به گزارش مشرق، تصادف زنجیره‌ای ۵۹ خودرو در حادثه صبح روز ۲۰ دی‌ماه در محور بهبهان - رامهرز که موجب کشته و مصدوم شدن حدود ۵۰ نفر از هموطنانمان شد، علاوه بر وسعت حادثه، به دلایلی از جمله «بازنشدن هیچکدام از ایربگ خودروهای داخلی» مورد توجه قرار گرفت و در نتیجه بیش از همیشه موضوع عدم ایمنی و استانداردهای لازم را در مورد خودروهای تولید داخل بر سر زبان ها انداخت.

در این رابطه، سیدرضا فاطمی امین، وزیر صمت، در بازدید از خودروهای آسیب دیده حادثه، اذعان داشت: «صنعت خودروسازی ایران در طول سال های گذشته از نظر کیفیت روند مناسبی نداشته است». 

‌وزیر صمت‌ ۸ روز پس از حادثه تصادف زنجیره‌ای خودروها در محور بهبهان‌، پس از دریافت گزارش اولیه فنی در نامه‌های جداگانه ای در مورخ ۲۸ دی ماه ۱۴۰۰ به وزیر راه و رئیس هیات عامل ایمیدرو، بررسی دقیق و تعیین عوامل دخیل در بروز حادثه مذکور در کمیسیون ایمنی راه‌های کشور را خواستار شده است. 

براساس اعلام پلیس راهور، این حادثه بر اثر مه غلیظ به وقوع پیوست و همانطور که اشاره شد ۵۹ خودرو سنگین و سبک با یکدیگر برخورد کردند.

* انتقاد رئیس پلیس راهور از تولید خودروهای بی‌کیفیت/‌فروش خودروی ناایمن با پول خودروی خارجی به مردم

 طی این تصادف بزرگ، برخی از خودروها مچاله و تعدادی نیز آتش گرفتند و بر اساس اظهارات سردار سید کمال هادیان‌فر، رئیس پلیس راهور ناجا، «ایربگ هیچکدام از خودروهای تولید داخل در این حادثه باز نشد»!

رئیس پلیس راهور ناجا در این رابطه در ششمین مرحله از رزمایش توان و تحرک عملیاتی پلیس راهور با انتقاد از تولید خودروهای بی‌کیفیت در داخل کشور، اظهار داشت: «در حادثه بهبهان ایربگ هیچ خودرویی باز نشد».

وی خودروهای تولید داخل را به ارابه مرگ تشبیه کرد و اظهار داشت: چرا ارابه مرگ تولید می‌کنیم؟ چرا استانداردها کنترل نمی‌شود؟ چرا وزارت صمت کنترل نمی‌کند؟

 رئیس پلیس راهور ناجا با اشاره به اینکه سومین عامل مرگ و میر مربوط به تصادفات است، افزود: حتما باید خودروسازان در این حادثه به مراجع قضایی معرفی شوند. اینکه بگوییم رانندگان در حادثه بهبهان دقت نداشته‌اند درست است اما سازمان‌های مربوطه چه نقشی داشته اند؟

هادیان‌فر همچنین در مراسم دیگری، دراین‌باره گفت که توصیه من به خودروسازان و انجمن خودروسازان این است که به جای فرافکنی و انحراف افکار عمومی، به دنبال اصلاح کیفیت خودروها باشند، این طور نباشد که پول خودروی خارجی را از مردم دریافت کنند اما خودروی ناایمن و غیر استاندارد دست مردم دهند.

رئیس پلیس راهور ناجا با تاکید بر اینکه خودروی ما باید آن قدر ایمن باشد که در صورت بی‌مبادلاتی راننده یا بروز حادثه از آسیب بیشتر به راننده و سرنشینان جلوگیری شود، گفت: خودروهای تولید داخل نباید اینگونه باشد که ‌با یک برخورد، منفجر شود یا به دنبال تصادف، ستون خودرو را از شکم راننده بیرون بکشیم.

