به گزارش مشرق، می گویند مردم سرزمین هایی که توسط سپاه اسلام فتح شد، با از دست دادن زبانشان در اعراب استحاله شدند، به گونه ای که امروزه مردم مصر را با تمدن 4000 ساله شان عرب می خوانند. در این میان ایران و ایرانی با زنده نگه داشتن زبان پارسی بر پایه دین مبین اسلام، تمدنی ساخت که دنیای اسلام را به اوج و شکوه خود رساند، تمدنی که امروزه ایرانی ـ اسلامی اش می نامند.
اما شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی، تا چه اندازه مورد توجه ما ایرانیان است؟ شاید بهترین جا برای قضاوت در این باره، نمایشگاه کتاب باشد که کم کم به روزهای پایانی خود می رسد. با گشت و گذاری در میان غرفه های ناشران عمومی، می توان به چشم دید که بیش از یک پنجم این ناشران در غرفه خود شاهنامه را برای فروش در معرض دید عموم مردم قرار داده اند، حتی اگر این شاهنامه خودشان را از نشر دیگری به عاریت گرفته باشند. اما برای خرید یک جلد شاهنامه چقدر باید هزینه کرد؟ بستگی به جیبتان دارد. با 20 هزار تومان یک شاهنامه ساده و معمولی به خانه می برید و با 2 میلیون تومان یک شاهنامه نفیس و اعلا.
اگر می خواهید از نمایشگاه کتاب یک جلد شاهنامه ساده به سوغات ببرید، بین 20 تا 100 هزار تومان هزینه کنید. هرچند قیمت پشت جلد این شاهنامه ها که اکثرا نسخه مسکو را سرلوحه خود قرار داده اند، از 40 هزار تومان شروع می شود. به هر حال نمایشگاه است و شاهنامه را با تخفیف 20 تا 50 درصدی می توان تهیه کرد. وقتی از ناشری که شاهنامه را با 50 درصد تخفیف عرضه می کند، پرسیدم: «چگونه در این اوضاع نابسامان نشر چنین تخفیفی می دهید، مگر به مالتان آتش زده اید؟» پاسخ می دهند: «کتاب را با چنین قیمتی دست توزیع کننده می دهند و با همین قیمت آن را در نمایشگاه به صورت مستقیم به فروش می رسانند.»
اما چرا قیمت این شاهنامه های معمولی متغیر است؟ این مسأله باز به ویژگی های آنها برمی گردد. با تورق این شاهنامه ها متوجه می شوید که در برخی چند صفحه کاغذ گلاسه آثار مینیاتور وجود دارد، برخی دارای شرح و تفسیر مختصری هستند و برخی دیگر پیوست هایی چون واژه نامه دارند. برخی در یک مجلد منتشر شده اند و برخی دیگر در 2 مجلد عرضه شده اند. برخی از این شاهنامه ها همراه با قاب به مشتری تحویل داده می شوند.
این از شاهنامه های ساده، اما آن قدر نزد ما ایرانیان از عظمت و شکوه شاهنامه گفته اند که همواره آن را به صورت یک کتاب نفیس و زیبا تصور می کنیم. با وجود این، تعداد ناشرانی که شاهنامه های نفیس و اعلا چاپ می کنند کمتر از انگشتان 2 دست است. در نمایشگاه کتاب که این گونه به نظر می رسد. اما قیمت یک شاهنامه نفیس چند است؟ ناقابل! بین 100 هزار تا 2.5 میلیون تومان. به غرفه بیشتر ناشرانی که شاهنامه یا آثار نفیس منتشر می کنند سر می زنیم. کارگاه فیلم و گرافیک سپاس که تنها در انتشار نسخه های نفیس فعال است، 2 نسخه شاهنامه دارد؛ یکی 200 هزار تومان و دیگری 105 هزار تومان. جلد هر دو زیباست. حسین طایفه، مدیر فروش غرفه می گوید طرح جلد این آثار به ثبت کتابخانه ملی نیز رسیده است. درباره بازخورد این نسخه های نفیس بین مخاطبان می پرسم. طایفه با بیان این که این آثار مشتری خودش را داد، از فروش آنها ابراز رضایت می کند. به گفته او، علاوه بر افراد حقیقی، سازمان ها و نهادها از مشتریان این نسخ های نفیس هستند که به عنوان هدیه از آن استفاده می کنند.
