به گزارش گروه اجتماعی مشرق، در سال 1376 بود که ثبت روز در تقويم رسمي ايران به تصويب رسيد تا به بهانه اين روز جهاني افزايش آگاهي و تبادل اطلاعات بين ماماها در راستاي سلامتي مادر و نوزاد اتفاق افتد و در سال 1384 با اجراي طرح پزشک خانواده در گلستان از بيکاري خيل عظيم دانش آموختگان مامايي استان کاسته شد و از سال گذشته نيز صنف مامايي استان فعال شد اما همچنان مشکلاتي مانند نداشتن بيمه مسئوليت، قرار نگرفتن در فهرست مشاغل سخت و زيان آور و تعدد وظايفي که منجر به غفلت از وظيفه اصلي مامايي شده، فراروي ماماها قرار دارد.

گفت و گوي خراسان با فرخنده ديلم کتولي، ماماي مرکز درماني روستاي تقي آباد گرگان که پيش از آن هم حدود 4سال تجربه فعاليت در مراکز درماني روستاهاي کلاله را داشته، بخوانيد.

ابتدا بفرماييد چه مدت است که در اين حرفه مشغول بکار هستيد؟

حدود 6 سال پيش و با اجراي طرح پزشک خانواده به صورت رسمي در مراکز خانه هاي بهداشت روستايي استان مشغول کار شدم و چند سال پيش از آن هم در يکي از روستاي استان مطب داشتم.

پس امنيت شغلي شما فراهم شده؟

خير بر خلاف آنچه شما تصور مي کنيد در حالي که شغل مامايي حرفه اي است که همواره با جان ۲ نفر سرو کار دارد و اموري همچون تمامي مراقبت هاي عادي دوران بارداري و بهداشت باروري، مشاوره هاي دوران بلوغ، تشخيص و درمان بيماري هاي شايع دستگاه تناسلي و مشکلات دوران پيري در حيطه کاري ماماها قرار دارد اما متاسفانه در حال حاضر به دليل کمبود نيرو در بخش هاي مختلف بهداشت و درمان گلستان ماماهاي بخش بهداشت خانواده استان چند حرفه اي عمل مي کنند و کمتر در نقش مامايي ارائه خدمت کرده و کار پانسمان و تزريقات که از وظايف پرستاران است نيز به ماماها محول مي شود.

يعني شما معتقديد ماماهاي پزشک خانواده به کارهاي ديگري به غير از وظايف اصلي خود مشغول هستند؟

بله متاسفانه. هرچند طرح پزشک خانواده از بيکاري تحصيلکردگان مامايي استان کاست اما ماماها همچنان با مشکلاتي همچون جذب اندک، نداشتن اضافه کار، حق کارانه، محروميت مطب و... مواجه اند و در حالي که پزشک طرح خانواده ماهانه بين 2تا 3 ميليون تومان حقوق دريافت مي کنند و حقوقشان بر مبناي جمعيت تحت پوشش تعيين مي شود ماماها با همان ميزان ساعت کاري حداقل حقوقي بين 700 تا 800 هزار تومان دريافت مي کنند و بيشتر از حيطه وظايف حرفه اي کار بر دوش آن ها نهاده شده است.

مگر محور فعاليت شما مراقبت هاي بارداري نيست؟

در تعريف و نگاه اوليه انجام کارهاي زايماني و جلوگيري از بارداري هاي پر خطر است اما در حال حاضر با قرارداد امضا شده در طرح پزشک خانواده ماماها به عنوان رابط سالمندان، کودکان و همچنين تغذيه نيز محسوب مي شوند و اين تعدد وظايف باعث شده از برنامه اصلي که اولويت اول ماست مغفول مانده و يا در اين زمينه کم کاري صورت گيرد.

از بارداري هاي پر خطر گفتيد. اصلا بارداري پرخطر به چه بارداري اطلاق مي شود؟

بارداري زير 18سال و بالاي35 و بارداري با فاصله کمتر از 3سال.

