گروه سیاسی مشرق - رسانههای مکتوب همواره نقش عمدهای در هدایت افکار عمومی و جریانسازی رسانهای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامهها، جایگاه ویژهای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامههای متعلق به جریان اصلاحطلب میپردازد.
روزنامههای اصلاحطلب روز چهارشنبه را با تمرکز خبری بر سخنان حجتالاسلام روحانی در سفر استانی خود به گرگان و اظهارات محمدجواد ظریف پیرامون مذاکرات هستهای آغاز کردند؛ از سوی دیگر روزنامههای اصلاحطلب سکوت خود را نسبت به سخنان عیسی سحرخیز نسبت به فاصلهگیری اصلاحطلبان از آموزههای سیاسی امام خمینی (ره) پایان بخشیدند بهنحویکه به بدون پاسخ به مرزبندیهای شکلگرفته از دوران اصلاحات و اوج تناقض رفتاری آنان در فتنه 88 با اندیشههای امام خمینی(ره)، روزنامه آرمان آن را پروژه عملیاتی طیف تندرو برای تکرار «پروژه القای شکاف اصلاحطلبان با امام (ره)» تعبیر کرد.
روزنامه مردمسالاری
ارگان رسمی حزب مردمسالاری چهارشنبه را با تیترهای «دنیا به این نتیجه رسید که راه برخورد با ایران، مذاکره است» و «زیرپوست معلولیت» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· مذاکره؛ راهحل اختلافات
محمدجواد ظریف در اولین موضعگیریاش در مجامع عمومی در سخنرانی همایش دیپلماسی هستهای دیروز (سهشنبه) در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی اظهار داشت «رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان با اشاره به مذاکرات هستهای ایران با 1+5 گفت: امروز نهتنها سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بلکه منطقه و جهان به دنبال رسیدن به تفاهم در برنامه صلحآمیز هستهای کشورمان هستند و این امر بسیار مهم است و طلیعه بسیار خوبی از همکاریهای سازنده را نشان میدهد و آثار و مواهب بسیار مهمی را برای کشور به دنبال خواهد داشت. وی ادامه داد: همه ما اذعان داریم که دیپلماسی هستهای در یک سال و نیم گذشته نهتنها یکی از موضوعات مهم سیاست خارجی ما بوده است بلکه یکی از مهمترین موضوعات عرصه بینالملل پس از جنگ سرد است. این موضوع در مقاطع مختلف باعث شده است تا 6 وزیر خارجه کشورهای عمده جهان به یک شهر آمده تا در مقابل نمایندگان مردم بزرگ ایران به مذاکره بپردازند و در بسیاری از این مقاطع سه مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا شاید برای اولین بار در تاریخ اخیر بهطور همزمان در واشنگتن نبوده و بهجای آن در مذاکره حضور دارند. ظریف حضور همزمان سه مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در مذاکرات هستهای ایران با 1+5 را نشاندهنده نقش جمهوری اسلامی ایران در عرصه بینالمللی دانست و تأکید کرد: علاوه بر اهمیت جایگاه ایران در منطقه این حضور نشاندهنده اهمیت این مذاکرات در روابط بینالملل بهویژه در روابطی که کشورهای عمده جهان با آن مشغول هستند است. وزیر امور خارجه کشورمان روشن بودن افقهای مذاکرات را باوجود فراز و نشیبهای بسیار موجود در این روند یکی دیگر از دستاوردهای یک سال و نیم مذاکره تیم هستهای کشورمان خواند و افزود: روشن بودن افق آینده در عین تمام چالشهای موجود در مذاکرات که طبیعت هر مذاکرهای است و اینکه شرایط بههیچوجه امکان ندارد به یک سال و نیم قبل از مذاکرات بازگردد از دستاوردهای ما محسوب میشود.»
روزنامه ابتکار
روزنامه ابتکار چهارشنبه را به تیترهای «تجدید پیمان روحانی» و «هیچکس نگران نشود!» اختصاص داد.
· روحانی و استراتژی حمله شیر
مصطفی داننده در سرمقاله روزنامه ابتکار معتقد است که روحانی استراتژی حمله شیر که منتج از آرامش در سیاست داخلی برای مقابله با دشمن خارجی را اتخاذ کرده است؛ این روزنامهنگار اصلاحطلب در بخشی از سرمقاله خود آورده است «رئیسجمهور روحانی بر همین اساس و برای داشتن دست قدرتمند در مذاکرات هستهای سعی کرد در داخل مرزها سیاست تعامل با تمام گروهها و جریانهای سیاسی کشور را در دستور کار خود قرار دهد. حسن روحانی دست دوستی خود را از همان روزهای ابتدایی به سمت تمام نهادهای تأثیرگذار ایران دراز کرد تا آنها را با خود در مسیری که ترسیم کرده است همراه کند. او از فراجناحی بودن سخن به میان آورد، مجلس را در رأس امور دانست، از جایگاه ویژه مراجع و حوزههای علمیه در نزد دولت گفت و از سپاه نیز خواست که با دولت همراه باشند. رئیسجمهور به دنبال تشکیل ید واحدی برای مذاکرات هستهای بود. همین رفتار روحانی باعث شد برخی دوستان دولت لب به گلایه بگشایند که چرا روحانی در برابر برخی تندروها یا حتی برخی رفتارهای نمایندگان مجلس کوتاه میآید؟ این سؤالها از دولت روحانی یک پاسخ دارد و آنهم اینکه اولویت اصلی روحانی حل پرونده هستهای و مشکلات اقتصادی مردم است و به همین خاطر نمیتواند شرایط کشور را بهگونهای رقم بزند که هدف اصلی دولتش به خطر بیفتد. قطعاً پنجه در پنجه شدن با رقبای سیاسی میتواند حواس و تمرکز دولت را پرونده هستهای به دعواهای سیاسی کشور بکشاند که میتواند ضربه سختی به مذاکرات هستهای وارد کند.»
