به گزارش مشرق، «رابرت مالی» نماینده ایالات متحده آمریکا در امور ایران در نشستی در کمیته امور خارجی مجلس سنا درباره مذاکرات وین شرکت کرد و با اذعان به شکست سیاست فشار حداکثری که از دوران ترامپ علیه ایران اعمال شده بود گفت که بهترین مسیر، بازگشت به برجام است و افزود:  «تنها راهکار واقعی که در اینجا داریم، دیپلماسی است».

رابرت مالی در عین حال گفت که: «فشار حداکثری دولت قبلی به جای متقاعد کردن ایرانی‌ها به دادن امتیاز آنها را به سمت تحریکات حداکثری سوق داد. ایران و گروه‌های مسلح تحت حمایت آنها حملاتشان به شریکانمان در خلیج [فارس] و نیروهای خودمان را افزایش دادند.»

وی همچنین یادآور شد که دولت کنونی آمریکا یعنی دولت جو بایدن حتی یکی از تحریم‌های وضع‌ شده علیه ایران را هم رفع نکرده است.  

از سوی دیگر «کریس مورفی» نماینده دموکرات مجلس سنا هم در اظهاراتی گفت: «ما گزینه اعمال فشار اقتصادی بر ایران و تشدید آنها را امتحان کرده‌ایم و دیده‌ایم که رفتار ایران بدتر شده است.» راند پال، نماینده جمهوری‌خواه مجلس سنا هم اعلام کرد که تحریم‌ها ایران را پای میز مذاکره نمی‌آورند.

* پیام‌هایی را از رابرت مالی و مقامات آمریکا تا عالی‌ترین سطح آقای بایدن دریافت می‌کنیم که قدری متفاوت از مواضع رسانه‌ای آنهاست

امروز (پنجشنبه) پنجم خرداد ماه نیز حسین امیرعبداللهیان رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در نشست داووس و در گفت‌وگویی با فرید زکریا درباره اظهارات رابرت مالی گفت: من هم مثل وزیر خارجه آمریکا و رابرت مالی در برابر پارلمان کشورم با فشارهای زیادی مواجهم. آنها طیف قوی در داخل دو کشور هستند که به دلایل خاص خودشان، مخالف بازگشت به برجام هستند. البته ما پیام‌هایی را از رابرت مالی و مقامات آمریکا تا عالی‌ترین سطح آقای بایدن دریافت می‌کنیم که قدری متفاوت از مواضع رسانه‌ای آنهاست. این را درک می‌کنیم. برای من قابل درک است که رابرت مالی با نگاه به مسائل داخلی کشورش در سنا و کنگره چگونه باید صحبت کند. اما باید بگویم ما در رفت و برگشت به صورت ‌Non-paper پیام‌هایی را از طریق انریکه مورا و یا از طریق بورل و گاهی از طریق برخی وزرای خارجه در اروپا و در سطح منطقه بین ما و آمریکا تبادل می‌شود.

امیرعبداللهیان بیان کرد: از ابتدای دور جدید گفت‌وگوها برای بازگشت طرف‌ها به برجام و تعهداتشان، ایران ابتکارات متعددی را روی میز گذاشته است و اخیرا یک ابتکار جدیدی را روی میز گذاشتیم، ولی احساس می‌کنیم آقای بایدن دچار بی تصمیمی شده است. امیدوارم طرف آمریکایی واقع بینانه برخورد کند. مهمترین موضوع برای ما این است که ما باید در بازگشت همه طرف‌ها به برجام، از منافع اقتصادی برجام برخوردار شویم. باید عوامل فشار حداکثری ترامپ از میان برداشته شود. این چیزی است که از ابتدای رقابت‌های انتخاباتی آقای بایدن به آن اشاره کرد. نمی‌توان به برجام برگشت، ولی ایران از منافع اقتصادی محروم بماند و عوامل فشار حداکثری ترامپ باقی بماند.

رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: آقای بایدن باید یکی را انتخاب کند و باید تصمیم بگیرد. ما در رسیدن به یک توافق خوب، قوی و پایدار متعهدیم. برنامه هسته‌ای ما تماما صلح آمیز است. این طرف آمریکایی است که باید تصمیم بگیرد، ما پنجره دیپلماسی را باز نگهداشتیم و امیدواریم در صورت نگاه واقع بینانه آمریکا بتوانیم به نقطه توافق برسیم. اما با کمال تاسف منافع ملی آمریکا توسط صهیونیست‌ها به گروگان گرفته شده و ادله زیادی در این زمینه هست.

به گزارش فارس، سعید خطیب‌زاده سخنگوی دستگاه دیپلماسی نیز ۲۶ اردیبهشت ماه سالجاری در نشست هفتگی با خبرنگاران تصریح کرد: آنچه ایران گفته روشن است باید تمامی بخش‌ها و مؤلفه‌های فشار حداکثری و هر آنچه دولت قبلی آمریکا یعنی ترامپ گذاشته و باید این پیچ و مهره‌ها باز شود. دولت بایدن یک بار باید تصمیم بگیرد که می‌خواهد در میراث ترامپ باقی بماند و یا به تعهداتش ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ پایبند باشد و میراث جدیدی را برای آمریکا در حقوق بین‌الملل بگذارد.  

وی افزود: الان در نقطه‌ای هستیم که آمریکا باید براساس برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ امکان انتفاع کامل اقتصادی ایران و عادی شدن تجارت خارجی ایران و دیگر تعهدات را بپذیرد. نمی‌تواند بخشی از فشار حداکثری را حفظ و پیچ و مهره‌ها برای مشوه کردن چهره ایران حفظ کند و فضایی را آماده کند که امکان مراودات اقتصادی فراهم نشود و در عین حال فکر کند می‌تواند به توافقی برای بازگشت به برجام با ایران و ۱+۴ برسد. اینها مانعه الجمع هستند و نمی‌توانند با هم اتفاق بیفتند.

حال این اظهارات رابرت مالی در حالی مطرح می‌شود که او از یک سو از شکست فشار حداکثری در قبال ایران سخن می‌گوید و از سوی دیگر نه تنها دولت این کشور دست از اعمال تحریم‌های جدید برنداشته، بلکه عنوان می‌کند که اگر توافقی حاصل نشود واشنگتن به همان مسیر ادامه می‌دهد.  آخرین نمونه تحریم‌ها علیه ایران، چهارشنبه چهارم خرداد ماه اعمال شد و وزارت خزانه‌داری آمریکا اسامی چند فرد و شرکت را که ادعا کرده بخشی از یک شبکه بین‌المللی برای درآمدزایی برای نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و حزب‌الله هستند را در فهرست تحریم قرار داده است. در این فهرست که روی وب‌سایت وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار گرفته اسامی ۱۰ فرد و ۹ شرکت دیده می‌شود. اشخاصی که تحریم شده‌اند اتباع کشورهای ترکیه، ایران، افغانستان و روسیه هستند و شرکت‌های تحریم‌شده در هنگ‌کنگ، لبنان، چین، ایران، روسیه، کره جنوبی و امارات عربی متحده مستقرند.

گفتنی است، پس از خروج دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا از برجام در ۱۸ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷، سیاست فشار حداکثری از سوی دولت سابق آمریکا در قبال ایران اعمال شد و علیرغم این‌که جو بایدن رئیس جمهور کنونی آمریکا در شعارهای انتخاباتی اعلام کرد که خواستار بازگشت به برجام است و سیاستی متفاوت از سیاست دولت قبلی را در پیش خواهد گرفت، ولی کماکان این سیاست در قبال ایران در حال اجراست که نمونه آن تحریم‌هایی است که در این مدت علیه ایران اعمال و یا تمدید شده است.

