به گزارش مشرق، یکی از مسئولیت‌های شوهر در مقابل همسرش، پرداخت نفقه و تأمین نیازهای مالی و اقتصادی اوست. این موضوع به‌قدری در اسلام مورد تأکید است که برخی از مراجع تقلید زمان پرداخت نفقه را از دوران نامزدی می‌دانند، به‌طوری که گفته شده است اگر در این مدت مرد نفقه نامزد خود را پرداخت نکند، زن می‌تواند بعدها آن را مطالبه کند.

 با مرور نظرات مراجع عظام تقلید در خصوص پرداخت نفقه در شرایط گوناگون اعم از زمانی که زن دارای درآمد است و یا در دوران عدم همراهی مرد و نیز در دوران نامزدی، به بررسی پاسخ‌های فقهی در این زمینه پرداخته است.

نفقه زن

سؤال: آیا بدهی‌های شرعی زن مانند خمس، رد مظالم، کفاره و... بر عهده شوهر است، یا خود او؟

همه مراجع: خیر؛ پرداخت این نوع بدهی‌ها بر شوهر واجب نیست و اگر زن مال دارد، باید خودش بدهد، در غیر این صورت، تکلیفی ندارد.

مخارج زندگی

سؤال: چنانچه مردی نفقه همسرش را ندهد و یا از آن کم بگذارد، زن چگونه می‌تواند نفقه خود را از او استیفا کند؟

آیات عظام امام، بهجت و فاضل: نخست باید به حاکم شرع مراجعه کند و با عدم دسترسی به او، با چند نفر از افراد عادل در میان بگذارد تا از این طریق، او را بر پرداخت نفقه ملزم کنند و اگر این راه‌ها ممکن نبود، می‌تواند مخارج زندگی خود را بدون اجازه از مال شوهر بردارد.

آیات عظام تبریزی، سیستانی، صافی، مکارم و نوری: اگر ممکن است، می‌تواند مخارج زندگی خود را بدون اجازه از مال شوهر بردارد.

آیت‌اللّه وحید: می‌تواند از طریق متصدی امور حسبیه، شوهر را بر پرداخت نفقه ملزم کند و اگر ممکن نشد، می‌تواند خرجی خود را بدون اجازه، از مال شوهر بردارد و احتیاط واجب آن است که این کار با اجازه حاکم شرع باشد.

نکته: به‌فتوای آیت‌اللّه سیستانی و آیت‌اللّه مکارم شیرازی، در فرض یادشده، تصرف در اموال شوهر باید با اجازه حاکم شرع باشد.

دریافت نفقه در صورتی که زن درآمد داشته باشد

سؤال: اگر زن درآمد کافی داشته باشد، آیا شوهر می‌تواند از پرداخت نفقه به همسر خود امتناع کند؟

همه مراجع: خیر؛ هرچند زن درآمد کافی هم داشته باشد، باز نفقه او بر شوهرش واجب است.

نفقه نامزد

سؤال: در دوران عقد تا عروسی ـ که دختر در خانه پدر به‌سر می‌برد ـ آیا تأمین نفقه او بر عهده شوهر است؟

آیات عظام امام، خامنه‌ای، بهجت، صافی، فاضل، مکارم و نوری: در فرض یادشده اگر زن تمکین داشته باشد، نفقه او بر شوهر واجب است.

آیات عظام تبریزی و وحید: خیر، در این فرض بر عهده شوهر نیست.

آیت‌اللّه سیستانی: اگر در شهری که زندگی می‌کنند، متعارف این است که نفقه دختر را خانواده‌اش می‌دهد، بر عهده شوهر چیزی نیست، در غیر این صورت، پرداخت نفقه، وظیفه شوهر است.

نکته: اگر با مطالبه زن، مرد نفقه را در این مدت نپردازد (طبق فتوای کسانی که می‌گویند نفقه او بر عهده شوهر است) زن می‌تواند در آینده قیمت نفقه پرداخت‌نشده در این دوران را، از شوهر مطالبه کند.