گروه سیاسی مشرق - موضوع بازگشایی سفارت انگلیس در تهران از جمله مواردی است که با کش و قوس‌ها فراوانی روبرو بوده است . پس از بسته شدن سفارت این کشور طی وقایعی که در آذر سال 1390 اتفاق افتاد، مساله بازگشایی سفارت این کشور مراحل مختلفی را طی کرده است.ط

 پس از اینکه جک استراو در صدر هیئتی به ایران سفر کرد، موضوع بازگشایی سفارت انگلیس در تهران قوت گرفت. دیدار رئیس جمهور کشورمان و نخست وزیر انگلیس که پس از سال‌ها در این سطح انجام می‌شد، ناظران سیاسی را بیشتر به بهبود روابط دو کشور امیدوار کرد اما پس از آنکه دیوید کامرون سخنان تندی را علیه کشورمان در صحن سازمان ملل ابراز داشت، موضوع بازگشایی سفارت کشورش در تهران بازهم به محاق رفت. با وجود اتخاذ سیاست تنش زدایی توسط وزارت خارجه کشورمان هنوز هم روابط دیپلماتیک میان ایران و انگلیس در نازلترین سطح قرار دارد.

اما بنابر آنچه طرفین بیان داشته اند، مشکل فنی قفل دیگری به سفارتخانه این کشور قبل از بازگشایی زده است که مدتی است ادامه دارد.
در همین رابطه فلیپ هاموند، وزیرخارجه این کشور در اوایل آذرماه سال‌جاری مدعی شد که تلاش‌ها برای بازگشایی سفارت این کشور در تهران به دلیل موافقت نکردن دولت ایران با ورود تجهیزات رایانه‌ای مورد نیاز سفارت، با مانع روبه‌رو شده است. اما امساله دیگری در میان است و تجهیزاتی که انگلیسی‌ها مصر هستند به سفارت خود وارد کنند در دو کانتیر قرار دارد که آنان اجازه بازرسی را به ایران برای ورود این محموله به سفارت خانه شان نمی‌دهند.

بنابر گزارش فایننشال تایمز مقامات انگلیس گفته‌اند درخواست ایران برای بازرسی محموله های حامل لوازم مورد نیاز برای تجهیز مجدد سفارت انگلیس در تهران، قابل قبول نیست، چون این کانتینرها حامل تجهیزات ارتباطی بسیار حساس هستند که برای حفظ امنیت این سفارتخانه ضرورت دارند.

پاسخ ایران در این زمینه نیز تاکنون مشخص بوده است. در این رابطه عباسعلی منصوری رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس گفته است: «انتقال تجهیزات مربوط به سفارت‌ها باید بر اساس کنوانسیون وین باشد و کشورها نمی‌توانند هرگونه وسیله و دستگاهی را به کشور دیگری وارد کنند و قطعاً انگلستان برای ایران هیچ تفاوتی با دیگر کشورها ندارد.»

موضوع قابل توجه در این زمینه مطالبه غیر قانونی انگلیس برای نوسازی تجهیزات سفارت این کشور است. گرچه هر سفارتخانه‌ای می تواند به حد مطلوب اطلاعاتی از اوضاع سیاسی، اقتصادی و ... کشورهای میزبان خود کسب و به کشور خود ارسال کند اما انگلیسی‌ها به بهانه از بین رفتن تجهیزات گذشته خود سعی دارند سیستم مخابراتی و ارتباطی در سفارت خود بنا کنند که خارج از عرف دیپلماتیک و تجهیزات معمول در هر کشوری است.

این درحالی است که سفارت انگلیس در زمان فتنه 88 از هر وسیله ممکن برای یاری دهی فتنه گران استفاده کرد و بعضا بسیاری از اخبار دروغی که توسط رسانه‌های بیگانه از جمله بی بی سی فارسی در این دوران از اوضاع ایران منتشر شد توسط عناصر سفارت این کشور و تجهیزاتی که آنان در اختیار فتنه گران قرار دادند از جمله موبایل‌هایی که خارج از سیستم مخابرات کشورمان فعال بودند، مخابره می شد.

بازگشایی سفارت انگلیس و بر قراری روابط در عمل موضوع منفی نیست اما مسئولان سفارت انگلیس مطرح کرده اند که با بازگشایی این سفارت امور کنسولی که وظیفه هر سفارتخانه ای است از جمله صدور ویزا و ... در این سفارتخانه انجام نخواهد شد و این مساله، این سئوال را بوجود می آورد که پس با سطح نازل روابط اقتصادی و سیاسی این سفارتخانه به چه منظور بازگشایی می شود. مشکل نیز از جایی اب می خورد که انگلیسی هایی که بی اعتمادی به آنان در میان ایرانیان ضرب المثل شده و بی اعتمادی در مورد به طور عمیقی در لایه های مختلف اجتماعی و سیاسی کشور رسوخ یافته است، سعی دارند تجهیزات خود را بدون نظارت ایران وارد سفارت کنند.

در این باره کارشناس فنی جاسوسی در مصاحبه ای با مشرق نیز نگرانی مقامات جمهوری اسلامی ایران در زمینه احتمال جاسوسی انگلیس با وارد کردن تجهیزات جدید دور از چشم مقامات ایرانی را معقول و مشروع قلمداد کرده است. دانکن کمپل در این باره گفته است: «نگرانی اصلی تهران این است که نکند این تجهیزات، تجهیزات جاسوسی باشند. چراکه سفارت‌های انگلیس هم مثل سفارت‌خانه‌های آمریکا، استرالیا، فرانسه، آلمان و حتی چین مجهز به تجهیزات جاسوسی هستند و از این تجهیزات برای شنود مکالمات تلفن‌همراه و ارتباط بین نهادهای دولتی کشورهای مختلف استفاده می‌کنند.»

