گروه جنگ نرم مشرق- دو ماه از اکران فیلم تکتیرانداز آمریکایی (American Sniper) آخرین ساخته کلینت ایستوود در ایالات متحده میگذرد که فروش بیش از 320 میلیون دلاری آن در آمریکا نشان از استقبال عمومی از این فیلم دارد (گزارش فیلم). این فیلم که در هشتاد و هفتمین مراسم اسکار نامزد شش جایزه اسکار شده بود، موفق شد جایزه بهترین تدوین صدا را از آن خود کند.
داستان فیلم برگرفته از کتاب «تکتیرانداز آمریکایی» و روایت زندگی کریس کایل (با بازی بردلی کوپر) عضو یگان ویژه نیروی دریایی ایالات متحده (Navy SEALs) معروف به سیل است. کریس کایل در 4 دوره (در فاصله سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹) حضور در کشور عراق که توسط ایالات متحده اشغال شده بود، به گفته ارتش آمریکا 160 عراقی را به قتل رسانده است؛ البته وی این عدد را 250 نفر ميداند که برای یک تکتیرانداز در طول تاریخ ارتش آمریکا بیسابقه بوده و به همین جهت گروههای مسلح مخالف آمریکا در عراق نامش را «شيطان الرمادي» گذاشته بودند.
کریس کایل در کتاب خاطرات خود به نام «تکتیرانداز آمریکایی»، تجربههای قتل و کشتار را با "سرخوشی و لذت" بازگو میکند
کریس کایل، پس از بازگشت به میهن از خاطرات خود در جنگ کتابی منتشر کرد که به فروشی بالا رسید. او در خاطرات خود، تجربههای قتل و کشتار را با "سرخوشی و لذت" بازگو میکند. کریس کایل دو سال پیش در زادگاه خود در ایالات تگزاس به قتل رسید. قاتل مثل خودش از سربازان پیشین ارتش امریکا است که در عراق "خدمت" کرده بود و از پیامدهای ناگوار جنگ رنج میبرد و تحت درمان پزشکی قرار داشت.
کلینت ایستوود یک فیلمساز جمهوریخواه
فیلمهای کلینت ایستوود همیشه یک رگ میهنپرستانه داشتهاند؛ در فیلمهای او تجلیل از خشونت برای مبارزه با ناروایی و بیعدالتی تبلیغ میشود و بیشتر کارهای او بر بستر تقابل سادهانگارانه میان خیر و شر حرکت میکنند. در فیلم «تکتیرانداز آمریکایی» هم او دیدگاه و لحنی کاملا ایدئولوژیک به خود گرفته است. شاید با بررسی کارنامه فیلمسازی کلینت ایستوود، که هنرمندی محافظهکار و هوادار حزب جمهوریخواه شناخته میشود، بهتر بتوان از معانی پنهان درونمایه فیلم آخر او پرده برداشت. این بازیگر نامدار که در دهه ۱۹۶۰ با چند "وسترن ایتالیایی" به شهرت رسید، از اوایل دهه ۱۹۸۰ به کارگردانی روی آورد و فیلمهایی قابل توجه ساخت. ساختار سینمایی بیشتر کارهای او به الگوهای آشنای سینمای وسترن نزدیک هستند.
با بررسی کارنامه فیلمسازی کلینت ایستوود که هنرمندی محافظهکار و هوادار حزب جمهوریخواه شناخته میشود، بهتر میتوان از معانی پنهان درونمایه فیلم آخر او پرده برداشت
ایستوود در بیشتر فیلمها مبارزه سرسختانه و بیرحمانه فرد را با مشکلات و خطرات به هر شیوه ممکنی توجیه میکند. او گهگاه تلاش دارد پیامدهای منفی قهر و خشونت را نیز نشان دهد، اما در کارهای او به طور کلی نفس "مبارزه با شر" به عنوان هدفی "شریف" استفاده از هر وسیلهای را توجیه میکند.
در فیلم «تکتیرانداز آمریکایی» از سویی جنگ را به پیکاری شخصی بدل میکند و با جان و دل سربازان "دشمن" را هدف قرار میدهد، اما از سوی دیگر فیلم این سرباز را انسانی آسیبدیده نشان میدهد. اما چیزی که مطلقا طرح نمیشود، نفس جنگ است و این پرسش سیاسی ساده: آیا لشکرکشی ایالات متحده به عراق به طور اساسی قابل توجیه بود؟
هواداری نومحافظهکاران از آخرین فیلم ایستوود
فیلم «تکتیرانداز آمریکایی» علاوه بر اینکه بسیار تبلیغاتی برای جذب جوانان آمریکا برای ارتش این کشور ساخته شده، توانسته در بستر یک فیلم درام جنگی- خانوادگی قتلهای ارتش ایالات متحده در عراق را مشروع جلوه دهد؛ به همین جهت تعریف و تمجیدهای طیفهای رادیکال سیاسی را نیز به خود اختصاص داده است. جو بایدن، معاون رئیس جمهور آمریکا در اظهار نظری گفت که در اولین نمایش این فیلم در واشنگتن، گریسته است.
