سرویس جهان مشرق - همکاریهای روبهگسترش ایران و روسیه در زمینههای مختلف، کشورهای غربی و بهویژه آمریکا، و همچنین دشمنان منطقهای ایران، و در رأس آنها رژیم صهیونیستی، را نگران کرده است. در این میان، نگرانکنندهتر از همه، تقویت شراکت نظامی میان تهران و مسکو بوده است. پس از رسمیت پیدا کردن خبر تحویل قریبالوقوع جنگندههای پیشرفتهی سوخو-۳۵ روسیه به ایران، برخی کارشناسان دربارهی تحویل پدافند اس-۴۰۰ و سامانههای پیشرفتهی دیگر به ایران نیز گمانهزنی کردهاند. نشریهی آمریکایی «۱۹۴۵» اخیراً طی گزارشی تحت عنوان «۵ سلاحی که ایران دوست دارد از روسیه بخرد[۱]» به همین موضوع پرداخته است. اگرچه این گزارش، طبق روایت آمریکایی، در برخی موارد دست به دروغپردازی و بزرگنمایی زده، اما کلیت محتوای آن حاوی نکات قابلتوجهی است و خواندن آن خالی از لطف نیست. آنچه در ادامه میخوانید، ترجمهی گزارش ۱۹۴۵ است.
دیدار «حسین امیرعبداللهیان» (چپ) وزیر خارجهی ایران، با «سرگئی لاوروف» وزیر خارجهی روسیه، طی سفر امیرعبداللهیان به مسکو. دو کشور به دنبال توسعهی همکاریهای دوجانبه با هدف مقابله با امپریالیسم و نظام تکقطبی تحت سلطهی آمریکا هستند. (+)
لازم به ذکر است که مشرق صرفاً جهت اطلاع نخبگان و تصمیمگیران عرصه سیاسی کشور از رویکردها و دیدگاههای محافل رسانهای-اندیشکدهای بینالمللی این گزارش را منتشر میکند و دیدگاهها، ادعاها و القائات این گزارش لزوماً مورد تأیید مشرق نیست.
تهران و مسکو، که در جامعهی بینالمللی عملاً به حاشیهی انزوا رانده شدهاند، برای برآوردن برخی نیازهای دفاعی خود به یکدیگر روی آوردهاند. ایران توسط بسیاری از قدرتهای غربی به دلیل پیگیری آرمانهای هستهای تحریم شده است. در آن سو، روسیه به دلیل تهاجم بیدلیل به اوکراین[۲] تحت تحریم قرار گرفته است. این دو متحد یاغی، برای دور زدن این محدودیتها، تبادلات نظامی متقابلشان را افزایش دادهاند. شراکت[۳] ایران و روسیه اخیراً، پس از آنکه تهران صدها پهپاد مرگبار را برای کمک به کارزار جنگی تهاجمی روسیه در اوکراین به مسکو ارائه کرد، خبرساز شده است. با ادامهی این درگیری، احتمالاً سلاحهای ایرانی بیشتری به میدان نبرد راه خواهند یافت. با این حال، رژیم ایران تجهیزات پیشرفتهاش را رایگان در اختیار روسیه قرار نمیدهد. مسکو بدون شک کمکهای تهران را طی ماهها یا سالهای آینده جبران خواهد کرد. تسلیحاتی که ایران بیش از همه [برای دریافت از روسیه] به آنها چشم دوخته، عبارتند از سامانهی موشکی اس-۴۰۰[۴]، جنگندهی سوخو-۳۵[۵]، فناوری جنگ سایبری، زیردریایی بدونسرنشین [هستهای] پوسایدون[۶]، و هلیکوپتر تهاجمی میل-۲۸[۷].
