گروه بین الملل مشرق- با شکل گیری ائتلاف بین المللی علیه داعش گمان زنی های بسیاری در مورد آینده این ائتلاف و سرانجام گروه تروریستی داعش مطرح شد. اعضای اصلی این ائتلاف آمریکا، فرانسه، انگلیس، کانادا، قطر، امارات متحده عربی، بحرین، ترکیه و عربستان هستند. نکته مشترک در مورد این کشورها این است که همین کشورها با کمک های مالی و نظامی زمینه ایجاد و گسترش داعش را فراهم کردند. نقش این کشورها در جنگ علیه مردم سوریه به وضوح در مدت سه سال گذشته روشن شده است. با توجه به این سابقه، به دنبال بررسی اقدامات این ائتلاف در عراق به خصوص در استان مهم «الانبار» و نتایج آن هستیم.
حمله داعش در غفلت معنادار حامیان صلح
بعد از گذشت بیش از سه سال از جنگ داعش در سوریه، این گروه تروریستی تصمیم گرفت به عراق حمله کند. در این حمله داعش بخش عظیمی از نیروهای خود را وارد جبهه عراق کرد. این تمرکز نیروهای تروریستی در کنار اوضاع نابسامان داخلی عراق باعث پیشرفت سریع داعش در خاک عراق شد. داعش حمله خود را از استان «الانبار» آغاز کرد. این استان سنی نشین یک سوم خاک عراق را تشکیل می هد. داعش در حملات اولیه خود «موصل» و «فلوجه» را به تصرف خود درآورد. مردم عراق با فتوای مراجع دینی خود به یاری ارتش این کشور شتافتند. داعش با توجه به بهره مندی از کمک های مالی و لجستیکی کشورهای غربی و عربی همچنان به حملات خود ادامه داد.
البته باید توجه داشت داعش علاوه بر حمایت های مالی این کشورها، هفت میدان نفتی، دو پالایشگاه در عراق و ده میدان نفتی سوریه را به تصرف خود درآورده است. تولید نفت خام این گروه تروریستی 5 برابر تولید فعلی دولت سوریه است.
بر اساس گزارش منتشر شده توسط وزارت نفت سوریه جنگجویان داعش روزانه 80 هزار بشکه نفت استخراج می کنند در حالی که دولت سوریه در بهترین شرایط قادر به تولید 17 هزار بشکه می باشد. این در حالی است که پیش از آغاز اغتشاشات در سوریه فروش نفت یک چهارم از در آمدهای دولت را تشکیل می داد. هفت میدان نفتی عراق که در کنترل کامل داعش قرار دارد که هر یک از آنها بین 40 تا 70 حلقه چاه در خود دارند. به اعتقاد کارشناسان امور تروریسم حجم دارایی های منقول و اسکناس موجود در اختیار داعش بیش از 2 میلیارد دلار تخمین زده می شود. گفته می شود داعش با بهره مندی از این منابع مالی شصت هزار جنگجو را به استخدام خود آورده است.
درگیری های نیروهای مردمی و ارتش عراق باعث کند شدن روند پیشروی داعش شد. عملیات های تروریستی داعش در استان صلاح الدین و دیاله ادامه پیدا کرد. این مناطق که در شرق عراق واقع شده اند در کنار تصرفات داعش در غرب عراق برتری استراتژیک به داعش بخشید. استان الانبار که در غرب عراق و نزدیکی مرز سوریه قرار دارد از مهم ترین این مناطق است. تصرف این مناطق نزدیک به مرز سوریه باعث شد تا داعش بتواند نیروهای خود در عراق را به خوبی پشتیبانی کند.
بیداری دیر هنگام
در ائتلاف بین اللملی علیه داعش بزرگترین ارتش های دنیا حضور دارند. آمریکا به عنوان پرمدعا و پرهزینه ترین ارتش دنیا فرماندهی حملات علیه داعش را بر عهده گرفت. این ائتلاف هدف اولیه خود را نابودی داعش و برقراری صلح در منطقه اعلام کرد. سهم هرکدام از این کشورها در حمله به داعش به شرح ذیل است:
1. ارتش آمریکا از 18 اوت گذشته بیش از 400 مورد حمله علیه مناطقی که گفته می شود محل استقرار داعش است در شمال و غرب عراق انجام داده است، این در حالی است که بیش از 800 مشاور نظامی وسرباز نیز با هدف کمک به ارتش عراق وحمایت از سفارت آمریکا در بغداد، به این کشور اعزام شده اند.
2. کانادا: دهها نظامی کانادایی در ماموریت های 30 روزه که قابل تمدید می باشند هم اکنون در منطقه شمال عراق مستقر و به نیروهای کرد در مقابله با داعش کمک می کنند.
3. فرانسه: حجم زیادی از سلاح و مهمات به همراه 58 تن کمک های انسان دوستانه صرفا برای منطقه شمال عراق و منطقه اربیل ارسال کرد.
4. آلمان: تا کنون سه محموله از سلاح و مهمات در اختیار نیروهای پیشمرگه کرد قرار داده است، بر اساس اعلام وزارت دفاع آلمان این محموله ها شامل 30 سامانه موشکی ضد تانک، 16 هزار تفنگ، 8 هزار کلت کمری وسایت های متحرک شلیک موشک های ضد تانک است.
