مازیار بیژنی کاریکاتوریست برجستهی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی
به گزارشرجانیوز، در همین راستا،اولین برنامه«عصر هنر انقلاب»عصر امروز با تقدیر از «مازیار بیژنی» در سازمان اوج کلید خواهد خورد. «مازیار بیژنی» سال۱۳۵۱در بابل متولد شد. وی کاریکاتور را به طور حرفهای از اوایل دهه 70 آغاز کرد.«بیژنی» حدود دو دهه است که در زمینه کاریکاتور مطبوعاتی فعالیت میکند و قریب به 10 سال مسئولیت ستون ثابت کاریکاتور روزنامه «کیهان» را به عهده داشت.فعالیت در نشریاتی مانند «صبح»، «کیهان» و ضمیمه تخصصی کاریکاتور روزنامه جوان، «کشیده» از جمله مهمترین سوابق مطبوعاتی «بیژنی» محسوب میشود.
به همین مناسبت، «مسعود شجاعی طباطبائی» -دیگر کاریکاتوریست برجسته جبهه فرهنگی انقلابی اسلامی و صاحب دهها عنوان بینالمللی- با ارسال یادداشتی اختصاصی به رجانیوز، به پاس دو دهه فعالیت و مجاهدت فرهنگی «مازیار بیژنی»، به تمجید از او پرداخت. متن این یادداشت خواندنی به شرح زیر است:
«کاریکاتور یا طنز ترسیمی، گونهای بیان گرافیکی از لبخند و خنده است. در یک تعریف کوتاه، کاریکاتور عبارتست از هنر ارائه مفاهیم که در آن صفات و خصوصیات به نحوی اغراقآمیز به تصویر و تفسیر کشیده شده باشد.
اما در میان کاریکاتوریست برجسته ایرانی، «مازیار بیژنی» لحن زیباشناسانهٔ نوینی برای طرحهایش در نظر گرفته که بسیار اثربخش، گاهی به نظر تلخ ولی شادیبخش است. فرمول «بیژنی»، استفاده از زبان شیرین طنز ایرانی است. او به خوبی با کلیدواژههای طنز ایرانی آشناست. زیر و بم اندیشههای متنوع «بیژنی»، با زیر و بم طرحهایش، کاملاً همآهنگی داشته و به اتفاق، ماشین طنز ایرانیای را پایه میگذارد که بیشتر با شوخطبعیهای زیرکانه و با قالبی ساده، طنزهای سیاسی خود را به نمایش میگذارد.
«مازیار بیژنی» در طرحهایش به تفسیر وقایع دنیای پیرامونش میپردازد. شکل اصلی آثار وی برداشت رایج و متعارفی است که آن را روزنامهای یا ژورنالیستی مینامند. در واقع آثار این هنرمند را میتوان در یک بستر زمانی معنا کرد و آن هنری خلاقانه مبتنی بر مسائل روز و مبتنی بر خلاقیتهای فردی اوست؛ به عبارت دیگر، این مفاهیم و نحوهٔ ارائه آن به هنر او سبک و سیاقی خاص میبخشد. در عین حال او طراح کاریکاتورهایی است که موج نویی در کالبد تصاویر طنزآمیز سیاسی در ایران ایجاد کرده است که همگی نشات گرفته از توانمندیهای فردی او در این عرصه است.
مذاکرات برد-برد!
معنی و مفهوم در آثار «بیژنی» مبتنی بر اعتقاد دینی و سیاسی اوست. در عین حال توجه ویژه او به مبانی انقلاب باعث میشود تا او را هنرمندی انقلابی بدانیم. نوعی بدعتگذاری در ارائه مفاهیم آثار، خاصیتی است که ارزش آثار او را مضاعف میکند. «بیژنی» هنر معاصر و زمان خویش را در آثارش به نمایش میگذارد و نمایندهٔ اندیشهای جسورانه در هنر کاریکاتور ایران است. کاریکاتورهای او با کیفیتی بالا در ارائه طنز و با شکلهای بیانی نواندیش او در گرافیک، خط و ترکیببندی خود مینمایاند و در مجموع شکل واحدی از کاریکاتور سیاسی و اجتماعی را به نمایش میگذارد که با حذف قید و بند از شیوه کلاسیک قالب خود را یافته و در سبکی خلاصه میشود که کاملا متعلق به خود اوست.
مازیار بیژنی کاریکاتور ایران را در جستوجوی بیان تازه خود برای خلق هویتی نو در عرصه هنر سیاسی وارد فضای نوینی برای انعکاس واقعیات مربوط به این مرز و بوم بنا مینهد. طرحهای او انعکاس زندگی مردم ماست که با ارتباط صریح با مخاطب دارای فرمی زیبا و جدید از هنر کاریکاتور است. در عین حال او به ضابطهها و نمادها اشراف دارد و آن را در فضای طنز سیاسی معرفی و مطرح میکند.
