گروه دفاع و امنیت مشرق - از زمانی که موضوع حمله و دفاع در تاریخ بشری شکل گرفته، نقش پوشش های محافظ نیز مطرح و مورد استفاده بوده است؛ چه آن زمان که پوست و چرم حیوانات محافظ انسانها بود و چه آن زمان که کاربرد فلز برای آدمی عیان شد، لباس ها و سپرهای خاص، تلاش می کردند بدن انسان را از گزند آسیب مصون نگاه دارند.

اولین نوع زره ها را قطعات ساده و سنگین از فلز توصیف کرده اند که در جنگ های قرون وسطی وظیفه حفاظت از جان جنگجویان را بر عهده داشته است و شخص تن کننده این زره علی رغم مصائب در اختیار داشتن این پوشش بسیار سنگین و طاقت فرسا، زنده ماندن را به هر چیز دیگر ترجیح م داد. هر چند برخی نیز نمدهای تولید شده در ایران باستان را پیش قراول ساخت زره می دانند.

اما زره های آن زمان نیز انواع و اقسامی داشت و ابتکارات زیادی با الهام از بدن حیوانات برای ساخت آنها به کار می رفت که یکی از آنها زره‌های فلس‌دار بود.

مورخان، اولین نمونه استفاده از زره های فلس دار که به مانند فلس های روی بدن ماهی ساخته شده اند به چین باستان و سپس هند باز می گردد. اساس کار "زره های فلسی" بر پایه تکه های جدا از هم فلز بوده که بر روی هم قرار گرفته و مجموعه ای از آنها کل زره را تشکیل می داد.

وقتی که ضربه تیر، نیزه و یا شمشیر به این زره ها برخورد می کرد انرژی ناشی از برخورد بین فلس های زرهی تقسیم شده و اگر یکی از فلسها شکسته می شد دیگر فلسها از شدت ضربه وارد کم می کردند.

در آن دوران از موادی مثل آهن، برنز و یا شاخ حیوانات برای ساخت این گونه از زره بهره برده می شد. در طول تاریخ نمونه های مختلفی از این زره در روم باستان، هند، چین و ژاپن مورد استفاده قرار گرفت.

ورود نسل جدید جلیقه های محافظ

اما در عصر جدید زره هایی با جنس فلزی و یا کولار به شکل صفحه های تخت در درون جلیقه های ضد گلوله مورد استفاده قرار می گیرند. این جلیقه ها می توانند در برابر گلوله های کوچکی مثل کالیبر 9 میلی متری که غالبا از سلاح های کمری شلیک می شوند مقاومت کرده و آنان را متوقف کنند.

اما معرفی نسل جدید گلوله هایی مثل خانواده 4.6 میلی متر و یا سلاح های هجومی در اندازه های کوچک تر و همچنین وجود انبوهی از سلاح های هجومی با کالیبرهایی مثل 5.56 یا 7.62 که به راحتی در این گونه از جلیقه های ضد گلوله نفوذ می کنند کارشناسان این حوزه را با مشکلات زیادی رو به رو کرد.

یکی از راه های مقابله با تهدید این گلوله ها افزایش قطر جلیقه های ضد گلوله و به عبارت دیگر افزایش لایه های حفاظتی است. در این روش امکان مقاومت در برابر گلوله های بزرگتر فراهم می شود اما نباید فراموش کرد که این افزایش میزان زره باعث افزایش وزن جلیقه و در نهایت فشار به سرباز می شود.

اگرچه افسرهای پلیس و کارکنان نیروهای مسلح در همه دنیا در ماموریت های مختلف این نوع از لوازم حفاظتی را در هنگامی که میزان خطر احتمالی بالا باشد به تن می کنند، اما باید توجه کرد که این اقدام صرفا به خاطر نبودن روش های مطمئن دیگر برای محافظت از بدن است.

فلس ماهی باز هم الهام‌بخش شد

اما چند سالی است یک طرح انقلابی در زمینه جلیقه های ضد گلوله با الهام از زره های فلس دار قدیمی، جلیقه های ضد گلوله را با یک تحول بزرگ رو به رو کرده است و مطرح شدن طرح جلیقه ضد گلوله ای با عنوان "پوست اژدها"، مهمترین ایده در این زمینه است.

