به گزارش مشرق، فرانسه از سه شنبه گذشته تاکنون با موجی از اعتراض‌ها و ناآرامی‌ها مواجه شده که ناشی از تنش‌های طولانی مدت، اما سرکوب شده اقلیت‌های نژادی با سازمان‌های اجرای قانون در این کشور است.
وقایعی که فرانسه در پی تیراندازی مرگبار یک افسر پلیس به یک نوجوان ۱۷ ساله الجزایری – مراکشی شاهد آن است، به بحران‌هایی که در اعتراض به نژادپرستی پلیس در آمریکا در پی قتل «جورج فلوید»، شهروند سیاهپوست این کشور در سال ۲۰۲۰ رخ داد، بسیار شبیه است.
با وجود تفاوت‌های آشکار میان فرهنگ، نیروی پلیس و جوامع دو کشور فرانسه و آمریکا، تیراندازی مرگبار پلیس فرانسه و اعتراض‌های حدود یک هفته گذشته در این کشور نشان داد که چگونه این کشور مانند آمریکا با پیامدهای نژادپرستی سیستمی و خشونت پلیس مواجه است.
اقلیت‌های نژادی فرانسه می‌گویند: ما فرانسوی محسوب نمی‌شویم، حتی اگر در فرانسه متولد شده باشیم؛ آن‌ها فقط به رنگ پوست ما نگاه می‌کنند؛ نژادپرستی پلیس سبب مرگ ما می‌شود؛ شمار زیادی از نیروهای پلیس از ایده‌های راست افراطی حمایت و پیروی می‌کنند.
روزنامه فرانسوی «لوموند» در مقاله‌ای در این باره نوشت: وقایع اخیر در فرانسه یادآور قتل فلوید به دست یک افسر سفیدپوست ایالت مینه سوتا در سال ۲۰۲۰ است که ماه‌ها ناآرامی را در آمریکا و در سطح بین المللی از جمله پاریس برانگیخت.
فرانسه به دلیل رویکرد مبتلا به کوررنگی خود هیچ داده‌ای در مورد نژاد و قومیت را نگه نمی‌دارد و ادعا می‌کند که همه شهروندان را برابر می‌بیند؛ منتقدان می‌گویند که فرانسه با این ادعا نسل‌ها نژادپرستی سیستمی را پنهان کرده است.
مدیر برنامه عدالت جنایی دانشگاه راتگرز، در مورد فرانسه گفت: من نمی‌توانم کشوری در اروپا را تصور کنم که مشکلات دیرینه یا فاجعه بارتری از قبیل نژادپرستی پلیس، خشونت و مصونیت از مجازات داشته باشد.
برای ناهل و فلوید چه اتفاقی افتاد؟
در مه سال ۲۰۲۰ یک افسر سفیدپوست شهر مینیاپولیس ایالت مینه سوتا با قرار دادن زانوی خود روی گردن جورج فلوید، شهروند سیاهپوست آمریکایی وی را به قتل رساند.
انتشار ویدئوی این حادثه و فریادهای «نمی‌توانم نفس بکشم» فلوید آمریکا را برای ماه‌ها با اعتراض‌هایی مواجه کرد که از بی توجهی دولت و پلیس این کشور به اعتراض علیه اقلیت‌های نژادی نشئت می‌گرفت.
«ناهل»، نوجوان ۱۷ ساله الجزایری – مراکشی در ۲۷ ژوئن ۲۰۲۳ با شلیک یک افسر پلیس فرانسه در شهر نانتر در حومه غربی پاریس به قتل رسید؛ این تیراندازی مرگبار در جریان یک ایست ترافیکی رخ داد.
نژاد افسر متهم به شلیک به «ناهل» همچنان مخفی نگه داشته شده است.
مسیر دشوار فرانسه برای بر طرف کردن خشم و اعتراض
فرانسه اکنون با اعتراض‌هایی به خشونت و نژادپرستی پلیس این کشور که مواجه شده که در دستکم شش دهه گذشته تمام تلاش خود برای سرکوب آن را به کار بست.