«السیب» مرکز جاسوسی خاورمیانه‌ای انگلیس

تاکید انگلیسی ها برای وارد کردن تجهیزات نو بدون نظارت ایران در سفارت این کشور درحالی است که این کشور در زمینه جاسوسی با سازمان سیا برنامه های مشترکی را به اجرا گذاشته است و شریک جاسوسی آمریکا در خاورمیانه محسوب می شود. از سوی دگیر افشارگری های ادوارد اسنودن در مورد پایگاه های جاسوسی انگلیس در خاورمیانه بویژه در روستای السیب عمان و همچنین استفاده از کابل های اینترنتی دریایی در خلیج فارس به این فرضیه دامن می زند که تجهیزات جدیدی که انگلیسی ها می خواهند دور از چشم بازرسان کشورمان وارد سفارت کنند به این مساله مربوط می باشد.

در همین رابطه اطلاعات فوق محرمانه ای از برنامه عملیاتی مخفیانه انگلیس، از جمله شنود کابل های زیر دریایی در خاورمیانه که تا کنون مخفی مانده بودند، افشا گردیده است. این در حالیست که فشار دولت بریتانیا باعث شده بود برخی از سازمان های رسانه ای، از انتشار اسناد محرمانه جلوگیری کنند اما با این حال چنین خبری در تیتر بسیاری از خبرگزاری ها قرار گرفته که تاکیدی بر جاسوسی بریتانیا در خاورمیانه بخصوص کشورهای حوزه خلیج فارس است.
این پایگاه های جاسوسی، بخشی از برنامه های مخفی دولت بریتانیا موسوم به " Circuit" است که در شهر السیب در سواحل شمال عمان واقع شده اند و در آن کابل های زیردریایی مختلفی از طریق تنگه هرمز به خلیج فارس عبور می کنند.
شهر السیب مقر اصلی سازمان جاسوسی GCHQ  در عمان است که عملیات پایگاه های جاسوسی خود را با اسامی " Timpani"، " Guitar" و " Clarinet" رمز نموده است. Timpani ظاهرا نظارت بر ارتباطات عراق را بر عهده دارد، Clarinet نظارت بر ارتباطات یمن، و Guitar هنوز فاش نشده است که مربوط به جاسوسی از کدام کشور می باشد.

تمپورا پروژه عظیم جاسوسی تحت نظر انگلیس

همه این موارد اما تحت نظر یک پروژه جاسوسی عظیم تحت عنوان « تمپورا» توسط سازمان سیا و سازمان جاسوسی انگلیس طراحی شده است. تمپورا بیش از یکسال است که کلید خورده و در این جهت بسیاری از مکالمات تلفنی و همچنین محتوای ایمیل های افراد مختلف در جای جای دنیا رصد و در اختیار این دو سازمان جاسوسی قرار می گیرد. این طرح به بهانه جلوگیری از حمله غافلگیرانه تروریستی و خنثی کردن این موارد کلید زده شد اما در عمل سعی دارد منافع کشورهای غربی را تامین کند و موارد امنیتی پوششی برای جاسوسی است. 

تمپورا به طور بالقوه بسیار خطرناک است. کافیست تصور کنیم که یک دولت انحصار طلب و توتالیتر، فعالیت‌های مکالمه‌ای و اینترنتی تک‌تک شهروندان را به صورت ۲۴ ساعته ثبت و ضبط کرده و زیر نظر دارد. دولت‌های آمریکا و انگلیس به راحتی می‌توانند طی زد و بندهای سیاسی، اطلاعات جمع‌آوری شده خود را به بهای پیروی از سیاست‌های لندن و واشنگتن به دولت‌های ضد مردمی کشورهای دیگر بفروشند یا می‌توانند با استفاده از این اطلاعات، گروه‌های تروریستی مورد حمایت خود در کشورهای دیگر را از نظر اطلاعاتی در سطح برتری قرارد دهند.

شراکت سیا و GCHQ در این پروژه جاسوسی سبب شده است تا در جایی که امکان حضور امریکا وجود ندارد، انگلیسی ها بتوانند کمبود آنان را برطرف سازند. جالب اینجاست که اطلاعات جاسوسی با درجه ارتباط بالایی میان طرفین رد و بدل می شود و جاسوسان انگلیسی می توانند به راحتی به اطلاعات طبقه بندی شده سازمان سیا دست بیابند. با این وجود پتانسیل بالای انگلیسی ها برای جاسوسی و ارتباط و همپیمانی جاسوسی با امریکا سبب می شود که جمهوری اسلامی ایران با هوشیاری بیشتری نسبت به بازگشایی سفارت این کشور اقدام کند.

چه اینکه این کشور سعی دارد برخی از تجهیزات را به طور مخفی و دور از بازرسان کشورمان وارد سفارت خود کند که این موضوع نیز به هر حال زمینه سوء ظن و بدگمانی را ایجاد می کند. با توجه به سوابق این کشور در تحرکات ساختار شکنانه در فتنه سال 88 نیز این گمانه زنی ها بیش از پیش تقویت می شود و این موضوع که بایستی با دقت نظر بیشتری در مورد بازگشایی سفارت انگلیس ونوسازی تجهیزات این سفارت اقدام شود، به عنوان یک مطالبه دیپلماتیک بیشتر اهمیت می یابد.