جنکینز همچنین به سخنان مسئول امنیت ملی آمریکا در 29 ژانویه 2014 اشاره کرده که گفته بود ایران در زمینه انرژی هسته‌ای، پیشرفت‌های فنی داشته و توانایی ساخت بمب هسته‌ای را دارد اما ما نمی‌دانیم که آیا ایران سرانجام قصد چنین کاری را دارد یا خیر. (به عبارت دیگر، ایران به سمت ساخت بمب هسته‌ای نرفته اما توان آن را دارد.)

پیتر جنکینز، نفر وسط

این دیپلمات کهنه‌کار انگلیسی می‌گوید: سوال مطرح دیگر این است که آیا ایران توان نهفته‌ای دارد که در آینده بتواند بمب هسته‌ای بسازد، یا خیر؟ اسرائیل قاطعانه معتقد است که ایران چنین توانی دارد، اما شواهد چنین قطعیتی را نشان نمی‌هد.

اما به اعتقاد جنکینز، مسئله مهم‌تر آن است که داشتن توانمندی بالقوه برای ساخت بمب هسته‌ای، نه در تناقض با ان.پی.تی است، نه امری غیرمعمول است و نه لزوما تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی است.

وی محور مذاکرات هسته‌ای با ایران از سال 2003 را دستیابی ایران به بخش مهم توانمندی بالقوه ساخت بمب هسته‌ای یعنی غنی‌سازی اورانیوم در نطنز و سپس فردو خوانده است.

به گفته جنکینز، همه تلاش غرب در این سال‌ها این بوده که از غنی‌سازی ایران در درجات بالای غنی‌سازی در این تاسیسات جلوگیری کند، حال یا با تعطیل کردن این تاسیسات یا حداقل با کاهش شدید توان غنی‌سازی آنها.

سفیر سابق انگلستان در سازمان بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه به مذاکرات هسته‌ای در دولت روحانی که از سپتامبر 2013 آغاز شد اشاره کرده و گفته است: آمریکا و اروپا بر مبنای نگرانی‌های یادشده، در این دور از مذاکرات از ایران خواستند تعداد سانتریفیوژهای فعال در نطنز را از 9 هزار تا به چند 100 تا کاهش دهد.

جنکینز با اشاره به مقاله‌ای که همراه با ریچارد دالتون سفیر سابق انگلستان در ایران نوشته، اظهار داشته است: در این مقاله ما تاکید کرده‌ایم که تداوم اصرار بر کاهش توان غنی‌سازی نطنز در نهایت سبب شکست مذاکرات خواهد شد زیرا بازدید بازرسان آژانس از یک تاسیسات هسته‌ای احتمال استفاده از آن تاسیسات را (برای اهداف ساخت بمب در صورت وجود چنین اهدافی) کاهش می‌دهد و اگر کشوری بخواهد بمب هسته‌ای بسازد، اقدام به ساخت یک تاسیسات هسته‌ای پنهانی خواهد کرد. ایران هم بر فرض اگر توان استفاده از سانتریفیوژهای بیشتری نسبت به نطنز را داشته باشد، دچار چنین حالتی خواهد شد؛ یعنی تداوم اصرار به کاهش قدرت غنی‌سازی در نطنز سبب خواهد شد ایران (بر فرض) برای ساخت بمب هسته‌ای اقدام به استفاده از تاسیسات مخفی کند.

جنکینز توضیح داده که در مقاله او و سفیر سابق انگلستان در ایران، از غرب خواسته شده با قید شروطی، درخواست ایران برای در اختیار داشتن 9 هزار سانتریفیوژ در نطنز را بپذیرد. شروط این پذیرش هم این است که ایران متعهد شود که ظرفیت موجود خود را توسعه ندهد تا زمانی که سازمان بین‌المللی انرژی اتمی اطمینان حاصل کند که هیچ نوع مواد هسته‌ای یا فعالیت مرتبط با بمب هسته‌ای در ایران وجود ندارد و دیگر این که ایران اقدام به ساخت یک رآکتور بومی که با سوخت هسته‌ای بومی کار می‌کند، نماید.

جنکینز معتقد است تحقق شروط پیشنهاد آنها بیش از یک دهه طول خواهد کشید و این مدت، فرصت کافی برای اطمینان‌بخشی از جانب ایران به جامعه غرب خواهد بود تا به این کشور نیز همچون سایر کشورهای دیگر عضو ان.پی.تی که دنبال بمب هسته‌ای نیستند، نگاه و رفتار شود.

وی توضیح می‌دهد که طبق این پیشنهاد، ایران دیگر برای تامین سوخت رآکتورهای ساخت روسیه، نیازمند توسعه توان غنی‌سازی خود نیست بلکه شرکت روس اتم باید سوخت رآکتور بوشهر را تامین کند بدون آن که ایران را از جزئیات فنی آن مطلع سازد.

جنکینز معتقد است که حل مسئله گریز هسته‌ای، قفل‌های مذاکرات را خواهد گشود و راه را برای حل سایر مباحث باز خواهد کرد. بر این اساس، وی پیشنهادی نیز برای حل این مسئله مطرح کرده است.

وی با ذکر این که اصولا صفر کردن احتمال دستیابی ایران به بمب هسته‌ای، ممکن نیست، می‌گوید: پیشنهاد ما این است که باید احتمال تلاش ایران برای استفاده از فناوری‌های هسته‌ای برای ساخت بمب هسته‌ای را به حداقل برسانیم. بنابراین باید توافق هسته‌ای از نگاه رهبران ایران، منطقی و مطابق با منافع این کشور باشد، تبعیض‌آمیز و نامتناسب نباشد. همچنین باید القا کنیم که ایران در صورت نقض ان.پی.تی، فرصت مهمی را از دست خواهد داد که حداقل آن وجهه‌ای است که روحانی و دیگران می‌خواهند از این توافق به دست آورند.

جنکینز برای جلوگیری از نقض توافق از سوی ایران نیز پیشنهاد استفاده از پیشرفته‌ترین بازرسی‌های آژانس و گزینه تهدید قدرت نظامی آمریکا را مطرح کرده است.

جنکینز در پایان یادداشت خود تاکید کرده که وجود روحانی و ظریف، فرصت بزرگی برای غرب است خصوصا با توجه به سابقه مثبت مذاکرات سال‌های 2003 تا 2005 که آنها داشتند.

جنکینز معتقد است روحانی و ظریف، جدی و برای مذاکره‌کنندگان غربی، قابل اعتماد هستند.

با این حال، این دیپلمات انگلیسی تاکید کرده که توافق هسته‌ای با ایران، روابط ایران با غرب را تغییر نخواهد داد.

برای دانلود سند روی تصویر کلیک کنید