گروه سیاسی مشرق – فکتشیت ایرانی به سریال دنبالهداری در سیاست داخلی کشورمان بدل شده است. آمریکاییها بلافاصله بعد از قرائت بیانیه لوزان فکت شیت خود را منتشر کردند که تناقضات جدی با سخنان اعضای تیم هستهای کشورمان داشت. فرانسویها نیز در همین زمینه فکت شیت خود را منتشر کردند که تناقض جدی با فکت شیت آمریکاییها داشت. [1] همین تناقضات لزوم ارائه فکتشیت ایرانی از سوی تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان را بوجود آورد اما مقامات دولتی با اظهارات مختلف از ارائه فکت شیت تا به امروز طفره رفتهاند که این موضوع خود به ماجرای دنبالهداری تبدیل شده است.
همین مطالبات سبب شد تا مقامات ایرانی از تهیه فکت شیت خبر دهند. در روزهای هجدم و نوزدهم فروردینماه سال جاری بود که محمد جواد ظریف و علی اکبر صالحی با بيان اينکه سازمان انرژی هستهای و وزارت خارجه فکت شيت ايران را تهيه کردهاند، اظهار داشتند:« هم اکنون فکت شیت در دست وزير امور خارجه است و در صورت صلاحديد منتشر ميشود.»[2]-[3] اما با ازدیاد این مطالبات کم کم مقامات تیم هستهای کشورمان با چرخش مواضع نسبت به انتشار فکت شیت سرباز زدند.
در ادامه علی اکبر صالحی درباره اینکه آیا ایران ممکن است «برگه شرح ماجرا» (فکت شیت) درباره تفاهم نامه لوزان منتشر کند گفت: «همین سخنانی که بنده و آقای ظریف و عراقچی ایراد کرده ایم همه اینها فکت شیت است. اکنون نه اینکه ما فکت شیتی نداشته باشیم، داریم، اما مسئولیت این امر برعهده مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران است که دکتر ظریف است و میتواند با دکتر روحانی اگر صلاح دانستند منتشر کنند.»[4]
اما این پایان ماجرای فکت شیت نبود. پس از سخنان صالحی، محمد جواد ظریف نیز با چرخشی معنادار بیان داشت که توافقی نشده که فکت شیت آن را منتشر کنیم و در این زمینه ادامه داد: « طرف حساب ما مردم هستند و برای همین هم به مردم توضیح دادیم و هر زمان که به توافق برسیم که متنی وجود داشته باشد که این متن، متن معتبری باشد و طرفین روی آن توافق کرده باشند، آن را منتشر خواهیم کرد.»[5]
این درحالی است که وزیر امور خارجه کشورمان چهار روز قبل در مصاحبه با خبرگزاری مهر بیان داشت که « رهبری گفتند همانطور که آمریکاییها فکت شیت منتشر کردند شما هم دیدگاهایتان را بگویید، ما در گفتگوهایی این موارد را مطرح کردیم وتدوین مکتوب خلاصهای از آن را هم در دستور کار قرار دادیم.»[6]
رئیس جمهور نیز در مورد فکت شیت اظهارات مختلفی دارد. رئیس جمهور در اجتماع مردم گیلان درباره ارائه فکت شیت ایرانی با ابراز این مطلب که "همه قسمتهای مذاکره را بهدلیل اینکه هنوز به پایان کار نرسیدهایم، نمیتوان بیان کرد" گفت:« تاکتیکهای مذاکره روشها و مسائل بسیار پیچیده است. 16 ماه شبانهروز تلاش کردند و دیپلماتهای ایرانی در برابر 6 قدرت دنیا مذاکره کردند که این کار آسانی نیست.»[7]
اما رئیس جمهور در کنفرانس خبری در شیراز دگر بار به موضوع فکت شیت ایرانی اشاره و با بيان اينکه برخي فراموشکارند و انتشار فکت شيت ما را ناديده ميگيرند، تاکيد کرد: «نميدانم برخي حافظهشان ضعيف شده است چراکه قبل از آمريکاييها ما فکت شيت خود را اعلام کرديم. بنابراين ما اعلام کرديم و روشن است، منتها برخي شبههاي ايجاد و مسائلي را مطرح کردند، ضمن اينکه ما نظرات خود را ما به صراحت گفتيم. وزير امور خارجه ما و رئيس سازمان انرژي اتمي به تفصيل نظرات ايران را اعلام کردند، حال اگر ميخواهيد مصاحبههاي آنان را دوباره منتشر کنيد تا فکت شيت دوم منتشر شود.»[8]
این درحالی است که مطابق آنچه رئیس جمهور در اجتماع نخبگان گیلان مطرح کردند همه قسمتهای مذاکره قابل انتشار نیست و همین موضوع بیشتر به ابهامات موجود دامن میزدند.
در بعد سیاست خارجی نیز ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه صحت و سقم بیانیه مطبوعاتی منتشرشده از سوی آمریکا در مورد تفاهم لوزان را تأیید کرد، اما گفت برخی مسائل حل نشده، در این متن نادیده گرفته شده است .[9]
با این حال به نظر میرسد حاشیههای انتشار فکت شیت ایرانی بیش از خود آن در صحنه سیاسی کشورمان پرماجرا بوده است و ازدیاد هر چه بیشتر مطالبات در مورد فکت شیت باعث شده تا مقامات دولتی هر یک به زعم خود موضوعی را برای توضیح چرایی عدم انتشار فکت شیت مطرح کنند به این تناقضات را بوجود آورده است. اما به نظر میرسد که همه این موارد قانع کننده نبوده و نتوانسته عطش افکار عمومی برای دانستن واقعیت موجود را رفع کند. سئوال اساسی که در این میان مطرح میشود این است که چرا فکت شیت ایرانی که میتواند به عنوان یک سند برای قانع کردن افکار عمومی داخلی و همچنین نشان دادن نظر ایران به طرف خارجی کارگشا باشد، منتشر نمیشود؟
[1] - http://www.irinn.ir/news/86660
[2] - http://www.entekhab.ir/fa/news/197976
[3] - http://www.fardanews.com/fa/news/409569
[4] - http://www.isna.ir/fa/news/94012408408
[5] - http://www.mashreghnews.ir/fa/news/406287
[6] - http://www.mehrnews.com/news/2534208
[7] - http://www.tasnimnews.com/Home/Single/712072
[8] - http://www.mashreghnews.ir/fa/news/411134
[9] - http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1946750