برخوردهای تنگاتنگ میان پروتونها موجب افزایش ذرات عجیب با عمر کوتاه شد که شاید ذره گریزان "بوزون هیگز" نیز جزئی از آن بوده است. این ذره از نظر تئوری عاملی برای جرم بخشیدن به تمام ذرات دیگر است.

فیزیکدانهای برخورد دهنده بزرگ هادرون تصور می کنند که در نهایت بوزون هیگز را یافته اند. بوزون هیگز، ذره زیراتمی که تابستان امسال کشف شد و با توصیف نظری هیگز تطابق داشت، در آن زمان هم اعلام شد که هنوز باید تحلیلهای بسیاری صورت گیرد و اطلاعات بسیاری به دست آید که بتوانیم این مشاهده را کشف قطعی بوزون هیگز بدانیم.

در این میان سرن، سازمان تحقیقات هسته ای اروپا که به عنوان آزمایشگاه اروپایی فیزیک ذرات کار می کند و این برخورد دهنده را در اختیار دارد اعلام کرده است که نخستین دوره سه ساله کار این برخورد دهنده با رسیدن به چندین نقطه عطف به پایان رسیده است.

استیو میرز مدیر شتابدهنده‌ها و فناوری سرن طی بیانیه ای گفت: عملکرد برخورد دهنده بزرگ هادرون طی سه سال گذشته از تمام انتظارات فراتر رفته است. این شتاب دهنده بیش از 6 میلیون میلیارد برخورد انجام داده است و درخشش آن مدام افزایش یافته است. این یک دستاورد چشمگیر است و من به گروه خود افتخار می کنم.

درخشش (Luminosity) ابزاری برای تعیین نرخ برخوردهای ذرات در این شتاب دهنده است.

برخورد دهنده بزرگ هادرون این روزها بهره وری خود را افزایش داده است. هر پرتو پرتون در برخورد دهنده بزرگ هادرون به هزاران دسته تقسیم شده است و هر کدام چندین سانتیمتر طول دارند و هرکدام دربرگیرنده بیش از یک صد میلیارد پروتون است.

اکنون دانشمندان فضای بین هردسته پروتون را به دونیم تقسیم کرده اند و تنها یک زمان 25 نانو ثانیه از زمان بین هر پالس غنی از پرتون باقی مانده است. این بدان معنا است که هرچقدر دسته های پروتون بیشتری در هر پرتو قرار بگیرند نرخ برخورد ذرات بیشتر می شود و میزان اطلاعاتی که دانشمندان به دست می آورند بیشتر می شود.

میرز اظهار داشت: این دستاور جدید به خوبی نشان دهنده دوره دوم فعالیت برخورد دهنده بزرگ هادرون است که در سال 2015 آغاز خواهد شد. پرتوها با شدت زیاد به این معنی است که برخوردهای بیشتری صورت می گیرد و شانس بهتری برای مشاهده پدیده های نادر وجود دارد.

بوزون هیگز نیز یکی از آن پدیده های نادر بود. از یکی از 6 میلیون میلیارد برخوردی که طی 3 سال گذشته صورت گرفته، تنها 400 برخورد آن ذراتی شبیه به هیگز تولید کرده اند.

درحالی که سال 2013 نزدیک می شود، برخورددهنده بزرگ هادرون، پیش از وقفه سال 2014 برای انجام تعمیرات، آزمایشهایی از برخورد پروتونها با یونهای سرب انجام می دهد.

انتظار می رود در سال 2015 برخوردهای ذرات با انرژی و تداوم بیشتر از سرگرفته شود.