گروه بینالملل مشرق - جنگ سوم لبنان با رژیم صهیونیستی تقریباً یک هفته قبل انجام شد، آن هم پشت دیوارهای یکی از سالنهای اجتماعات مرکز صهیونیستی هرتزلیا در جریان کنگره سالانه آن صورت گرفت. در این سناریوی شبیهسازی شده کارشناسان امنیتی و سیاسی به شکل محرمانه شبیهسازی آکادمیک ایجاد تنش در جبهه شمالی و کشیده شدن آن به سمت رویارویی نظامی را بررسی کرده و گزینههای اسرائیل شامل گزینههای بد و بدتر را تحلیل کردند.
شبیه سازی جنگ سوم لبنان محور اول برنامه کاری پانزدهمین کنفرانس سالانه مرکز هرتزلیا بود، اما نکته قابل توجه این بود که انجام این سناریو به صورت محرمانه صورت گرفته و به کسانی که در این کنگره شرکت نداشتند، اجازه حضور در آن داده نشد، اما این مرکز بعدها در سایت الکترونیکی خود خلاصه ای از مهمترین نتایج به دست آمده در این سناریو را در دو محور منتشر کرد. محور اول در راستای تلاش برای جلوگیری از این جنگ است و محور دوم احتمال وقوع آن است که به صورت ویژه بر نحوه پایان دادن به آن تمرکز دارد. آنچه در اینجا میبینید خلاصهای از مطالبی است که سایت مذکور منتشر کرده است.
روزنامه الاخبار لبنان در گزارشی نوشت: در این شبیهسازی 29 کارشناس مسائل امنیتی و سیاست بینالمللی و تصمیمسازان صهیونیستی به نمایندگی از 17 طرف بین المللی مرتبط با فرضیه بحران حضور داشتند. این طرفها عبارت بودند از: آمریکا، روسیه، اتحادیه اروپا، سازمان ملل متحد، حزبالله ، دولت لبنان، سوریه، سازمانهای مخالف دولت سوریه، داعش، ایران، تشکیلات خودگردان فلسطین، حماس، مصر، اردن، عربستان سعودی و اتحادیه عرب.
مهمتر کارشناسان حاضر در این شبیهسازی زلمان شوفال سفیر سابق اسرائیل در واشنگتن، أيال بن رؤوفين فرمانده سابقه جبهه شمالی ارتش رژیم صهیونیستی و رونين پرگمان روزنامهنگار متخصص در امور استراتژیک بودند که در کادر نمایندگان اسرائیل در این سناریو حضور داشتند. دانيل كرتسير سفیر سابق آمریکا در تلآویو عضو کادر آمریکا در این شبیهسازی بود. افرادی که در این شبیه سازی نقش ایران را ایفا میکردند، سه پژوهشگر آکادمیک به همراه یوسی میلمان روزنامهنگار متخصص در زمینه مسائل اطلاعاتی بودند.
ایال زیسر کارشناس متخصص در زمینه مسائل سوریه نقش دولت سوریه را ایفا میکرد و رووفین ایرلیخ رئیس مرکز جاسوسی و تروریسم نقش دولت لبنان را بر عهده داشت. إيتان عزاني نایب رئیس مرکز مبارزه با تروریسم وابسته به مرکز هرتزلیا در جایگاه حزبالله لبنان ایفای نقش میکرد و نقش تشکیلات خودگردان و حماس و اتحادیه عرب و اتحادیه اروپا نیز به تعدادی از کارشناسان آکادمیک دیگر سپرده شده بود.
سناریوی اول: تنش در جبهه شمالی/ آیا امکان جلوگیری از جنگ وجود دارد؟
اول: داده ها
اسرائیل حملهای را در داخل اراضی سوریه و لبنان برای جلوگیری از روند انتقال موشکهای زمین به زمین پیشرفته و رسیدن آن به دست حزبالله لبنان انجام میدهد، حزبالله حدود 41 موشک به سمت اهداف نظامی و غیرنظامی اسرائیل در بلندیهای جولان شلیک میکند که در اثر این موشکها پنج نظامی اسرائیلی کشته و 20 نفر زخمی میشوند. آمریکا و ایران اعلام میکنند که توافق هستهای پیش از 30 ژوئن 2015 به امضا خواهد رسید. در عراق نیروهای دولتی و مبارزان شیعه و کرد با کمک آمریکا و ایران برای انجام عملیات آزادسازی موصل آماده میشوند.
