گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.
****
روزنامه مردم‌سالاری
ارگان رسمی حزب مردم‌سالاری شنبه را با تیترهای «رایزنی ظریف با تهران درباره پیشنهاد جدید 1+5» و «وداع با سر طلایی فوتبال ایران» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· پیش‌فرض‌های مشکوک بهارستان
مهدی مالمیر در سرمقاله روزنامه مردم‌سالاری به انتقاد از رویه بهارستان در رویاروی با گزینه‌های پیشنهادی دولت برای صدارت وزارت علوم پرداخته است؛ وی در بخشی از این سرمقاله حساسیت مجلس نسبت به حضور در «فتنه» را پیش‌فرض مشکوک قلمداد کرد و در همین راستا نوشت «مشارکت در آنچه آن‌ها «فتنه» می‌خوانند، امضا کردن فلان بیانیه و شرکت در بهمان تحصن آن‌هم درگیر و دار حوادث پرشتاب آن سال که مجال تأمل و ارزیابی دقیق را از بسیاری ربوده بود، جملگی اتهامات کلی و مالامال از حدس‌ها و گمان‌هاست که هیچ‌یک از گناهانی را که برخی بر وزرای پیشنهادی می‌نویسند، اثبات نمی‌کند. طرفه آنکه هر چهار وزیری که برای تصدی وزارت علوم به مجلس معرفی‌شده‌اند ازجمله افراد شناخته‌شده در عرصه دانشگاه‌اند و هیچ‌گونه نکته نا روشنی در کارنامه سیاسی آن‌ها دست‌کم ازنظر نهادهای امنیتی به چشم نمی‌خورد. اگر به‌راستی تنها یکی از اتهاماتی که امروز برخی نمایندگان بر سر وزرای پیشنهادی آوار کرده‌اند، حظی از حقیقت داشته باشد، حق نداریم نگران سهل‌انگاری سیستم امنیتی کشور باشیم که عناصر فعال در حوادث غمبار سال 88 (آن‌چنان‌که برخی مجلسیان می‌پندارند) به‌جای پاسخگویی به مراجع قضایی و امنیتی تا مرتبه وزیر در دولتی بالا می‌آیند که رییسش سال‌ها خود مسئول عالی‌ترین نهاد امنیتی کشور بوده است؟! و باز آیا بهتر نیست نمایندگان محترم به‌عوض تکیه‌بر احساسات و حدس‌ها و گمان‌های مشکوک و اتهامات پُر شبهه، به تبارشناسی پدیده‌های سیاسی، اقناع افکار عمومی و بالا کشیدن سطح بحث سیاسی بپردازند که ضرورت سیاست ورزی در جهان پیچیده امروزی است؟»
روزنامه ابتکار
روزنامه ابتکار شنبه را به تیترهای «وین در انتظار دستور پایتخت‌ها» و «تقدیر آیت‌الله جنتی از رد گزینه‌های وزارت علوم» اختصاص داد.
· بازی تخریبی با پیامک
روزنامه
ابتکار در صفحه سیاسی خود خبر از موج جدید آنچه تخریب گزینه دولت می‌خواند پرداخته
است؛ گروه سیاسی روزنامه ابتکار معتقد است که جریان سیاسی خاص با تغییر شیوه تخریب
به استقبال گزینه ساختمان شیشه‌ای شهرک غرب رفته است و سپس در همین راستا نوشت «به نظر می‌رسد یک جریان سیاسی منتقد دولت،
بهترین راه تحت‌فشار گذاشتن دولت روحانی را بازی کثیف پیامک‌سازی و جعل واقعیت با تکیه‌بر
یک مضمون خاص علیه گزینه‌های پیشنهادی رئیس‌جمهور برای وزارت علوم می‌داند و به دنبال
آن است که با خالی نگه‌داشتن صندلی وزارت علوم، در باد پیروزی بر دولت بخوابند.