خانه فرهنگ و هنر گویا با بیش از 30 سال سابقه از دیگر ناشران فعال در عرصه کتب نفیس است. این ناشر چند نوع شاهنامه نفیس دارد که نگارگری همه آنها به عهده حجت الله شکیبا بوده است. داستان های شاهنامه در قطع سلطانی و با جلد چرم و قاب بازشو، با قیمت پشت جلد یک میلیون و 300 هزار تومان یکی از آنهاست. این ناشر قطع رحلی همین شاهنامه را 50 هزار تومان ارزان تر به فروش می رساند. قطع های سلطانی و رحلی شاهنامه با جلد کنفی و قاب بازشو 550 هزار تومان قیمت دارد. خانه فرهنگ و هنر گویا 2 شاهنامه با نگارگری محمدباقر آقامیری نیز دارد که قطع رحلی با قاب بازشو آن را 550 هزار تومان قیمت زده و قطع رحلی با جلد طرح چرم و قاب بازشو را 650 هزار تومان و قطع وزیری را 180 هزار تومان قیمت گذاری کرده است. اگر برای خرید شاهنامه نمی توانید تا این اندازه از جیبتان مایه بگذارید، این ناشر شاهنامه های دیگری نیز دارد با جلد گالینگور و قاب کشویی که در قطع های مختلف از 25 هزار تومان تا 70 هزار تومان فی می خورد.
انتشارات پیام عدالت هم که دستی در عرضه آثار نفیس دارد، چند مدل شاهنامه چاپ کرده است. حمید هادی مسئول فروش غرفه این انتشارات می گوید: «ما آثارمان را با40 درصد تخفیف در نمایشگاه به مخاطبان ارائه می کنیم، یعنی با قیمتی که به پخش تحویل می دهیم.»
یک مدل از شاهنامه های این ناشر بر کاغذ معطر منتشر شده که 400 هزار تومان قیمت دارد. شاهنامه های دیگر پیام عدالت روی کاغذ گلاسه منتشر شده است که جلد چرم منبت کاری آن 450 هزار تومان قیمت دارد و جلد معمولی آن 250 هزار تومان.هادی درباره تعداد تیراژ این نسخه ها می گوید: «ما سالی 15 هزار تیراژ شاهنامه داریم. البته کمترین شمارگان آثار علوم قرآنی ما 100 هزار نسخه است.» او اشاره می کند که 3 ماه پیش 5000 شاهنامه منتشر کردیم و قرار است بزودی 5000 نسخه دیگر به زیور طبع بیاراییم. به گفته او، این ناشر در آینده نزدیک 2 نوع شاهنامه جدید به بازار عرضه خواهد کرد.
اما گران ترین شاهنامه ها متعلق به انتشارات کلهر و یساولی است. انتشارات یساولی شاهنامه ای منشتر کرده که 5/2 میلیون تومان قیمت دارد و در نمایشگاه با 20 درصد تخفیف آن را به فروش می رساند. یکی از فروشندگان غرفه این انتشارات می گوید تاکنون بیش از 15 نسخه از این شاهنامه را در نمایشگاه به فروش رسانده است. البته او اشاره می کند که این نسخه های نفیس در خارج از کشور نیز فروش دارد و کلکسیون دارها از مشتریان پر و پا قرص این آثار هستند.
انتشارات کلهر که به گفته مسئول غرفه اش شاهنامه منتخب یونسکو را عرضه می کند، شاهنامه ای دارد که آن را با قیمت 2 میلیون و 150 هزار تومان به فروش می رساند. این شاهنامه با مقدمه محمدعلی اسلامی ندوشن و خوشنویسی غلامحسین امیرخانی و رسول مرادی و نگارگری حمدالله کتال به عنوان اثر برگزیده جشنواره صنعت چاپ سال 92 انتخاب شده است. البته به گفته مسئول غرفه انتشارات کلهر 1100 نسخه این شاهنامه که جلد چرم طبیعی دارد، در طول یک سال گذشته تمام شده است. به هر حال، فردا روز بزرگداشت فردوسی است. اگر در خانه شاهنامه ندارید، الان وقتش است.
منبع: جام جم
