دلار دولتی به برخی صنایع است. شرکت‌هایی که درگیر دلار ۴۲۰۰ تومانی هستند از جمله صنایع دارویی، غذایی، قندی‌ها و چند صنعت دیگر به دلیل قیمت‌گذاری دستوری با حواشی بسیاری دست و پنجه نرم می‌کنند، از این رو انتظار نیز نمی‌رود تا عملکرد مثبتی از خود به جای بگذارند.
یکی از مهم‌ترین گروه‌ها در صنایع داخلی و به اصلاح ریالی، خودروسازان هستند. صنایع این گروه با چالش‌های مهمی مانند تحریم دست به گریبانند. خودرویی‌ها برای تامین قطعات و نیز در مبادلات بانکی به دلیل مصائب تحریمی با مشکلات فراوانی مواجهند. از سویی دیگر هزینه بالای تولید و مهم‌تر از آن قیمت‌گذاری دستوری موانعی را برای رشد قیمت سهام این دسته از صنایع ایجاد کرده است. برهمین اساس پیش‌بینی می‌شود شاهد انتشار گزارش‌هایی مانند دوره‌های گذشته برای این شرکت‌ها در نیمه نخست سال باشیم؛ چرا که قیمت‌گذاری دستوری در گروه خودرویی موجب کاهش حاشیه سود و حتی زیان‌ده شدن شرکت‌های این گروه شده است.
بررسی عملکرد گروه فلزات اساسی در ماه‌های گذشته حکایت از افت تولید داشت. این افت تولید عمدتا در گزارش مردادماه شرکت‌ها مشاهده و در گزارش شهریورماه تا حدودی جبران شد. از نظر قیمتی نمادهای این گروه در ۶ماه گذشته رشد اندکی داشته‌اند اما با دید میان‌مدت برای سرمایه‌گذاری مناسب به نظر می‌رسند.
در گروه بانک طی ماه‌های گذشته شاهد عملکردی قابل پیش‌بینی بودیم. مهم‌ترین چالش بانکی‌ها تحریم‌های خارجی، هزینه نسبتا بالای آنها و نیز وصول نشدن بخش مهمی از مطالبات وام‌های پرداختی است. از نظر قیمتی شاخص این گروه در شهریور با افت قابل‌توجهی مواجه شده است اما در حال حاضر قیمت‌های گروه بانکی نیز در محدوده‌های حمایتی مهمی قرار دارند و کم‌ریسک محسوب می‌شوند.
به طور کلی در بیشتر صنایع عملکرد ماهانه منتشر شده رو به رشد بود که مهم‌ترین‌ترین عامل آن افزایش نرخ فروش است. در مجموع می‌توان از گزارش‌های صادر شده انتظار داشت سود آتی بیشتر نمادها با تعدیل مثبت همراه باشد. با در نظر گرفتن این موضوع که معمولا گزارش‌های میان‌دوره‌ای محتاطانه در نظر گرفته می‌شود، انتظار می‌رود در گزارش‌های نهایی بیشتر شرکت‌ها شاهد افزایش سود خالص باشیم.
دو روی سکه بهار و تابستان
مهدی دلبری، کارشناس بازار سرمایه: فروش شرکت‌های تولیدی در شهریورماه حدود ۱۱۵هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود؛ بر همین اساس و با توجه به میزان فروش شرکت‌های تولیدی در مرداد ماه می‌توان گفت این شرکت‌ها افت فروش در پنجمین ماه سال را در شهریور جبران کردند. این در حالی که میزان فروش این دسته از شرکت‌ها در تیر و مرداد ماه به ترتیب ۱۰۸ و ۱۰۹هزار میلیارد تومان بوده که به دلایل مختلف این رقم جبران شده است. در عین حال بنگاه‌های بورسی در دو فصل بهار و تابستان عملکرد متفاوتی را از خود به نمایش گذاشتند؛ به طوری که فروش شرکت‌ها از ۲۸۱هزار میلیارد تومان در فصل بهار به ۳۱۸هزار میلیارد تومان در فصل تابستان رسیده است.
