‌به گزارش مشرق، در دو ماه اخیر تحولات غزه و مسائل مرتبط با جنایات صهیونیست‌ها در تیتر رسانه‌های جهان قرار دارد. به تازگی دیده‌بان حقوق بشر اروپا- مدیترانه اعلام کرده‌است که در این جنگ ۲۰ هزار و ۳۱ فلسطینی شهید شده‌اند که ۸ هزار و ۱۷۶ نفر از آنان کودک هستند.

به رغم آتش‌بس موقت و چهار روزه که از جمعه اجرایی و البته بارها از سوی ارتش رژیم صهیونیستی نقض شده، مطالبات بین‌المللی برای فشار بر تل‌آویو رو به فزونی است. از نگاه ناظران، یکی از این کانال‌های فشار، محدودیت‌های ورزشی همچون تعلیق حضور در المپیک ۲۰۲۴ فرانسه است.

به تازگی مجله آمریکایی The Nation احتمال تعلیق رژیم صهیونیستی از بازی‌های المپیک پاریس را بررسی کرده و نوشته‌است: «آن‌ها این کار را با روسیه و آفریقای جنوبی کردند، چرا نمی‌توانند با رژیم صهیونیستی این کار را انجام دهند؟

دوران آپارتاید و دست رد المپیک بر سینه آفریقای جنوبی

تاریخ گواه بوده که کشورهای مختلف جهان بارها به دلایل گوناگونی تحت تحریم قرار داشته و به آنها اجازه شرکت در المپیک داده نشده‌است که آفریقای جنوبی در دوره آپارتاید یکی از این موارد است.

آپارتاید نظام نژادپرستانه‌ای بود که به‌عنوان میراث استعمار از ۱۹۴۸ بر آفریقای جنوبی حاکم شد. حق رأی، جایگاه سیاسی و امکانات متعلق به سفیدپوستان بود و رنگین‌پوستان جدا شده‌بودند. سفیدپوستان شهروند درجه یک به شمار می‌آمدند؛ سرخپوستان و زردپوستان به‌عنوان شهروند درجه دو حقوق محدود داشتند و سیاه‌پوستان شهروند درجه سه بودند و از هیچ حقی برخوردار نبودند.

در آفریقای جنوبی تحت آپارتاید حتی در ورزش هم رقابت‌های هر نژاد و طبقه مجزا بود و تیم ملی هم فقط از سفیدپوستان تشکیل می‌شد. در این کشور تمامی ورزش‌ها با باشگاه‌ها و مدیریت‌های جداگانه جداسازی نژادی شده‌بود. فقط باشگاه‌های سفیدها در تیم آفریقای جنوبی بازی‌های المپیک و بازی‌های کشورهای همسود – بعدها با نام بازی‌های مشترک‌المنافع - شرکت داشتند.

کمیته بین‌المللی المپیک، تحت سرپرستی «آوری بروندیج» این را یک مساله داخلی آفریقای جنوبی می‌خواند و با تاکید بر جدایی سیاست از ورزش، اقدامی نکرد.

از سال ۱۹۴۸ ورزشکاران سیاه‌پوست از حذف شدن خودشان به کمیته بین‌المللی المپیک شکایت کردند اما به آنها گفته شد این موضوع را باید به اتحادیه بازی‌های کشورهای همسود ببرند.

با خروج از مستعمراتی بودن آفریقا در اواخر دهه ۱۹۵۰، کمیته‌های ملی المپیک کشورهای جدیداً مستقل شده به مخالفت با آپارتاید برخاستند و کم کم وارد کمیته بین‌المللی المپیک شدند اما کمیته بین‌المللی المپیک نماینده کمیته‌های المپیک کشورها نبود بلکه افرادی بودند که برای همکاری آمده بودند که اغلب از کشورهای جهان اول بودند. از طرف دیگر فدراسیون‌های بین‌المللی که نهاد مدیریتی بازی‌های المپیک بودند، سریع‌تر به خواست تازه واردان پاسخ گفتند.

در سال‌های آغازین دهه ۱۹۶۰ وقتی آفریقای جنوبی اعلام تشکیل یک جمهوری کرد و از کشورهای مشترک‌المنافع خارج شد، منزوی باقی ماند. از المپیک ۱۹۶۴ توکیو تا المپیک ۱۹۹۹ بارسلون، آفریقای جنوبی تحریم بود و به خاطر آپارتاید حق شرکت در این بازی‌ها را نداشت.

البته گام‌های بلندی برای گذار از آپارتاید و رسوایی این تبعیض نژادی آشکار برداشته شد به عنوان نمونه سال ۱۹۵۹ معلمی به نام «دنیس بروتوس» تصمیم گرفت از طریق ورزش با نژادپرستی مبارزه کند. او می‌خواست تبعیض نژادی آفریقای جنوبی را علنی کند تا طبق اساسنامه المپیک این کشور اخراج شود. با شروع اعتراضات، بروتوس بازداشت و به ۱۸ ماه زندان محکوم شد. او در کنار ماندلا و سیسولو از زندان فعالیت اعتراضی خود را ادامه داد.