مبارزان حوثی شهر عدن را تحت سلطه خود میگیرند و ایران کمکهای نظامی برای آنها ارسال میکند، یک منبع بلندپایه حوثی تهدید به بستن تنگه باب المندب در برابر کشتیرانی اسرائیلی می کند.
دوم: خلاصه تحولات
اسرائیل تصمیم به واکنش حساب شده و محدود برای جلوگیری از کشیده شدن به سمت جنگ سوم لبنان میگیرد (این موضوع در نتیجه ملاحظات ویژه و فشارهای خارجی و پیامهای حزبالله مبنی بر این است که تمایلی برای تنش بین دو طرف ندارد) محتوای این رویکرد پذیرش اسرائیل و تغییر قواعد بازی در برابر حزبالله لبنان است. توافق هستهای با ایران تأثیری در این بحران ندارد و تمامی طرفهای مرتبط به دنبال انجام آن در موعد مشخص شده هستند.
روسیه مداخله بیسابقهای برای جلوگیری از وقوع جنگ انجام میدهد (این موضوع در راستای حمایت از منافع خود در خاورمیانه دنبال میشود) در این چارچوب مسکو پیشنهاد سازش برای جلوگیری از انتقال توانمندیهای استراتژیک به حزبالله لبنان برای جلوگیری از بروز درگیریها و تنشها در آینده بین اسرائیل با حزبالله و سوریه و ایران را مطرح میکند. داعش و جبهه النصره و سایر گروههای مخالف دولت سوریه با تمامی توان حملات خود را بر ضد دولت و متحدان آن دنبال میکنند، این در حالی است که حزبالله مشغول رویارویی با اسرائیل شده است. داعش به یک عامل قدرت مهم منطقهای و بینالمللی تبدیل شده که به صورت موازی میتواند در چندین جبهه بر ضد ائتلاف غربی وارد عمل شود. ایران به مؤثرترین عامل قدرت در عراق و سوریه و لبنان و یمن تبدیل شده است.
تسلط حوثیها در یمن و تهدید کشتیرانی اسرائیل مانعی در مسیر اقدامات آمریکایی برای مهار تاثیر ایران در منطقه و ایجاد امنیت و آزادی کشتیرانی در منطقه برای تمامی طرفها از جمله اسرائیل ایجاد میکند، در سایه موقعیت پیچیده و چند جانبه خشونتها در خاورمیانه آرمان فلسطین از سوی تمامی طرفهای مرتبط به حاشیه کشیده میشود.
سناریوی دوم: روز سوم جنگ با لبنان
اول: داده ها
در طی سه روز مبارزه، حزبالله لبنان 4500 موشک شلیک میکند که بیشتر آنها مناطق شمالی سرزمینهای اشغالی را هدف قرار میدهد. موشکها همچنین بخشهای مرکزی فلسطین را نیز هدف میگیرند. حزبالله تسلط روستای الغجر را در دست گرفته و تلاش آن برای حمله به مسکاف عام با مقابله ارتش اسرائیل مواجه شده است. حزب الله همچنین موشکهای زمین به دریا به سمت کشتیهای اسرائیلی شلیک میکند. دو هواپیمای بدون سرنشین وابسته به حزبالله در مقابل سواحل الخضیره و نتانیا منهدم شوند. تاکنون خسارتهای اسرائیل بالغ بر 120 کشته و 700 زخمی برآورد شده است.