(ساعتگرد از بالا، راست) دو فروند جنگندهی «سوخو-۳۵»؛ نمایهای از استفادهی ادعایی ایران از فناوریهای سایبری برای مقابله با اغتشاشات؛ نمایهای فرضی از اژدر یا شهپاد «پوسایدون»؛ هلیکوپتر تهاجمی «میل-۲۸»؛ و سامانهی پدافند هوایی «اس-۴۰۰»: سلاحهایی که به اعتقاد نشریهی آمریکایی «۱۹۴۵»، ایران علاقهمند است از روسیه خریداری کند (+)
در همینباره بخوانید:
›› گندم، پهپاد و ماهواره؛ هشدار والاستریتژورنال درباره گسترش روابط ایران و روسیه
›› بازنویسی قواعد بازی در خاورمیانه توسط ائتلاف ایران-روسیه مقابل چشم آمریکا
›› از سفر پوتین به تهران تا ارسال پهپاد به روسیه/ ایران در کانون توجه «انجمن امنیتی اسپن»
سوخو-۳۵ زرادخانهی هوایی ایران را تقویت خواهد کرد
نیویورکتایمز اخیراً گزارش داد که یکی از پایگاههای زیرزمینی نیروی هوایی ایران ممکن است میزبان محمولهای از هواپیماهای جنگندهی سوخو-۳۵[۸] روسیه باشد. کارشناسان صنعت نظامی از مدتها قبل پیشبینی کرده بودند که تهران در نهایت این جنگندهی فوقالعادهی روسی[۹] را خریداری خواهد کرد؛ چراکه روابط این دو متحد به مرور زمان بیشتر و بیشتر تقویت شده است. زرادخانهی هوایی تهران[۱۰] در حال حاضر عمدتاً شامل جنگندههای روسی میگ و جنگندههای دوران شوروی، به علاوهی تعدادی جنگندهی قدیمی آمریکایی اف-۴، اف-۵ و اف-۱۴ میشود. اگرچه ایران تلاش کرده جنگندههایی را حفظ و تقویت کند که اولین بار، پیش از انقلاب، یعنی بیش از چهار دهه قبل، به دست آورده بود، اما ظرفیتهای هوایی این کشور بهشدت از بقیهی دنیا عقب است[۱۱]. سوخو-۳۵، که «سازمان پیمان آتلانتیک شمالی» (ناتو) از آن تحت عنوان «فلانکر-ای» یاد میکند، یک سامانهی دوموتوره و اَبَرمانورپذیر[۱۲] است که ابتدا بر اساس بدنهی سوخو-۲۷، متعلق به دوران شوروی، ساخته شد. به گفتهی کرملین، فلانکر-ای[۱۳] نقطهی اوج یک جنگندهی کامل با سرعت مافوقصوت، برد بلند، رادارگریزی قوی، و ظرفیت بالای حمل محموله است. شایان ذکر است که سوخو-۳۵ میتواند با سرعت حدوداً ۲۴۰۰ کیلومتر در ساعت پرواز کند؛ یعنی حتی سریعتر از جنگندهی آمریکایی اف-۳۵ لایتنینگ ۲.
نمایش هوایی دو فروند «سوخو-۳۵اس» در جریان نمایشگاه هوایی «ماکس» سال ۲۰۲۱ در فرودگاه بینالمللی «رامنسکویه» در حاشیهی مسکو (+)
مراحل مختلف اجرای «مانور کبرا» توسط یک فروند سوخو-۲۷. عبارت «اَبَرمانورپذیری» در حوزهی جنگندهها به معنای توان هوانورد در اجرای مانورهایی است که هوانوردهای عادی از انجام آنها ناتوان هستند. یکی از این مانورها، مانور کبراست. از جمله مؤلفههای ابرمانورپذیری، بهرهمندی از فناوری «جهتدهی رانش» است که در تصویر زیر بیشتر دربارهی آن توضیح داده شده است. (+)
نمای نزدیک از نازل جهتدهی رانش یک فروند سوخو-۳۵اس در نمایشگاه هوایی پاریس سال ۲۰۱۳. جنگندهی سوخو-۳۵ با استفاده از این نازل که قابلیت چرخش در جهتهای مختلف را دارد، میتواند جهت رانش خود را بهسرعت، در جهتهای غیرهمراستا با بدنهی جنگنده، تغییر دهد. این قابلیت، امکان مانور بالایی را به جنگنده میدهد. (+)
در همینباره بخوانید:
›› پهپاد در ازای سوخو-۳۵/ گمانهزنیها درباره معامله تسلیحاتی ایران و روسیه
›› نبرد بر سر آسمان خاورمیانه/ اف-۳۵های اسرائیل زمینگیر شدند؛ سوخو-۳۵های ایران در آستانه پرواز
