به گزارش مشرق به نقل از فارس، اندیشکده کارنگی در مقالهای به قلم «یزید الصایغ» به بررسی «چشم داشتهای آمریکا از کنفرانس ژنو 2» میپردازد و در این ارتباط مینویسد: آمریکا و روسیه درحالی به تلاشهای خود برای برگزاری کنفرانس «ژنو 2» ادامه میدهند که بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان بر این باورند که نمیتوان امید چندانی به نتایج این کنفرانس داشت، چراکه هم معارضان و هم نظام سوریه در بر خواستهها و مطالبات خود تاکید دارند و این موضوعی پوشیده بر هیچ یک از طرفهای درگیر در سوریه و حامیان آنها نیست.
پس سوال این است که چرا آمریکا و روسیه تا این اندازه بر برگزاری این کنفرانس پافشاری میکنند؟
«جان کری»، وزیر خارجه آمریکا و دیگر مسئولان آمریکایی مدعی هستند که موضع روسیه در قبال سوریه تغییر کرده، براساس این ادعا روسها باید کنارهگیری «بشار اسد»، رئیس جمهوری سوریه را از قدرت به عنوان نتیجه مشخص شده و آشکار و عیان روند انتقالی پذیرفته باشند، اگر نخواهیم بگوییم که پیش شرط آمریکا برای برگزاری کنفرانس «ژنو 2» است.
اما دلایل چندانی برای اثبات این ادعا وجود ندارد، بلکه برعکس آنچه مشاهده میشود، این است که آمریکا مواضع خود را تغییر داده است. در واقع پس از آنکه آمریکا توافقنامه ژنو را در 30 ژوئن 2012 با روسیه امضا کرد، بار دیگر و 11 ماه پس از آن در سال جاری تاکید کرد که این توافقنامه را به عنوان «نقشه راه» برای روسیه جدید و چارچوبی جدید برای دستیابی به یک راه حل سیاسی میداند، بدون اینکه در توافقنامه سال گذشته تعدیلات و تغییرات ملموس و قابل توجه انجام دهد.
اما چرا آمریکا هم اکنون آماده پای گذاشتن در راهی است که سال قبل پای گذاشتن در آن را نپذیرفته بود؟ و از این چارچوب خواهان چه چیزی است؟
از بعد رسمی کری روز 22 اوت هشدار داد، در صورتیکه آماده گفتوگو و مذاکره برسر بیانیه ژنو 1 با صدق نیت نباشد، آمریکا حمایتهای خود از معارضان مسلح را تا آزادی سوریه ادامه خواهد داد. با این حال اینگونه به نظر میرسد که آمریکا حاضر است تا شرطهای نظام سوریه و روسیه و حتی ایران را هم در این مذاکرات بپذیرد. اگر سخنان و اشاراتی که میدهد، کاملا برخلاف آن چیزی است که باطن امر نشان میدهد.
پس از فشارهای آمریکا، اتحادیه اروپا تحریم وضع شده بر گروههای مسلح در سوریه جهت صدور سلاح به آنها را به صورت جزیی در 27 اوت گذشته لغو کرد و کشورهای عضو اتحادیه را مخیر کرد تا در صورت صلاحدید به مسلح کردن معارضان بپردازد.
در این تردید نیست که مسلح کردن مستقیم معارضان سوری با سلاحهای آمریکایی و اروپایی پیام سیاسی مهم و با قدرتی را به نظام سوریه میرساند که مضمون آن حمایت غرب از معارضان تا براندازی نظام در سوریه است. اگرچه در میان سلاحهایی که تاکنون به معارضان سوری داده شده سلاحهایی نیستند که تغییری در موازنههای میدانی و سیاسی ایجاد کند که نظام اسد را به پذیرش شرطهایی وادارد که معارضان سوری و گروه دوستان سوریه شرکتکننده در نشستهای بین المللی به این نظام تحمیل میکنند.
واقعیت امر این است که توان دوستان سوریه در افزایش فشار بر نظام سوریه بسیار اندک است و قانون حمایت از انتقال قدرت در سوریه صراحتا اجازه استفاده از قدرت نظامی به نیروهای آمریکایی را نمیدهد و این نکتهای است که کری هم به آن اشاره میکند و میگوید که آمریکا نه تنها قصد ندارد، از نیروی نظامی در سوریه استفاده کند، بلکه از ایجاد منطقه ممنوع پرواز یا مناطق امن در مناطق مرزی سوریه نیز حمایت نمیکند و بدون مشارکت چشمگیر آمریکا نه اتحادیه اروپا و نه ناتو نمیتوانند به چنین اقدامی دست بزنند.
این درحالی است که باید توجه داشت، هرگونه دخالت نظامی غرب در سوریه با ارسال نیرو از سوی روسیه مواجه خواهد شد و این نکتهای است که وزیر خارجه روسیه در 16 اوت به آن اشاره و تاکید کرد که موشکهای پیشرفته (S-300) را با هدف مقابله با هرگونه حمله احتمالی غرب علیه سوریه در اختیار دمشق قرار خواهد داد.
در چنین شرایطی تنها راه موفقیت کنفرانس «ژنو 2» در بقای اسد در منصب خود تا پایان دوره ریاست جمهوریاش یعنی تا اوت 2014 و فراتر از آن پافشاری اسد در حق خود جهت شرکت در انتخابات آینده است و این پیامی است که اسد در دیدارهای مختلف رسانهای خود از مارس گذشته تاکنون بر آن تاکید دارد.
اگرچه معارضان سوریه و گروه موسوم به دوستان سوریه با این خواسته مخالف هستند، اما در عین حال به خوبی میدانند، اگر قرار است، مذاکرات به نتیجه برسد باید که به این خواسته نظام سوریه تن دهند.
اگرچه ائتلاف معارضان سوریه کناره گیری اسد از قدرت را پیش شرط حضور در مذاکرات «ژنو 2» قرار داده است، اما مجبور خواهد بود که موضع خود را تغییر دهد، چون بازتابهای منفی طولانی شدن جنگ در سوریه بر گروههای معارض و مخالف از جمله گروههای مسلح و حامیان آنها به خصوص عربستان سعودی و قطر به خوبی آشکار است و هر روز که میگذرد، نه تنها از میزان این اختلافات کاسته نشده، بلکه بر آن افزایش نیز یافته و تشدید نیز شده است.
آشکار است که آمریکا نمیخواهد بیش از اینها برای بحران سوریه هزینه کند، بلکه برعکس تلاش میکند تا جای ممکن از نقش خود در این بحران بکاهد، آن هم در زمانیکه تمام تلاشهای خود را بر دستیابی به توافق با ایران در خصوص پرونده هستهای این کشور متمرکز کرده است و هنگامیکه کری اظهار کرد که رئیس جمهوری آمریکا تمام گزینهها را روی میز مطرح میداند، منظور وی این است که آمریکا بیش از آنکه معارضان برای براندازی نظام اسد تلاش میکنند، تلاش نخواهد کرد.
واقعیت امر این است که آمریکا نه از بحران سوریه دست خواهد کشید و نه از معارضان سوری چشم پوشی خواهد کرد، بلکه تلاش خواهد کرد، از طریق وارد کردن روسیه به تلاشهای صلح هرگونه نتایج مترتب از آن که ممکن است، مورد پذیرش جامعه بین المللی نباشد، تنها متوجه واشنگتن نباشد، بلکه مسکو نیز در این نتایج سهیم باشد.