بندر حیفا و فرودگاه بن گوریون بسته شدهاند. بسیاری از زیرساختها و ساختمانها در فلسطین اشغالی دچار آسیب شدند. درگیری در جبههها بین اسرائیل و لبنان به ویژه در بلندیهای جولان ادامه دارد. ارتش اسرائیل به اهداف حزبالله لبنان در سوریه و لبنان و همچنین زیرساختهای لبنان حمله میکند. بیشتر ناوگان موشکهای دوربرد حزبالله لبنان منهدم شدند. همچنین بیشتر زیرساختهای حزبالله از بین رفته و تعدادی از مسئولان آن کشته شدند. اسرائیل هدف حملات سایبری گسترده قرار گرفته است. جهاد اسلامی فلسطین 30 موشک از نوار غزه به سمت اهداف داخلی اسرائیل شلیک میکند. اسرائیل با حملات هوایی به نوار غزه به این موشکها پاسخ میدهد.
در منطقه الخلیل در کرانه باختری یک نظامی اسرائیلی ربوده میشود و جهاد اسلامی مسئولیت این عملیات را برعهده میگیرد. مذاکرات برای امضای توافق هستهای بین ایران و دولتهای 5+1 همچنان ادامه دارد. در موصل نیروهای ائتلافی در برابر داعش با مشکل مواجه شدند. در سوریه داعش کنترل اردوگاه یرموک در نزدیکی دمشق را باز پس گرفته است. در نتیجه افزایش تنش در خاورمیانه قیمت نفت و گاز به شکل چشمگیری افزایش یافته است.
اسرائیل تمام تلاش خود را در نیروی هوایی بر ضد اهداف وابسته به حزبالله در لبنان و بلندیهای جولان معطوف کرده است، نیروهای ذخیره رژیم اسرائیل برای تعامل با احتمال بروز درگیریهای زمینی در لبنان احضار شده اند. اسرائیل به مقر هیئت ستاد ارتش سوریه در دمشق حمله میکند تا به اسد و ایران و حزبالله در مورد هزینههایی که در صورت ادامه جنگ باید پرداخت کنند، هشدار دهد. آمریکا و اتحادیه اروپا از اسرائیل حمایت میکنند، آنها به دنبال توقف جنگ بر اساس شرایطی هستند که مد نظر اسرائیل است.
حزبالله به دنبال رسیدن به آتشبس در کوتاهترین زمان ممکن است، چرا که معتقد است بیشتر اهداف خود را محقق کرده و سعی در حفظ این دستاوردها دارد. در صورتی که اسرائیل عملیات زمینی بر ضد حزبالله را آغاز کند، این حزب مبارزه را ادامه میدهد و موشکهای خود را تا عقبنشینی آخرین نظامی اسرائیلی از لبنان پرتاب خواهد کرد.
روسیه به صورت خصمانه و بیسابقهای وارد عرصه شده و بین جبهه خاورمیانه و اقدامات خود در اوکراین و دولتهای بالتیک ارتباطی ایجاد کرده است، این کشور عناصر داوطلب را به لبنان اعزام کرده و اردوگاههای کمکهای انسانی را در نزدیکی مراکز استراتژیک حزبالله با هدف حمایت از آوارگان احداث کرده است. روسها جنگ روانی و سایبری گستردهای را بر ضد اسرائیل آغاز کردند. برخی اخبار در مورد هک شدن سامانه ضدهوایی گنبد آهنین به گوش میرسد.
با وجود جنگ آماده سازیها برای امضای توافق هستهای با ایران ادامه دارد، داعش و جبهه النصره در حملة مشترک بر ضد دمشق با هم همکاری میکنند. حماس با وجود گفتمان شدیدالحن به دنبال ممانعت از تنش با اسرائیل از طریق ارسال پیام از سوی کانالهای متعدد از جمله مصر است. اتحادیه عرب اقدامات اسرائیل را محکوم میکند ، اما در عمل از ادامه روند حمله به حزبالله لبنان و منافع ایران حمایت میکند.