سامانهی موشکی اس-۴۰۰ میتواند در خنثی کردن حملات اسرائیل به ایران کمک کند
ایران، علاوه بر سامانهی سوخو-۳۵، سفارش ارسال محمولهای از سامانههای موشکی اس-۴۰۰[۱۴] را نیز به روسیه داده است. این سامانهی موشکی زمینبههوای سیار، میتواند هواپیماها، هوانوردهای بدونسرنشین (پهپاد)، و موشکهای کروز را هدف قرار دهد و برخی از تواناییهای دفاع موشکی ترمینال [در مرحلهی آخر پیش از اصابت موشک به هدف] علیه موشکهای بالستیک را دارد. چنانکه [اندیشکدهی آمریکایی] «مرکز مطالعات راهبردی و بینالملل» توضیح داده است[۱۵] «اس-۴۰۰ عمدتاً از سری موشکهای ۴۸ان۶[۱۶] استفاده میکند. این موشکها به این سامانه اجازه میدهند تا اهداف هوایی را تا برد ۲۵۰ کیلومتری هدف بگیرد و موشکهای بالستیک را در شعاع ۶۰ کیلومتری رهگیری کند؛ در هر دو مورد با استفاده از کلاهک ترکشزا با قدرت انفجاری بالا با وزن ۱۴۳ کیلوگرم.» روسیه مدعی است که سامانهی موشکی بومیاش میتواند جنگندههای نسل پنجم و بمبافکنهای «بی-۲[۱۷]» را از میان ببرد. افزودن سامانههای موشکی اس-۴۰۰ به فضای دفاعی ایران[۱۸] تهدیدی فوری برای سامانههای اسرائیلی فعال در منطقه خواهد بود. علاوه بر این، گروههای نیابتی متعدد ایران، که در سراسر منطقه فعالیت میکنند، نیز مطمئناً از چنین سامانهای بهره خواهند برد.
اولین بخشهای سامانهی پدافند موشکی «اس-۴۰۰» که ترکیه از روسیه خریده است، ماه جولای سال ۲۰۱۹، در پایگاه هوایی «اکینچی» در نزدیکی آنکارا از یک فروند هواپیمای ترابری روسی پیاده میشوند. به اعتقاد نشریهی «۱۹۴۵» بعید نیست بهزودی یکی از همین هواپیماها در ایران به زمین بنشیند. (+)
«بنیامین نتانیاهو» (راست) نخستوزیر وقت رژیم صهیونیستی، در کنفرانس امنیتی مونیخ ۲۰۱۸ قطعهای را در دست دارد که ادعا میکند متعلق به یک فروند پهپاد «شاهد-۱۹۱ صاعقه ۲» ساخت ایران است. سال ۲۰۱۸، رسانهها خبر دادند یک پهپاد صاعقهی ایرانی موفق شده تا عمق آسمان فلسطین اشغالی نفوذ کند، بدون اینکه پدافند رژیم صهیونیستی موفق به شناسایی یا سرنگونی آن شود. (+)
سربازان اسرائیلی، ماه فوریهی سال ۲۰۱۶، در جریان مانور مشترک «جونیپر کبرا» میان آمریکا و رژیم صهیونیستی در پایگاه هوایی «ختسور» متعلق به نیروی هوایی این رژیم در مرکز فلسطین اشغالی، از کنار یک پدافند هوایی اسرائیلی «گنبد آهنین» (چپ)، یک پدافند موشکی آمریکایی «امآیام-۱۰۴ پاتریوت» (وسط)، و چند فروند موشک ضدبالستیک آمریکایی-اسرائیلی «پیکان ۳» (راست) رد میشوند. مانور جونیپر کبرا هر دو سال یک بار با هدف تقویت آمادگی اسرائیل برای مقابله با حملات بالستیک احتمالی از سوی ایران و ایجاد هماهنگی بیشتر میان ارتشهای آمریکا و رژیم صهیونیستی برگزار میشود. (+)
در همینباره بخوانید:
›› نگرانی اندیشکده آمریکایی از قدرت موشکی ایران
›› راه ایران به سوی ساخت موشکهای قارهپیما هموار است
›› همکاریهای جدید تهران و مسکو/ آیا موشکهای ایران میتوانند اسرائیل را نابود کنند؟
›› اعراب خلیج فارس هیچ پاسخی مقابل موشکها و سپاه پاسداران ایران ندارند
›› اندیشکده اسرائیلی: فراتر از اسرائیل هم در تیررس موشکهای ایران است
ایران میتواند از فناوری جنگ سایبری برای عملیات برونمرزی و جاسوسی داخلی استفاده کند