روزنامه اعتماد
روزنامه اصلاحطلب اعتماد نیمتای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «حتی منتقد آن هم برای ما دعا کردند» و «حزب لاریجانی میآید» اختصاص داده است.
· حزب لاریجانی؛ برادر بزرگتر اصولگرایان
روزنامه اعتماد در صفحه اول خود به تحلیل تمایل علی لاریجانی به تشکیل حزب در ساحت سیاسی کشور پرداخته است؛ مجتبی حسینی در این تحلیل پیرامون نقش این حزب در اردوگاه سیاسی اصولگرایان نوشت «علی لاریجانی با راهاندازی حزب گویا میخواهد نقش برادر بزرگتر را برای اصولگرایان بازی کند. او بیتردید دغدغه قدرت گرفتن تندروها در اردوگاه اصولگرایی را دارد و نمیخواهد که این طیف به بهانههای واهی میداندار و جلودار اصولگرایان شوند. البته از سوی دیگر لاریجانی که طی یک دهه گذشته توانسته جایگاه محکم و قابل اتکایی را در بدنه راستگرایان سنتی کسب کند، این روزها از امیدهای اصلی اصولگرایان سنتی و میانهرو برای رها شدن از کابوس حاشیهنشینی مطلق در میدان سیاست و بهویژه انتخابات مجلس دهم است. البته رابطه حسنه لاریجانی با هاشمی رفسنجانی، ناطق نوری، حسن روحانی و برخی دیگر از چهرههای اصولگرا شانس او را برای رسیدن به «قلندری اصولگرایان» تقویت میکند. لاریجانی طی چند سالی که افرادی چون آیتالله هاشمی و ناطق نوری و حتی حسن روحانی مورد هجمههای تند اصولگرایان قرار میگرفتند، دست از حمایت آنها نکشید و تاوان این حمایت خود را در سخنرانی مشهور در قم پس داد. همان روزی که عدهای با مهر و کفش و نعلین به استقبالش رفتند تا مشخص شود که حمایت از این چهرههای محبوب مردمی برای لاریجانی اصولگرا بی هزینه نیست. از همین روست که هاشمی و ناطق نوری و روحانی همواره در خلوت و جلوت از لاریجانی و سبک مدیریتش حمایت کردهاند و آغوششان روی او باز بوده است. همین جایگاه لاریجانی در بین این طیف از اصولگرایان است که شانس او را برای موفقیت بالاتر میبرد و این احتمال را مطرح میسازد که لاریجانی بتواند در مسیری که پیشرو دارد از حمایت افرادی چون ناطق نوری به نفع خود و البته جریان اصولگرایی بهره ببرد و شاید فتح بابی برای آشتی او با اصولگرایان شود.»
روزنامه شرق
روزنامه اصلاحطلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «دوران افراط و زمان امنیتی بودن سر آمده» و «مذاکرات به پایان موفقیتآمیز نزدیک شده است» اختصاص داد.
· همه وعدههای یک رئیسجمهور
صادق زیباکلام در سرمقاله روزنامه شرق به چگونگی مواجهه مردم با تحقق وعدههای انتخاباتی رئیسجمهور پرداخته است؛ فعال سیاسی جریان اصلاحطلب در بخشی از یادداشت خود نوشته است «اما شکل دیگر که چندان خوشایند هم نیست، این وضعیت است که مردم احساس کنند فرد منتخب یا کابینه و سایر دولتمردان، ترجیح میدهند بهجای وارد شدن در آبهای عمیقتر دور از ساحل، در همان آبهای کمعمق و بیخطر اما امنتر و راحتتر کنار ساحل بمانند. بدون تردید آقای روحانی دارد بهتدریج وارد مرحلهای از چهار سال ریاستجمهوریاش میشود که ممکن است برخی رأیدهندگان و اتفاقاً همان جوانان- که ایشان دیروز در گرگان اصرار داشتند که از رییسجمهورشان بپذیرند که او همچنان بر عهد خود باقی است- بهتدریج دچار نوعی احساس دشوار بودن تحقق وعدهها شوند یا اینکه آن سخنان بیشتر برای حال و هوای انتخاباتی بیانشده و واقعیتهای موجود، نشانههای دیگری را بروز میدهد»
روزنامه آرمان امروز
روزنامه آرمان امروز صفحه اول خود را به تیترهای «زمان امنیتی بودن به سر آمده است» و «دلواپسی با پرچم روحانی» اختصاص داد.