دوم: خلاصه تحولات
جنگ طولانی بر ضد اسرائیل (به ویژه در عملیات زمینی) به موازات جنگ ضد داعش و النصره میتواند تهدیدی موجودیتی برای حزبالله باشد. حزبالله این موضوع را به خوبی میداند و به همین علت به دنبال جنگ کوتاه مدت با اسرائیل است تا در آن دستاوردهایی در جهت تقویت موقعیت خود در عرصه داخلی لبنان به دست آورد.
این گزارش صهیونیستی مدعی شده که دولت اسرائیل در صورت اراده میتواند اقداماتی انجام دهد که به فروپاشی دولت بشار اسد و وارد آمدن ضربهای سخت به حزبالله لبنان شود، اما به این ترتیب ریسک بزرگی را در باز کردن مسیر پیروزیهای داعش و جبهه النصره در سوریه و کشیده شدن جنگ از سوریه به لبنان انجام داده است. اسرائیل همچنین باید به دنبال ممانعت از تنش در عرصه داخلی فلسطین باشد، البته طرفهای اصلی فلسطینی نیز منافع خود را در جلوگیری از تنش میبینند.
به این ترتیب تطابق تاریخی در منافع اسرائیل با اردوگاه سنی پراگماتیک (مصر، اردن، عربستان سعودی و دولتهای حاشیه خلیج فارس) به وجود آمده است بنابراین اسرائیل باید به دنبال توسعه همکاریهای علنی و مخفیانه با این دولتها باشد. روسیه به بازیگری مهم در تحولات خاورمیانه تبدیل شده و این موضوع در خلال ضعف آمریکا در منطقه خود را نشان میدهد. اسرائیل مجبور است که با مداخله رو به رشد روسیه نیز مقابله کند. تل آویو همچنین در سایر خطرات امنیتی موجود باید به اهمیت مناسبات ویژه آمریکا تأکید بیشتری بنماید.
شبیه سازی جنگ سوم لبنان محور اول برنامه کاری پانزدهمین کنفرانس سالانه مرکز هرتزلیا بود، اما نکته قابل توجه این بود که انجام این سناریو به صورت محرمانه صورت گرفته و به کسانی که در این کنگره شرکت نداشتند، اجازه حضور در آن داده نشد، اما این مرکز بعدها در سایت الکترونیکی خود خلاصه ای از مهمترین نتایج به دست آمده در این سناریو را در دو محور منتشر کرد. محور اول در راستای تلاش برای جلوگیری از این جنگ است و محور دوم احتمال وقوع آن است که به صورت ویژه بر نحوه پایان دادن به آن تمرکز دارد. آنچه در اینجا میبینید خلاصهای از مطالبی است که سایت مذکور منتشر کرده است.
روزنامه الاخبار لبنان در گزارشی نوشت: در این شبیهسازی 29 کارشناس مسائل امنیتی و سیاست بینالمللی و تصمیمسازان صهیونیستی به نمایندگی از 17 طرف بین المللی مرتبط با فرضیه بحران حضور داشتند. این طرفها عبارت بودند از: آمریکا، روسیه، اتحادیه اروپا، سازمان ملل متحد، حزبالله ، دولت لبنان، سوریه، سازمانهای مخالف دولت سوریه، داعش، ایران، تشکیلات خودگردان فلسطین، حماس، مصر، اردن، عربستان سعودی و اتحادیه عرب.
ایال زیسر کارشناس متخصص در زمینه مسائل سوریه نقش دولت سوریه را ایفا میکرد و رووفین ایرلیخ رئیس مرکز جاسوسی و تروریسم نقش دولت لبنان را بر عهده داشت. إيتان عزاني نایب رئیس مرکز مبارزه با تروریسم وابسته به مرکز هرتزلیا در جایگاه حزبالله لبنان ایفای نقش میکرد و نقش تشکیلات خودگردان و حماس و اتحادیه عرب و اتحادیه اروپا نیز به تعدادی از کارشناسان آکادمیک دیگر سپرده شده بود.
