گروه فرهنگی مشرق - "شرح اسم" عنوان کتاب زندگینامه رهبر معظم انقلاب از سال ۱۳۱۸ تا ۱۳۵۷ است که توسط هدایت الله بهبودی به رشته تحریر در آمده و توسط موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی به چاپ رسیده است. البته این کتاب اولین بار همزمان با برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران رونمایی شد؛ اما به دلیل وجود برخی اغلاط تاریخی، توزیع آن متوقف شد تا اینکه مدتی قبل پس از برطرف شدن اغلاط، چاپ و در اختیار علاقمندان گرفت. در نظر داریم هر روز بخشی از این کتاب را منتشر کنیم.
آنچه در ادامه از نظرتان می گذرد بخش بیستم این کتاب است.حوزه علميه قم
*هجرت علميدر اين زما ن براي ادامه تحصيلات قصد حوزه علميه قم كرد. براي رفتن به قم به سراغ پدر رفت تا نظر مثبت او را بگيرد. سيدعلي خامنه اي پس از بازگشت از نجف با طلابي كه از قم براي زيارت مرقد امام هشتم(ع) به مشهد آمده بودند رايزني كرده، فضاي علمي حوزة قم را براي تكميل تحصيلات خود مناسب ديده بود. پدر با ترك مشهد و رفتن به قم موافقت نكرد.
حاج سيدجواد تنها مخالف هجرت تحصيلي او به قم نبود. آيت الله ميلاني و برخي از دوستانش نيز با تصميم او مخالف بودند و براي منصرف كردنش بسيار كوشيدند. آيت الله ميلاني شاگردش را مي شناخت. از نوجواني او را مي شناخت، همواره لطف خود را به او نشان داده بود و به عمق علمي او آگاه بود.
حتي سيدجلال الدين آشتياني كه حدود 16 سال در حوزه علميه قم به فقه و فلسفه پرداخته، و دو سالي نيز در حوزه نجف تحصيل كرده بود و به تازگي وارد مشهد شده بود، از سيدعلي خامنه اي خواست كه بماند و رنج غربت و حرمان را به تن نخ رد؛ براي انصراف او قول داد زمينه تدريس در دانشگاه مشهد را برايش فراهم كند . هيچ كدام افاقه نكرد. اصرار او و مخالفت پدر، ماهها ادامه داشت، تا اين كه پس از شروع سال تحصيلي جديد، آيت الله سيدجواد خامنه اي به سفر علمي پسرش به قم ر ضايت داد. و اين به سال 1377ش بود.
حاج سيدجواد تنها مخالف هجرت تحصيلي او به قم نبود. آيت الله ميلاني و برخي از دوستانش نيز با تصميم او مخالف بودند و براي منصرف كردنش بسيار كوشيدند. آيت الله ميلاني شاگردش را مي شناخت. از نوجواني او را مي شناخت، همواره لطف خود را به او نشان داده بود و به عمق علمي او آگاه بود.
حتي سيدجلال الدين آشتياني كه حدود 16 سال در حوزه علميه قم به فقه و فلسفه پرداخته، و دو سالي نيز در حوزه نجف تحصيل كرده بود و به تازگي وارد مشهد شده بود، از سيدعلي خامنه اي خواست كه بماند و رنج غربت و حرمان را به تن نخ رد؛ براي انصراف او قول داد زمينه تدريس در دانشگاه مشهد را برايش فراهم كند . هيچ كدام افاقه نكرد. اصرار او و مخالفت پدر، ماهها ادامه داشت، تا اين كه پس از شروع سال تحصيلي جديد، آيت الله سيدجواد خامنه اي به سفر علمي پسرش به قم ر ضايت داد. و اين به سال 1377ش بود.
*موقعيت حوزه علميه قم
حوزه علميه قم در نيمه دوم دهه سي شاهد به بار نشستن تلا شهاي آيت الله سيدحسين طباطبايي بروجردي براي نگهداشت و توسعه اين مركز علمي – مذهبي بو د. شمار طلاب و روحانيان قم ر ا در زمان رضاشاه و پس از اجراي قانون لباس متحدالشكل، حدود 300 تن تخمين زد ه اند كه برخي از آنان پس از اذان صبح به باغ هاي اطراف شهر پناه مي بردند و شب هنگام به قم برمي گشتند تا از تعرض مأموران دولتي در امان باشند.