گروهی از نومحافظهکاران در امریکا این فیلم را نشان دهنده مصائب سربازان کشورشان در جنگ و چگونگی تلاش آنها برای دفاع از "معیارهای اخلاقی و ارزشهای امریکا" میدانند. آنها اعتقاد دارند که «تکتیرانداز آمریکایی» فیلمی میهنپرستانه در ستایش شجاعت سربازان امریکایی است که از دلیری و شجاعت یک سرباز امریکایی تجلیل میکند.
نومحافظهکاران در ایالات متحده معتقدند که «تکتیرانداز آمریکایی» یک قهرمان در "تراز جدید" محسوب میشود که به تصویر درآمده و به همین جهت نیز قابل ستایش و قدردانی است
میشل اوباما نیز همسر رئیس جمهور آمریکا در یک سخنرانی با توجه به آخرین فیلم ایستوود اظهار داشت که باید تصویر کهنهکاران جنگ در صنعت سرگرمی ترقی کند. بانوی اول آمریکا گفت که تعریف این فیلم از خانوادههای اعضای ارتش و سفرهای دشواری را که زنان و مردان یونیفورم پوش ارتش متحمل میشوند، باید ستایش کرد.
نومحافظهکاران در ایالات متحده معتقدند که «تکتیرانداز آمریکایی» یک قهرمان در "تراز جدید" محسوب میشود که به تصویر درآمده و به همین جهت نیز قابل ستایش و قدردانی است.
انتقاد کارشناسان و خبرنگاران رسانهای جهان از American Sniper
فیلم American Sniper که از یک سو مورد استقبال دولتمردان و سیاستمداران آمریکایی قرار گرفته، اما از سوی دیگر مورد انتقاد جدی بسیاری از کارشناسان و خبرنگاران رسانهای در آمریکا و بعضی کشورهای دیگر است؛ این فیلم هنوز در آلمان به نمایش درنیامده اما هفتهنامه "اشپیگل" کتابی که فیلم بر پایه آن شکل گرفته را "اثری در ستایش لذت کشتار" ارزیابی میکند. به نظر نویسنده این نشریه آلمانی، داستان فیلم ماجرای یک قاتل روانی است که کشتار و خونریزی را به سادگی به نام دفاع از خانواده و میهن و خداوند توجیه میکند. در این داستان از انگیزههای سیاسی جنگ یا پیامدهای اجتماعی آن اثری نیست.
منتقد سینمایی گاردین مینویسد: «فیلم تکتیرانداز آمریکایی یک سئوال
بسیار نگران کننده را مطرح میکند و آن این است که در ساختن یک فیلم چه بخشهایی
از حقیقت را انتخاب میکنیم و برای ساخت یک محصول هنری و یا سرگرم کننده از نظر
اخلاقی و اجتماعی چه بهایی حاضریم بپردازیم؟»
مفسران چپگرای آمریکا نیز به شدت از این فیلم انتقاد کرده و آن را
توجیهی غیراخلاقی برای کشتار غیرنظامیان عراق میدانند که در آن قهرمان داستان به
هیچ عنوان از کشتن غیرنظامیان عراقی پشیمان نیست.
منتقدین میگویند این فیلم توجیهی غیراخلاقی برای کشتار غیرنظامیان عراقی است که در آن قهرمان داستان به هیچ عنوان از کشتن غیرنظامیان عراقی پشیمان نیست
«نوآم چامسکی» نظریهپرداز آمریکایی در باره این فیلم معتقد است که آمریکا با نمایش این فیلم تلاش میکند جنایات خود را با قهرمانپروری تفنگداران خود توجیه کند.
«راینا خالک»، خبرنگار عربزبان مینویسد: «تکتیرانداز آمریکایی یک پروپاگاندای هوشمندانه است که به حملات نظامی آمریکا دامن زده است.» او این فیلم را یکی از نژادپرستانهترین تصویرسازیهای اخیر هالیوود از اعراب میداند که به حملات مکرر آمریکا به خاورمیانه جلوهای کاملا قانونی داده است.