آيا ماماهاي استان با مشکلات ديگري نيز مواجه هستند؟

بله، در تمام دنيا خدمت دهنده تحت پوشش بيمه قرار مي گيرد، چه خدمت ازسوي پزشک انجام شود و چه ماما، اما در کشور ما اينگونه نيست و ما از بيمه مسئوليت محروم هستيم. ماماها در حالي مشغول انجام کار دولتي و ارائه خدمت هستند که از امنيت شاغلي لازم برخوردار نيستند و به هر دليلي خداي نکرده حين انجام مراقبت ها براي مادر و فرزند مشکلي پيش آيد ديه و خسارت وارده مي بايست توسط خود ماما پرداخت شود.

همچنين با توجه به شيفت هاي طولاني و محيط کاري استرس زا، مامايي بايد جزو مشاغل سخت و زيان آور شناخته شود؛ در حالي که هنوز از مزاياي اين قانون برخوردار نشده است و در واقع اين نيز جزو مشکلات اين شغل است که همچنان به قوت خود باقي است.البته هنوز وضعيت استخدام بسياري از ماماها مشخص نيست و پس از حدود 5تا 6 سال همکاري ماماها در طرح پزشک خانواده همچنان دغدغه شغلي و وضعيت استخدامي دارند.

از سال 76ثبت روز جهاني مامايي در تقويم رسمي ايران به تصويب رسيد اما همچنان جايگاه اجتماعي مامايي خوب شناسانده نشده است. از سال گذشته با تشکيل انجمن صنفي مامايان استان، برپايي همايش ها و سمينارهاي آموزشي در راستاي توانمندسازي علمي و اطلاعات در سطح استان، تشکيل جمعيت مامايي استان، ترغيب مديران به منظور جذب ماماها در کلينيک هاي خدمات مشاوره اي و مدارس براي کاهش اختلالات جنسي که سهم عمده اي در افزايش آمار طلاق در استان و کشور دارد و ... از اهداف مهم انجمن در راستاي شناسايي جايگاه مامايي استان قرار گرفت و امسال بنا داريم با برپايي چادر و برگزاري همايش با جديت آن را دنبال کنيم.

همچنان مشکلات در حوزه فعاليت ماماها و پزشکان متخصص زنان در استان وجود دارد؟

نه به حول و قوه الهي در سال هاي اخير ارتباط متقابل بين اين دو قشر به وجود آمده و هنگامي که زنان باردار از مراکز درماني به پزشکان متخصص ارجاع داده مي شوند، آنان دستورات لازم را مي دهند و مادران ديابتي و دستورات لازم کنترل وزن و ورم و ... را در فرم يادداشت و مجدد به مراکز ارجاع مي دهند.

اما مشکلات در حوزه سازمان هاي بيمه گر با ماماها که به قوت خود باقي است؟

بله. نبود قرارداد سازمان هاي بيمه گر و پذيرش سونوگرافي در دفترچه بيمه از سوي ماماها موجب مي شود بيماران نتوانند از بيمه خدمات درماني و تامين اجتماعي استفاده کنند و همين امر موجب مي شود ميل خانواده ها که ترجيح مي دهند براي کوچک ترين مشکلي به پزشک متخصص مراجعه کنند، تشديد شود. محدوديت تجويز دارو در مطب توسط ماماها و خروج بسياري از داروها از فهرست دارويي بهداشت و درمان که هر ساله بيشتر هم مي شود نشان دهنده نبود همکاري سازمان هاي بيمه گر با ماماهاست که متضرر اصلي آن مردم هستند.

به نظر شما چه چيزهايي انگيزه کار کردن از ماما را مي گيرد؟

به اعتقاد من در حال حاضر ماماهايي که در مراکز روستايي ارائه خدمت مي کنند به غير از مداخلات درون بخشي در مداخلات برون بخشي نيز فعاليت دارند تا جايي که به عنوان مثال در سال گذشته با همکاري شورا و دهياري ميان آباد هزينه هاي درمان و بستري و معالجه مادر بارداري که از امکانات مالي و حمايتي مناسب برخوردار نبود، پرداخت شد اما اين تجربه را در مراکز شهري نمي توان به دست آورد اما در عين حال به نظر مي رسد حداقل حقوق، عدم امنيت شغلي و تعيين وضعيت شاغلين قراردادي و پيماني، نداشتن اضافه حقوق و حق کارانه و... در کنار تورم اقتصادي انگيزه بسياري از ماماهاي گلستاني را کم کرده است.

---

مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.irارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.