به گزارش مشرق، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در نشریه فایننشیال تایمز مطلبی نوشت. متن این یادداشت در ادامه میآید:
بالاخره واقعبینانه به نظر میرسد که برای حل بحران غیرضروری که برنامه هستهای ایران را در بر گرفته است امیدوار بود، تا حد زیادی بهخاطر اینکه رویکردها نسبت به کشورم در حال تغییر است. اکنون این امر که دانشمندان کشورم فنآوری هستهای را کسب کردهاند و بهطور گسترده این امر که دانش کسبشده را نمیتوان از ایران گرفت پذیرفته شده است.
همچنین این درک که ایران هیچ علاقهای به سلاح هستهای ندارد رو به افزایش است. این درست است که ما در منطقهای ناآرام زندگی میکنیم، ما همواره اعلام کردهایم که حرکت بهسمت سلاح هستهای ــ و حتی مشکوک شدن به این اقدام ــ امنیت ملی ما را در معرض خطر قرار میدهد.
از دیدگاه ما سلاح هستهای از ابزارهای منسوخ و متعلق به گذشته است. زرادخانه هستهای اسرائیل کمکی به جنگ ۲۰۰۶ با لبنان نکرد. حوادث تراژیک ۱۱ سپتامبر نشان داد که حتی نیرومندترین قدرت هستهای جهان نمیتواند امنیت خود را با به خطر انداختن امنیت دیگران حفظ کند. هیچ جایگزینی برای تعهد و تعامل وجود ندارد.
سلاحهای کشتار جمعی ابزارهای ضعیفی برای امنیت و بازدارندگی محسوب میشوند. این برای همه دولتها بهویژه کشورم ایران مصداقیت دارد. کشور من از اندازه و وسعت خود، جغرافیا و منابع طبیعی و انسانی خود راضی است و طی ۳ قرن اخیر آغازگر هیچ تجاوزی نبوده است.
گزینه سلاح هستهای امنیت ما را به مخاطره میاندازد؛ و مزیت نسبی ما در نیروهای متعارف را به خطر میاندازد. بهعوض ما باید اعتماد کنشگرانی را که بیدلیل از قدرت ایران نگران شدهاند کسب کنیم. ایران نمیتواند انتظار داشته باشد به بازدارندگی هستهای معناداری، مستقیم و یا از طریق واسطه دست مییابد.
فراتر از این محاسبات استراتژیک، ما بهطور اصولی با سلاحهای هستهای مخالف هستیم. آیتالله علی خامنهای، رهبر ایران تا بدانجا پیش رفته است که فتوایی مبنی بر حرمت و ممنوعیت توسعه، ذخیره و استفاده از این نوع سلاحها را صادر کرده است. وجدان ما پیش از این در معرض آزمایش قرار گرفته است، زمانی که صدام حسین در سطحی بیسابقه از جنگ جهانی اول تاکنون مردم ما را با گازهای شیمیایی مورد حمله قرار داد، ما از سلاحهای کشتار جمعی حتی در پاسخ متقابل استفاده نکردیم.
در حالی که برخی در غرب همچنان گرفتار توهمات گذشته خود هستند، معدودی تردید دارند که دستیابی به توافق مورد قبول دو طرف تنها راهی است برای آنکه اطمینان حاصل شود که برنامه انرژی هستهای ایران منحصراً صلحآمیز باقی میماند. این تغییر یکشبه رخ نداد بلکه پس از آن بود که دیده شد فشار بیشتر، و تحریمها تنها منجر به سانتریفیوژ بیشتر و خشم و بیاعتمادی بیشتر شد.
برنامه اقدام مشترک که در نوامبر در ژنو سند مبنایی است، این توافق بر این اعتقاد بنا شد که منع اشاعه تنها با برنامه شفاف هستهای ایران که شامل غنیسازی میشود و نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی قابل حصول است.
دستیابی به این توافق موقت، اولین بار طی دهه گذشته، نیازمند رهبری و شهامت از همه طرفها بود. مذاکره برای توافق نهایی چالش بزرگتری را در پیش دارد. همه طرفها در مذاکرات تمایل به تعامل و تعهد را نشان دادهاند اما این طی ماههای آتی به محک آزمایش درمیآید.
تعامل ایران یک هدف فینفسه نیست، بلکه یک اولویت امنیت ملی است. برای اینکه صریح باشم، ما برای مذاکره مذاکره نمیکنیم، ما بهدنبال خرید زمان نیز نیستیم. ما یک بار دیگر نیز نشان دادیم که به قولمان متعهد هستیم، همچنان که آژانس بین المللی انرژی اتمی تأیید کرد، ما همه تعهداتمان را انجام دادیم. اکنون زمان طرفهای مقابل است تا تعهداتشان را انجام دهند.
با ورود به گفتوگوها برای دستیابی به توافق نهایی، همتایان ما باید انتخابهای دشواری کنند. آنها باید اظهاراتشان را عملی کنند. برخی از آنها باید سرمایه سیاسی زیادی خرج کنند تا همچنان در برابر جامعه بینالملل معتبر بمانند. دیگران هم که به وضعیت فعلی عادت کردهاند باید تلاش کنند تا موضع خود را تغییر دهند.
چیزی که هر طرف باید بیشتر از هر زمان نشان دهد شجاعت است. با نزدیک شدن بهار، همه جهان را دعوت میکنم تا طلوع جدیدی را با مردم کشورم جشن بگیرند. بیش از همه، همتایانم را در گفتوگوهای هستهای دعوت میکنم تا از این فرصت به وجود آمده استفاده کنند. اجازه دهیم این بحران غیرضروری را پایان دهیم و چشماندازهای جدیدی را بگشاییم.
