پورمحمدی همچنین مسئولیت‌هایی همچون دادستان انقلاب اسلامی خوزستان، بندرعباس، کرمانشاه و مشهد از سال 1358 تا 1365، رئیس اطلاعات خارجی وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی از سال 1369 تا 1378، ریاست دفتر و مدیرگروه «سیاسی – اجتماعی» دفتر رهبری از سال 1381 تاکنون، معاون و جانشین وزیر اطلاعات از سال 1366 تا 1378 و ریاست هیئت امناء مرکز اسناد انقلاب اسلامی از سال 1375 تاکنون را در کارنامه خود دارد.
مشروح گفت‌وگوی فارس با رئیس سازمان بازرسی کل کشور را در ادامه می‌خوانید:
حضور در انتخابات یک فرآیند منطقی دارد
نام شما به عنوان یکی از کاندیداهای احتمالی انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری مطرح شده است آیا به عنوان کاندید انتخابات ورود خواهید کرد یا خیر؟
پورمحمدی: حضور در انتخابات یک فرآیند منطقی دارد و باید این فرآیند به کمال برسد. باید انسان با نگاهی دقیق به مسائل نگاه کند تا بتواند برای حضور یا عدم حضور خود در عرصه کاندیداتوری تصمیمی عاقلانه بگیرد.
من حضور در انتخابات را نفی نکردم و نمی‌کنم اما این فرآیند باید تعقیب شود و شرایط رصد شود و هر زمان که موقعیت آن فراهم شد برای حضور اعلام آمادگی خواهم کرد.
اگر قانون اینگونه باشد که برای حضور در انتخابات شما موظف به استعفا از ریاست در سازمان بازرسی را داشته باشید، چه تصمیمی خواهید گرفت؟
پورمحمدی: به شرط آنکه قانون باشد و به شرط آنکه تصمیم گرفته باشم که در انتخابات شرکت کنم قطعا به قانون احترام گذاشته و برای عمل به آن از ریاست در سازمان بازرسی استعفا می‌‌کنم.
از سال 87 روی جرایم گروه آریا متمرکز شده بودیم
هر کدام از دستگاه‌ها و سازمان‌های نظارتی مدعی هستند جرائم گروه آریا که منتهی به فساد 3 هزار میلیاردی شد را آنها کشف کرده‌اند و تلاش دارند تا این افتخار را به نام خود ثبت کنند در این میان سازمان بازرسی چه نقشی داشته است؟
پورمحمدی: سازمان بازرسی از سال 1387 بر روی این گروه متمرکز شده است. گزارشی بسیار مفصل در همان زمان تهیه شد و بررسی‌ها نشان داد که در آن زمان حجم تخلفات این گروه تنها 70 میلیارد تومان است.
پس از آن مطلع شدیم که این گروه قصد دارند تا برای تحت پوشش قرار دادن فعالیت‌های خود بانکی تأسیس کنند چون تأسیس بانک و آغاز فعالیت آن روند متفاوتی در وقوع جرائم این گروه می‌گذاشت و آن را تشدید می‌کرد.
اگر این گروه موفق می‌شد بانک یا یک مؤسسه مالی تأسیس کند آن زمان تمام جرائم این گروه تحت پوشش بانک قرار می‌گرفت و دیگر صرفا این گروه بدهکار بود نه متخلف.
در زمانی که این گروه آماده افتتاح بانک شده بود و حتی نیروهای خود را برای کار کردن در شعبات آموزش داده بود و همه چیز آماده بهره‌برداری بود به این گروه ضربه وارد کردیم و اجازه تأسیس و افتتاح این بانک را ندادیم.
هرچند در خصوص فعالیت این گروه در قبال ال‌سی‌های جعلی اقدام خاصی در سازمان بازرسی انجام نشد زیرا این مقوله در یک شعبه از بانک صادرات رخ داده بود که اصلا در حیطه بازرسی‌های ما نبود.