اول: داده ها
اسرائیل حملهای را در داخل اراضی سوریه و لبنان برای جلوگیری از روند انتقال موشکهای زمین به زمین پیشرفته و رسیدن آن به دست حزبالله لبنان انجام میدهد، حزبالله حدود 41 موشک به سمت اهداف نظامی و غیرنظامی اسرائیل در بلندیهای جولان شلیک میکند که در اثر این موشکها پنج نظامی اسرائیلی کشته و 20 نفر زخمی میشوند. آمریکا و ایران اعلام میکنند که توافق هستهای پیش از 30 ژوئن 2015 به امضا خواهد رسید. در عراق نیروهای دولتی و مبارزان شیعه و کرد با کمک آمریکا و ایران برای انجام عملیات آزادسازی موصل آماده میشوند.
مبارزان حوثی شهر عدن را تحت سلطه خود میگیرند و ایران کمکهای نظامی برای آنها ارسال میکند، یک منبع بلندپایه حوثی تهدید به بستن تنگه باب المندب در برابر کشتیرانی اسرائیلی می کند.
اسرائیل تصمیم به واکنش حساب شده و محدود برای جلوگیری از کشیده شدن به سمت جنگ سوم لبنان میگیرد (این موضوع در نتیجه ملاحظات ویژه و فشارهای خارجی و پیامهای حزبالله مبنی بر این است که تمایلی برای تنش بین دو طرف ندارد) محتوای این رویکرد پذیرش اسرائیل و تغییر قواعد بازی در برابر حزبالله لبنان است. توافق هستهای با ایران تأثیری در این بحران ندارد و تمامی طرفهای مرتبط به دنبال انجام آن در موعد مشخص شده هستند.
روسیه مداخله بیسابقهای برای جلوگیری از وقوع جنگ انجام میدهد (این موضوع در راستای حمایت از منافع خود در خاورمیانه دنبال میشود) در این چارچوب مسکو پیشنهاد سازش برای جلوگیری از انتقال توانمندیهای استراتژیک به حزبالله لبنان برای جلوگیری از بروز درگیریها و تنشها در آینده بین اسرائیل با حزبالله و سوریه و ایران را مطرح میکند. داعش و جبهه النصره و سایر گروههای مخالف دولت سوریه با تمامی توان حملات خود را بر ضد دولت و متحدان آن دنبال میکنند، این در حالی است که حزبالله مشغول رویارویی با اسرائیل شده است. داعش به یک عامل قدرت مهم منطقهای و بینالمللی تبدیل شده که به صورت موازی میتواند در چندین جبهه بر ضد ائتلاف غربی وارد عمل شود. ایران به مؤثرترین عامل قدرت در عراق و سوریه و لبنان و یمن تبدیل شده است.
سناریوی دوم: روز سوم جنگ با لبنان
اول: داده ها
در طی سه روز مبارزه، حزبالله لبنان 4500 موشک شلیک میکند که بیشتر آنها مناطق شمالی سرزمینهای اشغالی را هدف قرار میدهد. موشکها همچنین بخشهای مرکزی فلسطین را نیز هدف میگیرند. حزبالله تسلط روستای الغجر را در دست گرفته و تلاش آن برای حمله به مسکاف عام با مقابله ارتش اسرائیل مواجه شده است. حزب الله همچنین موشکهای زمین به دریا به سمت کشتیهای اسرائیلی شلیک میکند. دو هواپیمای بدون سرنشین وابسته به حزبالله در مقابل سواحل الخضیره و نتانیا منهدم شوند. تاکنون خسارتهای اسرائیل بالغ بر 120 کشته و 700 زخمی برآورد شده است.
بندر حیفا و فرودگاه بن گوریون بسته شدهاند. بسیاری از زیرساختها و ساختمانها در فلسطین اشغالی دچار آسیب شدند. درگیری در جبههها بین اسرائیل و لبنان به ویژه در بلندیهای جولان ادامه دارد. ارتش اسرائیل به اهداف حزبالله لبنان در سوریه و لبنان و همچنین زیرساختهای لبنان حمله میکند. بیشتر ناوگان موشکهای دوربرد حزبالله لبنان منهدم شدند. همچنین بیشتر زیرساختهای حزبالله از بین رفته و تعدادی از مسئولان آن کشته شدند. اسرائیل هدف حملات سایبری گسترده قرار گرفته است. جهاد اسلامی فلسطین 30 موشک از نوار غزه به سمت اهداف داخلی اسرائیل شلیک میکند. اسرائیل با حملات هوایی به نوار غزه به این موشکها پاسخ میدهد.