به نظر می‌رسد که این روند درنهایت به دنبال آن است که با مقابل هم قرار دادن مجلس و دولت در این ماجرا، فشار را بر دولت افزون سازد. گروه دست‌اندرکار این اقدامات که از امکانات ارتباطی داخلی در فضای مخابراتی و اینترنتی و همچنین تریبون‌های سیاسی و رسانه‌ای وابسته استفاده می‌کنند، در جریان معرفی اخیر وزیران پیشنهادی علوم، عملیات خود را گسترده‌تر از قبل آغاز کردند. حال پس از فضاسازی مجازی و ارتباطی برای ترور شخصیت دو وزیر پیشنهادی وزارت علوم پس از استیضاح و برکناری رضا فرجی دانا، اکنون محمد فرهادی هدف گرفته‌شده است. بلافاصله پس از معرفی محمد فرهادی به‌عنوان گزینه جدید دولت برای وزارت علوم، قطار پیامک سازی و انتشار اطلاعات مجعول در رسانه‌ها علیه وی، به‌منظور مخالف سازی در میان نمایندگان به راه افتاده است. ابعاد این پیامک سازی و انتشار اطلاعات غلط به‌گونه‌ای گسترده شده که یک عضو فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت در مجلس این اقدامات را «شیطنت‌آمیز» و دربرگیرنده «نیت ناپاک» دانست.»
روزنامه اعتماد
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم تای بالای صفحه اول خود را به تیتر «انتظار تا لحظه آخر» اختصاص داده است.
· ظریف به تهران بازنمی‌گردد
روزنامه اعتماد در گزارشی خبری - تحلیلی به بررسی روند مذاکرات هسته‌ای در وین پرداخته است؛ «انتظار تا لحظه آخر» نمایان گر ابهام و ایهام در اظهارات طرفین نسبت به فرجام مذاکرات هسته‌ای است؛ روزنامه اعتماد با اعلام عدم بازگشت ظریف به تهران سناریوهای را پیرامون آن مطرح ساخت و نوشت «تکذیب خبر بازگشت محمدجواد ظریف به تهران در حالی صورت گرفت که برخی خبرنگاران خارجی مانند لورا روزن، خبرنگار المانیتور در توییتر خود به نقل از برخی منابع ایرانی ادعا کردند که ظریف ابتدا قصد سفر به ایران را داشته است اما به دلایلی سفر خود را لغو کرده و حتی بلیت پروازی به سمت تهران هم برای وی مهیا بوده است. مجموع این خبرها دو سناریو را در خصوص دلایل کنسل شدن سفر محمدجواد ظریف به ایران به ذهن متبادر میکند. بر اساس سناریوی اول آنچه با حضور جان کری و وزرای امور خارجه انگلستان و فرانسه در دیدار با مقام‌های ایرانی مطرح‌شده است قابلیت بحث با پایتخت را نداشته و وزیر امور خارجه ایران ترجیح داده با ماندن در وین در حقیقت به مذاکرات فشرده خود ادامه دهد. بر اساس سناریوی دوم ماحصل دو روز مذاکره با سه وزیر امور خارجه این پتانسیل را دارد که باگذشت زمان پخته‌شده و ظریف در چند روز آینده با دست پرتر و برای تصمیم نهایی به تهران برود. خبر بازگشت ظریف به تهران تا ساعت ۲۴ روز جمعه در حالی تأییدشده است که به گفته یک منبع آگاه، احتمال شکل گرفتن این سفر در هرلحظه وجود دارد و همه‌چیز به روند پیشرفت مذاکرات بستگی دارد. در شرایطی که گفته می‌شود جان کری دیشب وین را به مقصد پاریس ترک کرده و زمانی برای بازگشت وی به وین برای ادامه مذاکرات وجود ندارد. یک عضو نزدیک به گروه مذاکره‌کننده ایران در پاسخ به این پرسش که آیا با رفتن جان کری، محمدجواد ظریف در وین می‌ماند و به مذاکرات ادامه خواهد داد، گفت: کاترین اشتون طرف مقابل رسمی مذاکره‌کننده به نمایندگی از ۱+۵ با ایران است و وزیر امور خارجه کشورمان تا زمانی که ایشان در وین باشد به مذاکرات تا ۲۴ نوامبر ادامه خواهند داد.»