اينك در حوزه علميه قم نزديك به هفت هزار عالم و طالب علوم ديني به تدريس و درس آموزي اشتغال داشتند. حاج مهدي سراج انصاري كه در سال 1333 ش از قم ديدن كرده بود، ضمن ارائه گزارشي تفصيلي از اين مركز آموزشي و نيز ستايش از اقدامات آيت الله بروجردي در رونق حوزه علميه، در توصيف طلاب قم مي نويسد: عده مهمي از آنان تحصيلات ابتدايي و متوسطه فرهنگ جديد را نيز به پايان رسانيده و ديپلمه شده اند. نه تنها به علوم جديد آشنا هستند، بلكه يك زبان خارجي را كاملاً بلدند.
اينك در حوزه علميه قم نزديك به هفت هزار عالم و طالب علوم ديني به تدريس و درس آموزي اشتغال داشتند. حاج مهدي سراج انصاري كه در سال 1333 ش از قم ديدن كرده بود، ضمن ارائه گزارشي تفصيلي از اين مركز آموزشي و نيز ستايش از اقدامات آيت الله بروجردي در رونق حوزه علميه، در توصيف طلاب قم مي نويسد: عده مهمي از آنان تحصيلات ابتدايي و متوسطه فرهنگ جديد را نيز به پايان رسانيده و ديپلمه شده اند. نه تنها به علوم جديد آشنا هستند، بلكه يك زبان خارجي را كاملاً بلدند.
دگرگوني هاي حوزه علميه قم فقط به تعداد طلاب و گسترش مدارس و آموزش ها خلاصه نمي شد. ساختار اداري و علمي آن، هر چند نسبي، متحول شده بود . نظم و نسقي در امتحانات و پرداخت شهريه وجود داشت. فضاي فرهنگي حوزه علميه قم به سطحي رسيده بود كه مجلات مكتب اسلام (آذر 1337) و مكتب تشيع (مهر 1338 ) را منتشر كند. و از همه مهمتر استقرار مرجعيت واحد با حضور آيت الله بروجردي در شهر قم محقق شده بود. سيدعلي خامنه اي در 1337 ش راهي قم شد.
در همين سال و پيش از حركت به قم، آيت الله ميلاني به او اجازه روايت داده بود. پيش از او برادرش، سيدمحمد خامنه اي در 1335 ش براي ادامه تحصيل به حوزه علميه قم رفته، در مدرسه حجتيه مستقر شده بود. سيدعلي در اتاق 85 همين مدرسه ساكن شد؛ اتاقي رو به آفتاب و دلگشا. مدت ها با برادرش هم اتاق بود. اما وقتي سيدمحمد كه متأهل بود و آن زمان همسرش در مشهد بسر مي برد، خانه اي اجاره كرد و رفت، مشتريهاي اين اتاق دلباز يكي يكي پيدا شدند .اينان دو خراساني و دو آذربايجاني بودند كه هر كدام با همشهري خواندن خود، جايي در اتاق طلب مي كردند. سيدعلي كه نخواست يا نتوانست واكنشي در برابر اين هجوم از خود نشان دهد، پذيرفت كه آفتاب اتاق 85 را با نفرات جديد تقسيم كند، اما آنان به مرور زمان به اتاق هايي كه جاي بيشتري داشت نقل مكان كردند . سيدعلي از ابتدا تا انتهاي اقامت خود در حوزه علميه قم، در اين اتاق بسر برد.
در همين سال و پيش از حركت به قم، آيت الله ميلاني به او اجازه روايت داده بود. پيش از او برادرش، سيدمحمد خامنه اي در 1335 ش براي ادامه تحصيل به حوزه علميه قم رفته، در مدرسه حجتيه مستقر شده بود. سيدعلي در اتاق 85 همين مدرسه ساكن شد؛ اتاقي رو به آفتاب و دلگشا. مدت ها با برادرش هم اتاق بود. اما وقتي سيدمحمد كه متأهل بود و آن زمان همسرش در مشهد بسر مي برد، خانه اي اجاره كرد و رفت، مشتريهاي اين اتاق دلباز يكي يكي پيدا شدند .اينان دو خراساني و دو آذربايجاني بودند كه هر كدام با همشهري خواندن خود، جايي در اتاق طلب مي كردند. سيدعلي كه نخواست يا نتوانست واكنشي در برابر اين هجوم از خود نشان دهد، پذيرفت كه آفتاب اتاق 85 را با نفرات جديد تقسيم كند، اما آنان به مرور زمان به اتاق هايي كه جاي بيشتري داشت نقل مكان كردند . سيدعلي از ابتدا تا انتهاي اقامت خود در حوزه علميه قم، در اين اتاق بسر برد.
