در این راستا یافتن شرکای جدید تجاری اقتصادی و تحکیم پیوندهای اقتصادی با شرکای نزدیک از مهم‌ترینِ این سیاست‌های واکنشی که تهران و مسکو را بیش از گذشته به سمت همکاری‌های راهبردی سوق داده است.

در همین رابطه فارین پالیسی نوشت: ایران و روسیه بیش از هر زمان دیگری به هم نزدیک هستند. آنها برای چندین دهه جبهه قدرتمند علیه قدرت‌های غربی ایجاد کرده‌اند، هرچند که این روابط در برخی مقاطع از لحاظ تاریخی، با بی‌اعتمادی و احتیاط همراه بوده است. جنگ اوکراین ممکن است همه‌چیز را تغییر دهد و مسکو را وادار کند تا ایران را به‌عنوان یکی از شرکای خارجی خود بپذیرد تا بتواند تجهیزات مورد نیاز خود را از تهران تامین کند و راه نجاتی برای اقتصاد تحریم‌شده‌اش پیدا کند.

نشنال اینترست نیز با طرح این ادعا که خرید هواپیمای سوخو-۳۵ از سوی ایران خطرناک‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید، نوشت: خرید سوخو-۳۵ از سوی ایران نه‌تنها یک معامله دفاعی ساده است، بلکه نشانی از عمق همکاری راهبردی بین تهران و مسکو است. در حالی که برخی از ارزیابی‌های غربی تمایل دارند که این خرید را کم‌اهمیت جلوه دهند و ادعا کنند که این اقدام به‌طور جدی توازن نیروی هوایی در خلیج‌فارس را تغییر نمی‌دهد، اما سوخو-۳۵ روسی تقویت بی‌سابقه‌ای به کنترل تهران بر حریم هوایی ایران خواهد داد.

همچنین مجله نظامی فوربس نوشت: ایران پس از تحویل ۲۴ فروند سوخوی ۳۵ ساخت روسیه، قصد دارد طبق قراردادی باقی نیاز خود را (احتمالا تا ۶۰ فروند) در داخل ایران با همکاری روسیه بسازد. خرید این تعداد از جنگنده و دریافت فناوری ساخت آن توسط ایران یک پیروزی بزرگ برای ایران است.

از سوی دیگر این تعاملات راهبردی صرفا در حوزه دفاعی و نظامی نبوده و پس از امضای پیمان منطقه اقتصادی اورآسیا و راه‌اندازی کریدور شمال- جنوب که روابط تجاری بین ایران و روسیه را وارد فاز جدیدی از تعاملات کرد این‌بار پروژه دیگری در دستورکار دو کشور قرار گرفته است که فراتر از طرح‌های قبلی می‌تواند روند تجارت بین دو طرف را با سرعت زیادی توسعه دهد. جمهوری اسلامی ایران و روسیه که در سال‌های اخیر به‌طور فزاینده‌ای در مسیر اتحاد استراتژیک حرکت می‌کنند، با هدف دور زدن تحریم‌های غرب برای صادرات خود در پی ایجاد یک مسیر آبی- راه‌آهن جدید هستند.

پروژه تجاری ۲۵ میلیارد دلاری ایران و روسیه سند ناکامی تحریم‌های غرب

در همین رابطه بلومبرگ نوشت: روسیه و ایران در حال ساخت یک مسیر تجاری بین‌قاره‌ای با میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری جدید هستند که از لبه شرقی اروپا تا اقیانوس هند امتداد دارد، گذرگاهی به طول ۳۰۰۰ کیلومتر (۱۸۶۰ مایل) که خارج از دسترس هرگونه مداخله خارجی است. دو کشور میلیاردها دلار برای تسریع انتقال بار در امتداد رودخانه‌ها و راه‌آهن‌های متصل به دریای خزر هزینه می‌کنند.

این خبرگزاری آمریکایی تصریح کرد تحت فشار شدید تحریم‌ها، روسیه و ایران به سمت یکدیگر می‌چرخند و در عین حال هر دو همچنین به سمت شرق نیز نگاهی خواهند داشت.

براساس داده‌های خبرگزاری بلومبرگ این مسیر از دریای آزوف (بخش شمالی دریای سیاه) از جمله بندر اصلی ماریوپل اوکراین و دهانه رود دون، آغاز می‌شود و با عبور از دریای خزر و از آنجا به سمت خلیج‌فارس امتداد می‌یابد و در نهایت به اقیانوس هند ختم می‌شود.