· اشتباه اصلاح‌طلبان، قطع ارتباط با مسئولان ارشد نظام بود
روزنامه اعتماد در صفحه احزاب خود به انعکاس سخنان رسول منتجب‌نیا، عضو ارشد حزب اعتماد ملی پرداخته است؛ وی در قسمتی از این گفت‌وگو به آسیب‌شناسی کنش سیاسی اصلاح‌طلبان پرداخته است و اظهار داشت «اشتباه اصلاح‌طلبان، قطع شدن ارتباط اصلاح‌طلبان با مسئولان ارشد نظام بود، اصلاح‌طلبان امروز باید از گذشته درس گرفته و اجازه ندهند کسی یا جریانی میان آنان و سران نظام قرار بگیرد، بعد از تندروی‌هایی که عده خاصی از فعالان سیاسی در دوره اصلاحات و بعد از سال ۸۸ انجام دادند رابطه ساختاری اصلاح‌طلبان با سران نظام دچار مشکل شد، اکنون زمان آن فرارسیده است که اصلاح‌طلبان ارتباط ساختاری خود را با سران نظام بهبود ببخشند»
روزنامه آرمان
روزنامه اصلاح‌طلب آرمان صفحه اول خود را به تیترهای «خواهش می‌کنیم اصلاح‌طلبان بیایند» و «وین؛ توافق و دیگر هیچ» اختصاص داد.
· چراغ سبز اصلاح‌طلبان به بازگشت پرقدرت
مطهره شفیعی در صفحه سیاسی روزنامه آرمان به بررسی فعالیت طیف‌های سیاسی اردوگاه اصلاح‌طلب (حزب کارگزاران سازندگی، حزب اعتماد ملی، مجمع روحانیون مبارز) در سپهر سیاسی کشور برای انتخابات سال آینده بهارستان پرداخته است؛ دبیر سرویس سیاسی روزنامه آرمان معتقد است که حزب کارگزاران سازندگی فعال‌ترین طیف سیاسی اصلاح‌طلب است که فعالیت خود را با افزودن نیروهای جدید به شورای مرکزی افزایش داده است؛ وی در این خصوص نوشت «این حزب که ورودش به عرصه سیاست با فرازوفرودهایی همراه بود، سعی کرد برای بقای خود چراغ‌های فعالیتش را نیمه‌روشن کند و در مواقعی که نیاز به نقش‌آفرینی آن‌ها بود با پروژکتور به کمک سایر اصلاح‌طلبان می‌آمد. حزب کارگزاران با حضور اعضای باسابقه‌اش مانند حسین مرعشی، طاهر نژاد و فائزه و محسن هاشمی وزنه پرقدرتی در کنار سایر احزاب اصلاح‌طلب است و در خلأ احزابی که قبلاً فعال بودند می‌تواند نه به‌عنوان چتر بلکه به‌عنوان اهرمی پرقدرت کفه اصلاح‌طلبان را در معادلات سیاسی بالا ببرد. جدایی محمد هاشمی با دلایلی که در گفت‌وگو با «آرمان» مطرح کرد، اگرچه برای اعضای این حزب خوشایند نبود اما اعضای دیگر این حزب سعی کردند تا هر چه زودتر آرامش را به فضای درونی حزب بازگردانند چون به اعتقاد آن‌ها اهدافی که تعیین‌شده را باید پیش بگیرند. تنها ایرادی که می‌توان در این مقطع به حزب کارگزاران وارد کرد، خطر دچار شدن به رکود به دلیل عدم تغییرات مدیریتی در آن است چنانکه این خطر وجود دارد عدم این تغییرات به‌مثابه ترمزی در مسیر فعالیت دیگر اعضا عمل کند. نشاط اعضای باسابقه مانند مرعشی در کنار جوانان تازه پیوسته به شورای مرکزی می‌تواند حکم برتری این حزب نسبت به دیگر احزاب حتی در جریان رقیب را داشته باشد که این موفقیت مشروط به ایجاد تفکری جدید یا روی کار آمدن تفکری نو در بالاترین ارکان تصمیم‌گیری آن است. درنهایت نمی‌توان منکر این موضوع شد که حزب کارگزاران این روزها آهسته و پیوسته به سمت هدف در حال حرکت است.»