· دیوار لرزان تندروها در هوای سرد!
بعد از اکبر گنجی نوبت به دیگر فعال سیاسی اصلاحطلب رسید که از فاصلهگیری این جریان سیاسی با اندیشههای امام خمینی (ره) سخن بگوید؛ روزنامههای اصلاحطلب که در چند روز اخیر نسبت به این سخنان سکوت محض اختیار کرده بودند بالاخره به این سخنان واکنش نشان دادند؛ مطهره شفیعی در صفحه سیاسی روزنامه آرمان موج رسانهای ضد سخنان سحرخیز را تکرار «پروژه القای شکاف اصلاحطلبان با امام (ره)» تعبیر کرد و سپس پیرامون چرایی عملیاتی شدن این پروژه نوشت «مشخص است که استناد به آموزههای بنیانگذار انقلاب اسلامی از سوی اصلاحطلبان سؤالات زیادی را در قبال عملکرد تندروها در جامعه صورت میگیرد نهتنها نقطه اشتراکی پیدا نمیکنند بلکه آنچه به دست میآوردند مخالفت بنیانگذار انقلاب اسلامی با آن عملکردها و تقبیحشان است. از سوی دیگر ترویج اندیشههای امام (ره) بهطورقطع اگر این جریانات تندرو را با آرمانهای امام (ره) مورد ارزیابی قرار دهند، نشانی از آنها در فضای سیاسی کشور نخواهد ماند و تندروها باید گوشهنشینی را انتخاب کنند، بنابراین تمام تلاش خود را دارند تا با یک چوب تمام اصلاحطلبان را برانند و در این میان حفاظی دور خود بکشند اما غافل هستند که جامعه بهزودی پی به نیات آنها خواهد برد و مجبورند سرافکندهتر از قبل باسیاست ورزی خداحافظی کنند» اگرچه نویسنده این یادداشت نسبت به عدم واکنش اصلاحطلب نسبت به توهین به تصاویر امام خمینی (ره) در روزهای فتنه 88 و مراسم 16 آذر دانشگاه تهران سکوت کرد.
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «تهران میزبان بزرگان رسانهای جهان اسلام» و «اعتماد مردم، بزرگترین سرمایه دولت است» اختصاص داد.
· نوسانات بازار ارز و مسیر آینده
علی دینی ترکمانی در سرمقاله روزنامه دولتی ایران به تحلیل افزایش
نرخ دلار در طی چند روز گذشته پرداخته است؛ این کارشناس اقتصادی در
بخشی از سرمقاله خود آورده است «احتمال افزایش نرخ رسمی دلار به بیش
از 2500 تومان مرکز مبادلات ارزی باهدف پوشش بخشی از کسری پیشآمده بر اثر افت قیمت
نفت است. در این شرایط کارگزاران بازار ارز گمان میکنند که به دنبال چنین افزایشی
نرخ ارز در بازار غیررسمی نیز حتماً افزایش پیدا میکند. تقاضای سفته بازانه برای
ارز افزایش پیدا میکند و موجب افزایش نرخ دلار میشود. درنتیجه، واکنش بازار ارز غیررسمی
فاصله میان این دو نرخ بیشازاندازه میشود.
برخلاف نظر برخی از همکاران اقتصاددان که هنوز افزایش نرخ دلار را
در چارچوب «نظریه برابری در قدرت خرید»، به تورم انباشته نسبت میدهند و از این
منظر آن را توضیح میدهند، به نظر بنده علت اصلی فعال شدن انتظارات روانی دلیل
دیگری دارد. این انتظارات طی ماههای گذشته بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال
گذشته، به دلیل امیدهای مثبت شکلگرفته در مورد چشمانداز مذاکرات هستهای و همینطور
به دلیل بالا بودن قیمت نفت فروکش کرده بود.»
روزنامه شهروند
روزنامه اصلاحطلب شهروند با تیترهای «دوران فضای امنیتی بهسرآمده است» و «پایان خوش مذاکرات نزدیک است» میزبان نگاه خوانندگانش بود.
· حصر ربطی به فتنه ندارد
روزنامه شهروند در صفحه سیاسی خود به بازتاب سخنان سعید جلیلی در مشهد پرداخته است؛ گروه سیاسی روزنامه شهروند نوشت «عضو شورای راهبردی روابط خارجی، روز گذشته در دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: مسئله حصر ربطی به فتنه ندارد، فتنه در سال ۸۸ اتفاق افتاد اما حصر پسازآن بود. کسانی که از آنها بهعنوان سران فتنه یاد میشود افرادی هستند که یکساله بعد حصر شدند، چون دیدیم که این افراد در حال شکلدهی فتنه جدیدی هستند.»