توان بازرسی از همه شعب بانک‌ها را نداریم
ما توان آن را که بخواهیم همه شعبات بانک‌ها را بازرسی کنیم نداریم بلکه به صورت رندم(تصادفی) این کار را می‌کنیم و اگر گزارشی به ما برسد آن را پیگیری می‌کنیم. حتی خود بازرسی‌های درون بانک هم نسبت به کشف این ال‌سی‌ها موفق نبودند تا اینکه پرونده به نقطه‌ای رسید که همه چیز مشخص شد.
تحلیلی که ما از گروه آریا داشتیم این بود که اینها یک حرکت آرام برای استفاده از ال‌سی‌های جعلی داشتند و یک حرکت سریع و حجمی را در 6 ماه منتهی به دستگیری به اجرا گذاشتند به گونه‌ای که در حرکت اول فقط 800 میلیارد تومان از بانک‌ها پول خارج کرده بودند و در حرکت دوم بیش از 1800 میلیارد تومان پول از بانک‌ها خارج شد.
سازمان بازرسی در تحلیل‌های بعدی از این گروه نقشی تعیین‌کننده داشت زیرا ما توانستیم با جلوگیری از تأسیس بانک آنها را زمینگیر کرده اما پس از کشف پرونده چندین اداره کل را در سازمان بازرسی بسیج کردیم تا در مرحله بازپرسی و در مرحله دادگاه به کمک پرونده بیایند و در مورد بخش‌های مختلف پرونده گزارش دهند.
در کل داستان این فساد یک اتفاق چند وجهی بود یک ضلع آن سازمان بازرسی، یک بخش آن سیاستگذاری‌ها و بخش دیگر شفاف‌سازی‌ها بود و البته شما به این بخش‌ها مدیریت و نظارت را هم اضافه کنید.
با این حال از گذشته همه می‌دانستیم که سیستم بانکی دچار نقایصی است به طوری که آقای رئیس‌جمهور در برخی از گزارش‌های خود عنوان کرده بود که می‌دانیم سیستم بانکی ناکارآمد است، ایشان در مبحث تحول اقتصادی هم پیوسته عنوان کرده بودند که ما قرار است در جهت اصلاح سیستم بانکی قدم برداریم.
اگر اموال آریا توقیف نمی‌شد 3 بانک ورشکست می‌شدند
از نگاه بنده مدیر یک بانک و مدیران بخش‌های مختلف باید تمام عملیات بانکی را تحت اشراف داشته باشند.
برای مثال در این پرونده 2 بانک دولتی و یک بانک خصوصی دخیل بودند شما به این فکر کنید که اگر اموال این گروه ضبط نمی‌شد و کنترل نمی‌شد هر سه بانک ورشکست می‌شدند و به این فکر کنید که با ورشکست شدن این 3 بانک 3 بنگاه اقتصادی زمین می‌خورد.
سیستم بانکی کشور بیش از 250 هزار نفر پرسنل و مسئول دارد و مشخص است که ناظر اصلی این سیستم باید بانک مرکزی باشد و کارهای مدیریت بانکداری را با شفافیت انجام دهند.
کسی را که خودش را به خواب زده نمی‌توان بیدار کرد
آیا شما آسیب‌شناسی در این زمینه انجام داده‌اید یا خیر؟
پورمحمدی: ما آسیب‌شناسی‌های مورد نیاز را انجام داده‌ایم؛ اما به این نکته توجه داشته باشید کسی را می‌توان از خواب بیدار کرد که خودش را به خواب نزده باشد و اگر کسی خودش را به خواب زده باشد و ادای افراد خواب را درآورد نمی‌توان بیدارش کرد، برخی از افراد خود را به خواب زده‌اند که بیدار کردن آنها امکان پذیر نیست.