· ستادهای انتخاباتی روحانی در استان‌ها فعال شدند
محمدرضا باهنر دبیر کل جبهه پیروان خط امام و رهبری در گفت‌وگو با روزنامه آرمان به شرایط سیاسی اصولگرایان در مقطع کنونی پرداخت؛ دبیر کل جامعه اسلامی مهندسین در این گفت‌وگو نسبت فعالیت حامیان دولت اظهار داشت «شنیدم که ستادهای انتخاباتی آقای دکتر روحانی در استان‌ها فعال میشوند، این‌ها حزب نیستند، جبهه هستند. خیلی از این‌ها ممکن است فعال باشند و جناب دکتر روحانی اصلاً خبر هم نداشته باشند یا اینکه دکتر روحانی دنبال حزب یا تشکیلاتی باشند که نشنیدم البته اشکال ندارد اگر ایشان هم اقدام کند و شاید اقدام خوبی باشد ولی من این را نشنیده‌ام. یکسری ستادها هستند این‌ها طرفدار آقای روحانی هستند کما اینکه درگذشته هم بودند و دورهم جمع می‌شدند و می‌گفتند ما طرفداران آقای احمدی‌نژاد هستیم و زمان آقای هاشمی هم یک عده بودند مثل کارگزاران سازندگی که این‌ها می‌گفتند ما طرفداران آقای هاشمی هستیم. این‌ها معنایشان حزب نیست، جبهه است و اشکال هم ندارد. جبهه در غیبت احزاب فعال است و استقبال می‌کنیم که متشکل بشوند، جمع بشوند و بیایند رقابت کنند» عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی سپس پیرامون انتخابات ریاست مجلس خبرگان اظهار داشت «انتخابات ریاست مجلس خبرگان دو سه ماه دیگر مانده و نام 3 تا 4 نفر مطرح است که دارند کار می‌کنند. آقای هاشمی رفسنجانی، آقای هاشمی شاهرودی، آقای سید احمد خاتمی و آقای یزدی مطرح هستند. کار خبرگان را به خود خبرگان واگذار کنیم ما سیاسیون واردش نشویم»
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «برای توافق آمده‌ایم نه تمدید» و «درآمد 10 هزارمیلیاردی قاچاق مواد مخدر در ایران» اختصاص داد.
· دوراهی؛ توافق یا تمدید
مریم سالاری، خبرنگار اعزامی روزنامه دولتی ایران به وین در گزارش خود پیرامون مذاکرات هسته‌ای میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای 1+5 از امضای توافق میان طرفین مذاکره خبر داد؛ خبرنگار روزنامه ایران درباره نتیجه مذاکرات نوشت «در میان حجم زیاد اخبار و گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای مبنی بر نتایج نشست آخر ایران و 1+5، خبر از احتمال به امضا رسیدن مفاد اولیه یک توافق جامعی را می‌دهد که نیازمند تکمیل و بررسی در زمان‌های دیگری است. برخی از مقامات آلمانی به گزینه احتمالی اشاره داشته‌اند. در این راستا سخنگوی سفارت آلمان در واشنگتن تأکید کرده است که ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 با ضرب‌الاجل 24 نوامبر ممکن است به مفاد اولیه یک توافق جامع دست یابند اما برای تکمیل و اجرایی شدن آن به فرصت بیشتری نیاز دارند که احتمالاً تا اواسط سال میلادی آینده طول می‌کشد. در این میان خبرگزاری روسی راشا تودی نیز گزارش داد که سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، پس از دیدار با وزیر خارجه عربستان سعودی در یک کنفرانس خبری اعلام کرد: گفت‌وگوی هسته‌ای با ایران وارد مرحله جدی شده است و تقریباً تمام عناصر دستیابی به یک توافق هسته‌ای آماده است. این ارزیابی‌ها در حالی است که برخی از رسانه‌های غربی ازجمله رویترز از نخستین روز مذاکرات بر احتمال تمدید مذاکرات و بی‌نتیجه ماندن این دور از گفت‌وگوها تأکید کرده و تلاش کردند تا به نقل از برخی منابع دیپلماتیک خبر تمدید گفت‌وگوهای هسته‌ای را جدی‌تر از سایر نتایج مذاکره برجسته کنند. البته مقامات ایرانی و آمریکایی این اخبار را تکذیب کرده و رسانه‌ها را به صبر و انتظار تا پایان فرصت باقی‌مانده فراخوانده‌اند.»
