- آقای زیبا کلام؛ طی روزهای اخیر خبرهایی مبنی بر اجماع اصلاح طلبان بر سر کاندیدای واحد و عدم حضور آقایان خاتمی و هاشمی در انتخابات آتی مطرح شده است. ارزیابی شما از مهندسی انتخابات در اردوگاه اصلاح طلبان چیست؟
مشکل اصلاح‌طلبان مشکل رسیدن به اجماع نیست و این‌طور نیست که اصلاح‌طلبان دچار اختلاف نظر شده باشند. مسئله چیز دیگری است. سوال اساسی این است که آیا اساساً اصلاح‌طلبان در انتخابات شرکت می‌کنند یا خیر؟ تا به اینجا که کمتر از دو ماه به انتخابات مانده هیچ علامت جدی و قرص و محکمی مبنی بر اینکه اصلاح طلبان در انتخابات شرکت خواهند کرد وجود ندارد. اصلاح‌طلبانی که بنده می‌گویم منظور آن دسته از اصلاح‌طلبانی است که جامعه و مردم آنها را به رسمیت می‌شناسند. جریاناتی مثل آقای کواکبیان و ... جزو اصلاح طلبان محسوب نمی‌شوند. این آقایان اصلاح‌طلبانی هستند که بیشتر اصولگرایان تمایل به اصلاح‌طلب نشان دادن آنها دارند که بگویند انتخابات آزاد است.

-   پس از نظر شما چه کسانی اصلاح‌طلب هستند؟

خیلی ساده. آقای خاتمی. خیلی ساده آقای هاشمی رفسنجانی. آقای خاتمی جزو اصلاح‌طلبانی است که نه خودش تمایل به حضور در انتخابات دارد و نه اصولگرایان طبق اعلام خودشان اجازه حضور وی در انتخابات را می‌دهند.

-    شما آقای هاشمی رفسنجانی را اصلاح‌طلب می‌دانید؟
من آقای هاشمی را اصلاح‌طلب می‌دانم

-    پس یعنی آقای خاتمی و آقای هاشمی در یک خط فکری قرار دارند؟
خیر. البته این دو تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند اما در شرایط فعلی من هردوی آنها را جزو طیف اصلاح‌طلب می‌دانم. البته در این انتخابات نه اصول‌گرایان خواهند گذاشت که اصلاح‌طلبان شرکت کنند و نه اصلاح‌طلبان تمایلی برای شرکت در انتخابات دارند. 

-    شما آقای هاشمی را یک اصلاح‌طلب معرفی می‌کنید در صورتی که در گذشته همین آقای هاشمی جزو افرادی محسوب می‌شد که نقطه مقابل اصلاح‌طلبان بوده است. این نشان دهنده تناقض نیست؟
ببینید اصلاح‌طلبان به دنبال توسعه سیاسی و آزادی بیان، آزادی مطبوعات، دموکراسی، جامعه مدنی هستند. درعین حال یکی از مشکلات اساسی جامعه ما که اقتصاد فاسد و دولتی است و از باب اختلافاتی که ایشان با این وضع دارند قطعاً یک اصلاح‌طلب به حساب می‌آیند. آقای هاشمی با این وجود به دنبال ویران کردن اقتصاد فاسد دولتی ایران است و جایگزین کردن آن با یک مدل اقتصادی توسعه غربی می‌باشد از این جهت است که می‌گویم آقای هاشمی جزو اصلاح‌طلبان به حساب می‌آید. 

-    حسن روحانی طی روزهای گذشته کاندیداتوری خود را رسماً اعلام کرده. آیا اصلاح‌طلبان بر سر وی به اجماع می‌رسند؟
من آقای حسن روحانی را اصلاح‌طلب نمی‌دانم و میزان پای‌بندی ایشان را به مفاهیمی چون آزادی، دموکراسی، انتخابات آزاد، اقتصاد باز نمی‌دانم به چه میزان است؛ اما مهمتر از همه اینها این جامعه رأی دهندگان هستند که به یک فرد برچسب اصلاح‌طلب بودن یا نبودن می‌دهند. بنابراین شما اگر می‌خواهید بدانید چرا جامعه و رأی‌دهندگان بالقوه اصلاح‌طلب آقای حسن روحانی را به عنوان یک اصلاح‌طلب نمی‌شناسند. لاجرم باید یک تحقیق جامعه شناختی و علوم سیاسی انجام داد. ولی خلاصه موضوع این است که جامعه آقای خاتمی را به عنوان یک اصلاح‌طلب می‌شناسد ولی آقای حسن روحانی را به عنوان یک اصلاح‌طلب نمی‌شناسد. 

-    شما می‌گویید آقای هاشمی یک اصلاح‌طلب است ولی آقای حسن روحانی اصلاح‌طلب نیست. چطور می‌شود که آقای هاشمی اصلاح‌طلب البته از نظر شما، از یک فرد غیراصلاح‌طلب باز هم از نظر شما، حمایت می‌کند؟
اگر رهبری دسته جمعی اصلاح‌طلبان نه فقط شخص آقای هاشمی یعنی جدای آقای هاشمی و افزون بر آقای هاشمی، آقای خاتمی و رهبران جبهه مشارکت، سازمان مجاهدین انقلاب و دفتر تحکیم وحدت ـ علی‌رغم اینکه غیرقانونی اعلام شده اند ـ همه اینها آقای حسن روحانی را به عنوان نامزد اصلاح‌طلب به رسمیت بشناسند و از رأی‌دهندگان بالقوه اصلاح‌طلبان بخواهند که به پای صندوق‌های رأی رفته و به آقای حسن روحانی رأی بدهند، آن وقت ایشان شانس خوبی برای رأی آوردن پیدا می‌کند. ولی تا به الآن چنین اتفاقی نیفتاده که رهبری اصلاح‌طلبان به صورت دسته‌جمعی و نه فقط فرد آقای هاشمی از آقای حسن روحانی حمایت کرده‌ باشند.

-    از نظر شما اجماع اصلاح‌طلبان با‌ آقای هاشمی و گرایش این طیف به سمت وی کار درستی است؟
درمیان خود اصلاح‌طلبان هم یک تفکر منسجم و مشخص و یکدست وجود ندارد چون اصلاح‌طلبی یک حزب و یک تشکل سیاسی نیست. اصلاح‌طلبی بیشتر یک جریان و گفتمان سیاسی بوده و آرمان این جریان به طور خلاصه دموکراسی خواهی است. بنابراین میزان اینکه آقای هاشمی رفسنجانی یا دیگران چقدر به اصول دموکراسی پای‌بند هستند یقیناً متفاوت است. بنده معتقدم آقای خاتمی به دموکراسی خیلی پای‌بندتر است تا آقای هاشمی. درمقابل آقای هاشمی نیز در مقایسه با خیلی از اصولگرایان قطعاً به دموکراسی پای‌بندی بیشتری دارد.