برای نخستین بار شبکه الجزیره در گزارشی مدعی شد بن لادن با علم به این که سازمان تحت رهبری وی ده ها هزار مسلمان را در عملیات های انتحاری و تروریستی خود کشته است و به خصوص با مشاهده کارنامه این سازمان در کشورهایی مانند عراق و پاکستان که بر روی قتل مسلمانان تمرکز زیادی داشت، به این نتیجه رسیده بود که وجهه این سازمان نزد توده های مسلمان بسیار منفی است و باید با تغییر نام در صدد ترمیم و بهبود وجهه این سازمان بود.

نیروهای امنیتی آمریکایی اعلام کرده اند این سند در اثر عملیات بازسازی اسناد خانه بن لادن در شهر ابت آباد پاکستان به دست آمده است. بن لادن این تحلیل را با دستخط خود بر روی کاغذی نوشته بود و معلوم نیست که در این رابطه، با کدام یک از مشاوران و نزدیکان خود مشورت کرده بود؛ همان گونه که دقیقا معلوم نیست در این زمینه وارد فاز عملیاتی هم شده بود یا این که هنوز در مرحله ارزیابی برای اقدام بوده است.

دومین هدف بن لادن از تغییر نام القاعده، تلاش برای ارتقاء تقیدات دینی در کادر سازمان بوده است. ظاهرا بن لادن در تحلیل های خود به این نتیجه رسیده بود که بخشی از کادر فعلی القاعده به مرور از مفاهیم ناب دینی – به روایت سلفی و وهابی – دست کشیده و به نوعی عرفی گرایی در مبارزه رسیده اند و همین نکته آسیب های جدی به سازمانش زده است. از این حیث، او قصد داشت سازمانش را از حیث دینی بازسازی و حتی پالایش کند و در این راه، ترجیح می داد اسامی مکتبی تری برای سازمان خود برگزیند. در این زمینه، خبرگزاری آسوشیتدپرس مدعی است بن لادن حتی نام های آلترناتیو را هم برگزیده بود که عبارتند از «طائفه توحید و جهاد»، «جماعت توحید و جهاد» و بالاخره «جماعت بازسازی خلافت راشده».

سومین مشکلی که بن لادن را به تغییر نام «القاعده» ترغیب می کرد، مراقبت های امنیتی بود. روزنامه گاردین در این زمینه گزارش داده بود که بن‌لادن در ماه های پایانی عمر خود تلاش می کرد گستره وسیعی از گروه های وهابی و تکفیری افغانستان و پاکستان را ذیل یک ائتلاف جدید متحد سازد. او در این زمینه ابتدا از عنوان «القاعده» استفاده می کرد؛ اما در ادامه با مشاهده محدودیت های امنیتی ترجیح داد از نام القاعده استفاده کند و صرفا عنوان «گروه های جهادی» را به کار می گرفت.

الجزیره در ادامه انتشار این خبر، به نقل از منابع خود نوشت «ایمن الظواهری» (رهبر کنونی القاعده و معاون بن لادن) در ماه های آخر حیات بن لادن گروه دیگری متشکل از بسیاری از سران القاعده تشکیل داده و نام «جماعت جهاد اسلامی» را برای آن برگزید. به زعم گزارشگر الجزیره، این اقدام الظواهری را باید با خبر منتشره در مورد نیت بن لادن برای تغییر نام القاعده در یک راستا تحلیل کرد. احتمالا قرار بر این بوده که به مرور نام سازمان القاعده به «قاعدة الجهاد الاسلامی» و در ادامه «جهاد اسلامی» تغییر کند.

گفتنی است هنوز تاریخ دقیقی برای نامه کاغذی به دست آمده تخمین نزده اند. بعد از مرگ بن لادن اعلام شد تیم های تخصصی امنیتی آمریکا به شکل انحصاری و بدون مشارکت کشورهای دیگر در حال تحقیق بر روی دست نوشته ها و اسناد کامپیوتری، صوتی و تصویری به دست آمده از بن لادن هستند تا بتوانند رازهای 5 سال آخر زندگی وی را استخراج کنند.