به گزارش مشرق، رسانه های خبری به نقل از مقامات افغان اعلام کردند که این هیات در این سفر که روز شنبه ١٨ دی ماه آغاز شد و پس از سه روز پایان یافت، گفت وگوهای مثبتی را با مقامات ایرانی در زمینه‌های تجارت، اقتصاد، امنیت و حمل و نقل انجام دادند.
به گزارش خبرگزاری آوای افغانستان، عبدالقهار بلخی سخنگوی وزارت خارجه طالبان در توییتی نوشت که متقی در جریان این سفر با مقام‌های ایرانی درباره مسایل سیاسی، اقتصادی، ترانزیتی و مهاجرین گفت وگو کردند.
گفتنی است «احمدالله وثیق» معاون سخنگوی طالبان نیز با اشاره به اهمیت جغرافیایی افغانستان بر این باور است که ایران می تواند از افغانستان برای صادرات کالاهای خود به کشورهای آسیای میانه استفاده کند.
وثیق ضمن سازنده توصیف کردن مذاکرات هیأت طالبان با مقامات ایرانی می‌گوید که در این سفر، روابط دوجانبه، تجارت، انرژی، ترانزیت و مسائل امنیتی مورد بحث قرار گرفته است.
اگرچه پس از ورود هیات طالبان به تهران شماری از گمانه‌زنی ها در خصوص بازگشایی سفارت افغانستان در تهران و تحویل آن به طالبان مطرح شده بود، اما «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان به این گمانه زنی ها خاتمه داد و گفت: فعالیت‌های دیپلماتیک سفارت افغانستان در تهران همانند تمامی سفارتخانه‌های خارجی در چارچوب اصول و قواعد تعریف شده کنوانسیون ۱۹۶۱ وین در خصوص روابط دیپلماتیک قرار دارد و هیچگونه تغییر و تحولی خارج از آن ممکن نیست.
جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد رهبران طالبان فشارهای ناشی از تحولات سیاسی، امنیتی و وضعیت بحرانی اقتصاد داخلی افغانستان و همچنین فاجعه انسانی جاری در کشورشان و بحران هایی که برای کشورهای همسایه ایجاد کرده است را به خوبی درک کنند و برای مهار بحران ها و فجایع تازه، سیاست‌های خردمندانه تری اتخاذ کنند؛ سیاست‌هایی که هم مشروعیت و اعتبار ملی فراهم آورد و هم به همسایگان و قدرت‌های منطقه‌ای و جامعه بین‌المللی اطمینان دهد که افغانستان در مسیر درستی حرکت می‌کند و حاکمان کنونی کشور با حمایت همه آحاد ملت افغانستان توان مواجهه مؤثر با چالش های کنونی را دارند.
همچنین چند خبرگزاری افغان از جمله خبرگزاری صدای افغان (آوا) نیز به نقل از منابعی در سفارت افغانستان در تهران، شایعات تحویل این سفارتخانه به طالبان را تکذیب کردە و بی اساس خوانده اند.
بنا به گزارش آوا، در چند روز گذشته برخی رسانه‌ها به نقل از منابع نامعلوم گزارش دادە بودند کە جمهوری اسلامی ایران سفارت افغانستان در تهران را تحویل نیروهای طالبان می‌دهد.
در خبرها آمده بود که ایران، دولت طالبان را به رسمیت نمی شناسد اما سفارت افغانستان در تهران را تحویل آنها خواهد داد تا به امورات شهروندان افغانستانی در ایران رسیدگی کنند.
از سوی دیگر، عبدالقهار بلخی سخنگوی وزارت خارجه طالبان نیز در حساب کاربری خود در توییتر نوشته است که سفر مولوی امیرخان متقی به تهران به دعوت مقامات ایرانی انجام شده است. به گفته وی موضوعات اقتصادی، سیاسی، گمرکی، ترانزیت و مسائل مرتبط با مهاجران، محور مذاکرات وزیر خارجه طالبان با مقامات ایران است.