نمی‌توان تضمینی برای عدم بروز فساد جدید داد
آیا با توجه به آسیب‌شناسی و بازرسی‌های انجام شده می‌توان امید داشت در آینده از این دست اتفاق‌ها نیفتد؟
پورمحمدی: به هیچ عنوان من چنین تضمینی را نمی‌دهم به دلیل آنکه وقتی در یک نظام اقتصادی مراقبت ضعیف باشد هیچ کس نباید خیالش راحت باشد و باید در همه حال تلاش کنیم تا چنین اتفاقاتی دیگر رخ ندهد علی‌ایحال من تضمینی برای هیچ یک از پرونده‌ها نمی‌دهم.
بردن نام افراد پیش از مشخص شدن نتیجه دادگاه قانونی نیست
زمانی که در پرونده بیمه ایران یکی از متهمان از معاون اول رئیس‌جمهور نام برد ایشان در یکی از سخنرانی‌هایشان گفتند این کار صحیح نبوده و باید اگر نسبت به کسی اتهامی وجود دارد در یک مرقومه آن را نوشت و به دستگاه قضایی ارجاع داد نه اینکه قرار باشد اسم هر کسی به زبان بیایداما این در حالی است که خود این شخص نام شما را به زبان برده و به شما اتهام 21 میلیارد تومانی وارد کرد. به نظر شما اینگونه اتفاقات به چه دلیل رخ می‌دهد با توجه به اینکه شما از دولتمردان بوده‌اید و با این جریان همکار بودید.
پورمحمدی: من هم معتقد هستم که بردن نام افراد پیش از آنکه اتهامات آنها ثابت شود و رأی دادگاه قطعی شود خلاف است و ما تلاش کردیم در سازمان بازرسی کل کشور این موضوع را مد نظر قرار دهیم.
البته به این نکته توجه داشته باشید که در کشور منابع اطلاع‌رسانی درباره یک حادثه و یک اتفاق زیاد است، برای مثال خیلی از موارد نمایندگان مجلس به عنوان منابع اطلاع‌رسانی رسانه‌ها قلمداد می‌شود.
از وقتی به سازمان بازرسی آمدم از هر سو تهدید شده‌ام
ما تلاشمان اینبوده که در سازمان بازرسی این اتفاق نیفتد اما نمی‌دانم چرا از جانب معاون اول رئیس‌جمهور نام بنده برده شد و آن هم رسانه‌ای شد، شما باید خودتان تحلیل کنید و ببینید چرا این اتفاق افتاده است.
زمانی که من به سازمان بازرسی آمدم و پرونده‌های بزرگ را شروع به بررسی کردم از هر جهت پیغام و پسغام‌ها و تهدیدها به سوی من روانه شد اما من خطاب به همه آنها گفتم که دغدغه من اجرای قانون است و قرار نیست با این تهدیدها از کارم شانه خالی کنم.
بی‌اخلاقی و بی‌قانونی در کشور رایج شده است
متأسفانه بی‌اخلاقی و بی‌قانونی‌هایی در جریان است و این موضوع در کشور رایج شده است و افسوس از اینکه در برخی از موارد اصلا موضوعاتی که مطرح می‌شود از اساس بی‌پایه و خلاف است.
من مانند یک مدیر بانک در زمانی که وزیر بودم به 3 هزار و 300 نفر، نفری 6 میلیون تومان وام دادم تا خانه‌دار شوند حال آنکه امروز در کشور به افراد 20 تا 30 میلیون تومان وام می‌دهند که حتی خودشان هم نمی‌دانند این وام‌‌ها برخواهد گشت یا خیر.
نامه‌نگاری به دادگاه برای انجام بازجویی و تحقیقات درباره پرونده وزارت کشور
من زمانی که این شکایت مطرح شد خطاب به دادگاه نامه نوشتم و گفتم حاضرم از بنده تحقیق شده و در بازپرسی حاضر شوم برخلاف برخی افراد که حتی بعد از محکوم شدن تلاش می‌کنند تا حکمشان اجرا نشود چون من قاضی هستم و تا زمانی خودم درخواست نکرده باشم نمی‌توان بازجویی کرد.