پس از تغییر دولت در آمریکا، در نهایت قرار شد که مذاکرات برای احیای برجام برگزار شود که البته مذاکرات مستقیم بین ایران و گروه ۱+۴ از فروردین سال گذشته آغاز و مذاکرات غیرمستقیم هم از طریق نماینده اتحادیه اروپا بین ایران و آمریکا در جریان بود و پیام‌ها به واسطه مورا رد و بدل می‌شد. ۶ دور این مذاکرات تا ۳۰ خرداد ماه ۱۴۰۰ در دولت دوازدهم برگزار شد، ولی در پی کارشکنی‌های آمریکا و با وجود پیشرفت‌هایی که حاصل شده بود، به نتیجه‌ای نینجامید. سید عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد و معاون سابق وزیر امور خارجه در اظهاراتی در همان روز و بعد از نشست کمیسیون مشترک با بیان این‌که ملاک ما رسیدن به یک توافق خوب است، درباره روند مذاکرات، اظهار داشت: به اواخر کار نزدیک شدیم، ولی مسیر باقی‌مانده ساده نخواهد بود. با آمدن دولت سیزدهم قرار شد در این زمینه تصمیم گیری شود که در نهایت با رایزنی‌های انجام شده هشتم آذر ماه سال گذشته این مذاکرات برای رفع تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه آمریکا در شهر وین کلید خورد. دور هفتم مذاکرات، هشتم آذر ماه در وین آغاز و هیأت ایرانی با هدف تمرکز جدی بر مسئله رفع تحریم‌ها علیه ملت ایران، با ترکیبی حقوقی و اقتصادی در این نشست شرکت کرد.  

روز دوشنبه ششم دی ماه نیز دور هشتم مذاکرات در شهر وین آغاز و در نهایت ۲۰ اسفند ماه مذاکرات برای رایزنی‌های نهایی در پایتخت‌ها دچار وقفه شد. «جوزپ بورل» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همان روز در توئیتی نوشت: به دلیل عوامل خارجی به وقفه در گفت‌وگوهای وین نیاز است. متن نهایی اساسا آماده و روی میز است. به‌ عنوان هماهنگ‌کننده، من به همراه تیمم به ارتباط با همه اعضای برجام و آمریکا برای غلبه بر وضعیت فعلی و نهایی کردن توافق ادامه خواهم داد. پس از آن سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در توئیتی نوشت: وقفه اعلام شده در مذاکرات وین می‌تواند زمینه ساز حل موضوعات باقیمانده و بازگشت نهایی باشد. دستیابی به موفقیت در گفت‌وگوها تمرکز اصلی همه طرف‌ها خواهد بود. هیچ عامل خارجی بر اراده مشترک ما به منظور حرکت به سمت یک توافق جمعی اثر نخواهد گذاشت.

همزمان هم خبرنگار فارس مطلع شد که این وقفه به معنای توقف در مذاکرات نیست و رایزنی‌ها کماکان از پایتخت‌ها ادامه خواهد داشت. در همین راستا نیز پیام‌ها بین ایران و آمریکا از طریق انریکه مورا هماهنگ کننده گفت‌وگوها و آنگونه که امروز امیرعبداللهیان اعلام کرد از طریق جوزپ بورل مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، برخی وزرای اروپایی و منطقه مبادله شد و Non-Paper هایی بین ایران و آمریکا رد و بدل شد که امیرعبداللهیان در داووس اعلام کرد که ایران در سفری که اخیرا انریکه مورا به تهران داشت ابتکار جدیدی را روی میز گذاشته است. ابتکاری که پیش از این نیز سعید خطیب‌زاده در نشست هفتگی با خبرنگاران به آن اشاره کرده و گفته بود: برخی راه‌حل‌ها پیشنهاد شد و اگر آمریکا پاسخ دهد می‌توانیم به وین برگردیم.