این مسیر ریلی- آبی که از رودخانه‌ها و راه‌آهن‌های دو کشور عبور می‌کند نشان می‌دهد که چگونه دو کشور در برابر فشارهای غرب سعی دارند تا از همه توانمندی‌های خود در مقابل دشمنان بهره بگیرند.

داده‌های ردیابی کشتی‌های جمع‌آوری‌شده توسط خبرگزاری بلومبرگ نشان می‌دهد که ده‌ها کشتی روسی و ایرانی از جمله کشتی‌های مشمول تحریم، در حال تردد در این مسیر هستند. گفته می‌شود که حدود ۲۵ میلیارد دلار برای افزایش حجم تجارت در این کریدور ریلی و آبی سرمایه‌گذاری خواهد شد.

مسیر جدید در ادامه کریدور شمال- جنوب است و بخش‌هایی از این مسیر تجاری با کریدور قبلی هم‌پوشانی دارد و به همین خاطر بسیاری از زیرساخت‌های آن آماده هستند و لذا دو کشور برای احداث این کریدور کار چندان دشواری نخواهند داشت.

در ماه‌های اخیر دیدارهای زیادی بین مقامات ایران و روسیه در پایتخت‌های دو کشور انجام شده است و روند تجارت هم بین دو متحد روند رو به رشدی را نشان می‌دهد. با امضای قراردادهای جدید و راه‌اندازی کریدورهای ریلی و آبی، پیش‌بینی می‌شود که سطح معاملات تجاری بین دو کشور در آینده نزدیک به بیش از ۵ میلیارد دلار برسد.

حتی براساس توافقاتی که اخیرا در تهران به امضای مقامات دو کشور رسید، سقف ۴۰ میلیارد دلاری هم برای تعاملات دوجانبه در آینده درنظر گرفته شده است.

دولت سیزدهم هم سیاست راهبرد نگاه به شرق را در رأس سیاست خارجی خود قرار داده است و در توسعه مناسبات با کشورهای آسیایی و به‌خصوص روسیه و اورآسیا تلاش مضاعفی انجام داده است و قراردادهای زیادی را با کشورهای منطقه در یک‌سال گذشته امضا کرده است.

نگرانی آمریکا از پروژه راهبردی جدید تهران- مسکو

در چنین شرایطی آمریکا که از هر توافقی بین ایران و روسیه نگران است و آن را تهدیدی برای خود می‌داند، این‌بار هم این پروژه جدید را برخلاف سیاست‌های خود در جهان اعلام کرده و سعی دارد تا بتواند مانع از تحقق این برنامه‌ها شود.

مقامات ایالات متحده گفته‌اند که از نزدیک این کریدور را زیر نظر دارند، چرا که به ادعای آنها می‌تواند برای انتقال سلاح‌های ایرانی به روسیه علیه اوکراین نیز مورد استفاده قرار گیرد.

رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران گفته است: «این یک تصمیم فوق‌العاده مضر و بی‌ملاحظه است که آنها گرفته‌اند. مهم است که توجه خود را به آن جلب کنیم تا به دنیا نشان دهیم که نمی‌توانند چیزی را از ما پنهان کنند».

جیمز اوبراین، مقام ارشد آمریکایی در امور تحریم‌، پس از اعلام تحریم‌های جدید در هفته گذشته که مدیران راه‌آهن روسی را هدف قرار می‌دهد، گفت: «این محدوده‌ای است که ما با دقت دنبال می‌کنیم، هم این مسئله و هم به‌طورکلی ارتباط ایران و روسیه. ما نگران هرگونه تلاشی برای کمک به روسیه برای دور زدن تحریم‌ها هستیم».

نکته قابل تامل اینکه روند تحولات چند ماه اخیر نشان داد که هرچه فشارهای غرب علیه روسیه و ایران بیشتر می‌شود، به همان اندازه اراده دو کشور برای مقابله با فشارهای غرب هم افزایش پیدا می‌کند.

چه کسی فکرش را می‌کرد؟!

در همین راستا وبسایت رادیو فردا نوشت: چه کسی شش‌ماه پیش فکر می‌کرد که ایران به تامین‌کننده بسیاری از نیازهای روسیه تبدیل شود؟

این رسانه آمریکایی ضمن مرور تحلیل رسانه‌های روسیه می‌نویسد: زمینه‌های همکاری‌های روسیه و ایران متعدد است. از تعمیر هواپیما و رفع بحران حمل‌ونقل هوایی گرفته تا احداث خطوط ریلی‌، تولید توربین و...