ما مسئولیت‌های زیادی در این کشور داشتیم چه دلیلی دارد که وقتی اتهامی بر علیه‌مان مطرح می‌شود از رفتن به دادگاه استنکاف کنیم در حالی که ما باید تلاش کنیم که فرهنگ داشتن مصونیت از بین برود و همه در پیشگاه قانون یکسان باشند.
وقتی ما توقع داریم از مردم که برای گرفتن حق‌شان مطالبه داشته باشند طبیعی است که باید بپذیریم تا فرهنگ شکایت از مسئولین هم رشد کند در غیر این صورت مردم انگیزه خود را از مطالبه حقوق‌شان از دست می‌دهند.
من خطاب به دادگاه نامه نوشتم و پس از آن به بازپرسی رفتم و مدارک و اسنادی را ارائه دادم و تنها پس از مدت کوتاهی در مرحله بازپرسی حکم عدم منع تعقیب برای من صادر شد و اصلا مشخص شد اتهامی متوجه من نبوده است.
من مسئول بازرسی در کشور هستم؛ باید به همه نقاط کشور سفر کنم
بررسی نشان می‌دهد که شما بیش از برخی از مسئولین سفر می‌کنید و این شائبه وجود دارد که برخی از این سفرها با هدف تبلیغات برای انتخابات ریاست جمهوری انجام می‌شود؟
پورمحمدی: اینکه خیلی برداشت و تحلیل اشتباهی است؛ اگر کسی می‌گفت پورمحمدی از 20 سال قبل برای انتخابات سفر می‌کند و برنامه‌ریزی کرده است بیشتر قابل قبول بود تا اینکه سفرهای کاری من که بر اساس وظیفه انجام می‌شود اینگونه تعبیر شود چون من در همه مسئولیت‌های 20 سال گذشته پر سفر بوده‌ام.
امروز به دلیل نزدیکی به زمان برگزاری انتخابات و همچنین متمرکز شدن شما رسانه‌ای‌ها بر روی برخی از کاندیداهای احتمالی این سفرها به چشمتان آمده و اینگونه برداشت کردید وگرنه من مسئول بازرسی در کشور هستم و باید از تمام نقاط کشور که احتمال وقوع یک جرم یا حتی عدم اجرای صحیح قوانین باشد سرکشی کنم.
بیش از 80 درصد گزارشات ما به دستگاه‌های دولتی است
در سال 90 وضعیت بازرسی‌های سازمان بازرسی به چه شکلی بوده است؟
پورمحمدی: ما در سال 1390 نزدیک به یک هزار و 900 بازرسی برنامه‌ای و 4هزار بازرسی مردمی انجام داده‌ایم که به واسطه شکایت مردم بوده است.
این مجموعه تبدیل شده به 12 هزار پیشنهاد که بخش اعظم آن پیشنهادهای اصلاحی است و پیشنهادهای مثبتی است که به نهادهای مختلف ارائه شده است. البته بخشی هم پیشنهادهای پیشگیرانه است.
کمتر از 10 درصد هم شامل تخلفات بوده است که به مراجع ذی‌صلاح آن را داده‌ایم. البته من فقط طرف قوه مجریه هستم و گزارش‌های ما بیشتر به دولت ارائه شده است.
پرونده زمین‌خواری شیراز در دادگاه
سرانجم رسیدگی به پرونده زمین‌خواری در شهر شیراز به کجا رسید؟
پورمحمدی: تا آنجا که من اطلاع دارم این پرونده به مرحله دادگاه رسیده است. خوشبختانه در زمینه رسیدگی به این پرونده در سازمان بازرسی کل کشور تلاش‌های خوبی انجامو سعی شد اصل ماجرا آنگونه که رخ داده است در پرونده منعکس شود.