بررسی عملکرد گروه فلزات حاکی از آن است که این صنعت با توجه به شرایطی که داشت نتوانست وضعیت نامتعادل سه ماه ابتدای سال را جبران کند. در همین راستا فروش تابستانه این گروه نسبت به بهار ۷درصد کاهش یافت اما در میان پتروشیمی‌ها وضعیت به گونه‌ای دیگر است. نمادهای فعال در این گروه در مقایسه با بهار رشد ۹درصدی را تجربه کردند. گروه‌های مس و روی و البته خودرویی‌ها نیز در زمره صنایعی قرار دارند که از عملکرد نسبتا مطلوبی برخوردارند. گروه خودرو در فصل تابستان ۴۲درصد رشد فروش و گروه‌های مس و روی نیز ۴۶درصد رشد فروش را به ثبت رسانده‌اند.
با این حال در حالی که انتظار می‌رفت قطعی برق بر عملکرد بسیاری از صنایع تاثیری منفی بر جای بگذارد اما گزارش ماهانه این شرکت‌ها در فصل تابستان از نگرانی‌ها کاست. در این راستا زیرمجموعه‌های گروه فلزات اساسی با توجه به این که بیشترین اثرپذیری را از قطعی برق داشتند، در فصل بهار و تابستان افت فروش را تجربه نکردند و وضعیتی مشابه نسبت به ماه‌های پیش از آن داشتند. از سویی دیگر گروه‌هایی که متصل به قیمت‌های جهانی هستند و صنایعی که همگام با نوسانات جهانی با تغییر شرایط سودآوری مواجه می‌شوند به نظر می‌رسد در شرایط مناسبی به سر برده و عملکرد قابل قبولی را در کارنامه خود را به رخ می‌کشند. در گروه دارویی نیز گزارش‌های ماهانه قابل قبولی به بازار مخابره شد اما در خصوص این موضوع که آیا گزارش‌های مذکور منجر به افزایش سود می‌شود یا خیر لازم است تا زمان سررسید گزارش‌های فصلی منتظر ماند و نمی‌توان در حال حاضر اظهارنظر کرد.
چشم‌انداز مثبت برخی صنایع
فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه: همان‌طور که در کدال مشاهده کردیم عمده‌ترین صنایع اثرگذار بر عملکرد شاخص کل، گروه‌های پتروشیمی و پالایشی‌ها هستند. عملکرد این دو گروه نسبت به سایر صنایع با وجود چشم‌انداز افزایشی نرخ خوراک دریافتی در ماه‌های پیش‌رو نسبت به دوره مشابه سال قبل مناسب‌تر بوده است. در این میان با بررسی عملکرد برخی شرکت‌ها از جمله گروه‌های معدنی و سنگ‌آهن طی این دوره انتظار می‌رود آنها در دوره ۶ ماهه حجم قابل‌توجهی از سود مالی سال گذشته را پوشش دهند. در این میان عوامل مختلفی بر سود و زیان شرکت‌ها اثرگذار بوده است. قطعی برق و نقصانی که در فرآیند تولید و تامین مواد اولیه این صنایع و شرکت‌ها به وجود آمد، عملکرد این گروه‌ها را با تغییراتی مواجه کرد.
گروه‌های فولادی بیشترین تاثیرپذیری منفی از قطعی برق را متحمل شدند. بر همین اساس قیمت تمام شده انرژی در صنایع فولادی نسبت به دوره مشابه سال قبل افزایش قابل‌توجهی یافت اما در مجموع و با در نظر گرفتن نرخ تورم و آثار تورمی بر صنایع مختلف، بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها از مزیت بیشتری برای سرمایه‌گذاری برخوردار است. نتایج به دست آمده از کدال با در نظرگرفتن وضعیت اقتصادی کشور نشان می‌دهد بازار سرمایه در گروه‌های پتروشیمی، پالایشی، فولاد، صنایع معدنی، کانی‌ها و سنگ‌آهنی‌ها با ریسک کمتر و بازدهی بیشتر برای سرمایه‌گذاری همراه است. به هر روی همان‌طور که بارها تاکید شده نرخ دلار از جمله متغیرهای مهم اثرگذار بر روند پیشروی یا سقوط قیمت سهام است. در این میان ثبات قیمت دلار در محدوده ۲۷ تا ۲۸هزار تومان و چشم‌انداز جهانی کامودیتی‌ها و افزایش قیمت نفت از روند رو به رشد قیمت سهام خبر می‌دهد. از این رو صنایعی که نقدشوندگی بالایی دارند در مسیر شاخص کل، نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کنند.