بالاخره واقعبینانه به نظر میرسد که برای حل بحران غیرضروری که برنامه هستهای ایران را در بر گرفته است امیدوار بود، تا حد زیادی بهخاطر اینکه رویکردها نسبت به کشورم در حال تغییر است. اکنون این امر که دانشمندان کشورم فنآوری هستهای را کسب کردهاند و بهطور گسترده این امر که دانش کسبشده را نمیتوان از ایران گرفت پذیرفته شده است.
همچنین این درک که ایران هیچ علاقهای به سلاح هستهای ندارد رو به افزایش است. این درست است که ما در منطقهای ناآرام زندگی میکنیم، ما همواره اعلام کردهایم که حرکت بهسمت سلاح هستهای ــ و حتی مشکوک شدن به این اقدام ــ امنیت ملی ما را در معرض خطر قرار میدهد.
از دیدگاه ما سلاح هستهای از ابزارهای منسوخ و متعلق به گذشته است. زرادخانه هستهای اسرائیل کمکی به جنگ ۲۰۰۶ با لبنان نکرد. حوادث تراژیک ۱۱ سپتامبر نشان داد که حتی نیرومندترین قدرت هستهای جهان نمیتواند امنیت خود را با به خطر انداختن امنیت دیگران حفظ کند. هیچ جایگزینی برای تعهد و تعامل وجود ندارد.
سلاحهای کشتار جمعی ابزارهای ضعیفی برای امنیت و بازدارندگی محسوب میشوند. این برای همه دولتها بهویژه کشورم ایران مصداقیت دارد. کشور من از اندازه و وسعت خود، جغرافیا و منابع طبیعی و انسانی خود راضی است و طی ۳ قرن اخیر آغازگر هیچ تجاوزی نبوده است.
گزینه سلاح هستهای امنیت ما را به مخاطره میاندازد؛ و مزیت نسبی ما در نیروهای متعارف را به خطر میاندازد. بهعوض ما باید اعتماد کنشگرانی را که بیدلیل از قدرت ایران نگران شدهاند کسب کنیم. ایران نمیتواند انتظار داشته باشد به بازدارندگی هستهای معناداری، مستقیم و یا از طریق واسطه دست مییابد.
فراتر از این محاسبات استراتژیک، ما بهطور اصولی با سلاحهای هستهای مخالف هستیم. آیتالله علی خامنهای، رهبر ایران تا بدانجا پیش رفته است که فتوایی مبنی بر حرمت و ممنوعیت توسعه، ذخیره و استفاده از این نوع سلاحها را صادر کرده است. وجدان ما پیش از این در معرض آزمایش قرار گرفته است، زمانی که صدام حسین در سطحی بیسابقه از جنگ جهانی اول تاکنون مردم ما را با گازهای شیمیایی مورد حمله قرار داد، ما از سلاحهای کشتار جمعی حتی در پاسخ متقابل استفاده نکردیم.
در حالی که برخی در غرب همچنان گرفتار توهمات گذشته خود هستند، معدودی تردید دارند که دستیابی به توافق مورد قبول دو طرف تنها راهی است برای آنکه اطمینان حاصل شود که برنامه انرژی هستهای ایران منحصراً صلحآمیز باقی میماند. این تغییر یکشبه رخ نداد بلکه پس از آن بود که دیده شد فشار بیشتر، و تحریمها تنها منجر به سانتریفیوژ بیشتر و خشم و بیاعتمادی بیشتر شد.
برنامه اقدام مشترک که در نوامبر در ژنو سند مبنایی است، این توافق بر این اعتقاد بنا شد که منع اشاعه تنها با برنامه شفاف هستهای ایران که شامل غنیسازی میشود و نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی قابل حصول است.
دستیابی به این توافق موقت، اولین بار طی دهه گذشته، نیازمند رهبری و شهامت از همه طرفها بود. مذاکره برای توافق نهایی چالش بزرگتری را در پیش دارد. همه طرفها در مذاکرات تمایل به تعامل و تعهد را نشان دادهاند اما این طی ماههای آتی به محک آزمایش درمیآید.
تعامل ایران یک هدف فینفسه نیست، بلکه یک اولویت امنیت ملی است. برای اینکه صریح باشم، ما برای مذاکره مذاکره نمیکنیم، ما بهدنبال خرید زمان نیز نیستیم. ما یک بار دیگر نیز نشان دادیم که به قولمان متعهد هستیم، همچنان که آژانس بین المللی انرژی اتمی تأیید کرد، ما همه تعهداتمان را انجام دادیم. اکنون زمان طرفهای مقابل است تا تعهداتشان را انجام دهند.
با ورود به گفتوگوها برای دستیابی به توافق نهایی، همتایان ما باید انتخابهای دشواری کنند. آنها باید اظهاراتشان را عملی کنند. برخی از آنها باید سرمایه سیاسی زیادی خرج کنند تا همچنان در برابر جامعه بینالملل معتبر بمانند. دیگران هم که به وضعیت فعلی عادت کردهاند باید تلاش کنند تا موضع خود را تغییر دهند.
چیزی که هر طرف باید بیشتر از هر زمان نشان دهد شجاعت است. با نزدیک شدن بهار، همه جهان را دعوت میکنم تا طلوع جدیدی را با مردم کشورم جشن بگیرند. بیش از همه، همتایانم را در گفتوگوهای هستهای دعوت میکنم تا از این فرصت به وجود آمده استفاده کنند. اجازه دهیم این بحران غیرضروری را پایان دهیم و چشماندازهای جدیدی را بگشاییم.