به گزارش گروه [سازمان آمریکایی] «فعالان حقوق بشر در ایران»، از زمان شروع اعتراضات سراسریای که ایران را فرا گرفتهاند[۱۹] تا کنون، دولت این کشور بیش از ۲۰ هزار تظاهرکننده را بازداشت کرده[۲۰] و بیش از ۵۰۰ نفر را کشته است. دولت ایران، علاوه بر سرکوب فیزیکی وحشیانهی معترضان، از اینترنت نیز برای مقابله با تأثیرگذاری تظاهرات استفاده کرد. دستیابی به قابلیتهای سایبری پیشرفته برای یک رژیم استبدادی به منظور حفظ قدرت و کنترل بر شهروندان، بسیار مهم است. به همین دلیل، تهران شروع به دریافت نرمافزار سانسور اینترنتی، دستگاههای شنود، دروغیاب، و سایر سامانههای سایبری ساخت روسیه کرده است. علاوه بر استفاده از قابلیتهای سایبری علیه شهروندان خود، ایران تلاشهایش در حوزهی هک در خارج از کشور را نیز افزایش داده است. به گزارش والاستریتژورنال، اسرائیل ایران را به تلاش برای هک کردن سامانهی آبرسانی خود متهم کرده است[۲۱]. تهران همچنین علیه زنجیرهی تأمین و زیرساختهای آمریکا و عربستان نیز دست به حملهی سایبری زده است. دستیابی به فناوریهای پیشرفتهی جنگ سایبری احتمالاً در صدر فهرست آرزوهای ایران از تسلیحات دریافتی از روسیه خواهد بود.
نشریات غربی پیش از این نیز ایران را به استفاده از فناوریهای سایبری برای شناسایی و دستگیری اغتشاشگران متهم کرده بودند. مجلهی «دیدهبان محیط عملیاتی» وابسته به «دفتر مطالعات نظامی خارجی» ارتش آمریکا، ماه فوریهی سال ۲۰۱۸ با طرح این ادعا تلاش کرده بود به اغتشاشات در ایران رنگوبوی حقوق بشری بدهد. [جزئیات بیشتر] (+)
در همینباره بخوانید:
›› شناسایی مردمی اغتشاشگران، تاکتیک جدید حکومت ایران
›› آیا دولت آمریکا هنگام اغتشاشات اینترنت را قطع میکند؟
›› روایت متفاوت نشریه بینالمللی از «جنگ روایتها» در اغتشاشات ایران
›› دفاع از اغتشاش و تهدید به حمله نظامی؛ ایران در سند راهبرد امنیت ملی دولت بایدن
›› ایرانیهای بد - ایرانیهای خوب؛ حمایت آمریکا از اغتشاشگران ایرانی
شناور زیرسطحی بدونسرنشین پوسایدون روسیه سلاحی تعیینکننده برای ایران خواهد بود
شاید بتوان پیشرفتهترین سلاح زرادخانهی روسیه را اژدر خودمختار میانقارهای مسکو دانست که مجهز به پیشران هستهای و مسلح به کلاهک هستهای است. این شهپاد[۲۲] [«شناور هدایتپذیر از دور»] که در طول جنگ سرد برای حمل و پرتاب توسط زیردریایی طراحی شد[۲۳]، با هدف درگیری با اهداف راهبردی دشمن، از جمله ناوگروهها و پایگاههای دریایی طراحی شده است. طبق گزارشها، این سلاح میتواند با سرعت ۷۰ گره دریایی حرکت کند؛ که بسیار سریعتر از سایر اژدرهای موجود است. شاید بزرگترین مزیت پوسایدون این باشد که برد نامحدودی دارد. پیشران این شهپاد یک رآکتور هستهای است[۲۴] و از انعطافپذیری قابلتوجهی دربارهی مکان شلیک و هدف برخوردار است. ایران سالهاست که حملات فاحشی را علیه کشتیهای بینالمللی در خلیج عمان انجام میدهد. تنگهی هرمز، واقع در خلیج فارس[۲۵]، تنگهی راهبردیای است که مقادیر زیادی از ذخایر جهانی نفت از طریق آن عبور میکنند. ایران اغلب فعالیتها در این منطقه را مختل میکند تا توانایی خود در قطع جریان نفت را نشان دهد. دستیابی به شهپاد مهیب پوسایدون، ناوگان دریایی نسبتاً ضعیف ایران را تا حد زیادی تقویت خواهد کرد.
