"باربارا اسلاوين" پژوهشگر شوراي آتلانتيك، مجري برنامه و "استورات ئي. آيزنشتات"مدير تيم ويژه ايران در شوراي آتلانتيك، "سوزان مالوني" پژوهشگر ارشد در مركز سابان براي سياست خاورميانه در موسسه بروكينگز و "علي واعظ" تحليلگر ارشد مسائل ايران در گروه بحران بينالمللي از ميهمانان برنامه بودند.
استوارت آيزنشتات بحث را با تحريمهاي كنوني عليه ايران آغاز كرد.در ادامه باربارا اسلاوين افزود كه ايرانيان با گذشت زمان ايالات متحده آمريكا و متحدانش را مقصر اصلي تمام مشكلات خود ميپندارند.
علي واعظ وضعيت جاري در ايران را از نگاه مقامات تهران و واشنگتن تشريح نمود. واعظ سخنان خود را چنين ادامه داد كه "هيچ تضميني وجود ندارد كه حتي سازش تهران با غرب به فشارهاي وارده پايان دهد." ايرانيان احساس ميكنند كه آمريكا از بحث هستهاي به عنوان دستاويزي براي تضعيف نظام جمهوري اسلامي و سرنگوني حكومت سود ميجويد. ضمناً، طرفين بر اين باورند كه زمان به نفع آنهاست. واعظ گفت: تحريمها موثر هستند و واشنگتن فكر ميكند كه ايران نميتواند راه خود را ادامه دهد. اما، تهران معتقد است كه به زمان بيشتري نياز دارد تا به آمريكا بفهماند تحريمها رفتار ايران را تغيير نخواهند داد و نظام رهبري ايران مطمئن است كه با حفظ روابط تجاري با همسايگان خود ميتواند از اين طوفان به سلامت عبور كند. علاوه بر اين، واعظ اظهار داشت: نگرش جديدي در بين اقتصاددانان ايران شكل گرفته است مبني بر اينكه تحريمهاي بينالمللي به رشد، توسعه و خوداتكايي ايران كمك خواهد كرد. از لحاظ استراتژيك، دولت ايران بقا را معادل پيروزي ميداند و مطمئن است كه قدرت را در قبضه خود دارد. واعظ با توجه به عدم وجود يك راهكار عملي سياسي معتقد است امكان سرنگوني دولت ایران محتمل نيست.
واعظ در رابطه با احتمال حمله نظامي گفت: هرچند باراك اوباما ترجيح نميدهد تا وارد يك جنگ ديگر در منطقه خاورميانه شود اما واشنگتن تهديدات نظامي اسرائيل عليه تهران را يكي از گزينههاي احتمالي ميداند. با اينحال، جمهوري اسلامي ايران بر اين باور است كه " حمله نظامي قريبالوقوع نيست و آمريكا اصولاً چنين هدفي را دنبال نميكند و از سوي ديگر اسرائيل هم فاقد ابزارهاي لازم براي جنگ با تهران است." واعظ اعتقاد دارد كه حمله نظامي يكجانبه صرفاً پيشرفت برنامه هستهاي ايران را به تاخير مياندازد اما آن را منهدم نميسازد اما در عين حال ميتواند متحدان آمريكا را به خشم آورد و اعمال تحريمهاي دائمي را به مخاطره اندازد. واعظ سپس از "مسابقه تحريمها در برابر سانتريفوژها" به عنوان تنش متقابل ياد كرد. وي چنين نتيجه گرفت: براي آنكه مذاكرات طرفين موفقيتآميز باشند، شكل و محتواي مذاكرات بايد در چارچوب مذاكرات بعدي و البته در سطوح پايينتر تغيير يابد كه اين سياست بر يك پروسه واقعي گام به گام و با هدف شناسايي خواستههاي طرفين و اعطاي پاداش براي هر گام مثبت رو به جلو دلالت دارد.
سوزان مالوني بر اثرات مثبت تحريمها
تاكيد ورزيد اما گفت كه جريان صادرات و ذخاير نفت ايران عامل اصلي ناكام ماندن تحريمهاست. ضمناً مالوني افزود که برخيها معتقدند تحریمها يك
فرصت است كه ميتواند اقتصاد وابسته به نفت را در ايران دگرگون سازد و هدفمندي
يارانهها و اصلاح بازار را به دنبال داشته باشد. بهعلاوه، افرادي هستند كه
معتقدند تحريمها بيشتر براي غرب ريسك دارد تا ايران.
مالوني چند مسئله جدي را به طور اخص براي دولتمردان آمريكا مطرح كرد و اينكه كاخ سفيد هيچ استراتژي خروجي براي اغلب اين تحريمها ندارد. مالوني اشاره كرد: تحريمها اين شائبه را در بين مردم ايران بوجود آورده است كه غرب بايد با اعطاي امتياز جبران كند و اين ذهنيت را در آنها ايجاد كرده است كه "غرب ما را تنبيه ميكند اما ما نيز براي رفتار خوب خود در مقابل از آنها خواستهاي داريم." مالوني از منتقدان جدي پيشنهادات قبلي آمريكا با ايران بود و معتقد است اگر احتمال رسيدن به وضعيت مورد نظر وجود دارد، پس ايالات متحده آمريكا بايد پيشنهاد بهتري ارائه نمايد.
در جريان اين نشست پرسش و پاسخ، واعظ و مالوني سوالاتي را درباره تاثير گروه 1+5 مطرح كردند، اينكه هدف نهايي ايران چيست و عامه مردم ايران به تهديد خشونت از چه زاويهاي مينگرند. واعظ گفت: ميزان احساسات ضدآمريكايي در ايران براي جلوگيري از هرگونه مذاكره مستقيم و بدون واسطه با واشنگتن كاملاً تناسب داشته است. مالوني به احتمال تاثير مسيرهاي موازي اشاره كرد و اينكه شايد استفاده از تركيه يا برزيل به عنوان ميانجي مفيد واقع شوند اما در عين حال گفت كه افزودن يا كاستن عضوي از گروه 1+5 فاجعهآميز خواهد بود. اما واعظ و مالوني متفقالقول اظهار داشتند: در صورت حمله نظامي به ايران مردم اين كشور گرداگرد دولت حاكم حلقه ميزنند.
در واكنش به اظهارات دولت اوباما مبني بر اينكه ايران مجهز به سلاح هستهاي اصالت معاهده انپيتي را از بين ميبرد، واعظ به تلآؤيو اشاره كرد و گفت: "اسرائيل كشوري است كه تسليحات هستهاي در اختيار دارد و از طرفي عضو معاهده انپيتي نيست، پس حمله اين كشور به ايران براي معاهده انپيتي نتايج به مراتب بدتري خواهد داشت." مالوني گفت: هدف نهايي ايران يك روز بقاي بيشتر و دست يافتن به قابليت هستهاي است. واعظ و مالوني با اين ديدگاه موافقند كه اوضاع كنوني به اين زوديها بهبود نخواهد يافت. واعظ گفت: آمريكا بر مديريت بحران تمركز دارد حال آنكه ايران نگاه خود را به قابليت هستهاي دوخته است. مالوني اظهار داشت: "يك رويكرد دوگانه و متفاوت نسبت به گزينه ديپلماسي وجود دارد"، از اين رو دست يافتن به يك محيط مناسبتر براي نيل به توافق فيمابين دشوار خواهد بود.