در منطقه الخلیل در کرانه باختری یک نظامی اسرائیلی ربوده میشود و جهاد اسلامی مسئولیت این عملیات را برعهده میگیرد. مذاکرات برای امضای توافق هستهای بین ایران و دولتهای 5+1 همچنان ادامه دارد. در موصل نیروهای ائتلافی در برابر داعش با مشکل مواجه شدند. در سوریه داعش کنترل اردوگاه یرموک در نزدیکی دمشق را باز پس گرفته است. در نتیجه افزایش تنش در خاورمیانه قیمت نفت و گاز به شکل چشمگیری افزایش یافته است.
حزبالله به دنبال رسیدن به آتشبس در کوتاهترین زمان ممکن است، چرا که معتقد است بیشتر اهداف خود را محقق کرده و سعی در حفظ این دستاوردها دارد. در صورتی که اسرائیل عملیات زمینی بر ضد حزبالله را آغاز کند، این حزب مبارزه را ادامه میدهد و موشکهای خود را تا عقبنشینی آخرین نظامی اسرائیلی از لبنان پرتاب خواهد کرد.
با وجود جنگ آماده سازیها برای امضای توافق هستهای با ایران ادامه دارد، داعش و جبهه النصره در حملة مشترک بر ضد دمشق با هم همکاری میکنند. حماس با وجود گفتمان شدیدالحن به دنبال ممانعت از تنش با اسرائیل از طریق ارسال پیام از سوی کانالهای متعدد از جمله مصر است. اتحادیه عرب اقدامات اسرائیل را محکوم میکند ، اما در عمل از ادامه روند حمله به حزبالله لبنان و منافع ایران حمایت میکند.
دوم: خلاصه تحولات
جنگ طولانی بر ضد اسرائیل (به ویژه در عملیات زمینی) به موازات جنگ ضد داعش و النصره میتواند تهدیدی موجودیتی برای حزبالله باشد. حزبالله این موضوع را به خوبی میداند و به همین علت به دنبال جنگ کوتاه مدت با اسرائیل است تا در آن دستاوردهایی در جهت تقویت موقعیت خود در عرصه داخلی لبنان به دست آورد.
این گزارش صهیونیستی مدعی شده که دولت اسرائیل در صورت اراده میتواند اقداماتی انجام دهد که به فروپاشی دولت بشار اسد و وارد آمدن ضربهای سخت به حزبالله لبنان شود، اما به این ترتیب ریسک بزرگی را در باز کردن مسیر پیروزیهای داعش و جبهه النصره در سوریه و کشیده شدن جنگ از سوریه به لبنان انجام داده است. اسرائیل همچنین باید به دنبال ممانعت از تنش در عرصه داخلی فلسطین باشد، البته طرفهای اصلی فلسطینی نیز منافع خود را در جلوگیری از تنش میبینند.
به این ترتیب تطابق تاریخی در منافع اسرائیل با اردوگاه سنی پراگماتیک (مصر، اردن، عربستان سعودی و دولتهای حاشیه خلیج فارس) به وجود آمده است بنابراین اسرائیل باید به دنبال توسعه همکاریهای علنی و مخفیانه با این دولتها باشد. روسیه به بازیگری مهم در تحولات خاورمیانه تبدیل شده و این موضوع در خلال ضعف آمریکا در منطقه خود را نشان میدهد. اسرائیل مجبور است که با مداخله رو به رشد روسیه نیز مقابله کند. تل آویو همچنین در سایر خطرات امنیتی موجود باید به اهمیت مناسبات ویژه آمریکا تأکید بیشتری بنماید.