روزنامه آفتاب یزد
روزنامه اصلاح‌طلب آفتاب یزد با تیترهای «ثانیه‌شمار توافق نهایی» و «عزم دولت برای تکمیل آزادراه افسانه‌ای» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· دغدغه اصلاحات تهیه لیست نیست
«دغدغه نیروهای اصلاح‌طلب تهیه لیست نیست» این گزاره مهم‌ترین سخنان حجت‌الاسلام رهامی دبیر کمیته انتخاباتی شورای هماهنگی جبهه اصلاحات است؛ این سخنان در حالی از سوی ایشان بر زبان جاری می‌شود که پس از رأی الهه راست‌گو به قالیباف در انتخابات شهرداری تهران، رهامی مسئول تهیه لیست اصلاح‌طلبان در شورای شهر تهران مورد هجمه هم طیف‌های خود نسبت به مکانیم تهیه لیست انتخاباتی قرار گرفت و حتی دریافت وجه مالی نیز از سوی منتقدان وی مطرح شد؛ این فعال اصلاح‌طلب سپس درباره چگونگی راهبرد اصلاحات برای پیروزی در انتخابات آتی از ائتلاف با طیف سیاسی حامی اعتدال خبر داد و اظهار داشت «ممکن است در یک شهری، شهرستانی و یا تهران ما کاندیدای اصلاح‌طلبی تمام‌عیار داشته باشیم اما زمینه ورود و حمایت لازم را نداشته باشد اما در همان شهر کاندیدای معتدلی حضورداشته باشد که درمجموع گرایشات تند اصلاح‌طلب‌ها را ندارد اما اگر وارد مجلس شود می‌دانیم که پاک دست است. از آزادی‌ها، قانون اساسی و حقوق ملت دفاع خواهد کرد. به‌طور طبیعی از او حمایت خواهیم کرد و اگر لازم باشد از کاندیدای خود می‌خواهیم به نفع او کنار برود» و سپس در بخشی از گفت‌وگو تصریح کرد «به نظر من این تدبیر سیاسی است که بیایم در مجلس یک لیست ائتلافی تهیه کنیم تا به‌جای اینکه افراد افراطی طرف مقابل وارد مجلس شوند و مجلس را به حال و روزی بدتر از این بیندازند ... و در کنار تعدادی از نیروهای اصلاح‌طلب، مجلسی ترکیبی از اصلاح‌طلبان و معتدلین تشکیل شود»
· بهارستان لجباز!
زهرا صفیاری در یادداشتی در صفحه اول روزنامه آفتاب به انتقاد از رفتار نمایندگان مجلس نسبت به گزینه‌های پیشنهادی دولت برای وزارت علوم پرداخته است و آن را تعبیر به «لجبازی» کرده است، این فعال سیاسی اصلاح‌طلب نوشت «در شرایط کنونی به‌جرئت می‌توان گفت، مجلس به لجبازی با دولت می‌پردازد و با توجه به روند حرکتی نمایندگان و پایداری بهارستان مقابل پاستور دور از ذهن نیست که وزارت علوم تا پایان سال 93 همچنان بدون وزیر باقی بماند. مرزبندی‌های اخیر نمایندگان به حضور و عدم حضور وزرای پیشنهادی در حوادث سال 88 سبب شده است تا جریان تعیین وزیر به حاشیه کشیده شود. در شرایطی که دولت تا حد توان به تعامل با مجلس می‌پردازد و سعی دارد امور را به بهترین نحو اداره امور را به بهترین نحو اداره کند، هنوز اهالی بهارستان در پی تهیه فیلم و مدرک یابی علیه مردان کابینه هستند و این کار در حالی انجام می‌گیرد که نمایندگان تا همین چند ماه گذشته در برابر تخلفات گسترده دولت قبل روزه سکوت گرفته بودند و حاضر نبودند دست به حقیقت‌گویی بزنند.»