کتاب «جنبش سبز مخملی» نمونهای از یک اثر بصری کاملا سیاسی است که دستورات «جین شارپ» برای راه اندازی انقلابهای رنگین با نگاه به وقایع و فتنه پس از انتخابات در ایران را به زبان کاریکاتور تفسیر میکند. او با زبان کاریکاتور و بیپیرایه این موضوع را به چالش میکشد و مخاطب عام خود را به واکنش در این راه فرا میخواند، در واقع آگاهی بخشی نوعی از وظیفه کاریکاتوریست در تبیین مواضع سیاسیاش است. در عین حال بیژنی با چاپ کتاب دیگر خود با عنوان «سر بیپناه» با موضوع زمین و زمین خواری، مسکن و مشکلات آن، دست به نمایش آثاری ملهم از مسائل روز میزند و در آخرین کتاب خود با عنوان «نیشتر» در حوزههای اقتصاد و فرهنگ ورود پیدا میکند.
«بیژنی» مفهوم هنر کاریکاتور را از شکل رایج در شکل روشنفکری خود که حسی از تفنن صرف را در دل خود دارد، خارج میکند. کاریکاتور و طنز در آثار او دو عنصر تفکر و خلاقیت را نشان میدهد و کیفیت طنز آثار او جنبههایی از زندگی روزمره را معرفی میکند. طبیعت طنز و گرافیک در آثار او در ارائه مفاهیم تا طنزی مردمی گسترش مییابد؛ چنانکه او در حوزه طنز تصویری خود، مسائل و جنبههای مختلفی را مطرح میکند تا ذخائر فرهنگ تصویری این مرز و بوم غنیتر شود.
در واقع «بیژنی» در کاریکاتورهایش جنبههای مختلفی از زندگی و هستی را در فضا و ارتباطی جدید تدوین، ممکن و تشریح میکند. شناخت او از طنز ژورنالیسم با حضور بیشتر از یک دهه در روزنامههای صبح و کیهان رقم خورد، که با مدیریت سایت اینترنتی کاریکاتور «روزکارتون» تا به حال ادامه داشته است.
آثار این هنرمند بزرگ از نظام ذهنی و احساسی خاصی برخوردار است که به نوعی به جهانبینی خاص از زندگی هنری او میانجامد.
توجه «بیژنی» به فرم، هیچگاه به انتزاع صرف یا فرمالیسم مجرد نمیانجامد و دغدغه او از استفاده از تکنیک در ارائه موضوع و دیدگاهش به نوعی فرم و قالب خاص میرسد که در خطهای او، احساسات نهفته در این خطوط، بعد، عمق و معنا را جاری میسازد.
آثار «بیژنی» برای مخاطب عام است و رمزگشایی این طرحها برای مخاطبین این مرز و بوم کار چندان دشواری نیست، در عین حال چهرهای جدید از طنز گرافیکی در این آثار زمینهای برای معرفی آثارش به عنوان یک هنرمند معاصر با پیشزمینهای از فرهنگ غنی ایرانی اسلامی ایجاد میکند و ابداعات او به سبکی کاملا شخصی بدل میشود که آثار او را از کاریکاتورهای دیگران کاملا متمایز میکند و چهرهای شاخص در شکلسازی نمادین یعنی مهارت در طراحی و ترکیب و گنجاندن محتوایی قابل هضم برای طیف وسیعی از مخاطبینش فراهم میشود.
«بیژنی» در نمایش آثارش در عرصه بین المللی نیز چهرهای نام آشناست، انیمیشنهای کوتاه او با موضوع «هولوکاست» توانست در زمان کوتاهی مخاطبین بسیاری از سراسر دنیا را به جذب کند.
شهرت «بیژنی» هیچگاه مقطعی نبوده و میتوان او را هنرمندی دانست که هر روز تازهتر میشود و حرفهای بسیاری برای گفتن در عرصه طنز ترسیمی دارد. و تنها زمان شاهد خوبی بر این مدعاست که میتواند در بستر خویش حضور موثر هنرمند بزرگی چون «مازیار بیژنی» را به عنوان سرمایهای بزرگ و مایه فخر این مرز و بوم به اثبات برساند.
*****
گفتنی استمراسم بزرگداشت مازیار بیژنی ساعت 17 سهشنبه 18 شهریور در سازمان هنری رسانهای اوج و با حضور چهرههای مختلف فرهنگی و هنری جبهه فرهنگی انقلاب همچون «وحیدی جلیلی»، «نادر طالبزاده»، «ابوالقاسم طالبی»، «مسعود دهنمکی» و «سیدمسعود شجاعی طباطبایی»برگزار میشود.علاقهمندان برای حضور در این مراسم میتوانند به نشانی خیابان آیتالله طالقانی، بین فلسطین و ولیعصر(عج)، خیابان برادران شهید مظفر شمالی، شماره 98 مراجعه کنند.