5. ایتالیا: این کشور سلاح های سنگین و سبک به عراق ارسال کرده است این محموله شامل 30 هزار کلاشینکوف و مقادیری موشک های ضد تانک است که ایتالیا 20 سال پیش آن را از داخل یک کشتی که عزیمت به یوگسلاوی سابق را داشت، مصادره کرده بود.
ناکامی ائتلاف در میان بهت ناظران
هزینه جنگ آمریکا علیه داعش در سوریه وعراق ساعتی 312 هزار دلار اعلام شده است که ظاهرا برخی از کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس آن را پرداخت می کنند.
این میزان از نیروی نظامی، تجهیزات نظامی و حملات ائتلاف علیه داعش در عمل تاثیر جدی نداشت. داعش حتی بیش از پیش به پیشروی در خاک عراق ادامه داد. این گروه تروریستی توانست بخش های زیادی از «الرمادی» مرکز الانبار را تصرف کند. همچنین نیروهای داعش به سمت شهرهای دیگر این منطقه از جمله شهرهای «هیت» و «کبیسه» پیشروی کرده اند.
شهر هیت در 150 کیلومتری بغداد واقع شده است. نزدیکی این شهر به بغداد و تسلط نسبی داعش بر جاده های بغداد احتمال حمله این گروه را به بغداد تقویت می کند. این گروه همچنین در مناطق دیگری از جنوب شرق فلوجه نیز پیشروی کرده اند. آنها همچنین توانسته اند روستاهای اطراف شهر «الکرمه» که پیش از این تحت کنترل نیروهای امنیتی عراقی و عشایر بود را نیز به اشغال خود در آورند.
در این میان واکنش مقام های غربی در قبال تحولات عراق در خور توجه است. «جان کری»، وزیر خارجه امریکا در واکنش به درخواست کمک اهالی استان انبار برای نجات این استان از دست داعش گفت که مردم استان الانبار خودشان باید برای بازپس گیری این استان دست به کار شوند. جان کری در اظهارات خود از مردم عراق خواست تا مسلح شوند و کشور خود را از داعش پس بگیرند.
پیش از این مردم استان الانبار از نیروهای آمریکایی خواسته بودند که با ارسال نیروی زمینی به آزاد شدن این استان از دست داعش کمک کنند. کری همچنین تاکید کرد، آموزش نیروهای عراقی دست کم یک سال به طول خواهد انجامید و این مساله یکی از دلایل طولانی شدن جنگ با داعش خواهد بود. این اظهارات به خوبی نشانگر جدی نبودن قصد آمریکا در مبارزه با داعش است.
«فیلیپ هاموند»، وزیر امور خارجه انگلیس نیز که روز دوشنبه، 21 مهر، به طور ناگهانی وارد بغداد شد گفت که پیروزی بر داعش وظیفه نیروهای عراقی و جامعه سنی است و ورود نیروهای زمینی خارجی به این کشور باعث افزایش افراط گرایی و به سود داعش تمام خواهد شد. وی تاکید کرد، انجام حملات هوایی یکی از اقداماتی است که نیروهای پیمان بین المللی مبارزه با داعش در دستور کار خود قرار داده اند تا جلوی پیشروی ها و رسیدن امکانات نظامی به آن را بگیرند و این پیمان تلاش دارد با حمله به تاسیسات نفتی تحت کنترل این شبکه در سوریه منابع مالی آن را قطع کند.
جالب توجه است حملات هوایی نیروهای ائتلاف بین المللی تا کنون منجر به نابودی بخش عمده ای از زیرساخت های عراق شده است. این ناتوانی در کنترل داعش منحصر به صحنه جنگ نظامی نیست. داعش در روزهای اخیر به حملات تروریستی متعددی دسته زده است. یک آمار خیره کننده اینکه طی هفته اخیر تعداد کشته های انفجارهای نقاط مختلف پایتخت نزدیک به 250 نفر برآورد می شود.
طبق اظهار نظر شهروندان بغداد مساله امنیتی به یک مساله روانی در بغداد تبدیل شده و فضای رعب و وحشت بر پایتخت عراق سایه انداخته است. شهروندان عراقی هر آن از این می ترسند که نیروهای داعش وارد بغداد شده و این شهر را به تصرف خود در آورند.
کلام آخر
با توجه به حوادث روزهای اخیر می توان اینگونه نتیجه گرفت که ورود نیروهای نظامی ائتلاف بین المللی علیه داعش نه تنها داعش را مهار نکرده است بلکه این گروه از فضای موجود استفاده کرده و پیشروی کرده است. این پیشروی ها تا 50 کیلومتری بغداد هم رسیده است و شایعاتی مبنی بر حمله به بغداد به گوش می رسد.
علاوه بر پیشروی داعش در میدان نبرد، داعش با بمب گذاری و حملات تروریستی توانسته است امنیت عراق به خصوص بغداد را به خطر بیاندازد. به نظر می رسد ائتلاف بین المللی علیع داعش فقط در ظاهر با داعش مقابله می کند و در واقعیت حضور ناموفق این کشورها و سکوت رسانه های حامیان آنان فرصت مناسبی برای ادامه جنایات این گروه فراهم کرده است.
