سرویس جهان مشرق- آمریکا از تحریم به عنوان یکی از سیاست‌های اصلی در قبال دولت‌هایی مانند روسیه، ایران و کره شمالی استفاده می‌کند بنابر این برای آسیب‌شناسی از این سیاست، اندیشکده شورای آتلانتیک به برگزاری یک هم‌اندیشی با سخنرانی تعدادی از کارشناسان شناخته‌شده اقدام کرد. برخی از سخنرانان خود در طراحی و اجرای تحریم‌ها، دست داشته‌اند و حالا گلایه‌هایی از نحوه بکارگیری این ابزار از سوی دولت ترامپ دارند. در اینجا قصد داریم خلاصه‌ای از مهمترین سخنان مطرح‌شده در این هم‌اندیشی را مرور کنیم.

اندرو کِلِر، عضو گروه تجارت بین‌المللی در هوگان لاولز (Hogan Lovells US LLP) که تجربه دستیاری معاون وزیر خارجه آمریکا در امور تحریم‌ها را دارد، مسئولیت مدیریت پنل اول را برعهده داشت. اندرو موضوع اصلی را تأثیر تغییرات مدیریتی و سیاسی در دولت ترامپ بر بکارگیری سیاست تحریم‌ها دانست و اینکه تغییرات پیش‌گفته چه پیامدی برای بخش خصوصی و متحدان خارجی خواهد داشت.

«آندریا گاکی» معاون مدیر دفتر کنترل دارایی های خارجی (اوفک) در وزارت خزانه داری آمریکا

وی پیش از این دستیار ارشد مدیر اوفک در امور تحریم‌ها بود که تجربه حقوقی خود در وزارت دادگستری را به آنجا آورده است. آندریا با این جمله سخنرانی خود را آغاز کرد که تحریم‌ها علاوه بر قطع ارتباط دولت متخاصم با نظام مالی بین‌المللی، اقتصاد آمریکا را از سوء‌استفاده دیگران محافظت می‌کند. هماهنگی با دستگاه دیپلماسی و اقدام چندجانبه می‌تواند واشینگتن را در رسیدن به این اهداف یاری رساند. در این مسیر، راهنمایی به بخش خصوصی برای رعایت موازین تحریمی از سوی ارگان‌های دولتی صورت می‌گیرد.

گاکی سپس به موضوع کره شمالی پرداخت و مدعی شد سیاست‌های تحریمی واشینگتن توانسته است مانع انتقال مالی پیونگ‌یانگ در نظام اقتصادی بین‌المللی شود و تجارت آن کشور را محدود سازد، به ویژه با پیام روشنی که آمریکا به متحدانش فرستاده است. وی گفت از همین طریق، کره شمالی را برای حضور در پای میز مذاکره آماده کردیم.

«دیوید تسلر» معاون مدیر برنامه‌ریزی در وزارت امور خارجه آمریکا 

وی نیز پیشتر در وزارت خزانه‌داری و دفتر اوفک مشغول به کار بوده و در وزارت خارجه نیز مشاور ارشد معاون وزیر در امور تأمین مالی تروریسم بوده است. به نظر او سیاست تحریم‌ها برای یک هدف بخصوص طراحی شده ولی اکنون به بسیاری از حوزه‌ها تسری پیدا کرده است. بنابر این نیاز به یک بررسی مجدد وجود دارد تا این سیاست در راستای راهبردی خود قرار گیرد.

دوم اینکه هر گونه قانونی در این زمینه باید متناسب با دولت یا گروهِ هدف و توانایی تغییر بازی آن تنظیم شود. برای مثال تحریم انرژی برای کره شمالی باید به بحث نفت، زغال سنگ و تجارت کشتی به کشتی توجه کند اما در ونزوئلا تغییر رفتار مادورو باید با تفاوت‌هایی دنبال شود.

سوم نیز اهمیت همکاری‌های بین‌المللی در این زمینه است، برای مثال در مورد روسیه و طیف گسترده‌ای از «اقدامات شرورانه‌اش» باید با اتحادیه اروپا هماهنگ باشیم اما در مورد «مبارزه با ایران و اقدامات بی‌ثبات‌سازش در منطقه» باید علاوه بر این با کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز همکاری داشته باشیم.

«برایان او تول» همکار ارشد غیرمقیم در شورای آتلانتیک و  مشاور پیشین مدیر اوفک

وی با تجربه مشاور ارشد رئیس اوفک، افسر سازمان اطلاعاتی آمریکا است. در ابتدا برایان تأکید کرد نوعی حرفه‌ای‌گری در اقدامات دولت جدید دیده می‌شود، برخلاف آنچه در فضای رسانه‌ای جلوه می‌کند که شاید آن نیز در راستای بهبود عملکرد دولت به خاطر اهداف خاصش باشد. برای مثال، وی به تمرکز دولت ترامپ بر ویژگی‌های خاص تبادلات اقتصادی کره شمالی اشاره کرد و تحولات یکی‌دوهفته اخیر در بهبود رویکرد کیم‌جونگ‌اون نسبت به آمریکا را نشانه تأثیر فشارهای وارده دانست.

به نظر او اینکه دولت ترامپ به بسیاری از متخصصان (هر چند جوان) اجازه داده تا از تخصص خود برای پیاده کردن تفکراتشان استفاده کنند، ‌ ارزشمند است. با این حال او نیز موافق است که دولت و کنگره بیش از حد از تحریم‌ها استفاده می‌کنند و باید به محدودیت‌های بودجه‌ای در ایالات متحده نیز توجه کنند.