تاکنون تلاش‌های «امانوئل مکرون»، رئیس جمهور فرانسه و اعضای کابینه‌اش برای مهار خشم شعلهور شده از خشونت مهارناپذیر پلیس این کشور که در ماه‌های اخیر وارد مرحله غیر قابل قبولی شده، بی فایده بود؛ این در حالی است که مکرون فقط ۱۰۰ روز برای ترمیم بحران عدم محبوبیت گسترده خود فرصت دارد.
«مکرون» مواجه با نرخ پایین محبوبیت در آستانه دو رویداد ورزشی جهانی، تلاش دارد تا تعادلی میان فشار برای پاسخ سخت و ترس از واکنش شدیدار برقرار کند.
در عین حال، رئیس جمهور فرانسه به شدت نگران تکرار احتمالی هفته‌های مکرر اعتراض‌های خشونت‌آمیزی است که در پی کشته شدن ۲ پسر جوان آفریقایی الاصل در جریان تعقیب و گریز پلیس سال ۲۰۰۵ رخ دادند؛ در پی این حادثه که در حومه پاریس رخ داده بود، فرانسه با هفته‌ها ناآرامی مواجه و ناچار به اعلام وضعیت اضطراری شد.
به نظر نمی‌رسد اتهام مقدماتی قتل عمد علیه افسر متهم به کشیدن ماشه، کمک چندانی به خاموش شدن اعتراض‌های سراسری که فرانسه را درگیر کرده و به دستگیری صدها نفر منجر شده، کند.
پلیس و دادستانی فرانسه تلاش دارد تا نژاد افسر متهم را پنهان و تاکید کنند که وی پس از قصد ناهل برای فرار به وی شلیک کرده و از این اقدام خود به شدت پشیمان است.
پلیس فرانسه چه شباهت‌هایی با پلیس آمریکا دارد؟
اگرچه نرخ تیراندازی پلیس در فرانسه به طور قابل توجهی کمتر از آمریکاست، اما از سال ۲۰۱۷ این نرخ در سیر صعودی قرار گرفته است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که روند افزایشی نرخ تیراندازی مرگبار پلیس فرانسه با قانونی مرتبط است که در سال ۲۰۱۷ تصویب شد و محدودیت‌ها برای شلیک افسران پلیس به ویژه علیه رانندگان را کاهش داد.
این در حالیست که پلیس فرانسه تاکنون به دفعات به خاطر تاکتیک‌های خشونت آمیز خود مورد انتقاد قرار گرفت.
کارشناسان تاکید دارند که انتشار ویدئوهای این حادثه که در تضاد کامل با ادعاهای اولیه پلیس فرانسه قرار داشت، سبب شد تا سران این کشور به سرعت این حادثه را محکوم کنند؛ در غیر این صورت آن‌ها پیرو ایده مصونیت پلیس هستند، همان طور که «مکرون» پیش از این انتقاد به خشونت پلیس را غیرقابل قبول می‌خواند.
انتشار چنین ویدئوهایی برای آمریکایی‌ها چیز جدیدی نیست؛ آن‌ها قبل از مشاهده ویدئوهای دلخراش قتل فلوید و پس از آن ویدئوهای بسیاری از برخوردهای خشونت آمیز پلیس دیده بودند که عمدتا با اظهارات اولیه پلیس نیز در تناقض قرار داشت.
جالب‌تر این که هیچگاه در آمریکا تیراندازی مرگبار پلیس به شهروندان از سوی مقام‌های این کشور به سرعت محکوم نمی‌شود.
نیروهای پلیس در فرانسه معمولا حدود ۱۰ ماه آموزش می‌بینند که در مقایسه با مدت زمان آموزش نیروهای پلیس در بسیاری از شهرهای آمریکا طولانی است، اما یکی از کوتاه‌ترین دوره‌های آموزشی در اروپا است.
یکی از موسسان مرکز برابری پلیس فرانسه گفت: اگر در کشوری با گذشته استعماری هستید، این یک ننگ است؛ اگر نتوانسته اید از پس مکالمه در مورد نژاد برآیید، مسلما آموزش مرتبط مانند برای افسران پلیس نخواهید داشت.