* دبیر انجمن خودروسازان: در حادثه جاده بهبهان چون برخورد خودروها از عقب بود ایرباگ‌ها باز نشد 

پس از وقوع این حادثه، احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران در رابطه با این حادثه، مدعی شده بود:  ۱۵ خودروی حادثه‌دیده در این حادثه متعلق به ایران خودرو و ۲۳ خودرو برای شرکت سایپا بوده است. همچنین اغلب خودروهای حادثه‌دیده دارای ایربگ بودند اما در این تصادف از عقب دچار حادثه شدند و چون برخورد از عقب صورت گرفته ایربگ ها باز نشده‌اند!

این اظهارات دبیر انجمن خودروسازان، دقیقا مصداق فرافکنی و انحراف افکار عمومی است که سردار هادیانفر از آن یاد می کند، زیرا به‌نظر می رسد که خودروسازان با بروز این حوادث باید حداقل به فکر تولید خودرو با کیفیت تر بیفتند و در صدد باشند تا با جبران کاستی ها از مرگ و میرهای جاده ای ناشی از عدم کیفیت خودروهای تولید داخلی بکاهند. 

* بدنه فولادی خودروهای تولید داخل مقاومت کافی ندارد

اگرچه در این تصادف زنجیره‌ای موضوع بازنشدن ایربگ‌ خودروها مطرح شده است اما واقعیت آن است که مچاله شدن بسیاری از خودروها به عقیده کارشناسان، حکایت از عدم مقاومت کافی بدنه فولادی خودروها نیز دارد و بنابراین مساله عدم ایمنی خودروهای تولیدی محدود به یک یا چند مورد نیست و بسیار گسترده  تر است که باید سازمان های ناظر به آن توجه بیشتری داشته باشند. 

این تصادف زنجیره ای که حکایت از ناایمن بودن خودروها دارد نه تنها عملکرد خودروسازان را زیر سوال می برد بلکه از نظر افکار عمومی عملکرد سازمان های ناظر نیز سوال برانگیز شده است، زیرا اگر نهادهای ناظر مانند سازمان استاندارد، وزارت صمت و غیره بر کیفیت خودرو نظارت می‌کنند، پس به چه دلیل شاهد عرضه خودروهای بی کیفیت در بازار هستیم و سوال این است که  این نهادهای ناظر واقعا چه می‌کنند؟ 

* چه زمانی خودرو پلاک می شود؟ 

در این‌بار، عین‌الله جهانی، معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور ناجا، می‌گوید: تا زمانی که سازمان ملی استاندارد و سازمان محیط زیست تاییدیه‌های خود را در ارتباط با تولید خودرو و موتورسیکلت به وزارت صمت ندهند و وزارت صمت این تاییدیه‌ها را به پلیس ارسال نکند، پلیس خودرو را پلاک نخواهد کرد.

وی افزود: ‌ترمز ABS و کیسه هوا درون خودروها است و برای کاربر قابلیت دیدن ندارد، اگر از سوی سازمان استاندارد نظارتی نباشد ممکن است در خط تولید خودروهایی تولید شود که با آنچه به عنوان نمونه و تست ارائه داده‌اند، همخوانی نداشته باشد.

پس با این اظهارات واقعا سوال این است که نقش سازمان ملی استاندارد چیست؟ 

معاون اجتماعی و فرهنگی ترافیک پلیس راهور ناجا، می‌گوید: تصادف اخیر در بهبهان که کیسه هوای خودروها باز نشد، نشان داد که باید نظارت‌ها بالاتر رود و به استانداردهایی که چند سال پیش اجباری شده است برسیم اما جالب اینجاست که وزارت صمت از خودروساز نیز حمایت می‌کند.