در نهایت تحریم ورزشی- فرهنگی و اعتراضات، جهان را نسبت به تبعیض و ظلم آپارتاید آگاه کرده‌بود. سرانجام نظام نژادپرستانه آپارتاید آفریقای جنوبی از دهه ۱۹۹۰ عملاً از بین رفت. در سال ۱۹۹۱ به عنوان بخشی از انتقال به تساوی چند نژادی، یک کمیته المپیک جدید تشکیل شد و به کمیته بین‌المللی المپیک راه یافت و این کشور در بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۹۲ حضور یافت.

تحریم روسیه و بلاروس از بازی‌های المپیک

بحران اوکراین در حالی در آستانه دو سالگی قرار دارد که طی این مدت، غرب با محوریت آمریکا از تمام توان خود برای تحت فشار قرار دادن روسیه و متحدان آن استفاده کرده که این فشارها حتی به حوزه ورزش هم تسری یافته‌است.

پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین، کمیته بین‌المللی المپیک، روسیه و بلاروس را از شرکت در همه مسابقات جهانی المپیک و غیر المپیک تحریم کرد. این تحریم شامل این می‌شود که هیچ رویداد ورزشی بین‌المللی در روسیه و بلاروس برگزار نخواهد شد؛ هیچ پرچم و سرود یا نمادهای ملی روسیه و بلاروس نباید در رویدادهای ورزشی بین‌المللی نصب شود؛ هیچ دولتی از این دو کشور برای رویداد ورزشی بین‌المللی دعوت نخواهد کرد.

آنها ابتدا ورزشکاران روسیه و بلاروس را از شرکت در رویدادهای ورزشی محروم کردند و پس از برخی انتقادها، این سیاست تغییر کرد و اعلام کردند که ورزشکاران روس می‌توانند در این رویدادها شرکت کنند اما نباید تحت پرچم روسیه و بلاروس باشند.

سپس آنها پرچم کمیته ملی المپیک درست کرده و ورزشکارانی را که از روسیه در این رویدادهای ورزشی بین‌المللی شرکت می‌کنند تحت این پرچم مسابقه می‌دهند و مدال هم به نام شخص آن‌ها - نه روسیه- ثبت می‌شود. در مرحله بعد هم تیم فوتبال روسیه را از جام جهانی حذف کردند.

چند ماه پیش «توماس باخ» رئیس کمیته بین‌المللی المپیک از ۲۰۳ کشور دعوت کرد تا در بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ پاریس حضور داشته باشند. در بین این کشورهای نامی از روسیه، بلاروس و گواتمالا دیده نمی‌شد. دعوت نشدن این سه کشور به المپیک با واکنش «املی اوده کاسترا» وزیر ورزش فرانسه روبه‌رو شد.

وی در سخنرانی خود با اشاره به شروط کمیته بین‌المللی المپیک برای کشورهای روسیه و بلاروس گفت: هدف ما این است که به اصل عدم تبعیض که در منشور سازمان ملل نیز مورد تاکید قرار گرفته‌است، عمل کنیم. حال باید منتظر باشیم تا مشخص شود که آیا بی‌طرفی برای ورزشکاران روسیه و بلاروس هم عملی است. ما می‌خواهیم ورزشکاران این کشورها در مسابقات بدون پرچم، بدون سرود و با تعهد کامل به قوانین ضد دوپینگ حضور داشته باشند.

نتیجه سخن

وضعیت آفریقای جنوبی دوره آپارتاید که از المپیک حذف می‌شد، شباهت زیادی به نقض فاحش حقوق بشر از سوی صهیونیست‌ها دارد. بسیاری از سیاهپوستان فعال در حوزه حقوق بشر و مبارزه با آپارتاید معتقدند جنایات رژیم صهیونیستی در ادوار مختلف نشان داده که به رغم شباهت‌های بین سیستم آپارتاید رژیم و آفریقای جنوبی، آپارتاید مستقر در سرزمین‌های اشغالی بسیار خشن‌تر، آشکارتر و غیرانسانی‌تر از وضعیت مشابه در آفریقاست و انتظار می‌رود که دست‌کم سرنوشتی مشابه در خصوص المپیک برای آنها رقم بخورد.

به تازگی روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در گزارشی به همسنجی و مقایسه کشتار آمریکا در عراق، سوریه و افغانستان و نیز رژیم صهیونیستی در غزه پرداخته و نتیجه گرفته‌است «جنایتی که آمریکا در طول ۲۰ سال انجام داد، اسرائیل در کمتر از ۲ ماه رقم زده‌است.»

علاوه بر دست رد المپیک بر سینه آفریقای جنوبی به خاطر آپارتاید، تحریم ورزشی روسیه و بلاروس هم نشان داد که تحریم کردن سایر کشورها به دلیل سیاست‌های آن‌ها ظاهراً مذموم نیست. اگر که روسیه را دلیل تهاجم به اوکراین می‌توان تحریم کرد، پس می‌توان سایر بازیگران را هم تحریم کرد و حتی نمی‌توان ایران را به دلیل تحریم رژیم صهیونیستی سرزنش کرد.