همانگونه که بلخی اشاره کرد، یکی از مباحث مطرح در این گفت وگوها، موضوع مهاجرت شهروندان افغان به ایران و میزبانی ایران از آنها بوده است تا بتوانند راهکارهای اصلی برای مهار بحران رو به گسترش مهاجرت از مبدا افغانستان به مقصد کشورهای همسایه به ویژه ایران را پیدا کنند.
به گفته مقام های جمهوری اسلامی ایران طی چهار ماه اخیر، حدود ۸۰۰ هزار نفر از پناهجویان افغانستان وارد ایران شده اند؛ این در حالی است که ایران تحت شدیدترین فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم‌های ظالمانه امریکا و بلوک کشورهای هم پیمان آن قرار دارد و با توجه به میزبانی میلیون‌ها نفر از مهاجرین افغانستانی، ظرفیت لازم برای پذیرش موج جدید مهاجرت را ندارد.
با این وجود مقامات ایران همواره از تداوم همکاری های اقتصادی دوکشور و فراهم سازی زمینه های مناسب زندگی برای مهاجرین افغان در ایران به دولت های گذشته و حاکمان فعلی افغانستان اطمینان داده و می دهند.
در همین راستا کنسولگری ایران در هرات اعلام کرد که دوباره روند صدور روادید سیاحتی را آغاز کرده و روند مصاحبه با درخواست‌دهندگان ویزا نیز ازسر گرفته شده است.
در هر حال امیرخان متقی وزیر خارجه طالبان پس از دیدار با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجۀ ایران، گفت وگو ها با مقامات تهران را «مثبت» ارزیابی کرد.
وی درباره این سفر به رادیو تلویزیون ملی افغانستان گفت: «دیدارهای مثبتی با طرف ایرانی در زمینه تجارت، نفت، ترانزیت، سیاسی و امنیتی داشتیم. هدف ما برقراری روابط خوب با منطقه و به ویژه با کشورهای همسایه است.»
روابط عمومی وزارت امور خارجه ایران نیز تأکید کرد که «جمهوری اسلامی ایران همواره بر ضرورت حفظ روابط اقتصادی و تجاری دو کشور در راستای منافع مردم کشور همسایه خصوصا در شرایط کنونی تاکید دارد».
بر اساس اعلام این وزارتخانه، «در جریان سفر مولوی امیرخان متقی وزیر خارجه طالبان به تهران توافق‌هایی در زمینه‌های مختلف اقتصادی و تجاری همچون همکاری‌های بانکی، بازارچه‌های مرزی، معدن، تجارت و همکاری‌های ورزشی به دست آمد».
نورالدین عزیزی سرپرست وزارت صنعت و تجارت طالبان نیز بعد از ورود به تهران به شبکه طلوع نیوز گفته است، «پیمان‌های بزرگ واردات نفت و گاز با مقامات ایرانی امضا خواهد شد».
همچنین سخی احمد پیمان معاون اجرایی اتاق صنایع و معادن طالبان نیز اظهار داشته بود که قرار است ایران در بخش معادن افغانستان سرمایه‌گذاری کند.
سفر مولوی امیرخان متقی به ایران در حالی انجام شد که افغانستان به دنبال تعلیق کمک‌های بین‌المللی و توقیف اموال بانک مرکزی این کشور در خارج با بحران اقتصادی و انسانی روبرو است.
در مقابل ایران نیز نگران تبعات این بحران در همسایه شرقی خود و احتمال افزایش شمار پناهجویان افغان است. به همین دلیل امیر عبداللهیان وزیر خارجه ایران بعد از دیدار با هیات طالبان در تهران، از امریکا خواست دارایی‌های مسدود شده افغانستان را آزاد کند.
پس از تسلط طالبان بر افغانستان، آمریکا حدود ۱۰ میلیارد دلار از منابع مالی افغانستان در خارج از این کشور را بلوکه کرد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در جریان دیدار با سرپرست وزارت امورخارجه افغانستان گفت: «باید از دارایی‌های افغانستان که آمریکا مسدود کرده است، برای اهداف بشردوستانه و بهبود شرایط زندگی در افغانستان استفاده شود.»