سانسور جنگ عراق در «تکتیرانداز آمریکایی»
تقدیس کریس کایل بر روی پرده سینما ناخوشایند به نظر میرسد زیرا که این فیلم با لاپوشانی نابودی عراق توسط ایالات متحده و نیز با نمایش تصویری نژادپرستانه از اعراب بسیاری از حقایق را نادیده میگیرد. در جریان نابودی عراق توسط ایالات متحده در حدود یک میلیون کشته، 4 و نیم میلیون بی خانمان، 5 میلیون یتیم، و 2 میلیون بیوه و نقص تولد تخمین زده شده است. از طرف دیگر نرخ سرطان و تولد نوزادن نقص عضو به دلیل حملات بیولوژیک بسیار مهیبتر از عواقب بمباران اتمی ژاپن در پایان جنگ جهانی دوم بوده است.
حدود یک میلیون کشته، 4 و نیم میلیون بی خانمان، 5 میلیون یتیم، و 2 میلیون بیوه و نقص تولد رنجهایی است که کاملاْ از داستان «تکتیرانداز آمریکایی» پاک شدهاند
جنگ ایالات متحده آمریکا با عراق همچنین موجب ایجاد داعش را فراهم آورده است که امروز علیه محور مقاومت میجنگند و اتفاقاً از طرف دولت آمریکا نیز تجهیزات دریافت میکنند (تخلیه مکرر محمولههای تسلیحاتی برای داعش توسط هواپیماهای آمریکایی رسانهای شده است). این رنجهای غیر قابل بیان، کاملاْ از داستان «تکتیرانداز آمریکایی» پاک شدهاند.
آیا این فیلم کمک به جمهوریخواهان برای انتخابات 2016 است؟
با توجه به نزدیکی پنجاه و هشتمین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که قرار است در ماههای پایانی سال 2016 برگزار شود، موجب شروع فعالیتهای رسمی و غیررسمی در میان دو حزب اصلی ایالات متحده گردیده و این دو حزب در رابطه با معرفی نامزدهای خود در حال رایزنی هستند.
حزب جمهوریخواهان یا همان محافظهکاران آمریکا که به جنگطلبان معروف هستند، با توجه به شکستی که در دو دوره قبل از دموکراتها در انتخابات ریاست جمهوری خوردند، اقدام به بازسازی وجهه خود در این مدت کردهاند و سعی بر جذب حمایت عمومی مردم آمریکا از سیاستهای خود داشتهاند. فیلم «تکتیرانداز آمریکایی» که توسط یک هوادار جمهوریخواه ساخته شده، به طور دقیق در راستای این حزب عمل کرده است؛ زیرا حمله به عراق که به دستور جرج بوش پسر صورت گرفته بود و اعتراضات زیادی را تا مدتها در داخل خود آمریکا نیز به دنبال داشت، اکنون به مدد این فیلم سعی بر موجه و درست بودن این اقدام قدم بر داشته است تا آنجا که یک آدمکش حرفهای را به قهرمانی که برای "دفاع از مردم آمریکا" و "دفاع از ارزشهای آمریکایی" جانش را کف دست خود قرار داده، تبدیل میکند. حتی مردم آمریکا با توجه به اقدامات گروه تروریستی داعش و با استقبال زیادی که از این فیلم تکمیل کننده "احساسات ضداسلامی" داشتهاند، به احتمال زیاد با صحبتهای تندروهای جمهوریخواه مبنی بر تروریست بودن مسلمانان و عقاید نژادپرستانه در نسبت با عربها، احساس قرابت بیشتری نسبت به قبل میکنند.
عقاید جب بوش نامزد انتخابات 2016 ریاست جمهوری آمریکا شباهت بسیار زیادی با برادر بزرگترش جرج بوش که فرمان حمله به عراق را صادر کرد، دارد
جالب است که بدانید یکی از نامزدهای حزب جمهوریخواهان در انتخابات آتی، جب بوش برادر کوچکتر جرج بوش پسر است! جب بوش، بخشي از سلسله سياسيون محافظهكار است كه بيش از 50 سال سابقه كار سياسي دارند. با وجود تلاش جب بوش برای متفاوت نشان دادن خود از جرج بوش، اما صحبتهای او در رابطه با سیاست خارجی آمریکا شباهت وی با برادرش را به خوبی نشان میدهد. او مدعی شد که سیاست خارجی آمریکا ریشه در اصولی حیاتی دارد که ترجیح داد آن را «دیپلماسی آزادی» بنامد؛ در حالی که شعار آزادیبخشی و ایجاد دموکراسی از سوی جرج بوش برای توجیه حمله به عراق مورد استفاده قرار گرفته بود.