این دستور غذایی به سادگی به مردم نشان می دهد كه در وعده های سحر، افطار و شام از چه مواد غذایی و به چه میزان می توانند استفاده كنند.
دستور غذایی برای افطار
متخصص تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی به خبرنگار ایرنا می گوید: بهترین دستور غذایی برای افطار چای كمرنگ همراه كشمش است.
'حامد پورآرام' به روزه داران توصیه می كند كه روزه خود را ابتدا با چای كمرنگ، آب جوش یا شیرگرم با خرما یا كشمش، باز كنند.
وی، انواع نان سبوسدار و پنیر همراه سبزی یا گوجه فرهنگی یا گردو، فرنی یا شیربرنج، انواع كوكو و شامی و شله زرد را به عنوان غذاهای مناسب پس از باز شدن روزه با چای، معرفی می كند.
دستور غذایی شام در ماه رمضان
متخصصان بهداشتی توصیه می كنند كه شام در ماه مبارك رمضان با فاصله دو ساعت پس از افطار صرف شود.
به گفته آنان، سوپ ساده و كم چرب، آش با حبوبات كم، حلیم بدون روغن، خوراك لوبیا، عدس، خوراك سبزی ها با كمی نان سبوسدار و تیره به همراه ماست و خیار و سبزی خوردن یا سالاد كاهو و دوغ ، انتخاب های خوبی برای شام در ماه رمضان به شمار می رود.
البته باید به این نكته توجه داشت كه باید از مصرف چای بلافاصله پس از صرف شام، خودداری شود چراكه جذب آهن را كاهش می دهد.
بهتر است به عنوان دسر پس از شام از میوه ها به ویژه مركبات و میوه هایی كه حاوی مقادیر بالایی از ویتامین سی C هستند، استفاده شود چراكه جذب آهن را در بدن افزایش داده و در سوخت و ساز طبیعی بدن و تولید برخی هورمون ها، نقش ویژه ای دارد.
متخصصان تغذیه به روزه داران توصیه می كنند كه پس از صرف شام تا پایان شب و هنگام خواب تا حدی كه میل دارند از میوه ها و سبزی ها و آب و سایر نوشیدنی ها استفاده كنند.
دستور غذایی وعده سحری
به گفته متخصصان تغذیه، وعده سحری بهتر است مانند وعده ناهار باشد و غذای اصلی در این وعده صرف شود.
انواع چلوخورش و پلوهای مخلوط با حبوبات و سبزی ها مانند عدس پلو، لوبیاپلو و سبزی پلو به همراه اندكی مرغ، ماهی یا گوشت و سبزی های تازه مانند سبزی خوردن یا سالاد كاهو و ماست برای این وعده مناسب است. البته باید توجه داشت مصرف زیاد مواد پروتئینی در سحر موجب تشنگی در ساعات اولیه روز می شود.
بلافاصله پس از اتمام سحری باید از نوشیدن چای پررنگ اجتناب شود چراكه هم جذب آهن را كاهش می دهد و هم مصرف زیاد چای در سحر موجب افزایش دفع ادرار و دفع مواد معدنی مورد نیاز بدن و بروز تشنگی در طول روز می شود.
وعده سحر باید به گونه ای باشد كه احساس تشنگی را به حداقل برساند. غذاهایی مانند ماكارونی، ته دیگ و آش رشته ایجاد تشنگی می كنند اما استفاده از سالاد و هندوانه تاحدود زیادی مانع تشنگی می شود.
كارشناس تغذیه بیمارستان ضیائیان دراین باره می گوید: برخی افراد مانند نوجوانان و جوانان به خوردن وعده سحری میل ندارند و بنابراین سحری نمی خورند درصورتیكه نخوردن سحری، مشكلات متعددی برای آنان ایجاد می كند.
'آتوسا سپهری' می افزاید: وعده سحری را نمی توان حذف كرد چراكه بارها دیده شده، فرد روزه دار به دلیل نخوردن سحری دچار سردرد و افت فشار خون شده است.
وی خاطرنشان می كند روزه بدون مصرف سحری منجر به عوارض روانی از جمله پرخاشگری و عصبانیت در روزه داران می شود.
سپهری یادآور می شد به هر حال هدف اصلی مردم در ماه مبارك رمضان، رسیدن به خودسازی و تكامل روحی است، پس چنانچه فردی عصبانی و پرخاشگرانه با دیگران برخورد كند از این هدف ارزشمند فاصله می گیرد. بنابراین با توجه به توصیه های یاددشده مصرف سحری ضروری است.
تغذیه صحیح هنگام سحر و افطار
در برخی منابع پزشكی توصیه شده است كه افراد روزه دار همانند زمانی كه روزه نیستند سه وعده غذا بخورند كه این وعده ها شامل افطار، شام و سحر است اما صرف غذا در دفعات كمتر از دو بار در سال هایی كه ماه مبارك رمضان در فصل تابستان است، توصیه نمی شود.
با توجه به ساعت صرف افطار و فاصله آن تا وعده سحری، می توان ساعتی پس از افطار یك وعده غذایی مانند شام سبك صرف كرد البته این به وضعیت خود شخص و تمایل او به صرف غذا بستگی دارد.
هنگام افطار مصرف غذاهای سبك و مختصر شامل گروه های غذایی شیر و لبنیات مانند شیر، ماست و پنیر ، میوه و سبزی و نان و غلات از جمله برنج و نان برای افزایش قند خون توصیه می شود.
استفاده از مواد غذایی آبكی مانند سوپ كم چرب، آش كم حبوبات، حلیم بدون روغن و مایعات هنگام افطار و سحر موجب حفط تعادل آب و مواد معدنی فرد روزه دار می شود.
استفاده از سبزی و میوه هنگام افطار و همچنین در فاصله بین افطار تا سحر به دلیل اینكه منبع خوبی از آب و فیبر هستند برای دستگاه گوارش بسیار مفید است و مانع بروز یبوست می شود.
سبزی ها با دارا بودن مواد مغذی مختلف و آب، علاوه بر تامین ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن از تشنگی فرد در طول روز جلوگیری می كند.
مصرف مواد غذایی شیرین در وعده سحری توصیه نمی شود. مصرف غذاهای شیرین با تحریك انسولین موجب ورود قند خون به داخل سلول ها و در نتیجه كاهش قند خون می شود.
مصرف مواد غذایی شیرین و حاوی قندهای ساده مانند شیرینی و شكلات در وعده سحر موجب می شود شخص زودتر گرسنه شود.