بنابراین، با این توضیحات و با توجه به سانحه تصادف زنجیره‌ای در بهبهان باید پرسید که خودروسازها یا سازمان‌های نظارتی چه کوتاهی کرده‌اند که در یک حادثه با وجود برخورد ۵۹ خودرو، ایربگ هیچ خودرویی باز نشده است؟

چرا وزارت صمت به عنوان متولی تولید که ‌با درخواست افزایش قیمت خودروسازان هم موافقت می‌کند برای تولید خودروی با کیفیت خودروسازان را ملزم نمی‌کند؟ اگر قرار است خودرو با هر کیفیتی تولید و با قیمت بالای روانه بازار شود، پس چرا نهاد نظارتی داریم؟

* پنج دستگاه ناظر بر کیفیت تولید خودرو

در این‌باره مهدی اسلام‌پناه، رئیس سازمان استاندارد، می‌گوید: پنج دستگاه ناجا، وزارت صمت، سازمان ملی استاندارد، سازمان محیط زیست و سازمان بهینه سازی سوخت، ناظر و مسئول ایمنی خودرو هستند، اگر نظارت هست پس به چه دلیل شاهد این همه حادثه ناگوار ناشی از نقص فنی خودرو هستیم؟

* ورق فولادی خودروهای داخلی از نظر سازمان استاندارد مشکل دارد اما استاندارد آن اجباری نیست

نکته مورد توجه دیگر آن است که سازمان ملی استاندارد به عنوان مسئول ایمنی خودرو، اذعان دارد که ورق فولادی که در خودروهای داخلی استفاده می‌شود از نظر سازمان ملی استاندارد مشکل دارد اما بدنه خودرو و ورق فولادی آن مشمول استاندارد اجباری نمی‌شود و واقعا این موضوع نیز جای بحث و بررسی دارد چرا با این وجود نباید کیفیت ورق‌های فولادی مطابق با استانداردهای جهانی باشد؟

در تشریح این موضوع که «به چه دلیل خودروسازان در ارتقا کیفیت خودرو همتی ندارند»، بسیاری از کارشناسان معتقدند که تولید انحصاری در صنعت موجب جلوگیری از ارتقا کیفیت و حتی افت کیفیت است زیرا در چنین محیطی تولیدکننده هر کالایی را می‌تواند تولید و به مصرف کننده عرضه کند.

* خودروسازان در شرایط انحصاری نیاز به بهبود کیفیت احساس نمی‌کنند

محمد حسن صبوری، کارشناس اقتصادی، در این باره می‌گوید: در حال حاضر با توجه به ممنوعیت واردات خودرو و یا اعمال تعرفه‌های قابل توجه در سال‌های گذشته و تعداد محدود خودروسازان در کشور، عملاً شرایط انحصاری در این صنعت ایجاد شده است و در این شرایط نیازی به بهبود کیفیت مطابق با استانداردهای روز برای خودروسازان احساس نمی‌شود.

* دادگاهی شدن خودروسازان در صورت مقصر بودن در حادثه بهبهان

در این‌باره، پیمان پیرایش، مدیرکل نظارت بر استاندارد صنایع غیرفلزی سازمان ملی استاندارد، با بیان اینکه تحریم بهانه اجرا نکردن استانداردهای اجباری خودرو شده است، گفت: اگر خودروسازان در موضوع بازنشدن ایربگ خودروها در حادثه تصادف زنجیره‌ای اخیر مقصر شناخته شوند، آنها را به‌عنوان متخلف به قوه قضائیه معرفی می‌کنیم.

 اگرچه تصادف اخیر موجب شده تا بحث توجه به کیفیت در تولید خودروهای داخلی مورد توجه قرار گیرد و به مطالبه مسئولان و مردم از خودروسازان در روزهای اخیر تبدیل شود اما مهم آن است که این بحث و موضوع به صورت بسیار جدی پیگیری شود. 

البته در حال حاضر گزارش نهایی کمیسیون ایمنی راه‌ها در رابطه با حادثه تصادف زنجیره ای بهبهان‌ اعلام نشده است ‌اما تولید خودروی با کیفیت و مطابق استانداردهای جهانی که در حوادث رانندگی آسیب های جانی و مالی را به حداقل برساند از وظایف ذاتی خودروسازان است و هیچگاه نباید خودروسازان از آن غفلت کنند و وظیفه نهادهای ناظر است که در صورت بروز هر گونه کوتاهی در این زمینه به شدت با آن برخورد کنند.