می دانیم که برنج از مهم ترین غلات و اقلام غذایی جهان و جزء جدا نشدنی سفره‌های ایرانیان است. از آن جاکه دامنه ی انواع برنج در دنیا بسیار گسترده است، ده ها راه مختلف برای دسته بندی آن وجود دارد. یکی از برنج های نسبتا شناخته شده برنج دودی می باشد.

برنج دودی چیست

در زمان های گذشته، با هدف خشک کردن، بالا بردن زمان ماندگاری برنج و به این دلیل که ترکیبات موجود در دود مانع از رشد میکروب ها می شد این اقدام صورت می گرفت و یک روش نگهداری به حساب می آمد. البته امروزه به دلیل آمدن تکنولوژی و روش های به روز این روش تقریبا منسوخ شده است.

برنج دودی چگونه تهیه میشود ؟

در عصر حاضر عملیات خشک‌کردن در کارخانه‌های شالی‌کوبی با دستگاه مخصوص اُوِن یا خشک‌کن انجام می‌گیرد. و به منظور نگهداری طولانی نیز از قرص برنج یا روش های دیگر استفاده می کنند.

امروزه دودی کردن برنج بیشتر با هدف ایجاد تغییر در طعم و بوی برنج و از روی تفنن و تنوع در طعم و ذائقه این کار را انجام می دهند.

دودی کردن برنج بدین روش است که، با سوزاندن خرده چوب های بعضی از درختان مخصوص و قرار دادن کیسه های حاوی برنج به صورت آویزان شده در معرض دود و هدایت دود به سمت کیسه های برنج آن ها را دودی می کنند. این امر موجب بو وعطر خاصی در برنج می شود که اصطلاحا برنج دودی می گویند.

دود حاصل شده عطر و طعم خاصی به برنج منتقل می کند که البته ممکن است خوشایند تعدادی از افراد نباشد. اما طرفداران خاص خودش را نیز دارد. به طور کلی در مصرف این برنج می بایست طبع آن را شناخت تا با بهترین مصلح آن را سرو کرد. در ادامه طبع این برنج را نیز موردبررسی قرار داده ایم.

طبع برنج دودی

می توان گفت طبع همه برنج ها یکسان است. برنج در سردی و گرمی معتدل اما مایل به سردی است ولی در تری و خشکی، اندکی میل به خشکی دارد. اما می توان با به کار گیری اندکی مهارت و سلیقه در طرز پخت آن، این سردی و خشکی را خنثی کرد.

مثلا یکی از پر طرف دارترین مواد گرمی که با برنج مصرف می شود و ما را هم از عطر و طعم بی نظیر خود برخوردار می کند و هم با خاصیت گرمی خود بدن ما را در برابر بیماری های زیادی مصون می دارد، زعفران است.

یکی دیگر از موادی که می توانید با کمک آن به مبارزه با سردی و تری برنج بروید و بدن خود را از خطرات ناشی از در امان بدارید، شوید است.

 اضافه کردن زیره هم یک روش کاربردی می باشد زیرا زیره علاوه بر این که خاصیت گرمی دارد و می تواند سردی برنج را از بین ببرد، برای کمک به دستگاه گوارش شما نیز می تواند ماده ی غذایی بسیار مناسبی باشد.

خواص برنج دودی

همان گونه که گفتیم مواد غذایی دودی، نظیر برنج دودی و ماهی دودی از خوراکی هایی هستند که امروزه مردم از سر تفنن بعضی از مواقع از آن ها استفاده می کنند. اما این دودی بودن مزیت هایی نیز دارد که در ادامه به چند مورد اشاره می کنیم:

برنج دودی به دلیل طعم و بوی مطبوعی که دارد باعث افزایش تنوع غذایی شده و اشتها را زیاد کرده و در نهایت افراد را به خوردن بیشتر این ماده غذایی ترغیب می کند. در نتیجه مصرف این برنج را به آن دسته ازافرادی اشتهای کمی دارند و افرادی که از طعم های جدید استقبال می کنند پیشنهاد می کنیم.

برنج دودی دارای مواد مغذی و ویتامین های مورد نیاز بدن بوده و مصرف آن همراه با میوه ها و سبزیجات توصیه می شود.

برنج دودی به دلیل دارا بودن مقادیر زیاد کربوهیدرات ،انرژی مورد نیاز بدن را تامین و بعنوان یک سوخت عمل کرده و در زمان انتظار انرژی مورد نیاز بدن برای سوخت و ساز را فراهم می نماید.

از آنجا که برنج دودی منبع عالی از ویتامین ها بوده و دارای ویتامین D، تیامین و ریبوفلاوین و همچنین به میزان زیادی مواد معدنی نظیر آهن، کلسیم و فیبر دارد، مصرف آن باعث استحکام استخوان ها می شود.

مصرف به میزان کافی از برنج دودی برای تنظیم فشار خون می تواند مفید باشد زیرا در برنج دودی سدیم اندکی وجود دارد.

برنج دودی به خاطر دارا بودن میزان زیادی آنتی اکسیدان، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و از بروز عفونت در بدن جلوگیری می کند.

خوردن برنج دودی قند خون را تنظیم می کند چون محتوای گلیسمی آن کم است.

مضرات برنج دودی

چه در برنج چه در دیگر مواد غذایی دودی مسئله ی ماده ی سوختنی آن است. در صورتی که چوب حاوی مواد شیمیایی مثل نفت، قیر،اسانس یا رنگ نباشد دودی کردن مواد غذایی با آن ضرری ندارد.

همچنین از مواد های سوختنی دارای طعم و اسانس مانند چوپ درخت کاج استفاده کرده باشد، نباید از آن برنج تهیه کرد زیرا استفاده مکرر از برنج های دودی شده با مواد سوختنی نامناسب میتواند موجب بروز بیماری های گوارشی شود.

جدا از همه این ها ما نمی دانیم در فرایند دودی کردن برنج از چه مواد سوختنی استفاده می شود، باید توجه داشت که مصرف مداوم و همه روزه ی برنج دودی مضرات و زیان های خودش را دارد. اما خاصیت ها و مزیت های فراوان آن را نمی شود نادیده گرفت. بنابراین به کاربران توصیه می شود که حداقل هفته ای یک بار از این برنج استفاده کنند تا از موادمغذی و ویتامین های آن بهره مند شوند.

فراموش نکنید ترکیبات سرطان زا فقط در برنج یا محصولات دودی وجود ندارند. در زندگی امروزی در آب و هوایی که می نوشیم و استشمام می کنیم، در سایر غذاهایی که می خوریم و حتی در ظروفی که در آنها غذا طبخ می کنیم نیز گفته می شود ترکیبات سرطان زا به وفور یافت می شوند. طبیعتا نمیتوان ننوشید و تنفس نکرد و به خود سخت گرفت.

بنابراین همان گونه که گفتیم مصرف زیاد میوه و سبزی به خنثی شدن این ترکیبات مضر بسیار کمک می کند

پیشنهاد میکنیم که خوردن این مواد غذایی بیشتر از یک بار در هفته نکشد، به هر حال این برنج علاوه بر خواص در صورت استفاده مداوم از آن ضرر هایی هم به همراه دارد.

همچنین دقت داشته باشید در تهیه برنج دودی از فروشندگان معتبر و با اطلاع داشتن از نحوه دودی شدن آن اقدام به تهیه این برنج کنید

لازم به ذکر است قیمت برنج دودی بدلیل فرایند دودی شدن از گونه اصلی آن گران تر میباشد و طبیعتا قیمت بالاتری باید داشته باشد

منبع : برنج کاسپین