تصویری منتسب به اجزای مختلف شناور هدایتپذیر از دور (شهپاد) «پوسایدون» ساخت روسیه. این شناور/اژدر با پیشران هستهای کار میکند و میتواند کلاهک هستهای نیز حمل کند. گزارشهای غیررسمی کلاهک هستهای این اژدر را ۲ مگاتنی تخمین زدهاند. برخی گزارشهای تأییدنشده حاکی از آن است که انفجار این اژدر چیزی شبیه به یک «سونامی رادیواکتیو» ایجاد خواهد کرد که برای نابودی ناوهای هواپیمابر، پایگاههای دریایی، و حتی شهرهای ساحلی کافی است. با این وجود، اطلاعات دقیق و گستردهای دربارهی این سلاح روسی در دست نیست. تصویر بالا نیز بر اساس گمانهزنیها و همچنین تصاویر منتشرشده یا منتسب به پوسایدون طراحی شده است. توجه کنید که به عنوان مقیاس، اندازهی یک انسان (سمت راست تصویر) در مقایسه با اندازهی پوسایدون نشان داده شده است. طبیعتاً گمانهزنی دربارهی درخواست ایران برای خرید این سلاح از روسیه یا تصمیم مسکو به تحویل این سلاح به تهران، کاملاً نامحتمل است. (+)
نیروهای نیابتی ایران در سراسر منطقه عاشق هلیکوپتر تهاجمی «ابَرشکارچی» میل-۲۸ میشوند
هلیکوپتر تهاجمی دوسرنشین ضدزره میل-۲۸، که ناتو نام «هَوِک» را روی آن گذاشته، با توانایی عملیات در همهنوع آبوهوا، سامانهی بهشدت مرگباری است. رادار جدید این هواگرد[۲۶] به خلبانها این امکان را میدهد که دید ۳۶۰ درجه همراه با تصاویر راداری از زمین در اختیار داشته باشند. با توجه به طراحی این هلیکوپتر برای نابود کردن خودروهای زرهی دشمن، روسیه از آن در اوکراین نیز استفاده کرده است. میل-۲۸ از نظر حمل مهمات فوقالعاده قدرتمند است. میتواند بیش از ۲۲۰۰ کیلوگرم مهمات، شامل موشکهای هدایتشوندهی ضدتانک «۹ام۱۲۰ آتاکا[۲۷]»، یک توپ ۳۰ میلیمتری، و غلاف راکت را با خود حمل کند. به گزارش نشریهی «دیدهبان محیط عملیاتی» [وابسته به «دفتر مطالعات نظامی خارجی» ارتش آمریکا]، نوع «ابَرشکارچی[۲۸]» این هلیکوپتر همچنین میتواند موشکهای هوابههوا، مانند آر-۷۴[۲۹]، را با خود حمل کند که قادر به هدف قرار دادن هواپیماهای دشمن، پهپادها، موشکهای کروز، و حتی جنگندههای نسل پنجم هستند. بخش اعظم ناوگان بالگردهای تهاجمی کنونی تهران[۳۰] شامل سامانههای قدیمی و غیرپیشرفتهای مانند نسخهی «اِیاچ-۱جِی بینالمللی» هلیکوپترهای «کبرا» ست که ایران برای اولین بار بیش از چهار دهه پیش آنها را [از آمریکا] خریداری کرد. الحاق یک سامانهی پیشرفتهی هلیکوپتری به زرادخانهی ایران همچنین میتواند بمبارانهای نیروهای نیابتی این کشور در منطقه را نیز تقویت کند.
یک فروند هلیکوپتر تهاجمی «میل-۲۸». این هلیکوپتر با هدف تقابل با تجهیزات زرهی دشمن طراحی شده است. (+)
بخشی از تجهیزات و تسلیحات هلیکوپتر تهاجمی «میل-۲۸». این هلیکوپتر نهتنها در مقابله با دشمن در جنگ احتمالی، بلکه برای مأموریتهای دیگری، مانند حفاظت از مرزها، نیز میتواند برای ایران مفید باشد. (+)
نمای دیگری از هلیکوپتر تهاجمی «میل-۲۸». گفته میشود این هلیکوپتر علاوه بر اهداف زمینی و هلیکوپترهای دیگر، حتی توان مقابله با موشکها و جنگندههای دشمن را نیز دارد. (+)