طرح "پوست اژدها" بر پایه حلقه هایی از جنس سیلیسیم و سرامیک قرار دارد که به صورت دایره ای درست شده و به شکل فلسی زره مورد نظر را تشکیل داده اند. در زمان برخورد گلوله با این جلیقه انرژی حاصل از برخورد در جلیقه پخش شده و در صورت شکسته شدن یکی از فلسها ، بخش های دیگر گلوله مورد نظر را متوقف می کنند.


بر مبنای محاسبات و تولیدات انجام شده، این جلیقه تنها 2.5 کیلوگرم وزن داشته و در عین حال بسیار انعطاف پذیر است و از تحرک سرباز نمی کاهد. علت این مسئله باز هم به ساختار فلسی مانند زره مورد نظر باز می گردد. در جلیقه های ضد گلوله معمولی به دلیل به کار رفتن صفحه های فلزی و یا از جنس کولار که به صورت یک تخته در درون جلیقه قرار می گیرند تحرک کاهش می یابد اما با استفاده از طراحی جدید و استفاده از زنجیره ای از حلقه های مورد نظر کاربر به راحتی می تواند در این جلیقه انعطاف خود را حفظ کند.

همچنین آزمایشات انجام شده بر روی این جلیقه نشان داده است که "پوست اژدها" می تواند گلوله هایی مثل کالیبر 5.56 سلاح ام 16 و یا ام 4 و یا گلوله های 7.62 از اسلحه AK-47 را متوقف کند.

البته محققان با استفاده از اسکن اشعه ایکس، پوشش فلس‌دار و نحوه تعامل آنها را در هنگام حرکت ماهی مورد ارزیابی قرار دادند. فلس‌ها در نزدیکی مناطق انعطاف‌پذیر بدن از جمله دم، کوچک بوده و امکان خم شدن ماهی را فراهم می‌کند؛ فلس‌های کنار بدن نیز که از اندام های داخلی محافظت می کنند، بلندتر و سخت‌تر هستند.

مجموعه ای از مفاصل بین دندانه ها و حفره های فلس، اجازه خم‌شدگی و شنای راحت ماهی درون آب را فراهم می‌کند؛ ترکیب انعطاف‌پذیری و قدرت بهترین کارآیی را برای جلیقه ایجاد می‌کند.

حتی در مستندی با نام "سلاح های آینده" که از شبکه دیسکاوری پخش شد ، "پوست اژدها" توانست در برابر انفجار نارنجک ضد نفر نیز در فاصله بسیار نزدیک مقاومت کرده و بخش زیادی از انرژی مخرب حاصل از انفجار و ترکشهای آن را دفع کند.

اما اکنون مشخص شده که نیروهای مسلح کشورمان نیز با الهام از این طرح مدرن، دست به ساخت مدرن ترین نوع جلیقه های ضد گلوله زده‌اند و متخصصان دفاعی کشورمان یک جلیقه ضد گلوله بدون پانل و با قابلیت انعطاف پذیری بالا طراحی کرده اند.


استفاده از این جلیقه می تواند به صورت انقلابی و جهش گونه، حفاظت و ضریب زنده ماندن رزمندگان ایرانی را افزایش داده و آنان را در برابر بسیاری از خطرهای موجود در میدان نبرد امروزی بیمه کند. نکته مهم در این جلیقه های ضد گلوله جدید آن است که به علت تکنولوژی خاص به کار رفته در آن، اندام حیاتی بدن به نسبت جلیقه های معمولی، از حفاظت بیشتری برخوردارند و در صورت شلیک از فاصله نزدیک و زاویه‌های مختلف به فردی که این جلیقه را پوشیده، انعطاف موجود در حلقه های آن و همپوشانی اش، نقش مهمی در کاهش آسیب های وارده ایفا می کند

با توجه به شرارت های تروریست ها و اقدامات کوری که اشرار در برخی نقاط کشورمان انجام می دهند، یگان هایی مانند هنگ های مرزبانی، تیپ 65 نزاجا، کلاه سبزهای نداجا و یگان صابرین نیروی زمینی سپاه از جمله واحدهایی هستند که می توانند در اولویت استفاده از این جلیقه ایرانی قرار بگیرند.