قرارداد تالارهای بین‌المللی کیش منتفی شد
موضوع قرارداد ساخت تالارهای بین‌المللی کیش چه بود و پرونده در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
پورمحمدی: این قرارداد یک قرارداد خلاف بود و خوشبختانه به موقع در سازمان بازرسی کل کشور جلوی این پرونده گرفته شد.
متأسفانه مشکلات حقوقی در این پرونده زیاد بود اما هنوز در مرحله بررسی هستیم و باید گفتاین قراردادتبعات منفی زیادیبرای ما داشت.
دولت به تکالیفش در قبال مترو آن‌طور که در قانون آمده، عمل نکرده است
آقای پورمحمدی در سال‌های اخیر شاهد دعوا بین مترو و دولت بوده‌ایم و هر کدام مدعی هستند که دیگری به تعهداتش عمل نکرده است آیا در این زمینه در سازمان بازرسی اقدامی صورت گرفته است؟
پورمحمدی: چندین گزارش در این زمینه تهیه شده است. براساس آن چیزی که ما به دست آوردیم مشخص شددولت به آن تکالیفی که برایش در نظر گرفته شده در قبال مترو عمل نکرده است.
پرونده مناقصه بندر شهید رجایی آنقدر هم بزرگ نبود
چندی قبل در رسانه‌ها نسبت به وقوع یک تخلف بزرگ بانکی در مناقصه بندر شهید رجایی منتشر شد؛ در این پرونده آیا سازمان بازرسی کل کشور ورود پیدا کرده است؟
پورمحمدی: یک مناقصه به صورت اشتباه برگزار شده بود و ما هم در سازمان بازرسی بر آن نظارت کردیم.
البته آنچیزی که در رسانه‌ها منتشر شد اندکی متفاوت بود زیرا این پرونده آنقدرها هم بزرگ نبود بلکه بین رقبا اختلافی افتاده بود که نتیجه آن رسانه‌ای شده بود.
درصد سلامت آب تهران قابل قبول است
موضوع آلودگی آب تهران سال‌ها است که در سازمان بازرسی دارای پرونده است، چه اقدامی در این زمینه انجام دادید و نتیجه آن چه بوده است؟
پورمحمدی:درصد سلامت آب تهران درصد قابل قبولی است، آب تهران آبگرانی است؛افسوس ما از دست دادن این آب ارزشمند و گراناست.
ده‌ها شهر کشور تحت تأثیر هوای آلوده قرار دارند
آلودگی هوا معضل دیگر تهران استو نزدیک به 10 شهر بزرگ دیگر ما است اما این فقط مربوط به آلودگی صنعتی است اما در کنار ابن موارد اگر موضوع سایرآلاینده‌هاو ریزگردها را هم اضافه کنیم ده‌ها شهر ما تحت تأثیر فضای آلودهقرار می‌گیرند.
هوا، آب، زمین، دریا، جنگل، مرتع و در مجموع محیط زیست امروزه جزو اصلی‌ترین مقوله‌های امروز و فردایکشور است. مدیریت انسانی و مردمی و در جهت منافع کشور، حتما باید نگاه عام، فراگیر و هدفمند روی مقوله محیط‌زیست داشته باشد.
وضعیت دریاچه ارومیه در حال نزدیک شدن به بحران است/ زیست چند استان در خطر
همچنین معضلدریاچه ارومیه در حال نزدیک شدن به مرحله بحران است و اگر این اتفاق بیفتاد زیست چند استان را به خطر می‌اندازد. اگر برخی منابع آبی دیگر مانند کارون با مشکل مطرح شده مواجه شود،یکی از منابع تولیدرا به خطر می‌اندازد.
موضوعات جدی و زیادی در این‌باره وجود داریم که نیازمند مدیریت، نظارت وکنترل پیوسته است.