البته وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران در حالی درخواست بازگرداندن منابع مالی افغانستان به طالبان را مطرح می‌کند که گزارش اخیر سازمان ملل متحد نشان می‌دهد گروه‌های امدادی برای توزیع مواد غذایی و پوشاک زمستانی میان نیازمندان افغان با چالش مواجه‌اند.
احمد ولی حقمل سخنگوی وزارت دارایی طالبان نیز در واکنش به مسدود شدن دارایی‌های افغانستان به رویترز گفته بود: «این پول متعلق به ملت افغانستان است. شما فقط پول خودمان را به ما بدهید. توقیف این پول غیراخلاقی و برخلاف تمام ارزش‌ها و قوانین بین‌المللی است.»
در هر حال این سفر با ابعاد مختلف آن انجام گرفت و رسانه های بین المللی و منطقه ای نیز آنرا مثبت اریابی کردند.
پایگاه خبری «تایمز آو ایندیا» امروز در گزارشی با اشاره به سفر اخیر مقامات ارشد طالبان به تهران نوشت که در این دیدار سه روزه گفت وگوهای سازنده ای در زمینه های مختلف با طالبان صورت گرفته است.
خبرگزاری شین هوای چین نیز در گزارشی با اشاره به سفر هیات طالبان به ایران می نویسد، «سعید خطیب زاده» سخنگوی وزارت خارجه ایران اخیرا در نشست هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالی در مورد طالبان گفت: وزارت امور خارجه مواضع جمهوری اسلامی ایران را به دقت اعلام کرده است. آنچه در افغانستان بیش از همه مورد تاکید ایران و کشورهای همسایه است، تشکیل یک دولت فراگیر است که بازتاب دهنده تنوع قومی و جمعیتی افغانستان باشد.
خطیب زاده با بیان اینکه مسیر آینده افغانستان، تحقق اراده همه مردم افغانستان است، گفت: سیاست ایران در قبال تمامی مردم افغانستان روشن بوده است.
صرف نظر از کمیت و کیفیت سفر این هیات دولت طالبان به تهران که ارزیابی خوبی نیز از آن از سوی دو طرف انجام گرفت، جمهوری اسلامی ایران همواره تاکید کرده است که در چارچوب سیاست حسن هم جواری و روابط خویشاوندی با افغانستان تمامی بضاعت خود را به کار خواهد گرفت.
اهمیت مسأله افغانستان باعث شده تا موضوع این کشور همواره یکی از موضوعات مهم در گفت‌وگوهای مقامات ایران با کشورهای همسایه باشد.
در آخرین نمونه نیز وزیر امور خارجه در گفت‌وگوی تلفنی باهمتای هندی از همکاری جمهوری اسلامی ایران برای انتقال کمک‌های بشردوستانه هند در قالب گندم، دارو و واکسن کرونا به افغانستان خبر داد.
امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در تماس تلفنی اخیر با «سوبرامانیام جایشانکار» وزیر امور خارجه هند درباره افغانستان نیز بر ضرورت تشکیل دولت فراگیر در این کشور تأکید کرد.
همه این موارد نشان می‌دهد که ایران با نگاه مثبت به مسأله مهم و راهبردی «تشکیل دولت فراگیر در کابل»، همکاری با هیأت سرپرستی این کشور را برای کاهش مشکلات مردم افغانستان و تقویت روابط اقتصادی دو کشور در راستای توسعه دیپلماسی اقتصادی و تقویت روابط تجاری به طور جدی در دستور کار دارد.
همچنین دولت سیزدهم تلاش دارد تا با عمق بخشی به روابط با افغانستان مانع از دخالت‌ها و توطئه‌های دشمنان افغانستان شود و در سایه همکاری با دیگر همسایگان، پروژه بی ثبات سازی منطقه توسط امریکایی‌ها را خنثی کند.
یادآور می شود که این هیات قبل از سفر به تهران، پیشتر به کشورهای قطر و پاکستان نیز رفته بود.