وی ادامه داد ما نیاز داریم تا رفتارهای پیش‌بینی‌شده‌تری را طبق یک الکوی مشخص از دولت شاهد باشیم.

«دنیل فِرید»، همکار شورای آتلانتیک و دارای سابقه طولانی در وزارت خارجه

وی با چهل سال تجربه در مأموریت‌های خارجی، نقش کلیدی در تدوین سیاست خارجی آمریکا در قبال اروپا پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی داشته است. دستیار وزیر امور خارجه در امور اروپا و سفیر واشینگتن در لهستان بوده است.

وی پس از درخواست از مخاطبان برای ارسال هشتگ shapingsanctions، گفت اینکه دولت جدید بسیاری از کارشناسان متخصص را مجال داده تا آنچه می‌دانند بگویند و اجرا کنند، ‌ بسیار غنیمت است. سپس به اوفک اشاره کرد و اینکه علی‌رغم وجود یک مدیر خوب، نتوانسته در همکاری کامل با وزارت خارجه، تأثیر تحریم‌ها را به حداکثر برساند و علاوه بر این، باید سیاست‌های آمریکا با متحدانش نیز در یکپارچگی کامل اجرا شود.

دنیل تأکید کرد تحریم، یک سیاست نیست بلکه یک ابزار برای پیشبرد سیاست است بنابر این باید در جایگاه خودش و کاملاٌ یه صورت فنی طراحی و اجرا شود. وی در این مورد به ایران اشاره کرد و پرسید: آیا با وجود برجام قرار است از تحریم علیه ایران استفاده کنیم؟ اگر خیر، چه ابزار جایگزینی داریم؟

وی نظر خودش را در این مورد گفت: تحریم‌ها خیلی نمی‌تواند ایران را به کشور بهتری تبدیل کند بلکه فقط می‌تواند آن را پای میز مذاکره بیاورد. در مورد کره شمالی نیز احتمالاً فقط همین کارکرد را دارد اما کره پیش از این نیز مذاکره کرده است. تحریم‌ها یک دکمه نیست که دائماً‌ آن را قطع و وصل کنیم!

در مورد کاتسا (قانون تحریمی علیه روسیه، ایران و کره شمالی) فرید اشاره کرد که لایحه جدید با موضوع اصلاح برخی برندهای کاتسا را ندیده اما از قول کسانی که آن را دیده‌اند گفت کار بسیار حرفه‌ای و مثال‌زدنی انجام شده است.

فرید ادامه داد دولت باید در تحریم‌ها با کنگره و بخش خصوصی شفاف عمل کند تا کنگره در تحریم‌ها ایجاد اختلال نکند.

«الیزابت روزنبرگ» مدیر برنامه امنیتی، اقتصادی و انرژی مرکز امنیتی نیوامریکن

وی کارشناس شناخته‌شده در امور تحریم‌های اقتصادی به ویژه در حوزه انرژی است و مشاور دستیار وزیر خزانه‌داری در امور تأمین مالی تروریسم بوده است.

روزنبرگ ابتدا اشاره کرد که نباید در بحث تحریم‌ها روی سیاست دولت متمرکز شویم زیرا نهادهای دیگر به ویژه کنگره نیز در این زمینه نقش دارند و همچنین نهادهایی که آن را اجرا می‌کنند. به نظر او کنگره سه نقش را در این زمینه دارد:

• طراح اولیه است که ریشه بسیاری از تحریم‌ها در کنگره قرار دارد و راه‌های ابتکاری جدید را پیشنهاد می‌دهد. برای مثال الیزابت به تحریم‌های شدید پولی و نفتی علیه ایران از سال ۲۰۱۲ میلادی اشاره کرد.
• سازمان‌دهنده است یعنی مسائل اجرایی و سیاسی و مالی را با هم هماهنگ می‌سازد، به ویژه از این نظر که اساساً برخی تحریم‌ها بخاطر تأثیر سیاسی و راهبردی آن تدوین می‌شوند نه تأثیر فنی و واقعی.
• چالشگر است، یعنی در برخی موارد روبروی سیاست دولت ایستاده و آن را تغییر داده است.

پنل دوم

پس از این سخنان بود که پنل دوم با مهمانان جدید آغاز شد. مایکل گرینوالد معاون رئیس مدیریت ثروت «تیدمان» و کارشناس ارشد اداره تروریسم و اطلاعات مالی وزارت خزانه‌داری، ریچارد ساوایا قائم‌مقام شورای ملی تجارت خارجی، فردریک شاهین مشاور اصلی تجارت جهانی شرکت بوئینگ و رابرت والش معاون رئیس شرکت بیمه چندملیتی فرانسوی AXA مهمان این پنل بودند. موضوع آن، فعالیت‌های بخش خصوصی در آمریکا و متحدان این کشور بود با این حال از جمله نکات جالبِ مطرح‌شده در این بخش می‌توان به دو مورد زیر اشاره کرد:

• لزوم ارتباط بیشتر میان بخش خصوصی، بیمه‌ها و ارگان‌های دولتی برای پیشبرد تحریم و اشاره به اینکه این ارتباط هم‌اکنون نیز در دولت ترامپ، بیش از دولت گذشته است.
• اذعان به اینکه مسئولان دولت پیشین یعنی دولت اوباما پس از پایان دوره مسئولیت خود با فراغ بال در حال مشورت به بخش خصوصی برای چگونگی اِعمالِ بهترِ تحریم‌ها هستند.

منابع

https://www.youtube.com/watch?v=AomobKxHd۷I

http://www.atlanticcouncil.org/events/webcasts/sanctions-in-the-trump-era-one-year-in